ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ನದಿಗಳು
ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ,ಜನರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ದೇವತೆಗಳ ಮಹತ್ವದಿಂದಾಗಿ ನದಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೇವತೆಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ..ಋಗ್ವೇದದಲ್ಲಿ ಸರಸ್ವತಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಪವಿತ್ರ ನದಿಗಳ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಗಂಗಾ ನದಿಯನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ನದಿಗಳನ್ನು ಸ್ತ್ರೀ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧] ಆದರೂ, ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ಎಂಬ ನದಿಯನ್ನು ಪುರುಷ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. [೨] ಸಿಂಧೂ ಕಣಿವೆಯ ಜನರು ನದಿಗಳನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯೂ ಇದೆ. [೩] ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ನದಿಗಳೆಂದರೆ ಸಪ್ತನದಿ : ಗಂಗಾ, ಯಮುನಾ, ಸಿಂಧು, ನರ್ಮದಾ, ಗೋದಾವರಿ, ಕೃಷ್ಣಾ ಮತ್ತು ಕಾವೇರಿ .
ದೇವತೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಗಂಗಾ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ವೇದಗಳು ಮತ್ತು ಪುರಾಣಗಳು ಗಂಗೆಯನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರ ನದಿ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ದಂತಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ, ಗಂಗಾ ದೇವಿಯು ಹಿಮವಾನ್ (ಹಿಮಾಲಯ) ಮತ್ತು ಮೇನಾವತಿ ( ಅಪಸರ ) ಅವರ ಮಗಳು. ಅವಳು ಮಾತೃ ದೇವತೆಯಾದ ಪಾರ್ವತಿಯ ಸಹೋದರಿ. ಅವಳು ಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಶುದ್ಧೀಕರಣದ ದೇವತೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಗಂಗಾ ಸ್ನಾನವು ಪಾಪಗಳನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಜನರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಅವಳ ಪರ್ವತವು ಮಕರ .
ಅವಳು ಸ್ವರ್ಗದಿಂದ ಇಳಿದು ಬಂದಳು ಎಂದು ಪುರಾಣಗಳು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಭಗೀರಥನು ( ರಾಮನ ಪೂರ್ವಜ) ತಾಯಿ ಗಂಗೆಯನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸಲು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದನು. ತನ್ನ ಪೂರ್ವಜರ ಆತ್ಮಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಲು ಸ್ವರ್ಗದಿಂದ ಇಳಿದು ಬರುವಂತೆ ಅವನು ಗಂಗಾ ದೇವಿಯನ್ನು ಕೇಳಿದನು. ಗಂಗಾ ದೇವಿಯು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಳು ಆದರೆ ಅವಳು ನೇರವಾಗಿ ಭೂಮಿಗೆ ಇಳಿದರೆ ತನ್ನ ಬಲವು ಭೂಮಿಯನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದಳು. ಆಗ ಭಗೀರಥ ಶಿವನಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಂತೆ ಕೇಳಿಕೊಂಡ. ಶಿವನು ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಗಂಗೆಯ ನಡುವೆ ನಿಲ್ಲಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡನು. ಆಗ ಗಂಗೆ ತನ್ನ ಪೂರ್ಣ ಬಲದಿಂದ ಭೂಮಿಗೆ ಬಂದಳು. ಶಿವ ಅವಳನ್ನು ತನ್ನ ಕೂದಲಲ್ಲಿ ಸೆರೆಹಿಡಿದು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದನು. ಭಗೀರಥನು ಗಂಗಾ ದೇವಿಗೆ ತನ್ನ ಪೂರ್ವಜರ ಆತ್ಮಗಳಿಗೆ ಮುಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲು ಹೇಳಿದನು ಮತ್ತು ನಂತರ ನಂತರ ಗಂಗೆಯನ್ನು ಸಾಗರಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ದನು. [೪]
ಯಮುನಾ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಯಮುನಾ ಅಥವಾ ಯಮಿ ಎಂಬುದು ಯಮುನಾ ನದಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವಾಗಿದೆ. ಅವಳು ಸೂರ್ಯ, ಸೂರ್ಯ ದೇವರು ಮತ್ತು ಸರಣ್ಯು, ಮೇಘ ದೇವತೆಯ ಮಗಳು. ಅವಳು ಜೀವನದ ದೇವತೆ ಮತ್ತು ಮೃತ್ಯು ದೇವನಾದ ಯಮನ ಸಹೋದರಿ. ಯಮಿಯ ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ನದಿ ದೇವತೆ ತಪತಿ. ನಂತರದ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ, ಅವಳನ್ನು ಕಾಳಿಂದಿ ಎಂದು ಸಹ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸರಸ್ವತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸರಸ್ವತಿ ದೇವಿಯು ಕೇವಲ ನದಿಯ ದೇವತೆಯಲ್ಲ, ಅವರು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ತತ್ವ ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ಅವರು ಜ್ಞಾನ, ಸಂಗೀತ, ಮಾತು ಮತ್ತು ಕಲೆಗಳ ದೇವತೆ. ಋಗ್ವೇದದಲ್ಲಿ ಸರಸ್ವತಿ ನದಿಯ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ನದಿಯು ಬತ್ತಿಹೋಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ನೋಡಲು ಗೋಚರಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. [೫]
