ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಲೇಖನಗಳು ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳಿಲ್ಲದೆ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್ ಎನ್ನುವುದು ಕಥಾವಸ್ತು ಅಥವಾ ತಿರುವುಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುವ ನಿರೂಪಣಾ ಕೃತಿಯ (ಪುಸ್ತಕ, ಚಲನಚಿತ್ರ, ದೂರದರ್ಶನ ಸರಣಿ ಅಥವಾ ವಿಡಿಯೋ ಗೇಮ್‌ನಂತಹ) ಮಾಹಿತಿಯ ತುಣುಕು. ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ಲೇಖನಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿನ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್‌ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಓದುಗರಿಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡುತ್ತವೆ. ನಂತರ ಅವರು ಓದುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಬಹುದು. ವಿಕಿಪೀಡಿಯಾ ಈ ಹಿಂದೆ ಕೆಲವು ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಹಾಗೆ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ವಿಷಯ ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆ ಮತ್ತು ವಿಭಾಗದ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ "ಪ್ಲಾಟ್" ಅಥವಾ "ಎಂಡಿಂಗ್"), ಇದು ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್‌ಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. " ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆಗಳಿಲ್ಲ " ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯು ವಿಕಿಪೀಡಿಯಾದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ಏಕೆ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.

"ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್ ಎಚ್ಚರಿಕೆ" ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಅಥವಾ ಲೇಖನದಿಂದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಅಳಿಸಲು (ಅಥವಾ ಅದನ್ನು ಮರೆಮಾಡಲು )ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಕಥಾವಸ್ತುವನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ನೀವು ಭಾವಿಸುತ್ತೀರಿ. ಅಂತಹ ಕಾಳಜಿಗಳು ತಟಸ್ಥ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ, ವಿಶ್ವಕೋಶದ ಸ್ವರ, ಸಂಪೂರ್ಣತೆ ಅಥವಾ ಲೇಖನದ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಯಾವುದೇ ಇತರ ಅಂಶಗಳಿಗೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಬಾರದು (ಉದಾ, ಪ್ರಮುಖ ವಿಭಾಗ ). ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್‌ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವಾಗ, ಸಂಪಾದಕರು ವಿಶ್ವಕೋಶದ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಕೃತಿಯ ಮೇಲಿನ ಲೇಖನಗಳು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಅದನ್ನು ನೈಜ ಪ್ರಪಂಚದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ವಿವರಿಸಬೇಕು ಹಾಗೂ ಅದರ ಸ್ವಾಗತ, ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವವನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಬೇಕು.

ಈ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನವು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಚಲನಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ "ಆಶ್ಚರ್ಯ" ಎರಕದ ಮಾಹಿತಿಯಂತಹ ಸರಳ ಕಥಾವಸ್ತುವಿನ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಇತರ ಸಂಬಂಧಿತ ಮಾಹಿತಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. ಗದ್ಯದ ಆಚೆಗಿನ ಇತರ ಅಂಶಗಳು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಇನ್ಫೋಬಾಕ್ಸ್ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಸಹ ಈ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ; ಕಥಾವಸ್ತುವನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡಲು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದಾದ ಕೆಲಸದ ಕಥಾವಸ್ತುವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವ ವರ್ಗವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಇದು ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹವಲ್ಲ.

ಇತರ ವಿಧದ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್‌ಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಕೃತಿಗಳ ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತವಾದಾಗ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್‌ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ಅದೇ ತಾರ್ಕಿಕತೆಯು ಇತರ ರೀತಿಯ "ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್‌ಗಳಿಗೆ" ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ; ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಟಿಕ್-ಟ್ಯಾಕ್-ಟೋ, ಮ್ಯಾಜಿಕ್ ಟ್ರಿಕ್‌ಗಳ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆ, ತರ್ಕ ಒಗಟುಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರಗಳು, ಒಗಟುಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರಗಳು, ರಿಯಾಲಿಟಿ ಟೆಲಿವಿಷನ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಮತ್ತು ನೇರ ರೇಡಿಯೋ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಂತಹ ಆಟಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ತಂತ್ರವು ವಿಳಂಬವಾಗಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ.

