ಉದಾ ದೇವಿ

ಉದಾ ದೇವಿ
ಕೇಂದ್ರ ಅರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಕಲ್ಯಾಣ ಸಚಿವರಾದ, ಶ್ರೀ ಜೆ.ಪಿ ನಡ್ಡಾ ಅವರು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿ ಉದಾ ದೇವಿ ಅವರಿಗೆ ನಮನ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುವದು. ಸಿಕಂದರ ಬಾಗ್, ಲಕ್ನೋ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯, ೨೦೧೬
Born	೩೦ ಜೂನ್ ೧೮೩೦ ಗೋಮಿತ್ ನಗರ, ಲಕ್ನೋ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ
Died	೧೬ ನವೆಂಬರ್ ೧೮೫೭ (ವಯಸ್ಸು ೨೭) ಸಿಕಂದರ್ ಬಾಗ್, ಲಕ್ನೋ, ಭಾರತ
Known for	೧೮೫೭ ರ ಭಾರತದ ಪ್ರಥಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮ

ಉದಾ ದೇವಿ ಪಾಸಿ ೧೮೫೭ ರ ಭಾರತೀಯ ದಂಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕರ ಪರವಾಗಿ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿ . ಇವರು ಅವಧ್‌ನ ಆರನೇ ನವಾಬರಾದ ವಾಜಿದ್ ಅಲಿ ಶಾ ಅವರ ಮಹಿಳಾ ತಂಡದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು.

ಮೇಲ್ಜಾತಿ ಇತಿಹಾಸಗಳು ಝಾನ್ಸಿ ರಾಣಿಯವರಂತಹ ನಾಯಕಿಯರ ಪ್ರತಿರೋಧದ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಆಳ್ವಿಕೆಯಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಉದಾ ದೇವಿ ಪಾಸಿಯಂತಹ ದಲಿತ ಪ್ರತಿರೋಧ ಹೋರಾಟಗಾರರನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಉದಾ ದೇವಿ ಪಾಸಿ ಮತ್ತು ಇತರ ದಲಿತ ಮಹಿಳಾ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿಯರು ೧೮೫೭ ರ ಭಾರತೀಯ ಬಂಡಾಯದಲ್ಲಿ ಪರಾಕ್ರಮದಿಂದ ಹೋರಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಅವರನ್ನು "ದಲಿತ ವೀರಾಂಗಣಗಳು" ಎಂದು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಹಜರತ್ ಮಹಲ್‌ನ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೈನಿಕನಾಗಿದ್ದ ಮಕ್ಕಾ ಪಾಸಿಯನ್ನು ಉದಾ ದೇವಿ ಅವರು ಮದುವೆಯಾದರು.

ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದೊಂದಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ಜನರ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಕೋಪವನ್ನು ನೋಡಿದ ಉದಾ ದೇವಿಯು ಆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ರಾಣಿ ಬೇಗಂ ಹಜರತ್ ಮಹಲ್ ಅವರನ್ನು ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಲು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧವಾಗಲು, ಬೇಗಂ ತಮ್ಮ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಬೆಟಾಲಿಯನ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸಿದರು. ಬ್ರಿಟಿಷರು ಅವಧ್ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದಾಗ, ಉದಾ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತಿ ಇಬ್ಬರೂ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪ್ರತಿರೋಧದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದರು. ತಮ್ಮ ಪತಿ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸತ್ತನೆಂದು ಕೇಳಿದಾಗ, ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಂತಿಮ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ರೋಷದಿಂದ, ಪೂರ್ಣ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದರು.

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ

ಉದಾ ದೇವಿಯವರು ೩೦ ಜೂನ್ ೧೮೩೦ ರಂದು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಲಕ್ನೋ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಉಜಾರಿಯಾ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ (ಈಗ ಗೋಮತಿ ನಗರ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಪಾಸಿ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ಪತಿಯ ಹೆಸರು ಮಕ್ಕ. ಅವರ ಪತಿ ಆ ಕಾಲದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕುಸ್ತಿಪಟು ಆಗಿದ್ದರು.

