ಸದಸ್ಯ:Mahesh DM408/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ1

ಮೇಲುಕೋಟೆ

ಮೇಲುಕೋಟೆಯು ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪಾಂಡವಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಒಂದು ಹಳ್ಳಿ ಹಾಗೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಯಾತ್ರಾ ಸ್ಥಳ. ಇಲ್ಲಿರುವ ಹೊಯ್ಸಳರು ಕಟ್ಟಿಸಿದ ಚೆಲುವರಾಯಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೆಂದ್ರ. ಮೇಲು ಕೋಟೆಯು ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಳ ಮಂಡ್ಯದಿಂದ ಸುಮಾರು ೩೭ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಶ್ರೀವೈಷ್ಣವ ಪಂಥದ ಒಂದು ಕೇಂದ್ರ. ಇಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಯೋಗ ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿಯ ದೇವಸ್ಥಾವಿದೆ.ಮೇಲುಕೋಟೆ ನಗರವು ಮಂಡ್ಯದ ವಾಯುವ್ಯದಿಂದ 36 ಕಿಮೀ (22 ಮೈಲಿ) ದೂರದಲ್ಲಿ

Melukote Temple

ದೆ ಮತ್ತು ಮೈಸೂರಿನ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ 51 ಕಿಮೀ (32 ಮೈಲುಗಳು) ದೂರದಲ್ಲಿದೆ, ಅದೇ ಹೆಸರಿನ ಪುರಸಭೆಯ ಪಟ್ಟಣ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ.

ಪೌರಾಣಿಕ ಲೆಕ್ಕದ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ನಾರಾಯಣದ್ರಿ, ವೇದಾದ್ರಿ, ಯಾದವದ್ರಿ, ಯತಿಶೈಲ ಮತ್ತು ತಿರುನಾರಾಯಣಪುರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಸ್ಥಳದ ಹೆಸರು ನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿಯ ದೇವಸ್ಥಾನದಿಂದ ಬಂದಿದೆ, ಇದು ಕೋಟೆ ಸುತ್ತಲೂ ಇದೆ. ಇದು 3,589 ಅಡಿಗಳು (1,094 ಮೀ) ಎತ್ತರದ ಯದುಗಿರಿ ಎಂಬ ಗ್ರಾನೈಟ್ ರಾಕಿ ಬೆಟ್ಟದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ.

12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಶ್ರೀವಿಷ್ಣನ್ ಸಂತ ರಾಮನಜು ಅವರ ನಿವಾಸವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಸುಮಾರು 14 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಹೀಗಾಗಿ ಹೊಯ್ಸಳ ಅರಸ ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನದಿಂದ ಪಡೆದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರೀವಿಷ್ಣವ ಪಂಥದ ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು, ಅವರು ಆಚಾರ್ಯದ ಅನುಯಾಯಿಯಾಗಿದ್ದರು, ನೆರೆಹೊರೆಯ ಫಲವತ್ತಾದ ಭೂಮಿಗಳ ಒಂದು ನಿಯೋಜನೆ

ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೆ ಮೇಲುಕೋಟೆ

Cheluvanarayana Swamy Temple

ವೈರಮುಡಿ ಉತ್ಸವ ಅದ್ಧೂರಿಯಾಗಿ ನೆರವೇರಿತು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಚೆಲುವನಾರಾಯಣನ ಪುರಾಣ, ಉತ್ಸವದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದಿಷ್ಟು ವಿವರ. ಜೊತೆಗಿಷ್ಟು ನೆನಪುಗಳು.

ಮೇಲುಕೋಟೆ ಎಂದಾಕ್ಷಣ ಶ್ರೀ ಚೆಲುವನಾರಾಯಣ ಸ್ವಾಮಿಯ ವೈರಮುಡಿ ಉತ್ಸವ ಕಣ್ಣುತುಂಬಿ ಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಮೇಲುಕೋಟೆಯ ಶ್ರೀ ಚೆಲುವನಾರಾಯಣ ಸ್ವಾಮಿಯ ವೈರಮುಡಿ ಬ್ರಹ್ಮೋತ್ಸವ ಕರ್ನಾಟಕದ ದಕ್ಷಿಣದ ಪ್ರದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಉತ್ಸವ/ಜಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಈ ವೈರಮುಡಿ ಉತ್ಸವಕ್ಕೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಾವಿರಾರು ಭಕ್ತರ ಜೊತೆಗೆ ತಮಿಳುನಾಡು ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದಿಂದಲೂ ಭಕ್ತರು ಬಂದು ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವುದು ವಿಶೇಷ.

ಮೇಲುಕೋಟೆ ಭವ್ಯ ಪುರಾಣೇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸ್ಥಳ. ಕೃತಯುಗುದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿಯೇ ದತ್ತಾತ್ರೇಯಸ್ವಾಮಿಯು ವೇದಗಳನ್ನು ಉಪದೇಶಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ವೇದಾದ್ರಿಯೆಂದೂ ಹೆಸರು.

ತ್ರೇತಾಯುಗದಲ್ಲಿ ಇದು ನಾರಾಯಣಾದ್ರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಬ್ರಹ್ಮನು ತನ್ನ ನಿತ್ಯಪೂಜೆಗಾಗಿ ನಾರಾಯಣನ ಅರ್ಚಾವಿಗ್ರಹ ಬೇಕೆಂದು ಕೋರಲು ವಿಷ್ಣುವು ನಾರಾಯಣನ ಸುಂದರ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಬ್ರಹ್ಮನಿಗೆ ನೀಡಿದನು. ಅದೇ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಮಾನಸಪುತ್ರರದ ಸನತ್ಕುಮಾರರಿಗೆ ಅವರ ಭೂಲೋಕ ಯಾತ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪೂಜೆಗೆಂದು ಬ್ರಹ್ಮನು ಕೊಟ್ಟನು. ಸನತ್ಕುಮಾರರು ಆ ಸುಂದರವಾದ ನಾರಾಯಣ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಇಂದಿನ ಮೇಲುಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ನಾರಾಯಣಾದ್ರಿಯೆಂದೂ ಹೆಸರಾಯಿತು.

.

ಕವಿ ಪು.ತಿ.ನ

ಕನ್ನಡದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಗೀತ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಬರೆದ ಕವಿ ಪುತಿನ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದದ್ದು ಮೇಲುಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ. ಅಲ್ಲಿನ ಪರಿಸರ, ಪಂಚಪ್ರಾಣವಾಗಿದ್ದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವರು ಇವರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃಷಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದ್ದವು. ಮೇಲುಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಚಲುವನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿ, ಯೋಗಾನರಸಿಂಹ ದೇಗುಲಗಳು, ಅಕ್ಕ ತಂಗಿಯರ ಕೊಳ, ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಹೇಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿವೆಯೋ ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕವಿ ಪುತಿನ ಅವರ ಮನೆಯೂ ಅಷ್ಟೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ. ಪುತಿನ ಮನೆ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿದ್ದು ವೀರಪ್ಪ ಮೊಯ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ.