ಕೆಲವು ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ, ಒಮ್ಮೆ ಭಾರ್ಗವರು ಮತ್ತು ಹೇಹಯರ ನಡುವೆ ಭೀಕರ ಯುದ್ಧವು ಸಂಭವಿಸಿತು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದ ಇಡೀ ಜಗತ್ತನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವ ವಡವಾಗ್ನಿ ಎಂಬ ಸರ್ವಭಹಕ ಅಗ್ನಿಯು ಹುಟ್ಟಿತು ಇದರಿಂದ ದೇವತೆಗಳು ಚಿಂತಿತರಾಗಿ ಶಿವನ ಬಳಿಗೆ ಹೋದರು. ಸರಸ್ವತಿಯು ನದಿಯಾಗಿ ವಡವಾಗ್ನಿಯನ್ನು ಸಾಗರದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸಬಹುದು ಅದ್ದರಿಂದ ನೀವು ಸರಸ್ವತಿಯ ಬಳಿ ಹೋಗಿ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೇಳಿ ಎಂದು ಶಿವನು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾನೆ. ಶಿವನ ಸೂಚನೆಯಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ದೇವತೆಗಳು ಸರಸ್ವತಿಯ ಬಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ವಿಶ್ವವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ನಂತರ ದೇವತೆಗಳು ಬ್ರಹ್ಮನ ಬಳಿಗೆ ಹೋದರು ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮ ಸರಸ್ವತಿಯನ್ನು ನದಿಯಾಗಲು ಹೇಳಿದನು. ಸರಸ್ವತಿಯು ಒಪ್ಪಿ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕವನ್ನು ತೊರೆದು ಉತ್ತಂಕನ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಬಂದಳು. ಅಲ್ಲಿ ಅವಳು ಶಿವನನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದಳು..ಶಿವನು ಸರಸ್ವತಿಗೆ ಒಂದು ಪಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ವಡವಾಗ್ನಿಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಪ್ಲಾಕ್ಷ ಮರದಿಂದ ಹುಟ್ಟುವಂತೆ ಹೇಳಿದನು. ಸರಸ್ವತಿಯು ವೃಕ್ಷದೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆತು ನದಿಯಾಗಿ ಮಾರ್ಪಾಡಾದಳು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಅವಳು ಪುಷ್ಕರದ ಕಡೆಗೆ ಹರಿಯುತ್ತಾಳೆ, ಅದ್ದರಿಂದ ಆ ಸ್ಥಳ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಅವಳು ಸಾಗರದ ಕಡೆಗೆ ತನ್ನ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದಳು. ಕೊನೆಗೆ, ತನ್ನ ಪ್ರಯಾಣದ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ತಲುಪಿದಳು ಮತ್ತು ವಡಾವಾಗ್ನಿಯನ್ನು ಸಾಗರದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸಿದಳು. [೬]
ನರ್ಮದಾ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ನರ್ಮದಾ ದೇವಿಯು ನರ್ಮದಾ ನದಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವಾಗಿದೆ. ಆಕೆಯನ್ನು ರೇವಾ ಎಂದೂ ಸಹ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅವಳು ಶಿವನ ಮಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬಳು. ಶಿವನು ಧ್ಯಾನ
ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಅವನ ಬೆವರಿನಿಂದ ನರ್ಮದಾಳ ಜನನವಾಗುತ್ತದೆ.
ಅವಳು ರೂಪವತಿಯಾಗಿದ್ದಳು ಆದ್ದರಿಂದ ದೇವತೆಗಳು ಮತ್ತು ರಾಕ್ಷಸರು ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಶಿವನು ಅವಳ ಮದುವೆಯನ್ನು ಸಮುದ್ರ ದೇವರೊಂದಿಗೆ ಏರ್ಪಡಿಸಿದನು.
ಇತರ ದೇವತೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ "River Goddesses | Mahavidya". Archived from the original on 2022-08-28. Retrieved 2022-08-28.
- ↑ "Being bold for change: Women's voices from the Brahmaputra River". March 29, 2017.
- ↑ "Symbolism of River in Hinduism". www.hinduwebsite.com.
- ↑ Seshadri, Lakshmi. Pai, Anant (ed.). Ganga. Amar Chitra Katha private limited. ISBN 81-89999-36-2.
- ↑ "Bringing back the ancient Saraswati river". Mongabay-India (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2019-07-19. Retrieved 2021-02-19.
- ↑ Kapur, Sanjana. Saraswati. Amar Chitra Katha Private limited. pp. 8–22. ISBN 978-93-5085-120-3.