ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಸದಸ್ಯ:Tanushree.M 2340671

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಸೂಪ್ರಾಕೈಸ್ಮಾಟಿಕ್ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ (ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್)

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್


ಸೂಪ್ರಾಕೈಸ್ಮಾಟಿಕ್ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ (ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್) ಮೆದುಳಿನ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಣ್ಣದುದಾದರೂ ಮಾನವ ಶರೀರದ ಸರ್ಜಿಕ ಕಿರಣಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಪ್ರಧಾನ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದು ದೇಹದ ದೈನಂದಿನ ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿನ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹೊಂದಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದೈನಂದಿನ ಚಕ್ರಗಳು ಬೆಳಕು ಮತ್ತು ಕತ್ತಲೆಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡುವಂತೆ ದಿನನಿತ್ಯದ ಭಾವನೆ, ಶರೀರದ ಕ್ರಿಯೆ, ನಡವಳಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಸುತ್ತವೆ. ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಅನ್ನು “ಶರೀರದ ಮುಖ್ಯ ಗಡಿಯಾರ” ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ದೇಹದ ಎಲ್ಲಾ ಅಂತರ್ಜಾತ ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಸುವ ಕೇಂದ್ರಕವಾಗಿದೆ. ಇದು ನಿದ್ರೆ ಮತ್ತು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಚಕ್ರಗಳು, ಹಾರ್ಮೋನ್ ಬಿಡುಗಡೆ, ದೇಹದ ತಾಪಮಾನ, ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಇತರ ಜೈವಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.[]

ರಚನೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳ:

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಎಂಬುದು ಮಿದುಳಿನ ಹೈಪೋಥಾಲಮಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾಗವಾಗಿದೆ, ಇದು ದೃಷ್ಟಿ ಸ್ತ್ರೋತ (ಓಪ್ಟಿಕ್ ಚಿಯಾಸಮ್) ಎಂಬ ಭಾಗದ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೆ. ದೃಷ್ಟಿ ಸ್ತ್ರೋತವು ಕಣ್ಣಿನಿಂದ ಬೆನ್ನುಮೂಳೆಗೆ ಸಾಗುವ ಎರಡು ದಾರಿಗಳು ಸೇರುವ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಒಂದೇ ಜೋಡಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಇದು ಸುಮಾರು ೨೦,೦೦೦ ನ್ಯೂರಾನ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ರಚನೆ ಚಿಕ್ಕದಾದರೂ, ದೇಹದ ಸಮಯ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ಇದು ಬೆಳಕು ಅಥವಾ ಇತರ ಮಾಹಿತಿ ಆಧಾರಿತವಾಗಿ ದೇಹದ ಸಮಯವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್, ದೃಷ್ಟಿ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೇಲಿರುವುದರಿಂದ, ಬೆಳಕಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. ದೃಷ್ಟಿ ಸ್ತ್ರೋತ ದಾಟುವ ದೃಷ್ಟಿ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೂಲಕ ಬೆಳಕಿನ ಮಾಹಿತಿ ಈ ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಗೆ ತಲುಪುತ್ತದೆ.[]

ಕೋಶೀಯ ವಿಂಗಡಣೆ:

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ನಲ್ಲಿ ಜೀರ್ಣಕೋಶೀಯ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಕೋರ್ ಮತ್ತು ಶೆಲ್ ಎಂದು ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೋರ್ ಭಾಗವು ನೇರವಾಗಿ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮತ್ತು ಬೆಳಕಿನ ಪಥಗಳಿಂದ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ವಾಸೋಆಕ್ಟಿವ್ ಇಂಟೆಸ್ಟೈನಲ್ ಪಿಪ್ಟೈಡ್ (VIP) ಎಂಬ ನ್ಯೂರೋಮಾಡ್ಯೂಲೇಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನ್ಯೂರಾನ್‌ಗಳು ಇರುವುದರಿಂದ, ಇವು ಬೆಳಕಿನ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆದು , ದಿನನಿತ್ಯದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ , ದೇಹದ ಕ್ರಮವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತವೆ.

