ಸದಸ್ಯ:Keshitha.T.S/sandbox
ಕನ್ಹೊಪತ್ರ
ಕನ್ಹೊಪತ್ರ (ಅಥವ ಕನ್ಹುಪತ್ರ) ೧೫ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಮರಾಠಿ ಸಂತ-ಕವಿ, ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ವಾರಕರೀ ಪಂಥದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ,ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಚಾರವು ನಾವು ತಿಲಿದುಕೊಲ್ಲುತ್ತವೆ.ಅತ್ಯಂತ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಾಖಲೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ಅವರು ವೇಶ್ಯೆಯ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ-ಹುಡುಗಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಬಾದ್ಶಾ (ರಾಜ) ಬೀದರ್ ಒಂದು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆಗುತ್ತಿದ್ದ ಹಿಂದೂ ದೇವರ ವಿಠ್ಠಲ-ಪೋಷಕ ದೇವರಾದ ಶರಣಾಗತಿ ವಾರಕರೀಯರು ಬದಲಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದಾಗ ಈ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಕೆಯ ಸಾವಿನ ಗಮನವಿತ್ತು. ಅವರು ಪಂಢರಪುರದ ವಿಠ್ಠಲನ ಕೇಂದ್ರ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿಯೇ ನಿಧನರಾದರು. ಅವರು ಅವರ ಸಮಾಧಿ ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣದಲ್ಲಿಯೇ ಮಾತ್ರ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಾಲಾಗಿದೆ. ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ಅವರು "ಮರಾಠಿ ಓವಿ" ಮತ್ತು ವಿಠ್ಠಲನ ಮೇಲೆ ಎರುವ ತನ್ನ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಯ ಜೊತೆ ತನ್ನ ಧರ್ಮನಿಷ್ಠೆ ಸಮತೋಲನ ತನ್ನ ಹೋರಾಟದ "ಅಭಂಗ" ಕವನವನ್ನು ಬರೆದರು. ತಾನು ಬರೆದ ತನ್ನ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ, ತನ್ನ ಸಂರಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಯ ಹಿಡಿತದಿಂದ, ತನ್ನನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ವಿಠ್ಠಲನನ್ನು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ತಾನು ಬರೆದಿರುವ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೂವತ್ತು ಅಭಂಗಗಳು ಉಳಿದಿದೆ, ಮತ್ತು ಇಂದು ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂದುವರಿಸಿದರು. ಅವರು ಮಾತ್ರ ಸ್ತ್ರೀ ವಾರಕರಿ ಸಂತ ಆಗಿದರು ಅದು ಅವರು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಪೂಜೀಸುವ ಆ ಪರಮಾಥ್ಮ ವಿಠ್ಠಲನ ಕೃಪೆತಯಿಂದ ಅವರಿಗೆ ದೊರೆಯಿತು, ಯಾವುದೇ ಗುರುವಿನ ಸಹಾಯವಿಲ್ಲದೆ ಅವರಿಗೆ ದೊರೆಯಿತು, ಪುರುಷ ವಾರಕರಿ ಸಂತ, ಅಥವಾ ಪರಂಪರಾ (ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಅಥವಾ ವಂಶಾವಳಿ) ಬೆಂಬಲವಿಲ್ಲದೆ, ತನ್ನ ಭಕ್ತಿ ಆಧರಿಸಿ ಸಾಧು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ಅವರ ಜೀವನ: ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ಅವರ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಕತೆಗಳು ಇದೆ ಅದು ಬಹಳ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನದು, ಈ ಕತೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನವಾಗಿ ಬೇರೆ ಮಾಡುವುದು ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ ಸಾಗುತ್ತಾ ಕಥೆಗಳು ಮೂಲಕ ಕರೆಯಲಾಗುತಿತ್ತು. ಬೀದರ್ ನ ಬಾದ್ಶ ತನ್ನನ್ನು ನೋಡಿ ಹೋದಾಗ ಹೆಚ್ಚಿನ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಜನ್ಮ ಶಾಮಾ ಗೆ ಗಣಿಕೆ ಮತ್ತು ವಿಠ್ಠಲ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸಾವಿನ ಬಗ್ಗೆ ಒಪ್ಪುವಿಕೆ ಅಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ.ಭಾವನೆಯಿಂದ ಇರುವ "'ಸದಾಶಿವ ಮಲಗುಜಾರ್ (ತನ್ನ ಆಪಾದಿತ ತಂದೆ) ಮತ್ತು ಹೌಸಾ ತನ್ನ ಸೇವಕಿಯ ಪಾತ್ರಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಖಾತೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ.
ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ :
ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ಪಂಢರಪುರವೆಂದು ಜಾಗದಲ್ಲಿ ವಿಠ್ಠಲನ ಮುಖ್ಯ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ, ಮಂಗಳವೇಧೆ ಎಂಬ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮಂತ ವೇಶ್ಯೆ ಮತ್ತು ಗಣಿಕೆ ಶಾಮಾ ಅಥವಾ ಶ್ಯಾಮ ಎಂಬ ದಂಪತಿಗಳ ಪುತ್ರಿ. ಇದಲ್ಲದೆ ಕನ್ಹೊಪಟ್ರರಿಂದ, ಮಂಗಳಾವೇಧೆ ಸಹ ವಾರಕರಿ ಸಂತರು ಚೋಖಾಮೇಲಾ ಮತ್ತು ದಾಮಜಿ ಜನ್ಮಸ್ಥಳ. ಶಾಮಾ ತನ್ನ ಮಗಳಾದ ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ಅವರ ತಂದೆ ಗುರುತನ್ನು ಹಿಡಿಯುವ ಬಗ್ಗೆ ಅನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಇವರ ತಂದೆ ಪಟ್ಟಣದ ಮುಖ್ಯಮನುಷ್ಯನಾದ ಸದಾಶಿವ ಮಲಗುಜಾರ್ ಅವರೆ ಎಂದು ಶಂಕಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ತಾಯಿ ಹಲವಾರು ದಾಸಿಯರನ್ನು ತಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿಕೊಂಡು ಸೇವೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಸಿಕೊಲಳ್ಳುತಿದ್ದರು,ಅವರ ತಾಯಿಯ ಭವ್ಯವಾದ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯವನ್ನು ಕಳೆದರು, ಆದರೆ ಅವಳ ತಾಯಿಯ ವೃತ್ತಿಯಿಂದ, ಕನ್ಹೊಪತ್ರಳ ಸಾಮಾಜಿಕ ನೆಲೆಯು ಕಡಿಮೆಯಾಯಿತು.ಆದ್ದರಿಂದ ತನ್ನ ತಾಯಿಯ ವೃತ್ತಿ ಸೇರಬೇಕೆಂದು ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಹಾಡುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದರು. ಅವರು ಪ್ರತಿಭಾವಂತೆಯಾದ ನರ್ತಕಿ ಮತ್ತು ಗಾಯಕಿ ಆಗಿದರು. ತನ್ನ ಸೌಂದರ್ಯ ಅಪ್ಸರಾ (ಸ್ವರ್ಗೀಯ ಅಪ್ಸರೆ) ಮೇನಕಾ ಹೋಲಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಶಾಮಾ ತನ್ನ ಮಗಳಾದ ಕನ್ಹೊಪತ್ರಳ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಬಾದ್ಶಾ (ಮುಸ್ಲಿಂ ರಾಜ) ಅವರಿಗೆ ತೊರಿಸಿದರೆ ಅವರು ಚಿನ್ನದ ಉಡುಗೊರೆಯನ್ನು,ತನ್ನ ಹಣವನ್ನು ಮತ್ತು ಆಭರಣಗಳು ನೀಡಬಹುದೆಂದು ಎಂದುಕೊಂಡಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ಅದನ್ನು ಖಂಡಿತವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಿದಳು. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಥೆಗಳು ಶಾಮಾಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ, ಅವರ ಮಗಳಾದ ಕನ್ಹೊಪತ್ರಳನ್ನು ಮದುವೆ ಮಾಡಿಸ ಬೇಕೆಂದುಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ತಾನು ಬಹಳ ಸುಂದರವಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ನಿಶ್ಚಯಿಸಿದಳು. ಡೈರೆಕ್ಟರಿ ತಾರಾ ಭ್ಹಾವಲ್ಕರ್ ಅವರು ಈಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಅದು ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ಮದುವೆಯಾಗುವುದು