ಆಫ್ರಿಕೀಯ ಟ್ರೈಪನೊಸೋಮಯಾಸಿಸ್
| African trypanosomiasis | |
|---|---|
| Classification and external resources | |
 Trypanosoma forms in a blood smear | |
| ICD-10 | B56 |
| ICD-9 | 086.5 |
| DiseasesDB | 29277 13400 |
| MedlinePlus | 001362 |
| eMedicine | med/2140 |
| MeSH | D014353 |
ಆಫ್ರಿಕೀಯ ಟ್ರೈಪನೊಸೋಮಯಾಸಿಸ್ ಅಥವಾ ಸ್ಲೀಪಿಂಗ್ ಸಿಕ್‍ನೆಸ್[೧] ಮಾನವರು ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಒಂದು ಪರಾವಲಂಬಿ ರೋಗ. ಇದು ಟ್ರೈಪನೊಸೋಮ ಬ್ರೂಸಿ ಜಾತಿಯ ಒಂದು ಪರಾವಲಂಬಿ ಜೀವಿಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. [೨] ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಗೆಯವು ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಸೋಂಕನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಅವು ಯಾವುವೆಂದರೆ ಟ್ರೈಪನೊಸೋಮ ಬ್ರೂಸಿ ಗಾಂಬಿಯನ್ಸ್ (ಟಿ.ಬಿ.ಜಿ.) ಮತ್ತು ಟ್ರೈಪನೊಸೋಮ ಬ್ರೂಸಿ ರ್ಹೋಡಿಸೆನ್ಸ್ (ಟಿ.ಬಿ.ಆರ್.).[೧] ವರದಿಯಾದ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ 98%ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚನ್ನು ಟಿ.ಬಿ.ಜಿ.ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. [೧] ಎರಡೂ ಸಹ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೋಂಕು ತಗಲಿದ ಸೆಟ್ಸೆ ಫ್ಲೈ ಕಚ್ಚಿದಾಗ ವರ್ಗಾವಣೆಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯ. [೧] ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ರೋಗದ ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಜ್ವರ, ತಲೆನೋವು, ಕೆರೆತ ಮತ್ತು ಕೀಲು ನೋವು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.[೧] ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡ ಒಂದರಿಂದ ಮೂರು ವಾರಗಳ ನಂತರ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. [೩] ವಾರಗಳಿಂದ ತಿಂಗಳುಗಳ ನಂತರ, ಗೊಂದಲ, ಕಳಪೆ ಸಹಯೋಜನೆ, ಮರಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ನಿದ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ತೊಂದರೆಯೊಂದಿಗೆ ಎರಡನೇ ಹಂತವು ಆರಂಭಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.[೧][೩] ರಕ್ತ ಲೇಪ ಅಥವಾ ದುಗ್ಧಗ್ರಂಥಿಯ ದ್ರವದಲ್ಲಿ ಪರಾವಲಂಬಿ ಜೀವಿಯನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ರೋಗಪತ್ತೆ ಸಾಧ್ಯ. [೩] ರೋಗ ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆಯೋ ಅಥವಾ ಎರಡನೇ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆಯೋ ಎಂದು ಹೇಳಲು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಟಿರಂಧ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಮೂಲಕ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾದ ಮಾದರಿ ಅಗತ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.[೩] ರೋಗದ ನಿವಾರಣೆಯು, ತೊಂದರೆಗೊಳಗಾಗಿರುವ ಜನರ ರಕ್ತವನ್ನು ಟಿ.ಬಿ.ಜಿ.ಗಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿ, ಅವರನ್ನು ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. [೧] ರೋಗವನ್ನು ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಮತ್ತು ನರಸಂಬಂಧಿ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಂಡುಬರುವ ಮೊದಲೇ ಪತ್ತೆ ಮಾಡಿದರೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಹೆಚ್ಚು ಸುಲಭ. [೧] ಮೊದಲ ಹಂತದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಪೆಂಟಾಮಿಡೈನ್ ಅಥವಾ ಸುರಾಮಿನ್ ಔಷಧೋಪಚಾರದೊಂದಿಗೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧] ಟಿ.