ಶೆಲ್ ಭಾಗವು ಅರ್ಜಿನೈನ್ ವಾಸೋಪ್ರೆಸಿನ್ (AVP) ಎಂಬ ನ್ಯೂರೋಹಾರ್ಮೋನನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನ್ಯೂರಾನ್‌ಗಳಿಂದ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿದೆ. ಶೆಲ್ ಭಾಗವು ಶರೀರದ ಬೆಳಕು ಅಥವಾ ಒಳಗೋಚಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ ಅಥವಾ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದಾಗ ಅದನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಯಲ್ಲಿರುವ ನ್ಯೂರಾನ್‌ಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿದ್ದು, ಇವು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವೃತ್ತಾಕಾರದ  ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಆಕಾರ ಮತ್ತು ಬೆಳಕಿನ ಪ್ರಭಾವವಿಲ್ಲದೆ, ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ೨೪ಗಂಟೆಗಳ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಚಟುವಟಿಕೆ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಜೈವಿಕ ಗೀನುಗಳ ಮೂಲಕ ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ PER (ಪಿರಿಯೆಡ್), CRY (ಕ್ರಿಪ್ಟೊಕ್ರೋಮ್), BMAL1, ಮತ್ತು CLOCK ಎಂಬ ಗೀನುಗಳು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ.[]

ಸರ್ಜಿಕ ಕಿರಣ ನಿಯಂತ್ರಣ

ಕಾರ್ಯ: ಸರ್ಜಿಕ ಕಿರಣ ನಿಯಂತ್ರಣ:

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಯು ದೇಹದ ಒಳಾಂಗಿಯ ಸಮಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಗೊಳ್ಳಲು ವಿವಿಧ ಹಾರ್ಮೋನ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಬೆಳಕಿನ ಪರಿಸರವನ್ನು ದಿನಚರಿಯ ಚಕ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಸುತ್ತಾ, ದೇಹದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ವಿವಿಧ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.

ದೈನಂದಿನ ಚಕ್ರಗಳು ನಮ್ಮ ಶರೀರದ ವಿವಿಧ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತವೆ:

1. ನಿದ್ರೆ-ಏಳುವ ಚಕ್ರ  :  ಇದು ಬಹುಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ದೈನಂದಿನ ಚಕ್ರಗಳಲ್ಲೊಂದು. ಇದು ನಾವು ಯಾವಾಗ ನಿದ್ರೆ ಮಾಡಬೇಕು ಅಥವಾ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಲ್ಲಿರಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ. ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್, ಪೈನಿಯಲ್ ಗ್ರಂಥಿಗೆ ಸೂಚನೆ ನೀಡುತ್ತದೆ, ಇದು ರಾತ್ರಿ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮೆಲಟೊನಿನ್ ಎಂಬ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಬೆಳಕು ಇದ್ದಾಗ ಮೆಲಟೊನಿನ್ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿ, ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವೃದ್ಧಿಸುತ್ತದೆ.
2. ಹಾರ್ಮೋನ್ ಬಿಡುಗಡೆ  :  ಮೆಲಟೊನಿನ್‌ ಜೊತೆ ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಬೆಳಗಿನ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೋರ್ಟಿಸೋಲ್ ಎಂಬ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಶರೀರದ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಗ್ರೋತ್ ಹಾರ್ಮೋನ್‌ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಿದ್ರೆಯ ವೇಳೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತವೆ.
3. ದೇಹದ ತಾಪಮಾನ  :  ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ದೇಹದ ತಾಪಮಾನವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರದಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ದೇಹದ ತಾಪಮಾನ ರಾತ್ರಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಬೆಳಗಿನ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.
4. ಮೆಟಬಾಲಿಸಂ ಮತ್ತು ಆಹಾರ  : ದೈನಂದಿನ ಚಕ್ರಗಳು ಆಹಾರದ ಹಸಿವು ಮತ್ತು ದೇಹದ ಮೆಟಬಾಲಿಸಂ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ. ದೇಹದ ಮೆಟಬಾಲಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳು, ಆಹಾರದ ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆ, ಇವು ಸರ್ಕೇಡಿಯನ್ ಚಕ್ರದ ಮೂಲಕ ನಿರ್ವಹಿತವಾಗುತ್ತವೆ.[]

ಬೆಳಕಿನ ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ಸರ್ವಿಕ್ಷೆ:

