ಮಹಾಸುಂದರಿ ದೇವಿ
| ಮಹಾಸುಂದರಿ ದೇವಿ | |
 | |
| ಹುಟ್ಟು | ೧೫ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೨೨ |
| ಸಾವು | 4 July 2013 (aged 91)[೧] |
ಮಹಾಸುಂದರಿ ದೇವಿ ಅವರು (೧೫ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೨೨-೪ ಜುಲೈ ೨೦೧೩) ಭಾರತೀಯ ಕಲಾವಿದೆ. ಮಧುಬನಿ ವರ್ಣಚಿತ್ರಕಾರ್ತಿ.[೨] ೧೯೯೫ರಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರ ಅವರಿಗೆ ತುಳಸಿ ಸಮ್ಮಾನವನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು.[೩]
ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕಮ್ಮನಿಂದ ಚಿತ್ರಕಲೆ ಮತ್ತು ಮಧುಬನಿ ಕಲೆಯನ್ನು ಕಲಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.
ಅವರು ತಮ್ಮ ೧೮ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಕ ಕೃಷ್ಣ ಕುಮಾರ್ ದಾಸ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು.[೪]
೧೯೬೧ ರಲ್ಲಿ, ದೇವಿ ಆಗ ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿದ್ದ ಪರ್ದಾ (ವೀಲ್) ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ತೊರೆದು ಒಬ್ಬ ಕಲಾವಿದೆಯಾಗಿ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು.[೫] ಅವರು ಮಿಥಿಲಾ ಹಸ್ತಶಿಲ್ಪ ಕಲಾಕರ್ ಉದ್ಯೋಗ್ ಸಮಿತಿ ಎಂಬ ಸಹಕಾರಿ ಸಂಘವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಇದು ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ, ಕಲಾವಿದರ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿತು. ಮಿಥಿಲಾ ಚಿತ್ರಕಲೆಯ ಜೊತೆಗೆ, ಜೇಡಿಮಣ್ಣು, ಕಾಗದದ ಮಚ್ಚೆ, ಸುಜಾನಿ ಮತ್ತು ಸಿಕ್ಕಿಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪರಿಣತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರ ಕುಟುಂಬದ ಪ್ರಕಾರ, ದೇವಿ ತಮ್ಮ ಕೊನೆಯ ವರ್ಣಚಿತ್ರವನ್ನು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿದರು. ದೇವಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ೯೨ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ೨೦೧೩ರ ಜುಲೈ ೪ ರಂದು ನಿಧನರಾದರು ಎಂದು ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ. ಮರುದಿನ ಪೂರ್ಣ ಸರ್ಕಾರಿ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಸಲಾಯಿತು.[೬]
ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅವರು ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಸನ್ಮಾನವನ್ನು ೧೯೭೬ರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ನೃತ್ಯ ಕಲೆಯಿಂದ ಮೈಥಿಲ್ ಹುಡುಗಿಯೊಬ್ಬಳ ಹೋರಾಟದ ಸಾಹಸಕ್ಕಾಗಿ ಪಡೆದರು.[೭] ಅವರು ೧೯೮೨ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ನೀಲಂ ಸಂಜೀವ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರಿಂದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದರು.[೮] ದೇವಿಯನ್ನು ಚಿತ್ರಕಲೆಯ "ಜೀವಂತ ದಂತಕಥೆ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಅವರಿಗೆ ೧೯೯೫ರಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರ ತುಳಸಿ ಸಮ್ಮಾನ್ ಮತ್ತು ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ ಶಿಲ್ಪ ಗುರು ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಿತು.[೯] ಕಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ಅವರು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು.[೧೦]
ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ದೇವಿ ಬಿಹಾರದ ಮಧುಬಾನಿಯಲ್ಲಿರುವ ರಂತಿ ಗ್ರಾಮದ ನಿವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು.[೮] ಅವರ ಸೊಸೆ ಬಿಭಾ ದಾಸ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಅತ್ತಿಗೆ ಕರ್ಪೂರಿ ದೇವಿ ಕೂಡ ಮಧುಬನಿ ವರ್ಣಚಿತ್ರಕಾರರಾಗಿದ್ದಾರೆ.[೧೧][೧೨] ಅವರಿಗೆ ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರಿಯರು ಮತ್ತು ಮೂವರು ಪುತ್ರರಿದ್ದರು. [೧೧]
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ "Padma Shree Awardee Madhubani Painting artist Mahasundari Dev died at the age of 92". Jagran Josh. Archived from the original on 24 April 2014. Retrieved 30 May 2017.
- ↑ "Bihar's Madhubani artists get poor returns". Hindustan Times. Hindustan Times (New Delhi). 11 October 2007.
- ↑ "Padma Awards Announced" (Press release). Ministry of Home Affairs. 25 January 2011. Archived from the original on 22 February 2014.
- ↑ "Straight from the art". Deccan Herald (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2013-08-04. Retrieved 2020-06-03.
- ↑ Prakash, Manisha (29 May 2007). "India: Ladies' Fingers and a Flavour of Art". Hindustan Times. Women's Feature Service.
- ↑ "Madhubani painting guru cremated with state honours". Hindustan Times (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2013-07-05. Retrieved 2020-06-03.
- ↑ "IN PHOTOS: How Madhubani Art Is Undergoing A Transformation - By Women Artists in Bihar!". The Better India (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2014-12-01. Retrieved 2019-03-15.
- ↑ ೮.೦ ೮.೧ Prakash, Manisha (29 May 2007). "India: Ladies' Fingers and a Flavour of Art". Hindustan Times. Women's Feature Service.Prakash, Manisha (29 May 2007).
- ↑ "Straight from the art". Deccan Herald (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2013-08-04. Retrieved 2020-06-03."Straight from the art".
- ↑ "List of Padma Awardees for 2011". Mint. New Delhi. 26 January 2011. Retrieved 4 June 2020.
- ↑ ೧೧.೦ ೧೧.೧ "Madhubani painting artist Mahasundari Devi dead". Business Standard. 4 July 2013. Archived from the original on 21 September 2013. Retrieved 17 September 2013.
- ↑ Jain, Somya (2018-03-18). "6 Madhubani Women Artists Who Pushed Out Dominant Narratives". Feminism In India (in ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-03-07.