ಸದಸ್ಯ:Deepikagreddy/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ
ಬೀಟಾ ಕಣ
'ಬೀಟ ಕಣ'(β) ಎಂದರೆ ಒಂದು ವಿಕಿರಣಶೀಲ ವಸ್ತು ರೂಪಾಂತರಹೊಂದುವಾಗ ತನ್ನ ಪರಮಾಣುವಿನಿಂದ ಹೊರಸೂಸುವ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಅಗಿರುತ್ತದೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು ಋಣವಿದ್ಯುದಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆಯಾದರೂ ಕೆಲವು ಧನವಿದ್ಯುದಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.ಧನವಿದ್ಯುದಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬೀಟ ಕಣಗಳನ್ನು ಪಾಸಿಟ್ರಾನ್[೧] ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್‌ಗಳು ಪ್ರೋಟಾನ್ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆ ಹೊಂದುವಾಗ ಹೊರಸೂಸಲ್ಪಡುವ ಕಣಗಳೇ ಋಣ ವಿದ್ಯುದಂಶವಿರುವ ಬೀಟ ಕಣಗಳು.
ಬೀಟ ಕ್ಷಯ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಧನವಿದ್ಯುದಂಶವಿರುವ ಪಾಸಿಟ್ರಾನ್‌ಗಳು ಪ್ರೋಟಾನ್ಗಳು ಪರಿವರ್ತನೆ ಹೊಂದುವಾಗ ಹೊರಸೂಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.ಈ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ಬೀಟ ಕ್ಷಯ ಎಂದು ಹೆಸರು. ಬೀಟಾ ಕಣ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಗೆ ಸಮನಾಗಿರುತ್ತದೆ .ಏಕೆಂದರೆ ವೇಗವಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಬೀಟಾ ಕಣವನ್ನು ಒಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಕ್ತಿಯ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಬೀಟಾ ಕಣ ಪರಮಾಣುವಿನ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ನಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ! ಒಂದು ಬೀಟಾ ಕಣಕ್ಕೆ ಶೂನ್ಯ ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಂಖ್ಯೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಸಾಮೂಹಿಕ ಪ್ರೋಟಾನ್ ಅಥವಾ ನ್ಯೂಟ್ರಾನಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಇದು ಬಹಳ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ. ಬೀಟಾ ಕಣಗಳ ವಿಕಿರಣ ಇದನ್ನು ಬೀಟಾ ಕಿರಣಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಯಾನಿಕರಿಸುವ ಒಂದು ರೂಪ.
ಬೀಟಾ ಕಣದ ಗುಣಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ಬೀಟಾ ಕಣಗಳು, ಹೆಚ್ಚುಕಡಿಮೆ ಲಘು ಮತ್ತು ಒಂದು ಋಣಾತ್ಮಕ ವಿದ್ಯುದಾವೇಶವನ್ನು ಸಾಗಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯುತ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನುಗಳು.
- ಅವರ ಸಮೂಹ ಕಕ್ಷೀಯ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ಗಳ ಸಮೂಹಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅವರು ಪರಸ್ಪರ ಮತ್ತು ಆಲ್ಫಾ ಕಣ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ತನ್ನ ಚಲನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವನ್ನು ಒಂದು ಪರಸ್ಪರ ಕಳೆದು ಯಾವ ಕಕ್ಷೀಯ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ಗಳ ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಮಾನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಚಲನ ಶಕ್ತಿಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವನ್ನು ಒಂದು ಪರಸ್ಪರದಲ್ಲಿಯೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
- ಒಂದು ಬೀಟಾ ಕಣ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿದ್ಯುದಾವೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಎಲೆಕ್ಟ್ರೊನ್
- ಒಂದು ಬೀಟಾ ಕಣದ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ ಆಲ್ಫಾ ಕಣಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಗಾಮಾ ರೇಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಮೂಹ ಹೊಂದಿದೆ.
- ಅವು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ, ಬೀಟಾ ಕಣಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಾಪೇಕ್ಷತಾ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ತಲುಪುತ್ತವೆ.
- ಬೀಟಾ ಕಣ ವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳಕಿನ (ಫೇಸ್ ವೇಗದಿಂದ) ವೇಗಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವೇಗವಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ, ಆಗ ವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ವಿಕಿರಣದ ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಇದನ್ನು ಚೆರೆಂಕೋವ್ ವಿಕಿರಣ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.
ವಿಕಿರಣಶೀಲತೆ ವಿಧದಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ಬೀಟಾ ಕಣಗಳು ಆಲ್ಫಾ ಕಣಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಒಳನುಗ್ಗುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಆದರೆ ಗಾಮಾ ಕಿರಣಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಹಾಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿದೆ.