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ದೇಹದ ಒಳಾಂಗಿಯ ಚಕ್ರವನ್ನು ಬೆಳಕಿನ ಪರಿಸರದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹೊಂದಿಸಲು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಗೆ ಮೆಲಾನೋಪ್ಸಿನ್ ಎಂಬ ಕೋಶಗಳು ಬೆಳಕಿನ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಈ ಬೆಳಕಿನ ಮಾಹಿತಿ ರೆಟಿನೋಹೈಪೊಥಾಲಾಮಿಕ್ ಟ್ರಾಕ್ಟ್ ಎಂಬ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ನೇರವಾಗಿ ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಗೆ ಪ್ರಸರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ಬೆಳಕಿನ ಸೂಚನೆಗಳು ನ್ಯೂರೋನ್‌ಗಳಿಗೆ ಶರೀರದ ಕಾಲಘಟ್ಟವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಬೆಳಕಿನ ಪ್ರಭಾವದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮೆಲಟೊನಿನ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಹಾರ್ಮೋನ್‌ಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಯವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.

ಆಣ್ವಿಕ ಯಂತ್ರಗಳ ಇಳಿವು:

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಅನ್ನು ಆಣ್ವಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವಾಗ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಇದರ ಕೇಂದ್ರ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಜೈವಿಕ ಗೀನುಗಳ ಒಂದು ಗುಂಪು ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿದೆ.

PER (ಪಿರಿಯೆಡ್), CRY (ಕ್ರಿಪ್ಟೊಕ್ರೋಮ್), BMAL1, ಮತ್ತು CLOCK ಎಂಬ ಪ್ರಮುಖ ಗೀನುಗಳು ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತವೆ. CLOCK ಮತ್ತು BMAL1 ಎಂಬ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳು PER ಮತ್ತು CRY ಗೀನುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. PER ಮತ್ತು CRY ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳು ಆಮ್ಲಜನಕದ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಪಥವನ್ನು ನಡಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತವೆ.[]

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಮತ್ತು ಪೆರಿಫೆರಲ್ ಗಡಿಯಾರಗಳು:

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಮುಖ್ಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದರೂ, ದೇಹದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕೋಶದಲ್ಲಿಯೂ ತನ್ನದೇ ಆದ ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರಗಳಿವೆ. ಈ ಪೆರಿಫೆರಲ್ ಗಡಿಯಾರಗಳು ದೇಹದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಎದೆ, ಕಿಡ್ನಿಗಳು, ಯಕೃತ್ತು ಮುಂತಾದವುಗಳಲ್ಲಿ ಇದ್ದು, ಇವು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಶರೀರದ ಎಲ್ಲ ಭಾಗದ ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಇವುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಿ, ದೇಹದ ಎಲ್ಲಾ ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಸಮಾನವಾಗಿ ಹೊಂದಿಸಲು ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಸಜೀವಗೊಳಿಸಲು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಕಾರ್ಯದ ಅಡಚಣೆ:

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ನ ಕಾರ್ಯದ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು ದೈನಂದಿನ ಚಕ್ರದ ವ್ಯತ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಹಲವು ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೂ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ. ಈ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು ಜೀವನ ಶೈಲಿಯಿಂದ ಅಥವಾ ಅಸಮರ್ಪಕ ಪರಿಸರದಿಂದ ಉಂಟಾಗಬಹುದು, ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಜೈವಿಕ ಅಥವಾ ನ್ಯೂರೋಲಾಜಿಕಲ್ ಸಮಸ್ಯೆಗಳೊಂದಿಗೂ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿರಬಹುದು.

