ಕಲಿಕೆಯ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕಲಿಕೆಯ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನವು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಹೇಗೆ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಕಲಿಕೆಯ ಅನೇಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಿವೆ. ಕೆಲವರು ಒಳಹರಿವು ಮತ್ತು ಬಲವರ್ಧನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಹೆಚ್ಚು ನಡವಳಿಕೆಯ ವಿಧಾನವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ನರವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಂತಹ ಇತರ ವಿಧಾನಗಳು, ಮೆದುಳಿನ ಸಂಘಟನೆ ಮತ್ತು ರಚನೆಯು ಕಲಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ರಚನಾತ್ಮಕತೆಯಂತಹ ಕೆಲವು ಮಾನಸಿಕ ವಿಧಾನಗಳು ಪರಿಸರದೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಒಬ್ಬರ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಯ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಹರಿಸುತ್ತವೆ. ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮನಸ್ಥಿತಿಯಂತಹ ಪ್ರೇರಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಹ ಇತರ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಗ್ರಹಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತವೆ.

ತರಗತಿಯ ಒಳಗೆ ಮತ್ತು ಹೊರಗೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಹೇಗೆ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಸಂಶೋಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಾಕ್ರಟೀಸ್ (469-399 B.C.) ಪೈಲಟಿಂಗ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕಲಿಕೆಯ ವಿಧಾನವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು, ಅದರ ಮೂಲಕ ತಾರ್ಕಿಕ ಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲಕ ಒಬ್ಬರು ಸ್ವಂತ ಉತ್ತರಗಳನ್ನು ತಲುಪುತ್ತಾರೆ. ಸಾಕ್ರಟೀಸ್, ಮೆನೊ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಂವಾದದಲ್ಲಿ, ಯೂಕ್ಲಿಡಿಯನ್ ರೇಖಾಗಣಿತದ ಬಗ್ಗೆ ಏನೂ ತಿಳಿದಿಲ್ಲದ ಗುಲಾಮ ಹುಡುಗನಿಗೆ ಪೈಥಾಗರಿಯನ್ ಪ್ರಮೇಯವನ್ನು ಕಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಕಲಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುವ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವವರೆಗೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಮಾಡಿದರು. ಜ್ಞಾನವು ಜನ್ಮಜಾತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಒಳಗಿನಿಂದ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಬಹುದು ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಸಾಕ್ರಟೀಸ್ ಬಲವಾಗಿ ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು, ಇದನ್ನು ಅನಾಮ್ನೆಸಿಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೧]

ಹರ್ಮನ್ ಎಬ್ಬಿಂಗ್ಹೌಸ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹರ್ಮನ್ ಎಬ್ಬಿಂಗ್ಹೌಸ್ (1850-1909) ಮೌಖಿಕ ಸ್ಮರಣೆ ಮತ್ತು ಮರೆತುಹೋಗುವಿಕೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಿದರು. ತಾನೇ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ವಿಷಯವಾಗಿ, ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿಖರತೆಯೊಂದಿಗೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುವವರೆಗೆ ಅವರು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಓದಿದ ಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಅರ್ಥಹೀನ ಉಚ್ಚಾರಾಂಶಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದರು. ಅವರು ಅದೇ ಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ದಿನಗಳು ಅಥವಾ ತಿಂಗಳುಗಳ ವಿಳಂಬದೊಂದಿಗೆ ಮರುಪಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಅವರ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಕಲಿಕೆಯ ರೇಖೆಗಳು ಮತ್ತು ವಕ್ರರೇಖೆಗಳನ್ನು ಮರೆತುಬಿಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ದಾಖಲಿಸಿದರು. ^[೨]

ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಥಾರ್ನ್ಡಿಕ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಥೋರ್ನ್ಡೈಕ್ (1874-1949) 1898 ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ "ಲಾ ಆಫ್ ಎಫೆಕ್ಟ್" ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ, ಮಾನವರು ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಪ್ರಯೋಗ ಮತ್ತು ದೋಷ ವಿಧಾನಗಳ ಮೂಲಕ ನಡವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಒಮ್ಮೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡರೆ, ಈ ನಡವಳಿಕೆಗಳು ಒಂದೇ ಅಥವಾ ಅಂತಹುದೇ ಕಾರ್ಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಕಲಿಕೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಮೇಲಿನ ಅವರ ಕೆಲಸವು ನಡವಳಿಕೆಯೊಳಗೆ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಕಂಡೀಷನಿಂಗ್‌ಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.