- ಬೀಟಾ ಕಣಗಳು ಆಲ್ಫಾ ಕಣಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಅಯಾನೀಕರಣಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿದೆ.
ಬೀಟಾ ಕಣಗಳು ಎರಡೂ ದೊಡ್ಡ ಅಥವಾ ಸಣ್ಣ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ಗಳು ಕೊಳೆತ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ಸಿನಿಂದ ಹೊರಬರುತ್ತವೆ.
ಬೀಟಾ ಕಣಗಳ ಮೇಲಿರುವ ಋಣಾತ್ಮಕ ವಿದ್ಯುದಾವೇಶವು ಇದು ಎಂದು ಆಯಸ್ಕಾಂತೀಯ ಅಥವಾ ಒಂದು ವಿದ್ಯುತ್ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ತಿರುಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಬೀಟಾ ಕಣ ಆಲ್ಫಾ ಕಣಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ತಿರುಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ,ಆಗ ಬೀಟಾ ಕಣದ ನಿರ್ದೇಶನ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಬೀಟಾ ಕೊಳೆಯುವಿಕೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಬೀಟಾ ಕೊಳೆಯುವಿಕೆ,ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಕೊಳೆತ (β- ಕೊಳೆತ) ಮತ್ತು ಪಾಸಿಟ್ರಾನ್ ಕೊಳೆತ (β + ಕೊಳೆತ)ಎಂಬ ಎರಡು ರೂಪಗಳಿವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಒಂದು ಪರಮಾಣುವಿನ ರಿಯಾಕ್ಟರ್ನಲ್ಲಿ ಬೀಟಾ ಕೊಳೆತ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಅಸ್ಥಿರವಾದ ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ ಮತ್ತು ಪ್ರೋಟಾನ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ಗಳಿಗೆ ಬದಲಾದಾಗ ಈ ಬೀಟಾ ಕೊಳೆತ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಬೀಟಾ ಕೊಳೆಯುವಿಕೆ ಪರಮಾಣುವಿನ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ ಒಂದು ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಒಳಗಾಗುವುದರಿಂದ ಬೀಟಾ ಕಣ ಹೊರಸೂಸಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ವಿಕಿರಣಶೀಲ ಕೊಳೆಯುವಿಕೆಯ ಒಂದು ರೂಪ. ವಿಕಿರಣಶೀಲ ಕೊಳೆತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆಲ್ಫಾ ಕೊಳೆತ ಮತ್ತು ಗಾಮಾ ಕೊಳೆತ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಆಸಕ್ತಿಯ ವಿಷಯದ ಜೊತೆಗೆ, ಬೀಟಾ ಕೊಳೆಯುವಿಕೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬೀಟಾ ಕಣಗಳನ್ನು ಸಂಕೋಚನ ಅಥವಾ ಗೆಡ್ಡೆಗಳು ಕೊಲ್ಲಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬೀಟಾ ಕೊಳೆಯುವಿಕೆ ಒಂದು ಟ್ರೇಸರ್ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಚಿತ್ರಣ ಅಧ್ಯಯನಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಪರಮಾಣುಗಳು ಅಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ ಅಥವಾ ಪ್ರೋಟಾನ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಾಗ ಬೀಟಾ ಕೊಳೆಯುವಿಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತವೆ. ತಮ್ಮನ್ನು ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸಲು, ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ ಅಥವಾ ಪ್ರೋಟಾನ್ಗಳು ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಂರಕ್ಷಿಸುತ್ತ ಬೀಜಕಣಗಳನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ, ಪರಮಾಣು ಮತ್ತೊಂದು ಅಂಶಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತದೆ, ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ ಕಣಗಳ ಒಟ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆ ಹಾಗೆ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ, ಪ್ರೋಟಾನ್ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸಮತೋಲನ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತದೆ.
ಬೀಟಾ ಎನರ್ಜಿ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಮ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಬೀಟಾ ಕೊಳೆಯುವಿಕೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಅಥವಾ ಪಾಸಿಟ್ರಾನ್ ಎರಡೂ ಹೊರಹಾಕಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ನ್ಯೂಟ್ರಿನೊ ಅಥವಾ antineutrino ಹೊರಸೂಸುತ್ತವೆ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಅಥವಾ ಪಾಸಿಟ್ರಾನ್ಗೆ ಒಂದು ವಿಸ್ತೃತ ಶ್ರೇಣಿಯ ಶಕ್ತಿಗಳಿವೆ. ಅದು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಶಕ್ತಿಯ ಯಾವ ಭಾಗವನ್ನು ಬೃಹತ್ ಕಣ ಸಾಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಈ ಶಕ್ತಿ ರೇಖೆಯ ರಚನೆಯ ಬೀಟಾ ಕೊಳೆತ ಫರ್ಮಿ ಸಿದ್ಧಾಂತದಿಂದ ಊಹಿಸಬಹುದು.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
{ref list}