ಬಿ.ಜಿ.ಗಾಗಿ ಎರಡನೇ ಹಂತದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಎಫ್ಲೋಮಿಥೈನ್ ಅನ್ನು ಅಥವಾ ನೈಫರ್ಟಿಮಾಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಎಫ್ಲೋಮೈಥ್ರಿನ್ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.[೩] ಮೆಲಾರ್ಸೊಪ್ರಾಲ್ ಎರಡಕ್ಕೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದಾದರೂ, ಗಂಭೀರ ಅಡ್ಡಪರಿಣಾಮಗಳ ಕಾರಣ ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಟಿ.ಬಿ.ಆರ್.ಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧] ರೋಗವು ಸಬ್-ಸಹಾರನ್ ಆಫ್ರಿಕಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಿಯತವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತಿದ್ದು, ಅಪಾಯಕ್ಕೊಳಗಾಗಬಹುದಾದ ಜನಸಂಖ್ಯೆ 36 ದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಸುಮಾರು 70 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರು. [೪] 1990ರಲ್ಲಿ 34,000 ಸಾವಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಿಂದ 2010ರ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಇದು ಸುಮಾರು 9000 ಸಾವುಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದೆ.[೫] 2012ರಲ್ಲಿ 7000 ಹೊಸ ಸೋಂಕುಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಅಂದಾಜು 30,000 ಜನರು ಸೋಂಕಿಗೊಳಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.[೧] ಇವುಗಳಲ್ಲಿ 80%ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೇಸ್‍ಗಳು ಡೆಮಾಕ್ರಟಿಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ದ ಕಾಂಗೊನಲ್ಲಿವೆ.[೧] ಇತ್ತೀಚಿನ ಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಹರಡುವಿಕೆಗಳು ಉಂಟಾಗಿವೆ: ಒಂದು, 1896ರಿಂದ 1906ರವರೆಗೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಉಗಾಂಡಾ ಮತ್ತು ಕಾಂಗೊ ಬೇಸಿನ್ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಎರಡನೆಯದು 1920 ಮತ್ತು 1970ರಲ್ಲಿ ಹಲವು ಆಫ್ರಿಕೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ.[೧] ಹಸು ಮುಂತಾದ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ರೋಗವನ್ನು ಒಯ್ಯಬಹುದು ಮತ್ತು ಸೋಂಕಿಗೊಳಪಡಬಹುದು. [೧]
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ ೧.೦೦ ೧.೦೧ ೧.೦೨ ೧.೦೩ ೧.೦೪ ೧.೦೫ ೧.೦೬ ೧.೦೭ ೧.೦೮ ೧.೦೯ ೧.೧೦ ೧.೧೧ ೧.೧೨ ೧.೧೩ WHO Media centre (June 2013). "Fact sheet N°259: Trypanosomiasis, Human African (sleeping sickness)".
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ MedlinePlus Encyclopedia Sleeping sickness
- ↑ ೩.೦ ೩.೧ ೩.೨ ೩.೩ ೩.೪ Kennedy, PG (2013 Feb). "Clinical features, diagnosis, and treatment of human African trypanosomiasis (sleeping sickness)". Lancet neurology. 12 (2): 186–94. PMID 23260189.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ Simarro PP, Cecchi G, Franco JR, Paone M, Diarra A, Ruiz-Postigo JA, Fèvre EM, Mattioli RC, Jannin JG (2012). "Estimating and Mapping the Population at Risk of Sleeping Sickness". PLoS Negl Trop Dis. 6 (10): e1859. doi:10.1371/journal.pntd.0001859.
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ Lozano, R (Dec 15, 2012). "Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet. 380 (9859): 2095–128. doi:10.1016/S0140-6736(12)61728-0. PMID 23245604.