ಕಸ್ತೂರಿ ಪಟ್ನಾಯಕ್

Kasturi Pattanaik
ಹಿನ್ನೆಲೆ ಮಾಹಿತಿ
ಜನ್ಮನಾಮ	Kasturi Badu
ಜನನ	(1965-08-03) ೩ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೬೫ Cuttack, India
ಮೂಲಸ್ಥಳ	India
ಸಂಗೀತ ಶೈಲಿ	Indian classical dance
ವೃತ್ತಿ	Performing Artist Indian classical dance (Odissi Dance) exponent, choreographer, teacher
ಸಕ್ರಿಯ ವರ್ಷಗಳು	1975–present
ಅಧೀಕೃತ ಜಾಲತಾಣ	www.kasturipattanaik.com

ಕಸ್ತೂರಿ ಪಟ್ಟನಾಯಕ್ ಪ್ರವರ್ತಕ ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯ ಘಾತಕರು, ಪ್ರದರ್ಶಕರು, ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕರು, ಶಿಕ್ಷಕರು, ತರಬೇತುದಾರರು ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜಕರು.

ಪ್ರೊಫೈಲ್

ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಸ್ತೂರಿ ಪಟ್ಟಾನಾಯಕ್ ಅವರ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು ಅವುಗಳ ಸ್ವಂತಿಕೆ ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲ ವೈವಿಧ್ಯತೆಗೆ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದಿವೆ. ಅವರು ಒಡಿಸ್ಸಿ ಡ್ಯಾನ್ಸ್‌ನ ವಿಷಯಭಂಡಾರದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು, ಹೊಸ ಆಲೋಚನೆಗಳು, ಹೊಸ ತಂತ್ರಗಳು, ಹೊಸ ಸಮನ್ವಯ, ಹೊಸ ಸಂಪರ್ಕಗಳು ಮತ್ತು ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಪಟ್ಟನಾಯಕ್ ಅವರು ನುರಿತ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಗುಂಪು ಪ್ರದರ್ಶಕರು. ಇವರು ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯ ನಾಟಕದ ಪ್ರವರ್ತಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಒಡಿಶಾದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಜಾನಪದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ಯಾನ್-ಇಂಡಿಯನ್ ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಒಡಿಸ್ಸಿ ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜಿಸುವಲ್ಲಿ ಇವರು ಪ್ರವೀಣರು, ಇವರು ಒಡಿಸ್ಸಿ ಸಂಗೀತವನ್ನು ತನ್ನ ಮೂಲ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ನವೀನ ಮತ್ತು ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕಸ್ತೂರಿ ಪಟ್ಟನಾಯಕ್ ತನ್ನ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಥಕ್ ನೃತ್ಯದ ಜೊತೆಗೆ ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯ ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಒಡಿಶಾದ ಕಟಕ್ನ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಶೈಲಾಬಾಲಾ ಮಹಿಳಾ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಮುಗಿಸಿದ ನಂತರ; ಅವರು ಭುವನೇಶ್ವರದ ಒಡಿಸ್ಸಿ ರಿಸರ್ಚ್ ಸೆಂಟರಿನಲ್ಲಿ (ಒಆರ್ಸಿ) ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿಕೊಂಡರು.

ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯದ ದಿಗ್ಗಜರುಗಳಾದ ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ದಿವಂಗತ ಕೇಳುಚರಣ ಮೊಹಾಪಾತ್ರ, ದಿವಂಗತ ರಘುನಾಥ ದತ್ತ, ದಿವಂಗತ ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ಕೇಲುಚರಣ್ ಮೊಹಾಪಾತ್ರ, ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಕುಮ್ಕುಮ್ ಮೊಹಂತಿ, ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಗಂಗಾಧರ್ ಪ್ರಧಾನ್, ರಮಣಿ ರಂಜನ್ ಜೆನಾ ಮತ್ತು ದಯಾನಿಧಿ ಡ್ಯಾಶ್‌ರಂತಹವರಿಂದ ಕಲಿತ ಮತ್ತು ಅವರ ಕೈಕೆಳಗೆ ನೃತ್ಯಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ ವಿಶೇಷ ಸಾಧನೆ ಪಟ್ಟನಾಯಕರದ್ದಾಗಿದೆ.

ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದಲೂ, ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲು ಅವರು ದೇಶ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದರು. ಇವರು ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್, ಯುಎಸ್ಎಸ್ಆರ್, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ, ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್, ಸಿಂಗಾಪುರ್, ಉತ್ತರ ಕೊರಿಯಾ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಗಾರಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದರು.