1. ಜೆಟ್ ಲ್ಯಾಗ್ : ಜೆಟ್ ಲ್ಯಾಗ್, ಇದು ಶರೀರದ ಒಳಾಂಗಿಯ ಗಡಿಯಾರವು ಹೊರಗಿನ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆ. ಉಡಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಾಲಮಂಡಲದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಕಾಲಮಂಡಲಕ್ಕೆ ವೇಗವಾಗಿ ಹೋಗುವುದರಿಂದ ಶರೀರದ ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರದ ಸರಿಯಾದ ಸಂಕುಚಿತತೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಚಿಕ್ಕ ಸಮಯದ ವ್ಯತ್ಯಾಸಕ್ಕೂ ದೇಹವನ್ನು ಹೊಂದಿಸಲು ಕೆಲವು ದಿನಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾಲಮಂಡಲ ವ್ಯತ್ಯಾಸ (ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ) ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಅಜಾಗರೂಕತೆ, ನಿದ್ರೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಕಮಜೋರುತನ, ಮತ್ತು ದೇಹದ ತಾಪಮಾನ ಅಸಮಾಧಾನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಜೆಟ್ ಲ್ಯಾಗ್ ಅನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು, ಬೆಳಕು ಮತ್ತು ನಿದ್ರೆಯ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿ ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಗೆ ಹೊಸ ಬೆಳಕು-ಕತ್ತಲೆ ಸಮಯದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದು ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ.
2. ಶಿಫ್ಟ್ ಕೆಲಸ : ಅನೇಕ ವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಆವರ್ತಿತ ಕೆಲಸದ ಸಮಯಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಬೇಕು. ರಾತ್ರಿ ಸಮಯದ ಕೆಲಸ ಅಥವಾ ತಿರುವು ಕೆಲಸಗಳು ಸಹ ಶರೀರದ ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರವನ್ನು ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ರಾತ್ರಿ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದಾಗ ಬೆಳಗಿನ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನಿದ್ರೆ ಮಾಡುವುದು, ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಮತ್ತು ಹೊರಗಿನ ಬೆಳಕು ಸಮಯದ ನಡುವಿನ ತೀವ್ರ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಅಸಮಾಧಾನವು ನಿದ್ರೆ ಕಿರಣದ ಗೊಂದಲ, ಅತಿಯಾದ ನಿದ್ರೆ ಅಥವಾ ನಿದ್ರಾಹೀನತೆ, ಮತ್ತು ಹಲವು ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಇದರಿಂದ ಜನರು ಹೆಚ್ಚು ನಿದ್ರೆ-ಅಪಘಾತಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಅವನತಿಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
3. ನಿದ್ರೆ-ರೋಗಗಳು : ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ನ ಕಾರ್ಯದ ಅಡಚಣೆ ಅಥವಾ ಪರಿಣಾಮಗಳು ನಿದ್ರಾ-ಕಿರಣಗಳ ಅಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು, ಇದರಿಂದ ನಿದ್ರಾಹೀನತೆ (insomnia), ಅತಿನಿದ್ರೆ (hypersomnia), ಅಥವಾ ನಿದ್ರೆಯ ಒತ್ತಡವುಳ್ಳ ಚಕ್ರಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ. ನಿದ್ರೆರೋಗಗಳು ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಾಗಿರಬಹುದು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನಿದ್ರೆಯು ಚಕ್ರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳಾದಾಗ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅಗ್ರ ನಿದ್ರೆ-ಜೀವಕಿರಣ ಕಾಯಿಲೆ (Advanced Sleep Phase Disorder) ಮತ್ತು ವಿಲಂಬಿತ ನಿದ್ರೆ-ಜೀವಕಿರಣ ಕಾಯಿಲೆ (Delayed Sleep Phase Disorder) ಇಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಾಗಿದೆ.ಅಗ್ರ ನಿದ್ರೆ-ಜೀವಕಿರಣ ಕಾಯಿಲೆಯಲ್ಲಿ, ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಅಗತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಬೇಗನೆ ನಿದ್ರೆ ಹೋಗಲು ಮತ್ತು ಬೆಳಗಿನ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಬೇಗನೆ ಏಳಲು ಆದೇಶಿತವಾಗಿರುತ್ತಾರೆ, ಅದು ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿದ್ರಾ-ಏಳುವ ಚಕ್ರಕ್ಕೆ ವಿರೋಧವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವಿಲಂಬಿತ ನಿದ್ರೆ-ಜೀವಕಿರಣ ಕಾಯಿಲೆಯಲ್ಲಿ, ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತಡವಾಗಿ ನಿದ್ರೆ ಹೋಗುವ ಮತ್ತು ತಡವಾಗಿ ಏಳುವುದಕ್ಕೆ ಸಮಸ್ಯೆ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ.
4. ಮೂಡ ಸಮಾನತೆ : ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ನ ಕಾರ್ಯದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ನಿದ್ರೆ-ಕಿರಣಗಳ ಅಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ದೈನಂದಿನ ಚಕ್ರದ ಅಸಮಾಧಾನವು ಮೂಡ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಅವಸಾದ (Depression), ಆತಂಕ (Anxiety), ಬಿಪೋಲಾರ್ ಡಿಸಾರ್ಡರ್ಗಳನ್ನು ನಿದ್ರೆ-ಚಕ್ರದ ಅಸಮಾಧಾನ ಮತ್ತು ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ನ ಕಾರ್ಯದ ವ್ಯತ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಸೀಜನಲ್ ಅಫೆಕ್ಟಿವ್ ಡಿಸಾರ್ಡರ್ (SAD) ಎನ್ನುವ ಅಂಶವು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಬೆಳಕು ಸಮಯದಲ್ಲಿರುವ ಅವಸಾದವಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಬೆಳಕು ಕಡಿಮೆಯಾದರೆ, ಮೆಲಟೊನಿನ್ ಹೆಚ್ಚು ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಗೆ ಸರಿಯಾದ ಸುಳಿವು ಸಿಕ್ಕುವುದಿಲ್ಲ, ಇದರಿಂದ ಇಡೀ ದೈನಂದಿನ ಚಕ್ರದ ಸ್ಥಿರತೆಯು ಕದಡಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.[]