ಅಂದರೆ, ಪುತಿನ ಬದುಕಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲೇ. ಕವಿಯ ಆಶಯವೂ ಅದೇ ಆಗಿತ್ತು; 'ನಾನು ಬದುಕಿರುವಾಗಲೇ ಬಾಳಿ, ಬದುಕಿದ ನನ್ನ ಮನೆ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಬೇಕು. ನಾನು ಬರೆದ ಸಾಹಿತ್ಯ ನಿಂತ ನೀರಾಗದೆ, ನನ್ನ ಸಾವಿನಾಚೆಯೂ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯನ್ನು ತಲುಪುವಂತಾಗಬೇಕು'.

1996ರಲ್ಲಿ ಈ ಮನೆ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿ, ಸರ್ಕಾರದ ತೆಕ್ಕೆ ಸೇರಿತು. 1998ರಲ್ಲಿ ಕವಿ ವಿಧಿವಶರಾದ ನಂತರ, ಟ್ರಸ್ಟ್‌ನವರು ಕವಿಯ ಬಯಕೆಯಂತೆ ಮನೆಯ ಮೂಲ ರೂಪವನ್ನು ಬದಲಿಸದೇ 2000ನೇ ಇಸ್ವಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚ್ಯವಸ್ತು ಇಲಾಖೆಗೆ ಗುತ್ತಿಗೆ ನೀಡಿ (10 ಲಕ್ಷ ರು.), ಹೊಸ ರೂಪ ಕೊಡಲು ಮುಂದಾದರು.

ಶತಮಾನದ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಮನೆಯ ಹಳೇ ಕಂಬಗಳು, ಮಹಡಿಯ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳು, ಹೆಂಚುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡೇ ಮೂಲ ಮನೆಯ ಅಂದ, ಚಂದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಧಕ್ಕೆ ಬಾರದಂತೆ ಕವಿ ಮನೆಯನ್ನು ಸುಂದರ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕವಿ ಪುತಿನ ಅವರ ಊರು ಗೋಲು, ಬರೆಯಲು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಮಣೆ, ಟೋಪಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಮಹಡಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಜಾಗವನ್ನೂ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಕವಿಯ 'ಮನೆ ದೇಗುಲ', 'ರಥ ಸಪ್ತಮಿ', 'ಹರಿಚರಿತೆ', 'ಮಾಂದಳಿರು', 'ಜಾನ್ಹವಿಗೆ ಜೋಡಿ ದೀವಿಗೆ', 'ಗೋಕುಲ ನಿರ್ಗಮನ' ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಕೃತಿಗಳ ಪ್ರಥಮ ಮುದ್ರಣವೂ ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಲು ಸಿಗುತ್ತದೆ

ಮೇಲುಕೋಟೆ

ಯು ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪಾಂಡವಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಒಂದು ಹಳ್ಳಿ ಹಾಗೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಯಾತ್ರಾ ಸ್ಥಳ. ಇಲ್ಲಿರುವ ಹೊಯ್ಸಳರು ಕಟ್ಟಿಸಿದ ಚೆಲುವರಾಯಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೆಂದ್ರ. ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಳ ಮಂಡ್ಯದಿಂದ . ಇದು ಶ್ರೀವೈಷ್ಣವ ಪಂಥದ ಒಂದು ಕೇಂದ್ರ. ಇಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಯೋಗ ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿಯ ದೇವಸ್ಥಾವಿದೆ. ಈ ಹಳ್ಳಿ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪಾಠ ಶಾಲೆಗೂ ಹೆಸರುವಾಸಿ.

ಮೇಲುಕೋಟೆಯ ದೇವಾಲಯಗಳು

ಯೋಗಾನರಸಿಂಹ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ

ಬದರಿ ನಾರಾಯಣ ದೇವಾಲಯ

ಪಟ್ಟಾಭಿರಾಮ ದೇವಾಲಯ

ಶಾಂಡಿಲ್ಯದ ಸನ್ನಿಧಿ

ಕುಲಶೇಖರ್ ಆಳ್ವಾರ್ ಸನ್ನಿಧಿ

ಜೀಯರ್ ಸನ್ನಿಧಿ

ವೇದಾಂತದೇಶಿಕರ ಸನ್ನಿಧಿ

ಕೇಶವ ದೇವರ ಸನ್ನಿಧಿ

ನಂಜೀಯರ್ ಸನ್ನಿಧಿ

ಮಾರಮ್ಮನ ಸನ್ನಿಧಿ

ಪೇಟೆ ಆಂಜನೇಯ ಸನ್ನಿಧಿ

ನಮ್ಮಾಳ್ವಾರ್ ಗುಡಿ

ತಿರುಮಂಗೈ ಆಳ್ವಾರ್ ಗುಡಿ

ಪೇಟೆ ಕೃಷ್ಣದೇವರ ಗುಡಿ

ಸೀತಾರಣ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರ

ಕರಣಿಕ ನಾರಾಯಣನ ಗುಡಿ

ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ಗುಡಿ

ಪರಕಾಲ ಮಠ

ಅಹೋಬಲ ನರಸಿಂಹ ಸ್ವಾಮಿ ಸನ್ನಿಧಿ

ಆದಿಶೇಷ ಸನ್ನಿಧಿ

ಪಂಚ ಭಾಗವತ ಕ್ಷೇತ್ರ ಸನ್ನಿಧಿ

ಪೇಯಾಳ್ವಾರ್ ಸನ್ನಿಧಿ

ವರಾಹ ದೇವಾಲಯ

ಬಿಂದು ಮಾಧವ ದೇವಾಲಯ

ಹನುಮಾನ್ ದೇವಾಲಯ

ಹಯಗ್ರೀವ ಸನ್ನಿಧಿ

ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನಾರಾಯಣ ಸನ್ನಿಧಿ

ದತ್ತ ನಾರಾಯಣ ಗುಡಿ

ವರಸಿದ್ದಿ ವಿನಾಯಕ (ಏಕಶಿಲೆ ಗಣಪ)

ಕೇಶವ (ನಯನಕ್ಷೇತ್ರ)

