ಸದಸ್ಯ:Preethi.V23/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ
ಹುಚ್ಚಿಮಲ್ಲಿಗುಡಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕರ್ನಾಟಕದ ಹುಚ್ಚಿಮಲ್ಲಿಗುಡಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಮಲಪ್ರಭಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ನೆಮ್ಮದಿಯ ಹಳ್ಳಿಯಾದ ಐಹೊಳೆಯ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ತೊಟ್ಟಿಲು ಎಂದು ಪ್ರಶಂಸಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಸುಮಾರು೧೨೫ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ೨೨ ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗ್ರಾಮಗಳು ಮತ್ತು ಹತ್ತಿರದ ಹೊಲಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿವೆ. ಈ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು ೬ ಮತ್ತು ೮ನೇ ಶತಮಾನದ ನಡುವೆ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ೭ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಐಹೊಳೆ ನಲ್ಲಿರುವ ಹುಚಿಮಲ್ಲಿಗುಡಿಯು ದೇವಾಲಯದ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಕಾಸವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಮುಖ್ಯ ದೇಗುಲಕ್ಕೆ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡ ಅರ್ಧಮಂಟಪ ಅಥವಾ ಮುಂಭಾಗದ ಕೋಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.ಹುಚ್ಚಿಮಲ್ಲಿ ಗುಡಿ ದೇವಾಲಯವು ಐಹೊಳೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಸುಂದರವಾದ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಅದರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ ಎಂದು ತೋರುತ್ತದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ದುರ್ಗಾ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಮುಖ್ಯ ಸಭಾಂಗಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಸುಂದರವಾದ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಹುಚ್ಚಿಮಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವು ಶಿವ,, ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮ ದೇವಾಲಯಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಕ್ರಿ.ಶ ೭ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಐಹೊಳೆಯ ದೇವಾಲಯಗಳ ಆರಂಭಿಕ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಐಹೊಳೆ ಗ್ರಾಮದ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಇದೆ.
ಇತಿಹಾಸ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಹುಚ್ಚಿಮಲ್ಲಿ ಗುಡಿ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣವು ಚುಕ್ಲುಯಾ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ೪ ದೇವಾಲಯಗಳ ಗುಂಪಾಗಿದೆ. ಈ ಸಂಕೀರ್ಣವು ೨0 ಮೀಟರ್ ಚೌಕದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ.ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರು ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ದೋಷಪೂರಿತ ಮತ್ತು ಹಾನಿಗೊಳಗಾಗಿದ್ದರೂ, ಈ ಸಂಗ್ರಹವು ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ಕಲೆಗಳು, ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು, ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಕ್ಕೆ ಉಳಿದಿರುವ ಆರಂಭಿಕ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ದೇವಾಲಯಗಳು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ, ಆದರೆ ಇವು ಈ ಕಾಲದ ಕೆಲವು ಜೈನ ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಒಂದು ಬೌದ್ಧ ಸ್ಮಾರಕದೊಂದಿಗೆ ಸಹಬಾಳ್ವೆ ಹೊಂದಿವೆ. ಉತ್ತರ ಭಾರತೀಯ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಶೈಲಿಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಬೆಸೆಯುತ್ತವೆ, ಗುಪ್ತ ಕಾಲದ ಹಿಂದೂ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಚಾಲುಕ್ಯ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟಗಳ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವದಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕಟ್ಟಡ ಶೈಲಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸಲು ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಹುಚ್ಚಿಮಲ್ಲಿ ಗುಡಿಯು ಕಾಮ / ಅರ್ಥಾ ದೃಶ್ಯಗಳಾದ ಕಾಮುಕ ಜೋಡಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ದೇವಾಲಯವು ಗರುಡ, ಬ್ರಹ್ಮ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯನ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಗಂಗಾ ಮತ್ತು ಯಮುನಾ ದೇವತೆಯ ಕೆತ್ತನೆಗಳು ಹಾನಿಗೊಂಡಿವೆ. ವಿವಾಹಗಳಂತಹ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಬಳಸುವ ಸಭಾ-ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಕುಬೇರ ಚಿತ್ರಗಳಿವೆ.೧೮೮೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಹೆನ್ರಿ ಕೈಸನ್ಸ್ನ ಪ್ರಕಾರ ಹುಚ್ಚಿಮಲ್ಲಿ ಗುಡಿ.ಐಹೊಳೆ ರಾಜಧಾನಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಆಗಿನ ಕಾಲದ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಪ್ರಮುಖ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು, ಇದು ೬ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ ಡೆಕ್ಕನ್ ಅನ್ನು ಆಳಿದ ಎರಡು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ರಾಜ್ಯವಂಶದಾಗಿತ್ತು .ಐಹೊಳೆಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿರುವ ಅನೇಕ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳು ಇವೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಹುಚ್ಚಿಮಲ್ಲಿಗುಡಿಯು ಒಂದು ಇದು ೬ ರಿಂದ ೧೨ ನೇ ಶತಮಾನಗಳವರೆಗೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ, ಇದು ಆರಂಭಿಕ ಮತ್ತು ತಡವಾದ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಅವಧಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ ಯುಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಹುಚ್ಚಿಮಲ್ಲಿ ಗುಡಿಯು ಆರಂಭದಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಮುಖಮಾಡಿದೆ ಮತ್ತು ಅಭಯಾರಣ್ಯವನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿದೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಹಾದಿ ಮತ್ತು ಗೋಡೆಯ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಸುತ್ತುವರಿದ ಮಂಟಪ ಅಥವಾ ಮುಖಮಂಟಪವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ಮೇಲಿರುವ ಕರ್ವಿಲಿನೀಯರ್ ಗೋಪುರವು ಉತ್ತರ ಅಥವಾ ನಗರಾ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಆನಂತರ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಸರಳ ಚದರ ಸ್ತಂಭಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮುಖಮಂಟಪವಿದೆ. ಕನರೀಸ್ ಶಾಸನವೊಂದು೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ವಿಜಯದಿತ್ಯರಿಂದ ದೇವಾಲಯದ ಅರ್ಚಕರಿಗೆ ತೈಲ ಅನುದಾನವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ.
ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಈ ದೇವಾಲಯವು ಮೂಲತಹಃ ಶಿವ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದ್ದು ಹುಚ್ಚಿಮಲ್ಲಿ ಎಂಬ ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರ ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಇದರ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿಯಲ್ಲಿ ಶಿಖರವನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಉತ್ತರಭಾರತದ ರೇಖಾನಗರ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಅದರ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಶಿವನು ನಾಟ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ನಟರಾಜನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಗುಡಿಯನ್ನು ಮುಖಮಂಟಪ, ಸಭಾಮಂಟಪ, ಅಂತರಾಳ, ಗರ್ಭಗೃಹ ಮತ್ತು ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಪಥ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮುಖಮಂಟಪದ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಕುಂಭಗಳು ಎಂದರೆ ಅಮೃತ ಕಳಶಗಳನ್ನು ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಅಚ್ಚೊತ್ತಿದ ನೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ ಸಂಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಐಹೊಳೆನಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ, ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಅಲಂಕಾರವು ಇಡೀ ಚಾವಣಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಜ್ಯಾಮಿತೀಯ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಜಲಚರಗಳು ಅಥವಾ ಉತ್ಸಾಹಭರಿತ ಎಲೆಗೊಂಚಲುಗಳಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ದಂಪತಿಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಆನೆಯ ಸೊಂಡಿಲುಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಗತಕ್ಕಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗಿದೆ.ಈ ದೇವಾಲಯದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವೆಂದರೆ ಕಾರ್ತಿಕೇಯನ ವಿಗ್ರಹ. ನವಿಲಿನ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತು ವಿಹಾರ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಕಾರ್ತಿಕೇಯನನ್ನು ಅವನ ಪರಿಚಾರಕರು ಮತ್ತು ಆಕಾಶದ ಗಂಧರ್ವರು ಗಂಧರ್ವರು ಹೂಮಾಲೆಯನ್ನು ಹಾಕಿ ಸ್ವಾಗತಿಸಿದಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ. ಮಿಥುನ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಎಂದರೆ ಪ್ರೀತಿಯ ದಂಪತಿಗಳು,ಈ ಎರಡು ಕೆತ್ತನೆಯು ಒಂದು ಬಲ ಮತ್ತೊಂದು ಎಡಭಾಗದ ಮುಖ್ಯದ್ವಾರದಲ್ಲಿದೆ. ಮಧ್ಯ ದ್ವಾರವು ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದರೂ ಒಳಗಿನ ದ್ವಾರವು ಗರುಡನ ವಿಗ್ರಹದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ ಇದರಿಂದಾಗಿ ಚಾಲುಕ್ಯರು ಇದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರೆಂದು ಹೇಳಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಗರ್ಭಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟಕೋನಾಕೃತಿಯ ಲಿಂಗವನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಈ ಗುಡಿಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕ ಪ್ರಯೋಗಿಕ ದೇವಾಲಯವೂ ಸಹ ಇದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನವಾದ ನಂದಿವಿಗ್ರಹ ಮತ್ತು ಅದರ ಮುಂದೆ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ಪುಷ್ಕರಣಿಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಪುಷ್ಕರಣಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ರಾಮಾಯಣ,ಮಹಾಭಾರತದಂತಹ ಕಥೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.ಮೇಲ್ಚಾವಣಿಯ ದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ನಾಗ ಶಾಖ ಮತ್ತು ಪತ್ರ ಶಾಖ ಎಂಬ ಎರಡು ಶಾಖೆಗಳಿವೆ. ಇವೆಲ್ಲದರಿಂದಾಗಿ ಹುಚ್ಚಿಮಲ್ಲಿಗುಡಿ ದೇವಾಲಯವು ಒಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ದೇವಾಲಯ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವುದು ನಮಗೊಂದು ಹೆಮ್ಮೆಯ ವಿಚಾರ. ಐತಿಹಾಸಿಕ ದೇವಾಲಯಗಳಿಗೆ ಅದರದೇ ಆದ ಮಹತ್ವ ಇರುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಅನೇಕ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಹುಚ್ಚಿಮಲ್ಲಿಗುಡಿಯು ಹೊಳೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಂಸೆ ಹೊಂದಿದೆ.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
<r>http://www.art-and-archaeology.com/india/aihole/hcm01.html</r>
<r>https://www.youtube.com/watch?v=v16bGR-UEQ4</r>