ಪಟ್ಟನಾಯಕ್ ಅವರು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಾನೂರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ; ಅವರಲ್ಲಿ ಹಲವರು ತಮ್ಮನ್ನು ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ಪ್ರದರ್ಶಕರಾಗಿ ಅಥವಾ ಗುರುಗಳಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಒಡಿಸ್ಸಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ನಂತರ; ಅವರು ನವದೆಹಲಿಗೆ ತೆರಳಿ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೋಡಲ್ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಸ್ಥೆ -ಸಂಕಲ್ಪ್‌ನ (SANKALP) ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ (ಸಂಸ್ಕೃತಿ) ಮತ್ತು ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. SANKALP ನಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯ ಕಲೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅವರ ಮುಖ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲದೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ನೀತಿ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಅವರು ತಮ್ಮ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು.

ಅವರು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವಾಲಯದ ವಿವಿಧ ತಜ್ಞರ ಸಮಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಪಟ್ಟಾನಾಯಕ್ ಒಡಿಯಾ ಫಿಲ್ಮ್ಸ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಷನಲ್ ದೂರದರ್ಶನ ಚಾನೆಲ್ ಧಾರಾವಾಹಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ''ದೇಬದಾಸಿ'' ಕುರಿತ ಅವರ ದೂರದರ್ಶನ ಧಾರಾವಾಹಿ ''ದೇಬದಾಸಿ'' ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕೃತಿಯಾಗಿದೆ.

ಅವರು ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬೋರ್ಡ್ ಆಫ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಶನ್‌ನ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಎಂಟು ಸಂಚಿಕೆಗಳನ್ನು ಲಂಗರು ಹಾಕಿದ್ದಾರೆ, ಇದನ್ನು ಭುವನೇಶ್ವರ ರಾಜ್ಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ (ಎಸ್‌ಐಟಿ) ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ.

ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಿಎ ಮತ್ತು ಬಿಎ (ಗೌರವ) ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳಿಗೆ ಪಠ್ಯಕ್ರಮ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರವರ್ತಕ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರವು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಕಲಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಾದ 'ಕಾಳಿದಾಸ್ ಸಮ್ಮನ್' ಮತ್ತು 'ತುಳಸಿ ಸಮ್ಮನ್' ನ ತೀರ್ಪುಗಾರರಾಗಿಯೂ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಾಡಿದ ಸಾಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಅವರು ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.

ಸಾಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಡುಗೆಗಳು

ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ, ಪಟ್ಟನಾಯಕ್ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.

ಇವರು ಒಂಬತ್ತು ಪಲ್ಲವಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ:

• ಚಾರುಕೇಶಿ
• ಪಟ್ಟದೀಪ್
• ಗತಿ ಸಮ್ಮಿಕೃತ
• ಹಂಸಧ್ವನಿ
• ನಾರಾಯಣಿ
• ಜನಸಮ್ಮೋಹಿನಿ
• ಅಸಾವರಿ
• ಬಾಗೇಶ್ರಿ
• ಶಂಕರವರನ್ -1 (ಆರಂಭಿಕರಿಗಾಗಿ)
• ಶಂಕರವರನ್ -2
• ಕೌಶಿಕ್ ಧ್ವೋನಿ
• ಯೋಗ

ನೃತ್ಯ ನಾಟಕಗಳು ಸೇರಿವೆ:

• ಕೃಷ್ಣಸಾರ ಮೃಗ
• ಯಮ ಸಾವಿತ್ರಿ ಸಂವಾದ
• ರಸ ತ್ರಾಯಿ
• ಕಾಂಚಿ ಅಭಿಯಾನ
• ಚಿತ್ರಾಂಗದ
• ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞ
• ಶಬರಿ ಉಪಖ್ಯಾನ

ಬಿರುದುಗಳು

• ಒರಿಸ್ಸಾದ ಕಟಕ್‌ನಲ್ಲಿ 1997 ರಲ್ಲಿ "ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ ಸ್ಮೃತಿ ಸಂಸಾದ್" ನಿಂದ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ ಪುರಸ್ಕರ್
• ಒರಿಸ್ಸಾದ ಪುರಿಯಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುಪ್ರಿಯಾ ಸ್ಮೃತಿ ಸಮ್ಮನಾ ಅವರಿಂದ ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಅಭಿನಯ್ಗಾಗಿ "ಅಭಿನಂದನಿಕ - 1999"
• 1987 ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತು 2000 ರಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯದಿಂದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ
• ಉದಯನ್ ಸಂಸ್ಕೃತ ಅನುಸ್ಥಾನ್, 2003 ರಿಂದ "ದೇಬದಾಸಿ ಸಮ್ಮನ್"
• ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬೋರ್ಡ್ ಆಫ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಶನ್‌ನ ತೀರ್ಪುಗಾರರು 2002
• 1999 ರಲ್ಲಿ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಕುಚಿಪುಡಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕುಚಿಪುಡಿ ನಾಟ್ಯಕಾಳ ಮಂಡಳಿಯಿಂದ ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು
• ಮಹಾರಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ -2015, ಆದಿ ಗುರು ಪಂಕಜ್ ಚರಣ್ ದಾಸ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು

ಹಬ್ಬಗಳು

• ಇಂಡಿಯಾ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್, ಯುಎಸ್ಎಸ್ಆರ್, 1987
• ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್, ಉತ್ತರ ಕೊರಿಯಾ, 1990 (ಐಸಿಸಿಆರ್)
• ಕಳಿಂಗ ಬಾಲಿ ಯಾತ್ರೆ (ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ, ಜಕಾರ್ತಾ, ಬಾಲಿ, ಸಿಂಗಾಪುರ, ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್)
• ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು (ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್, ಚೀನಾ, ಜಪಾನ್), 1994
• ಖಜುರಾಹೊ ಉತ್ಸವ, 1992 ಮತ್ತು 2007
• ಏಕಮ್ರಾ ಉತ್ಸವ, 2007
• ಎಲ್ಲೋರಾ ಉತ್ಸವ, 1991
• ನಿಸಗಂಧಿ ಉತ್ಸವ, 1989
• ಸೂರ್ಯ ಉತ್ಸವ, 1990, 1992, 2010
• ಸಿಧೇಂದ್ರ ಯೋಗಿ ನೃತ್ಯ ಉತ್ಸವ, ಕುಚಿಪುಡಿ, 1998, 1999, 2000
• ಉದಯ ಶಂಕರ ನೃತ್ಯ ಉತ್ಸವಗಳು, 2000
• ಕೊನಾರ್ಕ್ ನೃತ್ಯ ಉತ್ಸವ, 1989 ರಿಂದ 2004
• ಕೊನಾರ್ಕಾ ನಾಟಾ ಮಂಡಪ್ ಉತ್ಸವ, 1988
• ಕೇಂದ್ರ ಎಸ್‌ಎನ್‌ಎ ಯೂತ್ ಹಬ್ಬಗಳು
• ಯುವ ನೃತಾ ಉತ್ಸವ, 1992, 1996, 2003
• ಒಡಿಸ್ಸಿ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್, ಭುವನೇಶ್ವರ, 2010
• ಉತ್ಕಲ್ ದಿವಾಸ್-ರೂರ್ಕೆಲಾ, 2010, 2014
• ಸಂಕಲ್ಪ ಉತ್ಸವ ಸರಣಿ, ಮೈಸೂರು 2010 ಮತ್ತು ಬೆಂಗಲೂರು 2010 (SANKALP Festival Series)
• ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್ ಗೇಮ್, ನವದೆಹಲಿ, 2010
• ಒರಿಯಾ ಸಿನೆಮಾ 75 ವರ್ಷಗಳ ಸಂಭ್ರಮಾಚರಣೆ ದಿನ, ಭುವನೇಶ್ವರ, 2011
• ಉತ್ಕಲ್ ದೇವಾಸ್, ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್, 2011
• ಭೋಪಾಲ್, 2011 ರ ಗುರು ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್ ಅವರ 150 ನೇ ಜನ್ಮ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಕಾರ್ಯ
• ಬೆಟ್ವಾ ಮಹೋತ್ಸವ್, ವಿದಿಶಾ, 2011
• ಸತ್ನಾ ಮಹೋತ್ಸವ, ಸತ್ನಾ, 2012
• ಒಡಿಸ್ಸಿ ಡ್ಯಾನ್ಸ್, 2012 ರಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸೃಷ್ಟಿಗಳ ಕುರಿತು ಸಂಕಾಲ್ಪ್‌ನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉತ್ಸವ (SANKALP’s National Festival on New Creations)
• ಕೊನಾರ್ಕ್ ಉತ್ಸವ, 2012
• ಖಜುರಾಹೊ ಉತ್ಸವ, 2014

ಸಂಶೋಧನೆ

ಕಸ್ತೂರಿ ಪಟ್ನಾಯಕ್ ಅವರು ಭಾರತ ಸರಕಾರದ ಪ್ಲಾನಿಂಗ್ ಕಮೀಶನ್‌ನವರ ಸಂಶೋಧನಾ ಪರಿಯೋಜನೆಯಾದ "ಭಾರತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ -ಕೇಂದ್ರ ಸಾಮಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಮೇಲೆ ಅದರ ಪರಿಣಾಮ - ಒಂದು ಅಧ್ಯಯನ" ಕ್ಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸಂಯೋಜಕರಾಗಿದ್ದರು. ಇದು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವಾಲಯದ ಪ್ರಧಾನ ಸ್ವಾಯತ್ತ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಅಧ್ಯಯನವಾಗಿದೆ.

ಸಹ ನೋಡಿ

• ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರು
• ಒಡಿಸ್ಸಿ