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಮತ್ತು ವೃದ್ಧಾಪ್ಯ:

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ವೃದ್ಧಾಪ್ಯದಲ್ಲಿ, ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ನ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನಿದ್ರೆ-ಅನಿಯಮಿತತೆ ಮತ್ತು ಇತರ ದೈಹಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ವೃದ್ಧಾಪ್ಯದಲ್ಲಿ, ಬೆಳಕಿಗೆ ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ನ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಯಸ್ಸಾದಂತೆಯೇ, ಬೆಳಕಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವ ನ್ಯೂರಾನ್‌ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಇಳಿಕೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಇದು ಮೆಲಟೊನಿನ್ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಬಿಡುಗಡೆ ಮತ್ತು ದೈನಂದಿನ ಚಕ್ರವನ್ನು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಹೊಂದಿಸಲು ತೊಂದರೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಇದರಿಂದ, ವಯೋವೃದ್ಧರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶೀಘ್ರವೇ ನಿದ್ರೆ ಹೋಗುವುದು ಅಥವಾ ಬೆಳಗಿನ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಬೇಗನೆ ಏಳುವುದು, ಅಥವಾ ತುದಿ-ನಿದ್ರೆ ಇರುವಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಯಸ್ಸಾದಂತೆ ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಕಾರ್ಯದ ಸರಿಯಾದ ಸಮಯವನ್ನು ಹೊಂದಿಸಲು ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಅಥವಾ ಕ್ರೋನೋಥೆರಪಿಗಳು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿರಬಹುದು.[]

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಕಾರ್ಯದ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪ್ರಸ್ತಾಪಗಳು:

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಶರೀರದ ಗಡಿಯಾರವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಹಲವು ರೀತಿಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ದೈನಂದಿನ ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ತೊಂದರೆ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರುವ ಜನರಿಗೆ ಈ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಸಹಾಯಕವಾಗಬಹುದು.