ಶನೇಶ್ವರ ಗುಡಿ

ಕವಿಗಲ್ ಆಂಜನೇಯ ಗುಡಿ

ಕರಮೆಟ್ಟಿಲು ಆಂಜನೇಯ ಗುಡಿ

ಮೂಡ ಬಾಗಿಲು ಆಂಜನೇಯ ಗುಡಿ

ರಾಯರಗೋಪುರ ಆಂಜನೇಯ ಗುಡಿ

ಶ್ರೀನಿವಾಸ ದೇವಾಲಯ

ಸುಗ್ರೀವನ ಗುಡಿ

ಕಾಳಮ್ಮನ ಗುಡಿ

ಗರುಡ ದೇವರ ಗುಡಿ

ಆಂಜನೇಯ ಗುಡಿ(ಅಕ್ಕ ತಂಗಿಯರ ಹೊಂಡ)

ಹೊರತಮ್ಮನ ದೇವಾಲಯ

ಶಿವನ ಗುಡಿ(ಉಳ್ಳಿಬಾವಿ)

ಪ್ರಮುಖ ದೇವಾಲಯವು ದೊಡ್ಡ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಚದರ ಕಟ್ಟಡವಾಗಿದ್ದು, ಚೆಲ್ಲುವ-ನಾರಾಯಣ ಸ್ವಾಮಿ ಅಥವಾ ತಿರುನಾರಾಯಣನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಲೋಹೀಯ ಚಿತ್ರವಾದ ಉಟ್ಸಾಮೂರ್ತಿ, ಶೆಲ್ವಾಪಿಲೈ, ಚೆಲುವಾ ರಾಯ ಮತ್ತು ಚೆಲುವಾನಾರಾಯಣ ಸ್ವಾಮಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ದೇವಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರ ಮೂಲ ಹೆಸರು ರಾಮಪ್ರಿಯ (ಅರ್ಥ "ರಾಮನ ಪ್ರೀತಿ"). ಈ ಉತ್ಸಮಮೂರ್ತಿಯವರು ಸೇರಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಲಾರ್ಡ್ ರಾಮರು ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯ ವಂಶ ರಾಜವಂಶದ ರಾಜರು ತಲೆಮಾರುಗಳ ಕಾಲ ಪೂಜಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ನಂತರ ಇದೇ ದೇವರನ್ನು ಚಂದ್ರ ವಂಶಂ (ಕೃಷ್ಣನ ರಾಜವಂಶ) ರಾಜನಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣ ಪರಮಾತ್ಮನು ಮತ್ತು ಅನೇಕ ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ ಆರಾಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು. ಹಾಗಾಗಿ ಚೆಲುವ ನಾರಾಯಣ ರಾಮ ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣರಿಂದ ಆರಾಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಲೋಹದ ಚಿತ್ರಣವು ಕಳೆದುಹೋಯಿತು ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ರಾಮನುಜಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ಮರುಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಮೈಸೂರು ಆರ್ಕಿಯೊಲಾಜಿಕಲ್ ಡಿಪಾರ್ಟ್ಮೆಂಟ್ನ ವಾರ್ಷಿಕ ವರದಿ (ಪುಟ 57) ಶಿಲಾಶಾಸನ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರದ ಶಕ್ತಿಯ ಕುರಿತು ಹೇಳುತ್ತದೆ, ಈ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪ್ರಧಾನ ದೇವತೆ ಈಗಾಗಲೇ 1098 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ರಾಮನಜುಚಾರ್ಯ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಮೊದಲು ಆರಾಧನೆಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಸ್ತುವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವರು ಮೈಸೂರು ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಬಂದ ಮುಂಚೆಯೇ.

: ಈ ದೇವಾಲಯವು ಮೈಸೂರು ರಾಜರ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಇದು ತನ್ನ ವಶದಲ್ಲಿರುವ ಆಭರಣಗಳ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. 1614 ರಷ್ಟು ಹಿಂದೆಯೇ, ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣವನ್ನು ಮೊದಲು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ಮೈಸೂರು ರಾಜ ರಾಜ ಒಡೆಯರ್ (1578-1617) ಮತ್ತು ಶ್ರೀವಿಷ್ಣವ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ, ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಮೆಲ್ಕೋಟ್ನಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಿದ, ಎಸ್ಟೇಟ್ ಅವರಿಗೆ ವಿಜಯನಗರ ರಾಜ ವೆಂಕಟಪಾತಿ ರಾಯರಿಂದ ನೀಡಲಾಯಿತು. ನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ನವರಾಂಗಾದ ಸ್ತಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ 1.5 ಅಡಿ (0.46 ಮೀ) ಎತ್ತರವಿರುವ ರಾಜಾ ಒಡೆಯರ್, ಮಡಚಿದ ಕೈಗಳಿಂದ ನಿಂತಿದ್ದು, ತಳದಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತಿದ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ. ಅವರು ದೇವತೆಗೆ ಭಕ್ತರು ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ನಿರಂತರ ಭೇಟಿ ನೀಡುವವರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅಮೂಲ್ಯ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಚಿನ್ನದ ಕಿರೀಟವನ್ನು ಅವನಿಗೆ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಈ ಕಿರೀಟವನ್ನು ಆತನ ಹೆಸರಿನ ನಂತರ ರಾಜ-ಮೂಡಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಚಿನ್ನದ ಆಭರಣಗಳ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳಿಯ ಪಾತ್ರೆಗಳ ಮೇಲಿನ ಶಾಸನಗಳಿಂದ, ಅವರು ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ III ಮತ್ತು ಅವರ ರಾಣಿಯರ ಉಡುಗೊರೆಗಳೆಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ III ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಕಿರೀಟವನ್ನು ಸಹ ಮಂಡಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ಕೃಷ್ಣರಾಜ-ಮೂಡಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ವೈರಮುಡಿ ಅಥವಾ ವಜ್ರಮುಕುತ, ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮೌಲ್ಯದ ಇನ್ನೊಂದು ಕಿರೀಟ, ರಾಜಾ-ಮೂಡಿ ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣರಾಜ-ಮೂಡಿ ಗಿಂತ ಹಳೆಯವನಾಗಿದ್ದಾನೆ.

