ಸದಸ್ಯ:Shubha.b.s

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
This user is a member of WikiProject Education in India

ಕಪ್ಪು-ದೇಹ ವಿಕಿರಣ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

       ಕಪ್ಪು-ದೇಹ ವಿಕಿರಣವು ಅದರ ಪರಿಸರದೊಂದಿಗೆ ಉಷ್ಣಬಲ ವಿಜ್ಞಾನದ ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಅದರ ಸುತ್ತಲೂ ಇರುವ ಉಷ್ಣ ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ವಿಕಿರಣವಾಗಿದೆ. ಇದು ದೇಹದ ತಾಪಮಾನದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುವ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವರ್ಣಪಟಲಸ್ತ್ರ.
       ಕೋಣೆಯ ಉಷ್ಣಾಂಶದಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು-ಶರೀರವು ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಹೊರಸೂಸುವ ಶಕ್ತಿಯು ಅತಿಯಾದ ಕೆಂಪು ಮತ್ತು ಮಾನವ ಕಣ್ಣಿನಿಂದ ಗ್ರಹಿಸಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲ. ಮನುಷ್ಯನ ಕಣ್ಣು ಬಣ್ಣವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಬೆಳಕಿನ ತೀವ್ರತೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಲಾರದು, ಏಕೆಂದರೆ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣವನ್ನುಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಮಸುಕಾಗುವ ಗೋಚರ ಉಷ್ಣಾಂಶದಲ್ಲಿ ನೋಡಿದಾಗ, ಬೂದು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಅದರ ಉದ್ದೇಶ ಭೌತಿಕ ರೋಹಿತವು ಅತಿಗೆಂಪು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ.ಇದು ಸ್ವಲ್ಪ ಬಿಸಿಯಾದಾಗ, ಅದು ಮಂದ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅದರ ಉಷ್ಣತೆಯು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಅದು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ನೀಲಿ-ಬಿಳುಪುಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.
       ಗ್ರಹಗಳು ಮತ್ತು ನಕ್ಷತ್ರಗಳು ತಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಅಥವಾ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಕಪ್ಪು ದೇಹಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಷ್ಣದ ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಕಪ್ಪು-ವಿಕಿರಣವನ್ನು ಅವರು ಹೊರಸೂಸುವ ಶಕ್ತಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಕಪ್ಪು-ದೇಹ ವಿಕಿರಣವನ್ನು ಉಷ್ಣ ವಿಕಿರಣ, ಕುಳಿ ವಿಕಿರಣ, ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಕಿರಣ ಅಥವಾ ಉಷ್ಣ ವಿಕಿರಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.


ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಮ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

      ಕಪ್ಪು-ದೇಹ ವಿಕಿರಣವು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ, ನಿರಂತರ ಆವರ್ತನ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಮ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.ಅದು ಪ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಮ್ ಅಥವಾ ಪ್ಲ್ಯಾಂಕ್ನ ಕಾನೂನು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ .ಅದು ದೇಹದ ತಾಪಮಾನದ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಾಮ್ ಹೆಚ್ಚಿನ ತಾಪಮಾನದೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆವರ್ತನಗಳಿಗೆ ವರ್ಗಾವಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ .ತಾಪಮಾನವು ೫೦೦ ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಾ ಹೋದಂತೆ, ಕಪ್ಪು ಕಾಯಗಳು ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಗೋಚರ ಬೆಳಕನ್ನು ಹೊರಸೂಸುತ್ತವೆ. 
      ಕಪ್ಪು-ದೇಹ ವಿಕಿರಣವು ಥರ್ಮೊಡೈನಮಿಕ್ ಸಮತೋಲನ ಸ್ಥಿತಿಯ ಕುಳಿಯ ವಿಕಿರಣದ ಒಳನೋಟವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.ಅನಂತ ಸಂಖ್ಯೆಯ ವಿಧಾನಗಳು ಇರುವುದರಿಂದ ಇದು ಅನಂತ ಶಾಖದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ . 



ವಿವರಣೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

     ವಿಕಿರಣವು ದೇಹದ ಉಷ್ಣದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವುದನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಆದ್ದರಿಂದ ಅದು ಉಷ್ಣ ವಿಕಿರಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಎಂಟ್ರೋಪಿಯ ವಿಕಿರಣಾತ್ಮಕ ವಿತರಣೆಯ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ವಿಕಿರಣವನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಎಲ್ಲಾ ತರಂಗಾಂತರಗಳ ಮೇಲೆ ಬೀಳುವ ಎಲ್ಲಾ ವಿಕಿರಣವನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವ ವಸ್ತುವು ಎಲ್ಲಾ ತರಂಗಾಂತರಗಳಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಕಣವೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. 
     ಕಪ್ಪು-ದೇಹ ವಿಕಿರಣವು ವಿಕಿರಣಶೀಲ ತೀವ್ರತೆಯ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಸ್ಥಿರವಾದ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.ಅದು ಉಷ್ಣಬಲ ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ. ಕಪ್ಪು ದೇಹಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿತ ವಿಕಿರಣವಿಲ್ಲ.ಕಪ್ಪು-ದೇಹ ವಿಕಿರಣವನ್ನು ಉಷ್ಣ ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ದೇಹದಿಂದ ವಿಕಿರಣವಾಗಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವಸ್ತುವಿನ ಉಷ್ಣತೆಯು ಅಧಿಕವಾಗಿದ್ದರೆ ಕಪ್ಪು-ದೇಹದ ವಿಕಿರಣವು ಬೆಳಕಿನ ಗೋಚರ ಬೆಳಕನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಬೆಳಕಿನ ಪ್ರವೇಶಿಸುವಿಕೆಯು ಅದರ ಗೋಡೆಗಳಿಂದ ಹೀರಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಕಪ್ಪು-ವಿಕಿರಣಕ್ಕೆ ಅದು ಉತ್ತಮ ಅಂದಾಜನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.