ಇವಾನ್ ಪೆಟ್ರೋವಿಚ್ ಪಾವ್ಲೋವ್ (1849-1936), ರಷ್ಯಾದ ಶರೀರಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ, ಕಲಿಕೆಯ ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದರು. ಹಸಿದ ನಾಯಿಯು ಆಹಾರ ಇದ್ದಾಗ ಜೊಲ್ಲು ಸುರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಂಡು, ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಚೋದಕಗಳಿಗೆ ಜೊಲ್ಲು ಸುರಿಸುವಂತೆ ನಾಯಿಗಳಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದರು. ನಾಯಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಲು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪ್ರಚೋದನೆಯನ್ನು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಆಹಾರ) ನವೀನ ಪ್ರಚೋದನೆಯೊಂದಿಗೆ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮೆಟ್ರೋನಮ್) ಜೋಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಗಂಟೆಯ ಶಬ್ದದ ಪ್ರಸ್ತುತಿಯಿಂದ ನಾಯಿಯನ್ನು ಜೊಲ್ಲು ಸುರಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಬಹುದೆಂದು ಅದು ಅವರ ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿತು. ಕಲಿಕೆಗೆ ಪಾವ್ಲೋವ್ ಅವರ ನಡವಳಿಕೆಯ ವಿಧಾನವನ್ನು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕಂಡೀಷನಿಂಗ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು.

ಜಾನ್ ಬ್ರಾಡಸ್ ವ್ಯಾಟ್ಸನ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜಾನ್ ಬ್ರಾಡಸ್ ವ್ಯಾಟ್ಸನ್ (1878-1958) ಸಹ ಈ ಕಲಿಕೆಯ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಸಿದರು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅವರು ಚಿಕ್ಕ ಮಗು, ಹಿಂದೆ ರೋಮದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಹೆದರುವುದಿಲ್ಲ, ಅವುಗಳಿಂದ ಭಯಭೀತರಾಗಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು) ಮತ್ತು ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದ ವಿಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ನಡವಳಿಕೆಗೆ ಇದು ಸಾಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು. . ವ್ಯಾಟ್ಸನ್ ಅವರನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಡವಳಿಕೆಯ ಶಾಲೆಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. 1920 ರಿಂದ 1960 ರವರೆಗೆ, ಈ ಶಾಲೆಯು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು.

ಬರ್ಹಸ್ ಎಫ್. ಸ್ಕಿನ್ನರ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬರ್ಹಸ್ ಎಫ್. ಸ್ಕಿನ್ನರ್ (1904-1990) ಆಪರೇಂಟ್ ಕಂಡೀಷನಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ನಡವಳಿಕೆಗಳು ಪ್ರಚೋದಕಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ, ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. 1920 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಜಾನ್ ಬಿ. ವ್ಯಾಟ್ಸನ್ ಅವರ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿಯಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟವು ಮತ್ತು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕಂಡೀಷನಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಇತರ ನಡವಳಿಕೆಯಿಂದ ಅನ್ವೇಷಿಸಲಾಯಿತು. ಸ್ಕಿನ್ನರ್ ಈ ನಡವಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು. ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ನಾವು ಕ್ರಿಯೆಯ ಕಾರಣಗಳು ಮತ್ತು ಅದರ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ನೋಡಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ಭಾವಿಸಿದರು. ಅವರು ಇದನ್ನು ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಕಂಡೀಷನಿಂಗ್ ಎಂದು ಕರೆದರು. ಸ್ಕಿನ್ನರ್ ಅನ್ನು ಆಪರೇಂಟ್ ಕಂಡೀಷನಿಂಗ್‌ನ ಪಿತಾಮಹ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಅವರ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಥಾರ್ನ್‌ಡಿಕ್ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ ಕೃತಿಗಳಿಂದ ಬಂದಿದೆ.

ಜೀನ್ ಪಿಯಾಗೆಟ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜೀನ್ ಪಿಯಾಗೆಟ್ ತನ್ನ ಅರಿವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ, ಅದು ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರಪಂಚದ ಮಾನಸಿಕ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ರಚಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯು ದೃಢವಾದ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪದ ಮೊದಲ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅವರ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಅರಿವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಜೈವಿಕ ಪಕ್ವತೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪರಿಸರದೊಂದಿಗಿನ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನೋಡುತ್ತದೆ. I.Q ನಂತೆ ಮಗುವಿನ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಳೆಯಲು ಪಿಯಾಗೆಟ್ ಬಯಸಲಿಲ್ಲ. ಸ್ಕೋರ್, ಬದಲಿಗೆ ಅವರು ಮೂಲಭೂತ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಕ್ಕಳು ಹೇಗೆ ಮಾಡಿದರು ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದರು. ಪಿಯಾಗೆಟ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ನಾಲ್ಕು ಹಂತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸಂವೇದನಾಶೀಲ ಹಂತವು 18-24 ತಿಂಗಳುಗಳವರೆಗೆ ಜನಿಸುತ್ತದೆ. ಪೂರ್ವ-ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಾ ಹಂತವು ಅಂಬೆಗಾಲಿಡುವ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದ (18-24 ತಿಂಗಳುಗಳು) ಆರಂಭಿಕ ಬಾಲ್ಯ, ವಯಸ್ಸು 7. ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಹಂತ, ವಯಸ್ಸು 7 ರಿಂದ 12. ನಂತರ ಔಪಚಾರಿಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಹಂತವು ಹದಿಹರೆಯದ ಹದಿಹರೆಯದ ಹಂತವಾಗಿದೆ. ಪಿಯಾಗೆಟ್ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಮೊದಲು ಮಕ್ಕಳು ಕಡಿಮೆ ಸಮರ್ಥ ಚಿಂತಕರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿತ್ತು ಆದರೆ ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ಅವರ ಹಂತಗಳು ಮಕ್ಕಳು ವಯಸ್ಕರಿಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಯೋಚಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು.^[೩]

ಲೆವ್ ವೈಗೋಟ್ಸ್ಕಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಲೆವ್ ವೈಗೋಟ್ಸ್ಕಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅರಿವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಜೀನ್ ಪಿಯಾಗೆಟ್ ತನ್ನ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೈಗೋಟ್ಸ್ಕಿ ತನ್ನ ಅರಿವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದ. ಅರಿವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂವಹನವು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ವೈಗೋಟ್ಸ್ಕಿ ನಂಬಿದ್ದರು. ಅವರು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದು ಅರಿವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಅರಿವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ವಯಸ್ಕರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಅವರು ನೋಡುತ್ತಾರೆ. ವೈಗೋಟ್ಸ್ಕಿ ಹೇಳುವಂತೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸದೆ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ವೈಗೋಟ್ಸ್ಕಿಯವರು ಕಲಿಕೆಯು ಕೌಶಲ್ಯಪೂರ್ಣ ಸಂವಾದದ ಮೂಲಕ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಮಗು ನಡವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾದರಿ ಮಾಡುವ ಅಥವಾ ಮಗುವಿಗೆ ಅನುಸರಿಸಲು ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡುವ, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪೋಷಕರು ಅಥವಾ ಶಿಕ್ಷಕರೊಂದಿಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಮಗುವು ಒದಗಿಸಿದ ಸೂಚನೆಗಳು ಅಥವಾ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ತಮ್ಮ ಭವಿಷ್ಯದ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮಾಡಲು ಅದನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಮಗುವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಅವರ ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಪಿಯಾಗೆಟ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಹೇಳುತ್ತದೆ, ವೈಗೋಟ್ಸ್ಕಿ ಇದನ್ನು ಒಪ್ಪಲಿಲ್ಲ. ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಲಿಕೆಯು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮೊದಲು ಬರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂಬಿದ್ದರು.

ನರವಿಜ್ಞಾನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕಲಿಕೆಯ ನರವಿಜ್ಞಾನವು ಕೇಂದ್ರ ನರಮಂಡಲ, ಕಲಿಕೆ ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಯ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕೇಂದ್ರ ನರಮಂಡಲವು (CNS) ಮೆದುಳು ಮತ್ತು ಬೆನ್ನುಹುರಿಯಿಂದ ಕೂಡಿದೆ, ಇದು ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸ್ವನಿಯಂತ್ರಿತ ನರಮಂಡಲದಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ, ಇದು ಉಸಿರಾಟ ಮತ್ತು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯಂತಹ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾಯತ್ತ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಸಿಎನ್‌ಎಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನ್ಯೂರಾನ್‌ಗಳಿವೆ, ಇದು ವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಕೇತಗಳ ಮೂಲಕ ಮೆದುಳಿನ ಒಳಗೆ ಮತ್ತು ದೇಹದ ಉಳಿದ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಸಿಎನ್ಎಸ್ ಸಂವಹನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ನ್ಯೂರಾನ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಗ್ಲಿಯಲ್ ಕೋಶಗಳನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ನರಕೋಶಗಳು ಸಂವಹನ ಮತ್ತು ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ, ಇದನ್ನು ಬಲವರ್ಧನೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಇದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಅರಿವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಕಲಿಕೆ, ನರವಿಜ್ಞಾನದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ, ಮಾಹಿತಿಯ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಗತದ ಮೂಲಕ ಈ ನರಮಂಡಲದ ಸಂಘಟನೆಯು ಹೇಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ.^[೪]