ಆದರೆ ಅಂತಹ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸೇರಿಸಲೇಬೇಕು ಎಂದರ್ಥವಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ. ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ, ಸೂಚನಾ ಕೈಪಿಡಿ ಅಥವಾ ವಿಡಿಯೋ ಗೇಮ್ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಲ್ಲ; ಇದು ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶ್ವಕೋಶದ ಲೇಖನಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬೇಕು.

ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಏಕೆ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

೨೦೦೭ ರ ಅಂತ್ಯದವರೆಗೆ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್ ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆಗಳು ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳು ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಕೃತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಆದಾಗ್ಯೂ ೨೦೦೭ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಕೆಲವು ಸಂಪಾದಕರು ಪುರಾಣಗಳು, ಜಾನಪದ ಕಥೆಗಳು, ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಬೈಬಲ್‌ನ ಕಥೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿದರು. ಅಂತಹ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನು ದಿ ತ್ರೀ ಲಿಟಲ್ ಪಿಗ್ಸ್ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿದ ನಂತರ ಇತರ ಸಂಪಾದಕರು ಗಮನ ಸೆಳೆದರು ಮತ್ತು ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆಗಳ ಸಮೃದ್ಧ ಮತ್ತು ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಸುದೀರ್ಘ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಚರ್ಚೆಗಳ ಸರಣಿಯ ನಂತರ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ:

  1. " ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆಗಳಿಲ್ಲ " ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯಿಂದ ಸಂಭಾವ್ಯ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್‌ಗಳಿಗೆ ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆಗಳನ್ನು ಹೊರಗಿಡಲು ಯಾವುದೇ ಬಲವಾದ ಆಧಾರವಿಲ್ಲ. ಆಕ್ಷೇಪಾರ್ಹ ಚಿತ್ರಗಳು ಅಥವಾ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆಗಳಂತಹ ಇತರ ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆಗಳು ಓದುಗರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.
  2. ಯಾವುದೇ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ಪಾಂಡಿತ್ಯಪೂರ್ಣ ಅಥವಾ ಇತರ ವಿಶ್ವಕೋಶಗಳಂತಹ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಅಥವಾ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವ ಇತರ ವೃತ್ತಿಪರ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು ಹೇಳಿದ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುವಾಗ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್‌ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿಲ್ಲ.
  3. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವಿಭಾಗಗಳು-ಕಥಾವಸ್ತುವಿನ ಸಾರಾಂಶಗಳು, ಸಂಚಿಕೆ ಪಟ್ಟಿಗಳು, ಪಾತ್ರ ವಿವರಣೆಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿ-ಅವು ಕಥಾವಸ್ತುವಿನ ವಿವರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲು ಈಗಾಗಲೇ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆಗಳು ಅನಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
  4. ಕಥಾವಸ್ತುವಿನ ವಿವರವನ್ನು ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್ ಎಂದು ಲೇಬಲ್ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಕಥಾವಸ್ತುವಿನ ವಿವರಗಳ ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಕೃತಿಯ ಆನಂದವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಲು ಸಂಪಾದಕರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವ್ಯಕ್ತಿನಿಷ್ಠ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಬಳಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಯಾವುದೇ ಮೂಲ ಸಂಶೋಧನೆ, ಪರಿಶೀಲನೆ ಮತ್ತು ತಟಸ್ಥ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದ ವಿಕಿಪೀಡಿಯದ ಪ್ರಮುಖ ನೀತಿಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆ.

ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳ ಬೆಂಬಲಿಗರು ಕಥಾವಸ್ತುವಿನ ವಿವರಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಿದಾಗ ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಂಭಾವ್ಯ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್‌ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡುವುದು ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಕೃತಿಯು ಹೇಗೆ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ವಿವರಗಳು ಮತ್ತು ಓದುಗರು ಅಂತಹ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದರು. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ವಿಕಿಪೀಡಿಯದ ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು ಅನ್ವಯಿಸಬಾರದು ಎಂದು ಅವರು ವಾದಿಸಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪಾಯ್ಲರ್ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ವಿಕಿಪೀಡಿಯಕ್ಕೆ ಸುಧಾರಣೆಯಾಗಿದೆಯೇ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಸಂಪಾದಕರು ಒಮ್ಮತವನ್ನು ತಲುಪಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ.