ಪಟೋಲ ಸೀರೆ
_from_Gujarat,_India,_late_18th_or_early_19th_century.jpg)
ಪಟೋಲಾ ಸೀರೆಯು ಡಬಲ್ ಇಕತ್ ನೇಯ್ದ ಸೀರೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರೇಷ್ಮೆಯಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಭಾರತದ ಗುಜರಾತ್‌ನ ಪಟಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಟೋಲಾ ಎಂಬ ಪದವು ಬಹುವಚನ ರೂಪವಾಗಿದೆ; ಏಕವಚನ ಪಟೋಲು. ಈ ಸೀರೆಗಳನ್ನು ರೇಷ್ಮೆ ಎಳೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನು ಮೊದಲು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬಣ್ಣಗಳಿಂದ ಬಣ್ಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಮಾದರಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಒಟ್ಟಿಗೆ ನೇಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮದುವೆಗಳು ಮತ್ತು ಔಪಚಾರಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಂತಹ ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ನೇಯ್ಗೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಪಟೋಲಾ ಸೀರೆಯನ್ನು ರಚಿಸಲು, ಅಂತಿಮ ನೇಯ್ದ ಬಟ್ಟೆಯ ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಮಾದರಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಬಣ್ಣವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಲು ವಾರ್ಪ್ ಮತ್ತು ನೇಯ್ಗೆ ಎಳೆಗಳನ್ನು ಸುತ್ತಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಬಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಬೇಕಾದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಬಣ್ಣಕ್ಕೂ ಈ ಕಟ್ಟುವಿಕೆಯನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನೇಯ್ಗೆ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ವಾರ್ಪ್ ಮತ್ತು ನೇಯ್ಗೆ ಬಣ್ಣ ಹಾಕುವ ತಂತ್ರವನ್ನು ಡಬಲ್ ಇಕಾಟ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಾರದ ಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಡೈಯಿಂಗ್ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಆಯಕಟ್ಟಿನ ಗಂಟುಗಳನ್ನು ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧] [೨]
ಇತಿಹಾಸ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜ್ಯದ ಸಾಲ್ವಿ ಜಾತಿಯ ರೇಷ್ಮೆ ನೇಕಾರರು ಗುಜರಾತನ್ನು ತಮ್ಮ ಹೆಸರಾಂತ ಪಟೋಲಾ ಬಟ್ಟೆಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಸಾಲ್ವಿಸ್ ೧೨ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಗುಜರಾತ್‌ಗೆ ಹೋದರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಅವರು ಚೌಲುಕ್ಯರ ರಜಪೂತರ ಆಶ್ರಯವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅನಾಹಿವಾಡ್ ಪಟಾನ್‌ನ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಗುಜರಾತ್ ಮತ್ತು ಮಾಲ್ವಾ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಆಳಿದರು. ರಾಜನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕೋರಿಕೆಯ ಮೇರೆಗೆ ೭೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪಟೋಲ ನೇಕಾರರು ರಾಜ ಕುಮಾರಪಾಲ್ ಅವರ ಅರಮನೆಗೆ ಬಂದರು ಎಂದು ದಂತಕಥೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ.[೩] ಸೋಲಂಕಿ (ಚಾಲುಕ್ಯ) ಅರಸರು ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಪಟೋಲಾ ರೇಷ್ಮೆಯನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
ಈ ಸಾಲ್ವಿಗಳು ಮೂಲತಃ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜ್ಯದ ಇಂದಿನ ಮರಾಠವಾಡ ಮತ್ತು ವಿದರ್ಭ ವಿಭಾಗಗಳ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಪಟೋಲ ನೇಯ್ಗೆಯ ಕಲೆ ಪ್ರಾಚೀನವಾದುದು. ಕೆಲವು ಇತಿಹಾಸಕಾರರ ಪ್ರಕಾರ, ಪಟೋಲಾ ನೇಯ್ಗೆಯ ಕಲೆಯು 4 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ "ಅಜಂತಾ" ಗುಹೆಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಿತವಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಪಟೋಲದ ಟೈ-ಡೈಸ್ ತಂತ್ರವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಅಜಂತಾ ಗುಹೆಗಳನ್ನು ವಕಾಟಕ ರಾಜವಂಶದ ವತ್ಸಗುಲ್ಮಾ ಶಾಖೆಯು ಪೋಷಿಸಿತು. ಇದು ೩ನೇ, ೪ನೇ ಮತ್ತು ೫ನೇ ಶತಮಾನದ ಎಡಿ ಯಲ್ಲಿ ಡೆಕ್ಕನ್‌ನ ವಿಶಾಲ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಿತು. ವತ್ಸಗುಲ್ಮಾ ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ವಿದರ್ಭ ವಿಭಾಗದ 'ವಾಶಿಮ್' ಜಿಲ್ಲೆಯಾಗಿದೆ.
ಸೋಲಂಕಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅವನತಿಯ ನಂತರ, ಸಾಲ್ವಿಸ್ ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮಂತ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಪಟೋಲಾ ಸೀರೆಗಳು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಗುಜರಾತಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಹುಡುಗಿಯರಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸ್ಥಾನಮಾನದ ಸಂಕೇತವಾಯಿತು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸ್ತ್ರಿಧಾನ್‌ನ ಭಾಗವಾಗಿ, ಮಹಿಳೆಯು ತನ್ನದೆಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ವಸ್ತುಗಳು. ಈ ಪಟಾನ್ ಕಲೆ ೮೫೦ ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹಳೆಯದು.
ಪಟೋಲಾ ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಗೌರವ ಸ್ಥಾನಮಾನದ ಬಟ್ಟೆಯಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಕನಿಷ್ಠ ಮಧ್ಯಯುಗದಿಂದ ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಟಿಮೋರ್ ಮತ್ತು ಮಲುಕು ದ್ವೀಪಗಳಂತಹ ದೂರದ ಪೂರ್ವದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳೀಯ ಗಣ್ಯರು ಪಟೋಲಾ ಅಥವಾ ಪಟೋಲಾ ಅನುಕರಣೆಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಶ್ರಮಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ಆರಂಭಿಕ-ಆಧುನಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಯುರೋಪಿಯನ್ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಒದಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಸ್ಥಳೀಯ ನೇಯ್ಗೆ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿಂದ ಪಟೋಲಾ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. [೪] [೫]
ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಮಾದರಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸಾಲ್ವಿ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ನೇಯ್ದ ನಾಲ್ಕು ವಿಭಿನ್ನ ಮಾದರಿಗಳಿವೆ. ಜೈನ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಗಿಳಿಗಳು, ಹೂವುಗಳು, ಆನೆ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯದ ಚಿತ್ರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿನ್ಯಾಸಗಳೊಂದಿಗೆ ಡಬಲ್ ಇಕಾತ್ ಸೀರೆಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಜ್ಯಾಮಿತೀಯ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಹೂವಿನ ಮಾದರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೀರೆಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮದುವೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಸರಳ, ಗಾಢ ಬಣ್ಣದ ಅಂಚುಗಳು ಮತ್ತು ದೇಹ ಮತ್ತು ನಾರಿ ಕುಂಜ್ ಎಂಬ ಪಕ್ಷಿ ವಿನ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ನೇಯ್ದ ಸೀರೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ Roshni, R. K. (2003-04-21). "Summer wedding". The Hindu. Archived from the original on 2012-11-08.
- ↑ "Waves of silk weaves". Deccan Herald (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2013-01-04.
- ↑ "History". patannapatola.in. Archived from the original on 15 September 2018. Retrieved 2016-04-19.
- ↑ Billore, Soniya; Hägerdal, Hans (2019). "The Indian Patola: import and consumerism in early-modern Indonesia". Journal of Historical Research in Marketing. 11 (3): 271–294. doi:10.1108/JHRM-03-2018-0009. ISSN 1755-750X.
- ↑ Encounters with Bali, A Collector's Journey.Art Gallery, Sydney, Australia p.24