ಈ ಸಾಮಾಜಕ್ಕೆ ಒಳ್ಳೆಯದಲ್ಲಾ, ಅವರು ಅವಳ ಮದುವೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಯಿತು ಏಕೆಂದರೆ ಮದುವೆಯಾಗುವವಳು ಗಣಿಕೆಯ ಒಂದು ಮಗಳು. ಬಹಳ ದಾಖಲೆಗಳು ಕನ್ಹೊಪಟ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ,ಅದು ಕನ್ಹೊಪತ್ರಳನ್ನು ಗಣಿಕೆಯ ಜೀವನವನ್ನು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಸಿದರು, ಎಂದು ಘೋಷಿಸುತ್ತದೆ,ಆದರೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಜನರು ಕನ್ಹೊಪತ್ರಳೇ ಒಂದು ವೇಶ್ಯೆಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕೆಂದುಕೊಂಡಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರು, ಆದರೆ ನಿಜವಾಗಿಯು ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ದೃಢವಾಗಿ ಒಂದು ಗಣಿಕೆ ಆಗಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದಳು ಎಂದು ಹೇಳುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಕೆಲವು ಬರಹಗಾರರು ಆಕೆಯು ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಎಂದು ನಂಬುತ್ತಾರೆ.
ಅವರ ಭಕ್ತಿ ಮಾರ್ಗಗಳು:
ಸದಾಶಿವ ಮಲಗುಜಾರ್ ಅವರು ಕನ್ಹೊಪತ್ರಳ ತಂದೆಯಾದ ಬೇಕಾದವರು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭಾವಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು ಅದು ಕನ್ಹೊಪತ್ರಳ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ನೋಡಿ,ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ ಮತ್ತು ತನ್ನ ನೃತ್ಯವನ್ನು ನೋಡಲು ಬಯಸಿದರು, ಆದರೆ ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ನಿರಾಕರಿಸಿದಳು. ಅಂತೆಯೇ ಸದಾಶಿವ ಕನ್ಹೊಪತ್ರಳನ್ನು ಮತ್ತು ಶಾಮಾ ಕಿರುಕುಳವನ್ನು ಕಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಶಾಮಾ ಅವರು ಮನೆ ಗೌರವವನ್ನು ಉಳಿಸಬೇಕೆಂದು ಮತ್ತು ಕನ್ಹೊಪತ್ರಳನ್ನು ಕಾಪಾಡಬೇಕೆಂದು,ಶಾಮಾ ಸದಾಶಿವನಿಗೆ ಅದು ನೀವೆ ಕನ್ಹೊಪತ್ರಳ ತಂದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದಳು, ಆದರೆ ಸದಾಶಿವ ಶಾಮನನ್ನು ನಂಬಲಿಲ್ಲಿ. ತನ್ನ ಕಿರುಕುಳ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು, ಶಾಮಾ ಸಂಪತ್ತು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಖಾಲಿಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಶಾಮಾ ಸದಾಶಿವ ಕ್ಷಮೆಯಾಚಿಸಿದಳು ಮತ್ತು ಅವನ ಜೋತೆ ಕನ್ಹೊಪತ್ರಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದಳು. ಕಮನ್ಹೊಪತ್ರ, ಅದು ಹೇಗೊ ಅವನಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ತನ್ನ ವಯಸ್ಸಿನ ಸೇವಕಿ ಹೌಸಾ ಸಹಾಯದಿಂದ, ಒಂದು ಸೇವಕಿಯ ವೇಷವನ್ನು ಧರಿಸಿ ಪಂಢರಪುರಕ್ಕೆ ಪಲಾಯನ ಮಾಡಿದಳು.