ಪ್ರೇರಣೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂ ನಿಯಂತ್ರಣದಂತಹ ಸಂಬಂಧಿತ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನರವಿಜ್ಞಾನವು ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಕಲಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾನಸಿಕ ಅಂಶವಾದ ಪ್ರೇರಣೆಯು ನರವಿಜ್ಞಾನದ ಮೂಲಕ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಮೆದುಳು ಸಂತೋಷಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರತಿಫಲಗಳು ಮತ್ತು ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ಕಡೆಗೆ ಇತ್ಯರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಇದು ಕೆಲವು ರಾಸಾಯನಿಕ ಮತ್ತು ಓಪಿಯೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊರತರುತ್ತದೆ, ಅದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಅಂಶವನ್ನು ವಹಿಸುವ ಸ್ವಯಂ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಮೆದುಳಿನ ಸಿನಾಪ್ಟಿಕ್ ಸಂಪರ್ಕಗಳಿಂದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ವಯಂ ನಿಯಂತ್ರಣ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಈ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂಪರ್ಕಗಳು ಜನರು ತಮ್ಮ ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ನಡವಳಿಕೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ನಡವಳಿಕೆಯು ಪರಿಸರದಲ್ಲಿನ ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರಚೋದಕಗಳ ಕಡೆಗೆ ವರ್ತನೆಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ನಡವಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಧನಾತ್ಮಕ ಬಲವರ್ಧನೆ ಮತ್ತು ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಿಂದ ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದ ಇತಿಹಾಸದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಹಲವಾರು ವಿಭಿನ್ನ ನಡವಳಿಕೆಯ ಕಲಿಕೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಿವೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಚೋದನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ ಅಂದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಣಿಯು ಅದು ಪಡೆಯುವ ಪ್ರಚೋದನೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅದರ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತದೆ. B.F, ಸ್ಕಿನ್ನರ್ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಸಿದ್ಧಾಂತವೆಂದರೆ ಆಪರೇಂಟ್ ಕಂಡೀಷನಿಂಗ್. ನಡವಳಿಕೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಭವಿಷ್ಯದ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಧನಾತ್ಮಕ ವರ್ತನೆಯ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಬಲಪಡಿಸುವ, ಅನುಗುಣವಾದ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಶಿಕ್ಷಿಸುವ ಪರಿಣಾಮಗಳು ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ನಡವಳಿಕೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿ, ಪ್ರೇರಣೆಯು ನಡವಳಿಕೆಯ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಂದಾಗಿ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬಾಹ್ಯವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಪರಿಣಾಮವು ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿದ್ದರೆ, ಅದು ಒಬ್ಬರ ಪ್ರೇರಣೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಒಬ್ಬರ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಒಂದು ಪರಿಣಾಮವು ನಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿದ್ದರೆ, ಒಬ್ಬರ ಪ್ರೇರಣೆ ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಯು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಫಲಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಗಳು ಮತ್ತು ವಿಷಯ ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂತಹ ಇತರ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಗಳಂತಹ ಕಲಿಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಹಲವು ಮಾದರಿಗಳಲ್ಲಿ ವರ್ತನೆಯು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ಕಲಿಕೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನಡವಳಿಕೆಯು ಆಂತರಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವುದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಸ್ಮರಣೆಯನ್ನು ಸಂಬೋಧಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅದೇನೇ ಇದ್ದರೂ, ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಕಲಿಯುವುದು ಇಂದಿಗೂ ಬಹಳ ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿದೆ. ^[೫]