1. ಕ್ರೋನೋಥೆರಪಿ : ಕ್ರೋನೋಥೆರಪಿ ಎನ್ನುವುದು ದೈನಂದಿನ ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ಇದು ಒಂದು ರೀತಿಯ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಧಾನವಾಗಿದ್ದು, ನಿದ್ರೆ-ಕಿರಣದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ವಿಲಂಬಿತ ನಿದ್ರೆ-ಜೀವಕಿರಣ ಕಾಯಿಲೆ ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ದಿನದ ಪ್ರತಿ ೨-೩ ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ನಿದ್ರೆ ಸಮಯವನ್ನು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಮುಂಚೆ ಸರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಚಕ್ರವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಧಾವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬಹುದು.
2. ಬೆಳಕಿನ ಚಿಕಿತ್ಸೆ : ಬೆಳಕಿನ ಚಿಕಿತ್ಸೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನಿಯಂತ್ರಿತ ಅವಧಿಯ ಬೆಳಕಿನೊಂದಿಗೆ, ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಸಹಾಯಕವಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು, ಬೆಳಕಿನ ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ, ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಗೆ ಸಮಯದ ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಸರಾಗವಾಗಿ ನೀಡುವಂತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಸೀಜನಲ್ ಅಫೆಕ್ಟಿವ್ ಡಿಸಾರ್ಡರ್ ಅಥವಾ ಜೆಟ್ ಲ್ಯಾಗ್ ಮತ್ತು ಶಿಫ್ಟ್ ಕೆಲಸದಿಂದಾದ ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರದ ಅಸಮಾಧಾನವಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಬೆಳಕಿನ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಹಕಾರಿ.
3. ಮೆಲಟೊನಿನ್ ಉಪಚಾರ : ಮೆಲಟೊನಿನ್ ಹಾರ್ಮೋನ್‌ಗಳು ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಸಹಾಯಕವಾಗುತ್ತವೆ. ನಿದ್ರೆ-ಚಕ್ರದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಮೆಲಟೊನಿನ್ ಉಪಚಾರವು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಆಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಮೆಲಟೊನಿನ್ ಅನ್ನು ನಿದ್ರೆ ಸಮಯದ ಮೊದಲು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ನಿದ್ರೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ."
4. ಔಷಧೀಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆ : ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ನ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸಲು ವಿವಿಧ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರದ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು. ಮೆಲಟೊನಿನ್ ಆಧಾರಿತ ಔಷಧಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಥೆರಪಿಗಳಲ್ಲೊಂದು ಆಗಿದ್ದು, ಅವು ನಿದ್ರೆ-ಚಕ್ರವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಈ ಔಷಧಿಗಳು ದೇಹದ ನೈಜ ಜೈವಿಕ ಗಡಿಯಾರವನ್ನು ಮರಳಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿದ್ರೆ ಸಮಯವನ್ನು ಶ್ರೇಣಿಗೊಳಿಸಲು ಜೆಟ್ ಲ್ಯಾಗ್   ಸಹಕಾರಿಯಾಗುತ್ತವೆ.ಇದೇ ರೀತಿ, ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಇತರ ಔಷಧಗಳು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ರಾಮೆಲ್ಟಿಯಾನ್ (Ramelteon) ಮತ್ತು ತಾಸಿಮೆಲ್ಟನ್ (Tasimelteon) ಎಂಬ ಮೆಲಟೋನಿನ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಅಗೋನಿಸ್ಟ್ಸ್, ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ನ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ನಿದ್ರೆ-ಚಕ್ರವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಜಾಗೃತಿ ಅಸಮಾಧಾನ ಮತ್ತು  ನಂತರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗೆ ಬಳಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ, ನಿದ್ರೆ-ಚಕ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಔಷಧಗಳು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಹೈಪೋಟೋನಿಕ್ಸ್ ಅಥವಾ ಸ್ಟಿಮುಲಾಂಟ್  ಔಷಧಗಳು ಕೂಡ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತವೆ, ಅವು ನಿದ್ರೆಯ ಸಮಯ ಮತ್ತು ಜಾಗೃತಿಯ ಸಮಯದ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಆದರೆ, ಈ ಔಷಧಗಳನ್ನು ವೈದ್ಯರ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಬಳಸುವುದು ಸೂಕ್ತ, ಏಕೆಂದರೆ ಅವು ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರದ ಮೇಲೆ ಬಲವಾದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರುತ್ತವೆ. []

ಉಪಸಂಹಾರ:

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಎಸ್.ಸಿ.ಎನ್ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು, ಜೈವಿಕ ಸಮಯವನ್ನೂ ಮತ್ತು ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರದ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಹೊಂದಿಸಲು ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ದಿನನಿತ್ಯದ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕೆಡಿಯನ್ ಚಕ್ರವನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸಲು , ಜಾಗೃತಾವಸ್ಥೆಯ ಕ್ರಮವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳ ಪಟ್ಟಿ:

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. "Suprachiasmatic Nucleus".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  2. ೨.೦ ೨.೧ "Generation of circadian rhythms in the Suprachiasmatic Nucleus".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  3. ೩.೦ ೩.೧ "Suprachiasmatic Nucleus - an overview".
  4. ೪.೦ ೪.೧ ೪.೨ "Suprachiasmatic Nucleus: Cell Autonomy and Network Properties".