ಅಪಕೃತ್ಯ
ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾನೂನು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ, ಅಪಕೃತ್ಯವು ಬೇರೆ ಯಾರಿಗಾದರೂ ಅನ್ಯಾಯವಾಗಿ ನಷ್ಟ ಅಥವಾ ಹಾನಿ ಉಂಟುಮಾಡುವ ಒಂದು ನಾಗರಿಕ ತಪ್ಪು.[೧] ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅಪಕೃತ್ಯ ಮಾಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಕಾನೂನು ಬಾಧ್ಯತೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ಆ ಕೃತ್ಯವನ್ನು ನಡೆಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಅಪಕೃತ್ಯಕಾರ. ಅಪರಾಧಗಳು ಅಪಕೃತ್ಯಗಳಿರಬಹುದಾದರೂ, ಕ್ರಿಯಾ ಕಾರಣವು ಅಗತ್ಯವಾಗಿ ಅಪರಾಧವಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ, ಹಾನಿಯು ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದ ಕಾರಣವಿರಬಹುದು, ಇದು ಆಪರಾಧಿಕ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಲ್ಲ. ಹಾನಿಯ ಬಲಿಪಶು ತನ್ನ ನಷ್ವವನ್ನು ಪರಿಹಾರದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮೊಕದ್ದಮೆಯಲ್ಲಿ ಮರಳಿಪಡೆಯಬಹುದು. ಜಯಶಾಲಿಯಾಗಲು, ಮೊಕದ್ದಮೆಯಲ್ಲಿನ ಫಿರ್ಯಾದಿಯು (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಗಾಯಗೊಂಡ ಪಕ್ಷ" ಎಂದು ಸೂಚಿತವಾಗುವ ವ್ಯಕ್ತಿ) ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಅಥವಾ ಕ್ರಿಯೆಯ ಕೊರತೆ ಹಾನಿಯ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಅಭಿಜ್ಞೇಯ ಕಾರಣ ಎಂದು ತೋರಿಸಬೇಕು.
ಕಾನೂನು ಗಾಯಗಳು ದೈಹಿಕ ಗಾಯಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಲ್ಲ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ, ಅರ್ಥಿಕ, ಅಥವಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯ ಹಾನಿಗಳು ಜೊತೆಗೆ ಗೌಪ್ಯತೆ, ಆಸ್ತಿ, ಅಥವಾ ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳಬಹುದು. ಅಪಕೃತ್ಯಗಳು ಮೋಟಾರು ಅಪಘಾತಗಳು, ಸುಳ್ಳು ಸೆರೆವಾಸ, ಮಾನನಷ್ಟ, ಉತ್ಪನ್ನ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ, ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಉಲ್ಲಂಘನೆ, ಮತ್ತು ಪಾರಿಸರಿಕ ಮಾಲಿನ್ಯದಂತಹ (ವಿಷಪೂರಿತ ಅಪಕೃತ್ಯಗಳು) ಭಿನ್ನ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಅನೇಕ ಅಪಕೃತ್ಯಗಳು ಅಲಕ್ಷ್ಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳಾದರೂ, ಅಪಕೃತ್ಯ ಕಾನೂನು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಅಪಕೃತ್ಯಗಳನ್ನೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಮತ್ತೊಬ್ಬರಿಗೆ ಹಾನಿಯಾಗುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕೃತ್ಯವೆಸಗುತ್ತಾನೆ, ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಗೆ) "ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ" ಇದರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ತೋರಿಸಿಕೊಡ ಬೇಕಾಗದೆಯೆ ಮರುಪಡೆಯುವಿಕೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಕೊಡಬಹುದು.
ಅಪಕೃತ್ಯ ಕಾನೂನು ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧ ಕಾನೂನಿನಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ: (1) ಅಪಕೃತ್ಯಗಳು ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಜೊತೆಗೆ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಅಥವಾ ಆಪರಾಧಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು (2) ಅಪಕೃತ್ಯ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳಿಗೆ ಸಾಕ್ಷ್ಯದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯಂತಹ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳು ಕಡಿಮೆ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅಪಕೃತ್ಯ ಮೊಕದ್ದಮೆಯಲ್ಲಿ ಹಾನಿಯುಂಟುಮಾಡಿದ ಆಪಾದಿತ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಮುಂಚಿನ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಖುಲಾಸೆಯಾಗಿದ್ದರೂ ಫಿರ್ಯಾದಿಯು ಜಯಶಾಲಿಯಾಗಬಹುದು.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ Glanville Williams, or grounds for lawsuit. Learning the Law. Eleventh Edition. Stevens. 1982. p. 9