ಮಂಡ್ಯ ಖಜಾನೆಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ಕಿರೀಟಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರದ ಸುರಕ್ಷಿತ ಪಾಲನೆಗೆ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವೈರಮುಡಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಾರ್ಷಿಕ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದಿದೆ. ಚೆಲ್ಲುವನಾರಾಯಣ ಸ್ವಾಮಿಯವರ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಡೈಮಂಡ್ ಕ್ರೌನ್ ಎಂದರ್ಥ. ವೈರಾಮುಡಿ ಉತ್ಸವವು ಮುಖ್ಯ ವಾರ್ಷಿಕ ಉತ್ಸವವಾಗಿದ್ದು, 400,000 ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ಇಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜಾತ್ರಾಗಳನ್ನು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಮಾರ್ಚ್-ಏಪ್ರಿಲ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಇಲ್ಲಿ ಸಭೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. 1785 ರಲ್ಲಿ, ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ದೇವರಿಗೆ ಕೆಲವು ಆನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಈ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೂಮಿ ಅನುದಾನ ಮತ್ತು ಉಡುಗೊರೆಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಹಲವಾರು ಶಾಸನಗಳು ಮತ್ತು ದಾಖಲೆಗಳು ಮಾತನಾಡುತ್ತಧೆ

ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ರಾಮಾನುಜದ ಇತರ ದೇವಾಲಯಗಳು, ಅಲ್ವಾರ್ಗಳು ಮತ್ತು ಯದುಗಿರಿಯಮ್ಮನವರ ಇತ್ಯಾದಿ ಚಿತ್ರಗಳು ಇವೆ.

ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿರುವ ಯೋಗನರಸಿಂಹದ ಆಕರ್ಷಕ ದೇವಾಲಯ. ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ III ಈ ಮೇಲಿನ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಚಿನ್ನದ ಕಿರೀಟವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಕೊಳವಿದೆ. ಹಲವು ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಳಗಳು ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿವೆ.

ಮೇಲುಕೋಟೆ ಕಲಿಕೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದು ತಿರುಮಲರ್ಯ, ಚಿಕುಪಾಧ್ಯಾಯ, ಅಲಾಸಿಂಗ್ಚಾರ್ ಮತ್ತು ಪು. ಮುಂತಾದ ಅನೇಕ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿತು. ಟಿ. ನರಸಿಂಹಚರ್.

1854 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಶ್ರೀ ವೇದವೇದಂತ ಬೋಧಿನಿ ಸಂಸ್ಕೃತ ಕಾಲೇಜು ಇಲ್ಲಿನ ಹಳೆಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. 1935 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಹಳೆಯ ಗ್ರಂಥಾಲಯದಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಸಂಸ್ಕೃತ, ತಮಿಳು, ಕನ್ನಡ, ತೆಲುಗು ಮತ್ತು ತೆಲುಗು ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳಿವೆ. 1976 ರಲ್ಲಿ, 1978 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ, ಸಂಸ್ಕೃತ ಅಕಾಡೆಮಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತು, ಅದು ಗ್ರಂಥಾಲಯವನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿತು.

ಯಥಿರಾಜಮಾಥ, ಅಹೋಬಲಮಠ ಮತ್ತು ಶ್ರೀವಿಷ್ಣವ ಪಂಥದ ಪರಕಾಲಂಥಾ ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಮೆಲುಕೋಟೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಕೈಮಗ್ಗಗಳನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನೇಯ್ಗೆಯ ಧಾಟಿಗಳು, ಸೀರೆಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ, ಒಂದು ಡೈರಿ ಘಟಕ ಮತ್ತು ವಸತಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸಮೀಪವಿರುವ ವಿಶಾಲವಾದ ಕಾಡು ಭೂಮಿ ಇದೆ ಮತ್ತು ವೈಲ್ವ್ ಲೈಫ್ ಅಭಯಾರಣ್ಯವು 17 ಜೂನ್ 1974 ರಂದು ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ, ತೋಳಗಳು ಮತ್ತು ಕಪ್ಪು ಬಕ್ಗಳಂತಹ ಪ್ರಭೇದವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಇರುತ್ತದೆ.

ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆ:

ಶ್ರೀ ಯಾದುಗಿರಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಕೇಂದ್ರ (ಶ್ರೀ ರಾಮನಜು ಶ್ರೀಶ ಸೇವಾ ಟ್ರಸ್ಟ್) ಗ್ರಾಮೀಣ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀ ವೇದ ವೇದಾಂತ ಬೋಧಿನಿ ಸರ್ಕಾರ. ಸಂಸ್ಕೃತ ಕಾಲೇಜು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮಿಷನ್ "ಗ್ರಾಮೀಣ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಶಿಕ್ಷಣ ಒದಗಿಸುವುದು". ವೇದ, ನಲೈಯಾರಾ ದಿವಾಪ್ರಬಂಧ, ಸ್ತೋತ್ರ ಮತ್ತು ಗ್ರಂಥ ಕಾಲಾಕ್ಷೆಪಮ್ಗಳನ್ನು ಇಂದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಎಸ್ಜಿಎಸ್ ಗುಂಪುಗಳು ಕಾಲೇಜುಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತವೆ. SET ಗುಂಪು ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್ಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ.

ಅಕ್ಯಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸಂಸ್ಕೃತ ರಿಸರ್ಚ್ ಈ ಪಟ್ಟಣವು 1977 ರಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸಂಸ್ಕೃತ ರಿಸರ್ಚ್ಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಅಕಾಡೆಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ 25 ಸಂಶೋಧನಾ ವಿದ್ವಾಂಸರೊಂದಿಗೆ 83 ಉದ್ಯೋಗಿಗಳನ್ನು ಇರಿಸಿದೆ. ಸಂಶೋಧನೆಯ ಕೆಲವು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇವು ಸೇರಿವೆ: ಪುರಾತನ ಗ್ರಂಥಗಳಿಂದ ವಿಶಿಸ್ತಧ್ವೈತ, ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆ. 11,000 ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳು ಮತ್ತು 35,000 ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಲೈಬ್ರರಿಯೂ ಇದೆ.

ಇಲ್ಲಿಂದ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಹತ್ತಿರವಿರುವ ದೇವಾಲಯ ಪಟ್ಟಣ, ಪ್ರಸಿದ್ಧ ನಂಬಿ ನಾರಾಯಣ, ಪಾರ್ಥಸಾರಥಿ, ಯೋಗನರಸಿಂಹ ಮತ್ತು ರಾಮನಜು ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನೂ ಭೇಟಿ ಮಾಡಬಹುದು. ಇದು ಮೆಲುಕೋಟ್ನಿಂದ ಸುಮಾರು 20 ಕಿಮೀ .

ಪುರಾಣ :

ಮೇಲುಕೋಟೆಯ ನಾರಾಯಣನ ಮೂಲ ಮೂರ್ತಿ ಅತಿಸುಂದರವಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ದೇವರನ್ನು ಚೆಲುವನಾರಾಯಣನೆಂದು ಕರೆಯುವುದು. ಚೆಲುವಯ್ಯನನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರೆ ನೋಡುತ್ತಲೇ ಇರಬೇಕೆನ್ನುವಷ್ಟು ಸುಂದರವಾಗಿದ್ದಾನೆ.

ದ್ವಾಪರಯುಗದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಬಲರಾಮರು ಚೆಲುವನಾರಾಯಣನ ಭಕ್ತರಾಗಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿ ಬಂದು ಮೂಲಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹ್ಯವಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ದ್ವಾಪರ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಈ ಸ್ಥಳವು ಯಾದವಾದ್ರಿ ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. ಕಲಿಯುಗದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ರಾಮಾನುಜರ ತಪೋಭೂಮಿಯಾಗಿ ಯದುಶೈಲವೆಂದೂ ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಮುದ್ರಮಟ್ಟದಿಂದ 900 ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು 3000 ಅಡಿಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರವಾದ ಗಿರಿಪ್ರದೇಶ. ಈ ಎತ್ತರವಾದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನ ಒಡೆಯರು ಕೋಟೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಇದು ಮೇಲುಕೋಟೆಯೆಂದೇ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ಇದು ದಕ್ಷಿಣಬದರಿ ಎಂದೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧ. ಏಕೆಂದರೆ ಮುಖ್ಯ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಎದುರಿಗೆ ಒಂದು ಪುರಾತನ ಬದರಿ ವೃಕ್ಷವಿದೆ ಮತ್ತು ಆ ಬದರಿ ವೃಕ್ಷದ ಕೆಳಗೆ ಬದರಿನಾರಾಯಣನ ದೇವಾಲಯವೂ ಇದೆ.

ಶ್ರೀ ಚಲುವನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿಯವರ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಸವಗಳೆಂದರೆ

ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣರಾಜಮುಡಿ ಉತ್ಸವ

ಶ್ರೀ ರಾಜಮುಡಿ ಉತ್ಸವ

ಶ್ರೀ ರಾಮಾನುಜಾಚಾರ್ಯರ ತಿರುನಕ್ಷತ್ರ

ಶ್ರೀ ವೈರಮುಡಿ ಬ್ರಹ್ಮೋತ್ಸವ

ವೈರಮುಡಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಇತಿಹಾಸ ಇದೆ. ಕೃಷ್ಣಾವತಾರವಾದ ಒಂದು ಕಾಲ ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದನ ಮಗನಾದ ವಿರೋಚನನು ಕ್ಷೀರಾಬ್ಬಿಶಾಯಿಯಾದ ಅನಿರುದ್ಧ ಭಗವಂತನ ಸೇವೆಗೆ ತಾನೂ ನಿತ್ಯ ಸೂರಿಗಳಂತೆ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಿ ಸ್ವಾಮಿಯ ಕೈಂಕಾರ್ಯಗಳಿಂದ ಆನಂದಗೊಳ್ಳುತಿದ್ದನು. ಅದರೆ ವಿರೋಚನನು ಸಮಯ ಸಾಧಿಸಿ ಭಗವಂತನು ಶಯನಿಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಕಿರೀಟವನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿ, ಭೂಲೋಕಕ್ಕೆ ಬಂದು ಅಲ್ಲಿಂದ ಪಾತಾಳದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದನು.ಇದನ್ನು ಕಂಡ ಗರುಡನು ವಿರೋಚನನ್ನು ಜಯಿಸಿ ಈ ಕಿರೀಟವನ್ನು ತರುತ್ತಿರುವಲ್ಲಿ ಗರುಡನು ತಾನು ತಂದ ಕಿರೀಟ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಧರಿಸಲು ಅದು ಸರಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನೊಡನೆ ಹೋಗಿ ಆತನ ಆರಾಧ್ಯಾ ದೇವರಾದ ಶ್ರೀಚಲುವನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿಗೆ ಧರಿಸಲು ಕಿರೀಟ ಸರಿಯಾಗಿ ಸ್ವಾಮಿಯವರಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿತು.ಶತಯೋಜನೆ ವಿಸ್ತೀರ್ಣವುಳ್ಳ ಭಗವಂತನ ಕಿರೀಟ ಶ್ರೀಚಲುವನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿಯವರಿಗೆ ಹೊಂದಿದ್ದನ್ನು ಕಂಡುವೈನತೆಯನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ನಿನ್ನ ಮಹಿಮೆ ಎಂದು ಇದು ಭೂಲೋಕದ ಜನರಿಗೆ ಈ ಮೂಲಕ ಭಗವಂತನ ಆಸೆಯಿಂದ ಲಭ್ಯವಾಯಿತೆಂದು ಹೇಳಿ ಶ್ರೀಚಲುವನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಹೆಗಲ ಮೇಲೆ ಹೊತ್ತು ಉತ್ಸವ ಮಾಡಿದ ಕಾರಣ ವೈರಮುಡಿ(ವೈರ ಅಂದರೆ ವಜ್ರ, ಮುಡಿ ಎಂದರೆ ಕಿರೀಟ) ಎಂದು ಹೆಸರಾಗಿ ಪುರಾತನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಜನರ ಬಾಯಲ್ಲಿ ವೈರಮುಡಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡಿದೆ.

ಮೀನಮಾಸ ಹಸ್ತನಕ್ಷತ್ರದ ದಿವಸ ಶ್ರೀನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿಯ ಜಯಂತಿಯಂದು  ಅವಭೃತಸ್ನಾನ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅವಭೃತಸ್ನಾನದ ದಿನದಿಂದ ಹಿಂದೆ ಒಂಭತ್ತು ದಿವಸದ ಉತ್ಸವ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ 4ನೇ ತಿರುನಾಳ್ ದಿವಸ ವೈರಮುಡಿ ಕಿರೀಟ ಧಾರಣ ಮಹೋತ್ಸವ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಎರಡು ವೇಳೆಯು ಯಾಗಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೋಮ ಹವನ, ವೇದಾಪಾರಾಯಣ ಮತ್ತು ದಿವ್ಯಪ್ರಬಂಧ ಪಾರಾಯಣ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಎಲ್ಲಾ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಪ್ರಧಾನವಾದುದು. ಅಂದು ವೈರಮುಡಿ ಕಿರೀಟ ಧರಿಸಿದ ಸ್ವಾಮಿಯನ್ನು ಎಷ್ಟೆ ದೂರದಲ್ಲಿ ಯಾವ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಭಕ್ತಾದಿಗಳು ದರ್ಶನ ಮಾಡಬಹುದು. ಗರುಡವಾಹನದಲ್ಲಿ ವೈರಮುಡಿಯಿಂದ ಅಲಂಕೃತವಾದ ಸ್ವಾಮಿಯನ್ನು ಭಕ್ತರನ್ನು ಅನುಗ್ರಹಿಸಲೆಂದು ನಾಲ್ಕು ಕಡೆಗೂ ತಿರುಗಿಸುತ್ತಾ ಸೇವೆ ಕೊಡುವ ವಾಡಿಕೆ ಈಗಲೂ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದಿರುತ್ತದೆ.