ಸಿಕಂದರ್ ಬಾಗ್ ಕದನ

ನವೆಂಬರ್ ೧೮೫೭ ರಲ್ಲಿ ಸಿಕಂದರ್ ಬಾಗ್ ಕದನದಲ್ಲಿ ಉದಾದೇವಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ತಮ್ಮ ಬೆಟಾಲಿಯನ್‌ಗೆ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ ನಂತರ, ಅವರು ಅರಳಿ ಮರವನ್ನು ಏರಿ ಮುನ್ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನಿಕರ ಮೇಲೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಬಲಿಪಶುಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವರು ಕಡಿದಾದ, ಕೆಳಮುಖವಾದ ಪಥವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಗುಂಡಿನ ಗಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು ಎಂದು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು ಗಮನಿಸಿದರು. ಗುಪ್ತ ಸ್ನೈಪರ್‌ಗೆ ಮರದ ಮೇಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಅನುಮಾನ ಅವರಿಗೆ ಮೂಡಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಮರಗಳ ಮೇಲೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಲು ಆದೇಶಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸತ್ತ ನೆಲಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದ ಬಂಡುಕೋರನನ್ನು ಹೊರಹಾಕಿದರು. ತನಿಖೆಯ ನಂತರ, ಆ ಸ್ನೈಪರ್ ಉದಾ ದೇವಿ ಪಾಸಿ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿತು. ವಿಲಿಯಂ ಫೋರ್ಬ್ಸ್-ಮಿಚೆಲ್, ರೆಮಿನಿಸೆನ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ದಂಗೆಯಲ್ಲಿ, ಉದಾ ದೇವಿ ಬಗ್ಗೆ, "ಅವಳು ಒಂದು ಜೋಡಿ ಭಾರವಾದ ಹಳೆಯ ಮಾದರಿಯ ಅಶ್ವದಳದ ಪಿಸ್ತೂಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಳು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಅವಳ ಬೆಲ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವಳ ಚೀಲ ಇನ್ನೂ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಮದ್ದುಗುಂಡುಗಳಿಂದ ತುಂಬಿತ್ತು. ಮದ್ದುಗುಂಡುಗಳಿಂದ ಅವಳು ಅರ್ಧ ಡಜನ್‌ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಪುರುಷರನ್ನು ಕೊಂದಿದ್ದಳು" ಎಂದು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.

ಸಿಕಂದರಾಬಾದ್

ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಪಿಲಿಭಿತ್‌ನ ಪಾಸಿಗಳು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ನವೆಂಬರ್ ೧೬ ರಂದು ಉದಾ ದೇವಿ ಪಾಸಿಯವರಿಗಾಗಿ ಹುತಾತ್ಮರ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಲು ಒಟ್ಟುಗೂಡುತ್ತಾರೆ.

ಉದಾ ದೇವಿಯ ಹೆಸರಿನ ಬೆಟಾಲಿಯನ್

ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರವು ೨೦ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೧ ರಂದು ಮಹಿಳಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿ ಉದಾ ದೇವಿ ಅವರ ಹೆಸರಿನ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಕಾನ್‌ಸ್ಟಾಬ್ಯುಲರಿ (PAC) ಮಹಿಳಾ ಬೆಟಾಲಿಯನ್ ಸ್ಥಾಪನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು. ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಗ ಬಲಿದಾನ ಮಾಡಿದ ಮೂವರು ಮಹಿಳಾ ಯೋಧರಾದ ರಾಣಿ ಅವಂತಿಬಾಯಿ, ಉದಾ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಜಲ್ಕರಿಬಾಯಿ ಅವರ ನಂತರ ಮೂರು ಪಿಎಸಿ ಮಹಿಳಾ ಬೆಟಾಲಿಯನ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗುವುದು, ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಈಗಾಗಲೇ ಎಲ್ಲಾ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿವೆ ಎಂದು ಯೋಗಿ ಆದಿತ್ಯನಾಥ್ ಅವರು ರಾಣಿ ಅವಂತಿಬಾಯಿ ಲೋಧಿಯವರ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವ ಕುರಿತು ಆಯೋಜಿಸಲಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಸಭೆಯನ್ನುದ್ದೇಶಿಸಿ ಹೇಳಿದರು.