ಪ್ರೇರಣೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕಲಿಕೆಯ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಪ್ರೇರಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಜಾನ್ ವಿಲಿಯಂ ಅಟ್ಕಿನ್ಸನ್ ಅವರ ಪ್ರೇರಣೆ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಜನರು ತಮ್ಮ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದುದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪ್ರೇರಣೆಯು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಭಾಗಶಃ ಮಾಡರೇಟ್ ಆಗಿದೆ: ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುವ ಬಯಕೆ ಮತ್ತು ವೈಫಲ್ಯದ ಭಯ. ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರೇರಕ ಸಿದ್ಧಾಂತವೆಂದರೆ ಅಲನ್ ವಿಗ್‌ಫೀಲ್ಡ್ ಮತ್ತು ಜಾಕ್ವೆಲಿನ್ ಎಕ್ಲೆಸ್ ಅವರ ನಿರೀಕ್ಷೆ-ಮೌಲ್ಯ ಸಿದ್ಧಾಂತ, ಇದು ಒಬ್ಬರ ಯಶಸ್ಸಿನ ಬಯಕೆಯಿಂದ ಮತ್ತು ಒಬ್ಬರು ಮಾಡಬೇಕಾದ ಕಾರ್ಯಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯಿಂದ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಸ್ವಯಂ ಮೌಲ್ಯದ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಕಲಿಯಲು ಮತ್ತು ಸಾಧಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ ಏಕೆಂದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಧನೆ ಮಾಡುವ ಅವರ ಗ್ರಹಿಕೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಯಕೆಯಿದೆ.

ಗುರಿ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಮತ್ತೊಂದು ಸಂಬಂಧಿತ ಸಿದ್ಧಾಂತವಾಗಿದೆ. ಕಲಿಯುವವರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎರಡು ರೀತಿಯ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ: ಕಲಿಕೆಯ ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ಗುರಿಗಳು (ಉದಾ. ಹೊಸ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಕಲಿಯುವುದು) ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ಗುರಿಗಳು (ಉದಾ. ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನ). ಪ್ರಚೋದಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ಗುರಿಗಳಿಗಿಂತ ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ಗುರಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಎಂದು ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ಗುರಿಗಳು ಜನರನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾಜಿಕ ಹೋಲಿಕೆ ಮಾಡಲು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ತನ್ನನ್ನು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸುವುದು, ಇದು ನಿಷ್ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು. ಕಲಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮನಸ್ಸುಗಳು ಸಹ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಮನೋವಿಜ್ಞಾನಿ ಕರೋಲ್ ಡ್ವೆಕ್ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮನಸ್ಥಿತಿ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಮೆತುವಾದ ಕಲ್ಪನೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರ ಮನಸ್ಥಿತಿ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಸ್ಥಿರವಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದರು. ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಜನರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ.

ಆಟ್ರಿಬ್ಯೂಷನ್ ಥಿಯರಿ, ಜನರು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ನಡವಳಿಕೆ ಅಥವಾ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಗುಣಲಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಹೇಗೆ ಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಆರೋಪಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಪ್ರೇರಣೆ ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಬರ್ನಿ ವೀನರ್ ಅವರ ಗುಣಲಕ್ಷಣ ಮಾದರಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ತಮ್ಮ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಪ್ರಯತ್ನ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಅದೃಷ್ಟದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಆರೋಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಅವನ ಅಥವಾ ಅವಳ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿರೂಪಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂಬುದು ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಪ್ರೇರಣೆಯ ಮಟ್ಟವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ.

ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಕಲಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತವೆ. ಜನರು ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿಲ್ಲ ಎಂದು ಗ್ರಹಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಇದು ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಮಿತಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಅತ್ಯಂತ ವಿಪರೀತವಾಗಿ, ಇದು ಕಲಿತ ಅಸಹಾಯಕತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಚಕ್ರವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ಒಬ್ಬರ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಒಬ್ಬರ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವೈಫಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರೇರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂವಹನ ನಡೆಸುತ್ತವೆ.

ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಪ್ರೇರಣೆಗಳು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಆಂತರಿಕ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರೇರಣೆಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಅಂತರ್ಗತ ಪ್ರೇರಣೆಯು ಒಂದು ಅಂತರ್ಗತ ರೀತಿಯ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಸ್ವತಃ ಅಂತ್ಯವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರೇರಣೆಯು ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಅಥವಾ ಶಿಕ್ಷೆಗಳಂತಹ ಬಾಹ್ಯವಾಗಿ ಒದಗಿಸಲಾದ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಕಾರ್ಯ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ಪ್ರತಿಫಲ ನೀಡುವ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವು ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಂತೆಯೇ ಆಂತರಿಕ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸಂಶೋಧನೆ ತೋರಿಸಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಒಬ್ಬರ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರತಿಫಲಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಇದು ಒಬ್ಬರ ಕೌಶಲ್ಯ, ಪ್ರೇರಣೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂ-ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

[1] "Socrates".

[2] "Hermann Ebbinghaus".

[3] "Jean Piaget".

[4] "Central Nervous System".

[5] "Behaviorism".

[೧]

[೨]

[೩]

[೪]

[೫]