ಈ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ವೈರಮುಡಿ ಬ್ರಹ್ಮೋತ್ಸವವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ದೇಶವಿದೇಶಗಳಿಂದಲೂ ಜನರು ಬರುತ್ತಾರೆ. ವೈರಮುಡಿ ಉತ್ಸವದ ದಿನ ಒಂದು ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟುಭಕ್ತಾದಿಗಳು ಸ್ವಾಮಿಯ ದರ್ಶನ ಪಡೆಯತ್ತಾರೆ.ಹಿಂದೆ ಮೈಸೂರು ಅರಸರ ಅರಮನೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಈ ಕಿರೀಟವನ್ನು ಸಕಲ ರಾಜ ಮರ್ಯಾದೆಯೊಂದಿಗೆ ಮೇಲುಕೋಟೆಗೆತರಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ವೈರಮುಡಿ ಕಿರೀಟದ ಭದ್ರತೆಯ ದೃಷ್ಠಿಯಿಂದ ವೈರಮುಡಿ, ರಾಜಮುಡಿ, ಕೃಷ್ಣರಾಜಮುಡಿ ಕಿರೀಟಗಳನ್ನು ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲಾ ಖಜಾನೆಯಲ್ಲಿಇಡಲಾಗಿದೆ. ವೈರಮುಡಿ ದಿವಸ ಬೆಳ್ಳಿಗ್ಗೆ ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲಾ ಖಜಾನೆಯಿಂದ ವೈರಮುಡಿ ಮತ್ತು ರಾಜಮುಡಿ ತಿರುವಾಭರಣಗಳನ್ನು ಮೇಲುಕೋಟೆಗೆ ತರುವ ದಾರಿಯುದ್ಧಕ್ಕೂ ಭಕ್ತಾಧಿಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಇವರೆಡು ತಿರುವಾಭರಣಗಳನ್ನು ಮರ್ಯಾದೆಯೊಂದಿಗೆ ಚಿನ್ನದ ಪಲ್ಲಕ್ಕಿಯಲ್ಲಿರಿಸಿ ಊರಿನಲ್ಲಿ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡಿ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಬರಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಇಂದಿಗೂ ನಡೆದು ಬಂದಿರುತ್ತದೆ. 4ನೇ ತಿರುನಾಳ್ ದಿವಸ ರಾತ್ರಿ 9 ಗಂಟೆಯಿಂದ ಬೆಳಗಿನ ಜಾವ 3 ಗಂಟೆವರೆಗೂ ಚಲುವನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿಗೆ ಧರಿಸಿ ಉತ್ಸವವಾಗುತ್ತದೆ. ಮಾರನೆಯ ಬೆಳ್ಳಿಗ್ಗೆ ರಾಜಮುಡಿ ತಿರುವಾಭರಣ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿಯೆ ಇದ್ದು, 7 ದಿವಸಗಳ ಕಾಲ ಸ್ವಾಮಿಗೆಧಾರಣೆಯಾಗಿ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲಾಖಜಾನೆಗೆ ಸೇರುತ್ತದೆ. ಈ ವೈರಮುಡಿಯನ್ನು ದೇವರು ಧರಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ಮಾತ್ರ ದರ್ಶನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಕೈಯಲ್ಲಿ ಮುಟ್ಟಬಾರದೆಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಜನರಲ್ಲಿ ಇದೆ. ರಾಮಾವತಾರದಲ್ಲಿ ಕೈಕೇಯಿಯ ಹಠಮಾರಿತನ ಪ್ರಸಂಗದಿಂದ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕಕ್ಕೆ ನಿಗದಿಯಾದ ದಿನ ರಾಮನು ವನವಾಸಕ್ಕೆತೆರಳಿದನು ಆದಿಶೇಷನೆ ಲಕ್ಷ್ಮಣನಾಗಿ ಅವತರಿಸಿದ್ದು,ಈ ಕಲಿಯುಗದಲ್ಲಿ ಆದಿಶೇಷನೆ ರಾಮಾನುಜನಾಗಿ ಜನಿಸಿದ ಆಚಾರ್ಯರು ರಾಮಪ್ರಿಯನಾದ ಶ್ರೀಚಲುವನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿಗೆ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕಕ್ಕೆ ಗೊತ್ತುಮಾಡಿ ಪುಷ್ಯ ನಕ್ಷತ್ರದ ಶುಭ ದಿನದಿಂದಲೆ ವೈರಮುಡಿ ಕಿರೀಟವನ್ನು ಧರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡಿದರು.(ಮೀನಪುಷ್ಯ)ಈಗಲೂ ಪಾಲ್ಗುಣ ಪುಷ್ಯ ನಕ್ಷತ್ರ(ಮೀನ)ದಲ್ಲೆ ವೈರಮುಡಿ ಉತ್ಸವ. ವೈರಮುಡಿ ಉತ್ಸವದ ಅಂಗವಾಗಿ ಶ್ರೀಚಲುವನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿಯವರಿಗೆ ರಥೋತ್ಸವ, ತೆಪ್ಪೋತ್ಸವ ಸಹ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ವೈರಮುಡಿ ಬ್ರಹ್ಮೋತ್ಸವ ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಬರುವ ಸಹಸ್ರಾರು ಭಕ್ತಾದಿಗಳಿಗೆ ಜಿಲ್ಲಾ ಆಡಳಿತದ ವತಿಯಿಂದ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ,ಚುಚ್ಚುಮದ್ದು, ನೈರ್ಮಲೀಕರಣದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅರಕ್ಷಕ ಬಂದೋಬಸ್ತ್, ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೇಲುಕೋಟೆಯು ಯಾವುದೇ ಮುಖ್ಯರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರವು ಮೈಸೂರು ನಾಗಮಂಗಲ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಜಕ್ಕನಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ 8 ಕಿ.ಮೀ. ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಇದೆ. ಮೇಲುಕೋಟೆಗೆ ಮಂಡ್ಯ ನಗರದಿಂದ 35 ಕಿ.ಮೀ ಮೈಸೂರಿನಿಂದ 51 ಕಿ.ಮೀ, ನಾಗಮಂಗಲದಿಂದ 29 ಕಿ.ಮೀ, ಕೆ.ಆರ್.ಪೇಟೆಯಿಂದ 24 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆಯಿಂದಲೂ ಮೇಲುಕೋಟೆಗೆ ಬರಲು ಬಸ್ಸುಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದೆ.

