ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ


೨೫ ಕ್ರೊಮಿಯಮ್ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್ಕಬ್ಬಿಣ
-

Mn

Tc
ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾಹಿತಿ
ಹೆಸರು, ಚಿಹ್ನೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಮಾಂಕ ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್, Mn, ೨೫
ರಾಸಾಯನಿಕ ಸರಣಿtransition metal
ಗುಂಪು, ಆವರ್ತ, ಖಂಡ 7, 4, d
ಸ್ವರೂಪಬೆಳ್ಳಿಯಂತ ಹೊಳಪು
ಅಣುವಿನ ತೂಕ 54.938045(5) g·mol−1
ಋಣವಿದ್ಯುತ್ಕಣ ಜೋಡಣೆ [Ar] 4s2 3d5
ಋಣವಿದ್ಯುತ್ ಪದರಗಳಲ್ಲಿ
ಋಣವಿದ್ಯುತ್ಕಣಗಳು
2, 8, 15
ಭೌತಿಕ ಗುಣಗಳು
ಹಂತsolid
ಸಾಂದ್ರತೆ (ಕೋ.ತಾ. ಹತ್ತಿರ)7.21 g·cm−3
ದ್ರವಸಾಂದ್ರತೆ at ಕ.ಬಿ.5.95 g·cm−3
ಕರಗುವ ತಾಪಮಾನ1519 K
(1246 °C, 2275 °ಎಫ್)
ಕುದಿಯುವ ತಾಪಮಾನ2334 K
(2061 °C, 3742 °F)
ಸಮ್ಮಿಲನದ ಉಷ್ಣಾಂಶ12.91 kJ·mol−1
ಭಾಷ್ಪೀಕರಣ ಉಷ್ಣಾಂಶ221 kJ·mol−1
ಉಷ್ಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ(25 °C) 26.32 J·mol−1·K−1
ಆವಿಯ ಒತ್ತಡ
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T/K 1228 1347 1493 1691 1955 2333
ಅಣುವಿನ ಗುಣಗಳು
ಸ್ಪಟಿಕ ಸ್ವರೂಪcubic A12
ಆಕ್ಸಿಡೀಕರಣ ಸ್ಥಿತಿಗಳು7, 6, 5 [೧], 4, 3, 2, 1 [೨]
(oxides: acidic, basic or amphoteric
depending on the oxidation state)
ವಿದ್ಯುದೃಣತ್ವ1.55 (Pauling scale)
ಅಣುವಿನ ತ್ರಿಜ್ಯ140 pm
ಅಣುವಿನ ತ್ರಿಜ್ಯ (ಲೆಖ್ಕಿತ)161 pm
ತ್ರಿಜ್ಯ ಸಹಾಂಕ139 pm
ಇತರೆ ಗುಣಗಳು
ಕಾಂತೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆparamagnetic
ವಿದ್ಯುತ್ ರೋಧಶೀಲತೆ(20 °C) 1.44 µΩ·m
ಉಷ್ಣ ವಾಹಕತೆ(300 K) 7.81 W·m−1·K−1
ಉಷ್ಣ ವ್ಯಾಕೋಚನ(25 °C) 21.7 µm·m−1·K−1
ಶಬ್ದದ ವೇಗ (ತೆಳು ಸರಳು)(20 °C) 5150 m/s
ಯಂಗ್ ಮಾಪಾಂಕ198 GPa
ಸಗಟು ಮಾಪನಾಂಕ120 GPa
ಮೋಸ್ ಗಡಸುತನ6.0
ಬ್ರಿನೆಲ್ ಗಡಸುತನ196 MPa
ಸಿಎಎಸ್ ನೋಂದಾವಣೆ ಸಂಖ್ಯೆ7439-96-5
ಉಲ್ಲೇಖನೆಗಳು

ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್ ಒಂದು ಬಹೂಪಯೋಗಿ ಲೋಹ ಮೂಲಧಾತು. ಇದನ್ನು ಪ್ರಥಮವಾಗಿ ೧೭೭೪ರಲ್ಲಿ ಸ್ವೀಡನ್ ದೇಶದ ಜೋಹನ್ ಗೋಟ್ಲ್ಯಿಬ್ ಗಾನ್ (Johan Gottlieb Gahn) ಎಂಬವರು ಬೇರೆ ಲೋಹಗಳಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿ ಬೇಕಾದ ಮೂಲವಸ್ತು. ಕೈಗಾರಿಕಾ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಮಿಶ್ರ ಲೋಹಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಉಕ್ಕು, ಬಣ್ಣಗಳು, ರಸಗೊಬ್ಬರ, ಕೃತಕ ಸಕ್ಕರೆ (saccharin) ಮುಂತಾದವುಗಳ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಇದು ಪ್ರಮುಖ ಕಚ್ಛಾವಸ್ತುವಾಗಿದೆ.