     ಅದೇ ಉಷ್ಣಾಂಶದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಎರಡು ದೇಹಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಉಷ್ಣದ ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುತ್ತವೆ. ವಿವರವಾದ ಸಮತೋಲನದ ತತ್ತ್ವವು ಉಷ್ಣಬಲ ವಿಜ್ಞಾನದ ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಅದರ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಹಿಂದುಳಿದ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಸಮನಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ.ದೇಹದಿಂದ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯು ತಾನಾಗಿಯೇ ತನ್ನದೇ ಆದ ಆಂತರಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ನಿರ್ಧರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪ್ರೀವೋಸ್ಟ್ ತೋರಿಸಿದೆ. ಕಪ್ಪು-ದೇಹದ ರೇಖೆಯು ಕಪ್ಪು ದೇಹದ ಹೊರಸೂಸುವ ಬೆಳಕಿನ ಶಕ್ತಿಯ ಪ್ರಮಾಣವಾಗಿದೆ, ಅದು ಈ ಹೆಸರನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸುತ್ತದೆ. ಕಿರ್ಚಾಫ್ ಉಷ್ಣ ವಿಕಿರಣದ ಕಾನೂನು ಅನ್ವಯಿಸುವ ಸ್ಥಿತಿ: ಕಪ್ಪು-ವಕ್ರ ರೇಖೆಯು ಉಷ್ಣ ಬೆಳಕಿನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ, ಇದು ಕುಳಿಯ ಗೋಡೆಗಳ ಉಷ್ಣತೆಯ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಕುಳಿಯ ಗೋಡೆಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರತಿಫಲಿತ ಅಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಕುಳಿಯು ಉಷ್ಣಬಲ ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿದೆ. [24] ಕಪ್ಪು ದೇಹದ ಸಣ್ಣದಾಗಿದ್ದರೆ, ಅದರ ಗಾತ್ರವು ಬೆಳಕಿನ ತರಂಗಾಂತರಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮಾರ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ವಸ್ತುವು ದೀರ್ಘ ತರಂಗಾಂತರದ ದ್ಯುತಿ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯಲ್ಲ, ಆದರೆ ಕಠಿಣವಾದ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ತತ್ವ ಥರ್ಮೊಡೈನಮಿಕ್ ಸಮತೋಲನ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಲಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ, ಕಪ್ಪು-ದೇಹ ವಿಕಿರಣವು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಕುಳಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ರಂಧ್ರದಿಂದ ವಿಕಿರಣದಿಂದ ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ, ಒಂದು ಹೊಹ್ರ್ರಾಮ್, ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಪಾರದರ್ಶಕವಾದ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಭಾಗಶಃ ಪ್ರತಿಫಲಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಅದು ನಿರಂತರ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. (ಈ ವಿಧಾನವು ಪರ್ಯಾಯ ಶಬ್ದ ಕುಳಿಯ ವಿಕಿರಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.) ರಂಧ್ರವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಬೆಳಕು ಅದು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಕುಹರದ ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಬೇಕಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಅದನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಲು ಸುಮಾರು ನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವಿಕಿರಣ ಪ್ರವೇಶಿಸುವಿಕೆಯ ತರಂಗಾಂತರವನ್ನು (ರಂಧ್ರಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಚಿಕ್ಕದಾದವರೆಗೆ) ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಕುಳಿ, ನಂತರ, ಒಂದು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಕಪ್ಪು ದೇಹದ ಒಂದು ಹತ್ತಿರದ ಅಂದಾಜು ಮತ್ತು ಕುಳಿಯನ್ನು ಬಿಸಿಮಾಡಿದರೆ, ರಂಧ್ರದ ವಿಕಿರಣದ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಮ್ (ಅಂದರೆ, ಪ್ರತಿ ತರಂಗಾಂತರದಲ್ಲಿ ರಂಧ್ರದಿಂದ ಹೊರಸೂಸಲ್ಪಟ್ಟ ಬೆಳಕಿನ ಪ್ರಮಾಣವು) ನಿರಂತರವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಉಷ್ಣಾಂಶ ಮತ್ತು ಗೋಡೆಗಳು ಅಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಕನಿಷ್ಠ ಭಾಗಶಃ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವಂತಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಅವುಗಳು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ವಸ್ತುವಿನ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಕುಳಿಯಲ್ಲಿ ವಸ್ತುವಾಗಿರುತ್ತವೆ (ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ವರ್ಣಪಟಲದೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿ).


ಉಪಪುಟಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]