ಕನ್ನಡದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಗೀತ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಬರೆದ ಕವಿ ಪುತಿನ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದದ್ದು ಮೇಲುಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ. ಅಲ್ಲಿನ ಪರಿಸರ, ಪಂಚಪ್ರಾಣವಾಗಿದ್ದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವರು ಇವರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃಷಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದ್ದವು. ಮೇಲುಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಚಲುವನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿ, ಯೋಗಾನರಸಿಂಹ ದೇಗುಲಗಳು, ಅಕ್ಕ ತಂಗಿಯರ ಕೊಳ, ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಹೇಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿವೆಯೋ ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕವಿ ಪುತಿನ ಅವರ ಮನೆಯೂ ಅಷ್ಟೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ. ಪುತಿನ ಮನೆ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿದ್ದು ವೀರಪ್ಪ ಮೊಯ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ.

ಅಂದರೆ, ಪುತಿನ ಬದುಕಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲೇ. ಕವಿಯ ಆಶಯವೂ ಅದೇ ಆಗಿತ್ತು; 'ನಾನು ಬದುಕಿರುವಾಗಲೇ ಬಾಳಿ, ಬದುಕಿದ ನನ್ನ ಮನೆ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಬೇಕು. ನಾನು ಬರೆದ ಸಾಹಿತ್ಯ ನಿಂತ ನೀರಾಗದೆ, ನನ್ನ ಸಾವಿನಾಚೆಯೂ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯನ್ನು ತಲುಪುವಂತಾಗಬೇಕು'.

1996ರಲ್ಲಿ ಈ ಮನೆ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿ, ಸರ್ಕಾರದ ತೆಕ್ಕೆ ಸೇರಿತು. 1998ರಲ್ಲಿ ಕವಿ ವಿಧಿವಶರಾದ ನಂತರ, ಟ್ರಸ್ಟ್‌ನವರು ಕವಿಯ ಬಯಕೆಯಂತೆ ಮನೆಯ ಮೂಲ ರೂಪವನ್ನು ಬದಲಿಸದೇ 2000ನೇ ಇಸ್ವಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚ್ಯವಸ್ತು ಇಲಾಖೆಗೆ ಗುತ್ತಿಗೆ ನೀಡಿ (10 ಲಕ್ಷ ರು.), ಹೊಸ ರೂಪ ಕೊಡಲು ಮುಂದಾದರು.

ಶತಮಾನದ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಮನೆಯ ಹಳೇ ಕಂಬಗಳು, ಮಹಡಿಯ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳು, ಹೆಂಚುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡೇ ಮೂಲ ಮನೆಯ ಅಂದ, ಚಂದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಧಕ್ಕೆ ಬಾರದಂತೆ ಕವಿ ಮನೆಯನ್ನು ಸುಂದರ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕವಿ ಪುತಿನ ಅವರ ಊರು ಗೋಲು, ಬರೆಯಲು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಮಣೆ, ಟೋಪಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಮಹಡಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಜಾಗವನ್ನೂ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಕವಿಯ 'ಮನೆ ದೇಗುಲ', 'ರಥ ಸಪ್ತಮಿ', 'ಹರಿಚರಿತೆ', 'ಮಾಂದಳಿರು', 'ಜಾನ್ಹವಿಗೆ ಜೋಡಿ ದೀವಿಗೆ', 'ಗೋಕುಲ ನಿರ್ಗಮನ' ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಕೃತಿಗಳ ಪ್ರಥಮ ಮುದ್ರಣವೂ ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಲು ಸಿಗುತ್ಡುತ್ತವೆ. ಬಹುಶಃ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಕೋಟೆಯಯ್ಸಳ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ. ನವೀಕೃತ ದೇವಾಲಯವು ಸುಂದರವಾದ ಗೋಪುರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೆ ಮೇಲುಕೋಟೆ ಶ್ರೀ ಚೆಲುವನಾರಾಯಣ ಸ್ವಾಮಿಯ ವೈರಮುಡಿ ಉತ್ಸವ ಅದ್ಧೂರಿಯಾಗಿ ನೆರವೇರಿತು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಚೆಲುವನಾರಾಯಣನ ಪುರಾಣ, ಉತ್ಸವದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದಿಷ್ಟು ವಿವರ. ಜೊತೆಗಿಷ್ಟು ನೆನಪುಗಳು.

ಮೇಲುಕೋಟೆ ಎಂದಾಕ್ಷಣ ಶ್ರೀ ಚೆಲುವನಾರಾಯಣ ಸ್ವಾಮಿಯ ವೈರಮುಡಿ ಉತ್ಸವ ಕಣ್ಣುತುಂಬಿ ಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಮೇಲುಕೋಟೆಯ ಶ್ರೀ ಚೆಲುವನಾರಾಯಣ ಸ್ವಾಮಿಯ ವೈರಮುಡಿ ಬ್ರಹ್ಮೋತ್ಸವ ಕರ್ನಾಟಕದ ದಕ್ಷಿಣದ ಪ್ರದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಉತ್ಸವ/ಜಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಈ ವೈರಮುಡಿ ಉತ್ಸವಕ್ಕೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಾವಿರಾರು ಭಕ್ತರ ಜೊತೆಗೆ ತಮಿಳುನಾಡು ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದಿಂದಲೂ ಭಕ್ತರು ಬಂದು ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವುದು ವಿಶೇಷ.

ಮೇಲುಕೋಟೆ ಭವ್ಯ ಪುರಾಣೇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸ್ಥಳ. ಕೃತಯುಗುದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿಯೇ ದತ್ತಾತ್ರೇಯಸ್ವಾಮಿಯು ವೇದಗಳನ್ನು ಉಪದೇಶಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ವೇದಾದ್ರಿಯೆಂದೂ ಹೆಸರು.

ತ್ರೇತಾಯುಗದಲ್ಲಿ ಇದು ನಾರಾಯಣಾದ್ರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಬ್ರಹ್ಮನು ತನ್ನ ನಿತ್ಯಪೂಜೆಗಾಗಿ ನಾರಾಯಣನ ಅರ್ಚಾವಿಗ್ರಹ ಬೇಕೆಂದು ಕೋರಲು ವಿಷ್ಣುವು ನಾರಾಯಣನ ಸುಂದರ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಬ್ರಹ್ಮನಿಗೆ ನೀಡಿದನು. ಅದೇ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಮಾನಸಪುತ್ರರದ ಸನತ್ಕುಮಾರರಿಗೆ ಅವರ ಭೂಲೋಕ ಯಾತ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪೂಜೆಗೆಂದು ಬ್ರಹ್ಮನು ಕೊಟ್ಟನು. ಸನತ್ಕುಮಾರರು ಆ ಸುಂದರವಾದ ನಾರಾಯಣ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಇಂದಿನ ಮೇಲುಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ನಾರಾಯಣಾದ್ರಿಯೆಂದೂ ಹೆಸರಾಯಿತು