ಕೆಲವು ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ, ಹೌಸಾ ಸೇವಕಿಯು ವಾರಕರಿ ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ,ಇದೇ ಸಂಧರ್ಭವು ಕನ್ಹೊಪತ್ರಳನ್ನು ತನ್ನ ಭಕ್ತಿ ಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಯಿತು. ಇತರ ಖಾತೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಂಢರಪುರದ ಪ್ರವಾಸಿಕರು ಅಲ್ಲಿ ಇರುವ ವಿಠ್ಠಲನ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೋಗುವಾಗ ತಮ್ಮ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ಹೊಪತ್ರಳ ಮನೆಗೆ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದರು. ಒಂದು ಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅವಳು ಪರಮಾತ್ಮನಾದ ವಿಠ್ಠಲನ ಬಗ್ಗೆ ಹಾದುಹೋಗುವ ವಾರಕರಿಗೆ ಕೇಳಿದಳು. ವಾರಕರಿಯು "ವಿಠ್ಠಲನು, ಉದಾರ ಬುದ್ಧಿವಂತ, ಸುಂದರ ಮತ್ತು ಪರಿಪೂರ್ಣ" ಎಂದು ಹೇಳಿದನು, ಆತನ ಮಹಿಮೆಯು ವಿವರಣೆಯೂ ಮೀರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆ ಪರಮಾತ್ಮನ ಸೌಂದರ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವತೆಗೆ ತಾಕುತ್ತದೆ, ಸೌಂದರ್ಯ ದೇವತೆಯಾದ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಸೌಂದರ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೇಲುಗೈ. ವಿಠ್ಠಲನು ತನ್ನ ಭಕ್ತಳನ್ನಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಬಹುದೇ ಎಂದು ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ವಾರಕರಿಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಕೇಳಿದಳು. ವಾರಕರಿ ಅವರು "ಸಹಾಯಕಿ ಕುಬ್ಜ"ಅವರ ಬಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ, ಪಾತಕಿ ರಾಜ ಅಜಮಿಳ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ "ಅಸ್ಪೃಶ್ಯ" ಸಂತ ಚೋಖಾಮೇಲಾ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ, ವಿಠ್ಠಲನು ತನ್ನನ್ನು ಸಹ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ತನ್ನ ಭರವಸೆ. ಈ ಭರವಸೆ ಪಂಢರಪುರಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ನಿರ್ಧಾರ ಬಲವಾಗಿ ಮಾಡಿದಳು.ಅಲ್ಲಿ ದಂತಕಥೆಯ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿದರು, ಪಂಢರಪುರದಲ್ಲಿ ಸದಾಶಿವ ಕಾಣಿಸಲಿಲ್ಲ , ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ತಕ್ಷಣ ವಾರಕರಿ ಯಾತ್ರಿಗಳ ಜೋತೆ ಸೇರಿ ವಿಠ್ಠಲನ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾ ಪಂಢರಪುರದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸಂಗಡ ತಾಯಿಯ ಜೋತೆ ಇದ್ದಳು.
ಅವರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಮತ್ತು ಬೋಧನೆಗಳು:
ಕನ್ಹೊಪತ್ರ ಅವರು ಅನೇಕ ಅಭಂಗಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಲಿಖಿತ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ತನ್ನ ಅಭಂಗಗಳನ್ನು ಕೇವಲ ಮೂವತ್ತು ಅಥವಾ ಓವಿಗಳು ಇಂದು ಸಿಹಗಬಹುದು. ತನ್ನ ಪದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಇಪ್ಪತ್ಮೂರು ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ವಾರಕರಿ ಸಂತರ ಸಂಕಲನ "ಸಕಲ ಸಂತ-ಮೈಹರ್" ಎಂಬುವುದಕ್ಕೆ ಸೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ . ಈ ಶ್ಲೋಕದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರುಣ್ಯ ಒಂದು ಅಂಶ, ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ. ಅವರ ಶೈಲಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸುಲಭ, ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಸಾಧನೆಗಳು ಅಲಂಕಾರವಿಲ್ಲದ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯ ಒಂದು ಸರಳತೆ ಇದೆ. ದೇಶಪಾಂಡೆ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಕನ್ಹೊಪಟ್ರರ ಕವಿತೆ ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀ ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಹೆಚ್ಚಳ, ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆಯ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ವಾರಕರಿ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಹೊತ್ತಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ "ದೀನರ ಜಾಗೃತಿ" ಪ್ರತಿಬಿಂಬಗಳು.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು:
https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AC%E0%B3%80%E0%B2%A6%E0%B2%B0%E0%B3%8D https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AA%E0%B2%82%E0%B2%A2%E0%B2%B0%E0%B2%AA%E0%B3%81%E0%B2%B0 https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%A0%E0%B3%8D%E0%B2%A0%E0%B2%B2