ಸತ್ಯ ಮೋಹನ ಜೋಶಿ

ಸತ್ಯ ಮೋಹನ ಜೋಶಿ
ಜನನ	(೧೯೨೦-೦೫-೧೨)೧೨ ಮೇ ೧೯೨೦ ಲಲಿತ್‌ಪುರ ಜಿಲ್ಲೆ, ನೇಪಾಳ
ಮರಣ	16 October 2022(2022-10-16) (aged 102) ಲಲಿತ್ಪುರ್, ನೇಪಾಳ
ವೃತ್ತಿ	ಬರಹಗಾರ, ಸಂಶೋಧಕ
ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ	BA
ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ ವಿದ್ಯಾ ಸಂಸ್ಥೆ	ದರ್ಬಾರ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ [[ ತ್ರಿಚಂದ್ರ ಕಾಲೇಜು]]
ಬಾಳ ಸಂಗಾತಿ	ರಾಧಾದೇವಿ

ಸತ್ಯ ಮೋಹನ್ ಜೋಷಿ (Nepali: ಸತ್ಯಮೋಹನ ಜೋಶಿ; 12 ಮೇ 1920 - 16 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2022) ಒಬ್ಬ ನೇಪಾಳದ ಬರಹಗಾರ ಮತ್ತು ವಿದ್ವಾಂಸ. ಜೋಶಿಯವರು ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ನೇಪಾಳದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ನೇಪಾಳ ಭಾಸಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ಕುಲಪತಿಯಾಗಿಯೂ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು..

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ

ಜೋಶಿಯವರು 1920 ಮೇ 12 ರಂದು ಜನಿಸಿದರು ನೇಪಾಳದ ಲಲಿತ್‌ಪುರ ಜಿಲ್ಲೆ ಶಂಕರ್ ರಾಜ್ ಮತ್ತು ರಾಜ್ ಕುಮಾರಿ ಜೋಶಿ ಅವರಿಗೆ. ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಅವರ ವರ್ಣಮಾಲೆಗಳನ್ನು ಕಲಿತ ನಂತರ ಅವರು ಕಠ್ಮಂಡು ನಲ್ಲಿ ದರ್ಬಾರ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. 17 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಅವರು ಪಟಾನ್ ರಾಧಾ ದೇವಿ ಶ್ರೇಷ್ಠರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರು ತ್ರಿಚಂದ್ರ ಕಾಲೇಜು ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪದವಿಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು, b1959 ರಲ್ಲಿ ಪುರಾತತ್ವ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಇಲಾಖೆ ಮೊದಲ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದರು, ಮತ್ತು ಕಠ್ಮಂಡುವಿನಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಚ್ಘರ್ - ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಂಗಮಂದಿರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಪಟಾನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಪುರಾತತ್ವ ಉದ್ಯಾನ, ತೌಲಿಹಾವಾ ನಲ್ಲಿರುವ ಪುರಾತತ್ವ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಿತ್ರಕಲೆ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಭಕ್ತಪುರ.

ವೃತ್ತಿ

ರಾಜ ಮಹೇಂದ್ರ 1960 ರಲ್ಲಿ ದಂಗೆಯ ನಂತರ, ಜೋಶಿ ಚೀನಾಕ್ಕೆ ಹಾರಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಪೀಕಿಂಗ್ ಬ್ರಾಡ್‌ಕಾಸ್ಟಿಂಗ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ನೇಪಾಳಿ ಕಲಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅವರು ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ತಂಗಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು 1260 AD ಯಲ್ಲಿ ಚೀನಾಕ್ಕೆ ವಲಸೆ ಬಂದ ಮಲ್ಲ ರಾಜವಂಶದ ಶಿಲ್ಪಿ ಅರಾನಿಕೊ ಕುರಿತು ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದರು. ಅವರು ಅರಣಿಕೊಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕಠ್ಮಂಡುವಿನ ಕೀರ್ತಿಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಅರಣಿಕೊ ವೈಟ್ ಡಾಗೋಬಾ ಗ್ಯಾಲರಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಅವರು ವಿವಿಧ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ 60 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಕಟಣೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹಮ್ರೋ ಲೋಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿ (ಮದನ್ ಪುರಸ್ಕಾರ 1956 ರಲ್ಲಿ); ನೇಪಾಳಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮುದ್ರಾ (ಮದನ್ ಪುರಸ್ಕಾರ್ 1960); ಕರ್ನಾಲಿ ಲೋಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿ (ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಗ್ರಹ); ಚಾರುಮತಿ, ಸುಂಕೇಶರಿ , ಮಜಿಫ ಲಖೆ, ಬಾಗ್ ಭೈರಬ್ (ನಾಟಕಗಳು).

ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ

ಅವರ ಭಾವಚಿತ್ರವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪೋಸ್ಟಲ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಪ್ ಅನ್ನು 2021 ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. NPR 10 ರ ಮೌಲ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಒಟ್ಟು 100,000 ಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ನೇಪಾಳ ರಾಷ್ಟ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅವರ 100 ನೇ ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬದ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಜೋಶಿಯವರ ಭಾವಚಿತ್ರವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2019 ರಲ್ಲಿ ರೂ 100, ರೂ 1,000 ಮತ್ತು ರೂ 2,500 ಮುಖಬೆಲೆಯ ಮೂರು ಹೊಸ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. 17 ನವೆಂಬರ್ 2021 ರಂದು, ಜೋಶಿ ನೇಪಾಳದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಪಡೆದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾದರು. ಅವರ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಲಲಿತಪುರದ ರಸ್ತೆಯೊಂದಕ್ಕೆ ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು. 18 ಮಾರ್ಚ್ 2022 ರಂದು ಅವರ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ "ಸತ್ಯಮೋಹನ್" ಅನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು. ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಬರಹಗಾರ ಮತ್ತು ವರದಿಗಾರ ಗಿರೀಶ್ ಗಿರಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.

ಸಾವು

ಜೋಶಿ ಅವರು ಟಿಂಕುನೆಯಲ್ಲಿ (2013) ಗೂರ್ಖಾಪಾತ್ರ ಸಂಸ್ಥಾನ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ

ಜೋಶಿಯವರು 16 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2022 ರಂದು ಲಲಿತ್‌ಪುರ KIST ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ 102 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಅವರ ಇಚ್ಛೆಯಂತೆ, ಅವರ ದೇಹವನ್ನು ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾನ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಶೇರ್ ಬಹದ್ದೂರ್ ದೇವುಬಾ, ಲಲಿತ್‌ಪುರ್ ಮೆಟ್ರೋಪಾಲಿಟನ್ ಸಿಟಿ ಚಿರಿ ಬಾಬು ಮಹಾರ್ಜನ್ ಮತ್ತು ಇತರ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ತಮ್ಮ ಗೌರವವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಸರ್ಕಾರಿ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ಜೋಶಿಯವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಯಿತು. ಅವರ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯದ ಜನ್ಮ ಚಾರ್ಟ್ ("ಚೀನಾ" ಅಥವಾ ನೇಪಾಳಿಯಲ್ಲಿ "ಜನ್ಮ-ಕುಂಡಲಿ") ಅವರ ದೇಹದ ಬದಲಿಗೆ ಶಂಖಮುಲ್ ಘಾಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಪುತ್ರರಾದ ಅನು ರಾಜ್ ಜೋಶಿ ಮತ್ತು ಪೂರ್ಣ ರಾಜ್ ಜೋಶಿ ಅವರಿಂದ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಹಿಂದೂ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಚಿತಾಭಸ್ಮವನ್ನು ಬಾಗ್ಮತಿ ನದಿ ಮೇಲೆ ವಿಸರ್ಜಿಸಲಾಯಿತು. ನೇಪಾಳ ಸರ್ಕಾರ ಅವರ ಸಾವಿಗೆ ಸಂತಾಪ ಸೂಚಿಸಲು 18 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2022 ರಂದು ಒಂದು ದಿನದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ರಜೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.

ಗಮನಾರ್ಹ ಕೃತಿಗಳು

• ನೇಪಾಳಿ ಲೋಕ ಗಿತ್: ಏಕ್ ಅಧ್ಯಯನ್
• ಹಮ್ರೋ ಲೋಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿ
• ನೇಪಾಳಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮುದ್ರಾ
• ಲಾಮಾ ರಾ ಪಚುಕೆ
• ಸಿಪಾಹಿ ರಾ ರೈತಿ
• ಗುಲಾಬ್ ರಾ ಗುರನ್ಸ್
• ದೈಲಾ ಕೋ ಬತ್ತಿ
• ರಾಜಮುಕುತ್ ರ ರಾಜ್ಯಾಭಿಷೇಕ
• ಕಲಾಕರ್ ಅರ್ನಿಕೋ
• ಸುಂಖೇಶರಿ
• ಮಜಿಪಾ ಲಖೆ
• ನೇಪಾಳಿ ಚಾದ್ಪರ್ವ
• ಫಾರ್ಕೆರಾ ಹೆರ್ಡಾ
• ಏಕ್ ಸಾಯ ಶಬ್ದ
• ನೇಪಾಳಿ ಮೂರ್ತಿಕಾಲ ಕೋ ಬಿಕಾಷ್ಕರಂ

ಗೌರವಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು

• ತ್ರಿ ಶಕ್ತಿ ಪಟ್ಟದ ಆದೇಶ
• ಗೂರ್ಖಾ ದಕ್ಷಿಣ ಬಹುವಿನ ಆರ್ಡರ್
• ಉಜ್ವಲ್ ಕೀರ್ತಿಮಾನ್ ರಾಷ್ಟ್ರದೀಪ
• ಮದನ್ ಪುರಸ್ಕಾರ
• ಭಾನುಭಕ್ತ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
• ಗೌರವ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ಪಿಎಚ್.ಡಿ. (ಕಠ್ಮಂಡು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ)
• ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಸಾಧನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• Living Legend, Satya Mohan Joshi in TOUGH talk with Dil Bhusan Pathak- 118-Kantipur Television