ರಾಜಕೀಯ

ಎಸ್.ಡಿ.ಜಯಾ ರಾಂ ರವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಆಗಸ್ಟ್ 1983ರಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯರೈತ ಸಂಘದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತನಾಗಿ ಪಾದಾರ್ಪಣೆಮಾಡಿ ತಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೂ ಬೇರೂರಿದ್ದ ಕೃಕರು, ಕೂಲಿಕಾರ್ಮಿಕರು, ಮಹಿಳೆಯರ ಶೋಷಣೆ ಇನ್ನಿತರ ಬಡ ಜನಾಂಗದವರುಗಳ ಏಳಿಗೆಗೆ ಶ್ರಮಿಸಬೇಕೆಂಬ ಮಹಾದಾಸೆುಂದ ಎಲ್ಲಾ ವರ್ಗದವರ ಪ್ರೀತಿ ಪಾತ್ರರಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಿಂದ ಪಾಂಡವಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕು ರೈತ ಸಂಘದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ, ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲಾ ರೈತ ಸಂಘದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಹಾಗೂ ಮೈಸೂರು ವಿಭಾಗ ಮಟ್ಟದ ಸಂಘಟನಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗಳಾಗಿ ಜನಪರ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದು ಸಫಲತೆಯನು ಕಣ್ಣಾರೆ ಕಂಡಂತಹ ಸುಧಿನಗಳಲ್ಲಿ ಇವರನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ರೈತ ಸಂಘದ ಅಧ್ಯಕ್ಞರಾಗಿ 1999 ರಿಂದ 2012ರ ವರೆಗೆ ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ನಿಬಾಯಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದು ಸರ್ವವರ್ಗದವರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿ ಸಂಘವನ್ನು ಮುನ್ನೆಡಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದು ಸರ್ವರಿಗೂ ಸೇವಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಒದಗಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಂತಹ ಕೀರ್ತಿ ಈ ಶ್ರೀ ಕೆ.ಎಸ್. ಪುಟ್ಟಣ್ಣಯ್ಯನವರಿಗೆ ಸಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ನಂತರ ಕರ್ನಾಟಕರಾಜ್ಯ ರೈತ ಸಂಘದ ಬೆಂಬಲಿನ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವಾದ, ‘ಸರ್ವೋದಯ ಕರ್ನಾಟಕ ಪಕ್ಷ’ದ ಕಾರ್ಯಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಈವರೆವಿಗೂ ಸೇವೆಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ.

ಸಿ. ಎಸ್. ಪುಟ್ಟರಾಜು ಅವರು ಜನತಾ ದಳ (ಸೆಕ್ಯುಲರ್) ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ. 2014 ರ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ, ಚಲನಚಿತ್ರ ನಟಿ, ರಮ್ಯಾ ಅವರನ್ನು 5,24,370 ಮತಗಳಿಂದ ಸೋಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮಂಡ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ 16 ನೇ ಲೋಕಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಾದರು. ಅವರು ಕರ್ನಾಟಕದ ಪಾಂಡವಪುರ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಎರಡು ಬಾರಿ ಎಂಎಲ್ಎ ಆಗಿದ್ದರು. (2004-2013) [1] ಸಿ. ಎಸ್. ಪುಟ್ಟರಾಜು ಸಣ್ಣ ನೀರಾವರಿ ಸಚಿವ (ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರ) ಸ್ಥಾನಿಕ ಅನುಭವಿ ಕಚೇರಿ 6 ಜೂನ್ 2018 ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಕೃಷ್ಣ ಬೈರೆ ಗೌಡ ಮೆಲುಕೋಟೆಗಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರು

ಸಿ. ಎಸ್. ಪುಟ್ಟರಾಜು ಅವರು ಜನತಾ ದಳ (ಸೆಕ್ಯುಲರ್) ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ. 2014 ರ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ, ಚಲನಚಿತ್ರ ನಟಿ, ರಮ್ಯಾ ಅವರನ್ನು 5,24,370 ಮತಗಳಿಂದ ಸೋಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮಂಡ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ 16 ನೇ ಲೋಕಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಾದರು. ಅವರು ಕರ್ನಾಟಕದ ಪಾಂಡವಪುರ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಎರಡು ಬಾರಿ ಎಂಎಲ್ಎ ಆಗಿದ್ದರು. (2004-2013) [1] ಸಿ. ಎಸ್. ಪುಟ್ಟರಾಜು ಸಣ್ಣ ನೀರಾವರಿ ಸಚಿವ (ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರ) ಸ್ಥಾನಿಕ ಅನುಭವಿ ಕಚೇರಿ 6 ಜೂನ್ 2018 ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಕೃಷ್ಣ ಬೈರೆ ಗೌಡ ಮೆಲುಕೋಟೆಗಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರು ಸ್ಥಾನಿಕ ಅನುಭವಿ ಕಚೇರಿ 15 ಮೇ 2018 ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಕೆ. ಎಸ್. ಪುಟ್ಟಣ್ಣಯ್ಯ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ 25 ಮೇ 2008 - 7 ಮೇ 2013 ಮಂಡ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ 16 ಮೇ 2014 - 19 ಮೇ 2018 ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ರಮ್ಯಾ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಖಾಲಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ವಿವರಗಳು ಹುಟ್ಟು ಚಿನಕುರಾಳಿ, ಮಂಡ್ಯ, ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ, ಭಾರತ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷ ಜನತಾ ದಳ (ಸೆಕ್ಯುಲರ್)

ಪುಟ್ಟಣ್ಣಯ್ಯ ಅವರು ಸರ್ವೋದಯ ಪಕ್ಷದ ಶಾಸಕರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದರು, ರೈತಪರ ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿ ಎತ್ತುವ ಏಕೈಕ ಶಾಸಕ ಇವರಾಗಿದ್ದರು.

ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆ, ಪಾಂಡವಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕು, ಕಸಬಾ ಹೋಬಳಿ ಕ್ಯಾತನಹಳ್ಳಿ ಗ್ರಾಮದ ಶ್ರೀ ಕೆ.ಎಸ್. ಶ್ರೀಕಂಠೇಗೌಡ ಹಾಗೂ ಶ್ರೀಮತಿ ಕೆ.ಎಸ್. ಶಾರದಮ್ಮ ದಂಪತಿಯ ಜೇಷ್ಠಪುತ್ರರಾಗಿ ದಿನಾಂಕ 23.12.1949ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಕೆ.ಎಸ್. ಪುಟ್ಟಣ್ಣಯ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕ ರೈತ ಸಂಘ ಕಂಡಂತಹ ಏಕೈಕ ಧೀಮಂತ ಹೋರಾಟಗಾರ