ಸದಸ್ಯ:1810350m/WEP 2019-20
ಗ್ಲೋಬಲ್ ಡಿಪಾಸಿಟರಿ ರಶೀದಿ
(ಜಿಡಿಆರ್) ಒಂದು ಸಾಧನವಾಗಿದ್ದು, ದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಕನ್ವರ್ಟಿಬಲ್ ಬಾಂಡ್ಗಳನ್ನು ದೇಶದ ಹೊರಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಜಿಡಿಆರ್ನಲ್ಲಿ, ಸಾಗರೋತ್ತರ ಠೇವಣಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಂದರೆ ಕಂಪನಿಯ ದೇಶೀಯ ಪ್ರದೇಶದ ಹೊರಗಿನ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಕಂಪನಿಯ ಷೇರುಗಳನ್ನು ದೇಶೀಯ ಪ್ರದೇಶದ ಹೊರಗಿನ ನಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಷೇರುಗಳು ಸಾಗರೋತ್ತರ ಠೇವಣಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ರಚಿಸಿದ ಠೇವಣಿ ರಶೀದಿ ಅಥವಾ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರದ ರೂಪದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ.
ಜಾಗತಿಕ ಠೇವಣಿ ರಶೀದಿಯ ಸಂಚಿಕೆ ಜಾಗತಿಕ ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಕಂಪನಿಯು ವಿದೇಶಿ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಈಕ್ವಿಟಿ ಷೇರುಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ವಿದೇಶಿ ಕರೆನ್ಸಿ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು.ಗ್ಲೋಬಲ್ ಡಿಪಾಸಿಟರಿ ರಶೀದಿ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ:ಯುಎಸ್ಎ ಮೂಲದ ಕಂಪನಿಯು ಜರ್ಮನ್ ಸ್ಟಾಕ್ ಎಕ್ಸ್ಚೇಂಜ್ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸ್ಟಾಕ್ ಅನ್ನು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲು ಸಿದ್ಧರಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ಜಿಡಿಆರ್ ಸಹಾಯದಿಂದ ಮಾಡಬಹುದು. ಯುಎಸ್ ಮೂಲದ ಕಂಪನಿಯು ಜರ್ಮನ್ ಠೇವಣಿ ಬ್ಯಾಂಕಿನೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಅವರು ಕಂಪನಿಯ ದೇಶೀಯ ಪಾಲಕರಿಂದ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಪಡೆದ ನಂತರ ಜರ್ಮನಿ ಮೂಲದ ನಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಷೇರುಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಪಾಲಿಸಿದ ನಂತರ ಷೇರುಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಜಿಡಿಆರ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ:
ಉತ್ಪನ್ನಗಳಾಗಿ, ಪೂರೈಕೆ ಮತ್ತು ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಠೇವಣಿ ರಶೀದಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಷೇರುಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದಾಗ, ನೀಡುವವರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಸ್ಟಾಕ್ ಅನ್ನು ಡಿಪಾಸಿಟರಿ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಕಸ್ಟೋಡಿಯನ್ ಬ್ಯಾಂಕಿನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಹೊಸದಾಗಿ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ಷೇರುಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹೊಸ ಜಿಡಿಆರ್ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಷೇರುಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದಾಗ, ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಷೇರುಗಳನ್ನು ಠೇವಣಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ಗೆ ತಿರುಗಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅದು ನಂತರ ಜಿಡಿಆರ್ಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಷೇರುಗಳನ್ನು ಜಿಡಿಆರ್ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲು ಕಸ್ಟೋಡಿಯನ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಠೇವಣಿ ಷೇರುಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವ ಅಥವಾ ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಠೇವಣಿ ಷೇರು ಬೆಲೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಷೇರು ಬೆಲೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಇಡುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಯಾವುದೇ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಜಿಡಿಆರ್ನ ಬೆಲೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಅದರ ಠೇವಣಿ ಅನುಪಾತವನ್ನು (ಅಕಾ ಡಿಆರ್ ಅನುಪಾತ) ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಷೇರುಗಳಿಗೆ ಜಿಡಿಆರ್ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ, ಇದು ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಷೇರುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಜಿಡಿಆರ್ ಹೇಗೆ ಬೆಲೆಯಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ; 1 ಜಿಡಿಆರ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಷೇರುಗಳ ಅನೇಕ ಷೇರುಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಭಾಗಶಃ ಷೇರುಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಬಹುದು, ಜಿಡಿಆರ್ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಷೇರುಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಿಡಿಆರ್ ಗಳಿಗೆ ಬೆಲೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಆದ್ದರಿಂದ ಜಿಡಿಆರ್ ಗಳಂತೆಯೇ ಅದೇ ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸುವಂತಹ ಕಂಪನಿಗಳ ಷೇರುಗಳೊಂದಿಗೆ ಅವು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ, ಜಿಡಿಆರ್ ಬೆಲೆಗಳು $ 7 ರಿಂದ $ 20 ರವರೆಗೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಜಿಡಿಆರ್ ಬೆಲೆ ಗರಿಷ್ಠ ಶ್ರೇಣಿಯಿಂದ ತುಂಬಾ ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಠೇವಣಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ಗರಿಷ್ಠ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಜಿಡಿಆರ್ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಮರಳಿ ತರಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಿಡಿಆರ್ಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಿಡಿಆರ್ಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಬೇಡಿಕೆ ಕೊರತೆಯಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಕಂಪನಿಯ ಷೇರುಗಳ ಬೆಲೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಏರಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಜಿಡಿಆರ್ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಂಶಗಳು ಷೇರುಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ: ಕಂಪನಿಯ ಮೂಲಭೂತ ಮತ್ತು ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ರೆಕಾರ್ಡ್, ಸಾಪೇಕ್ಷ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಕರ ಶಿಫಾರಸುಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು. ಕಂಪನಿಯ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಥಾನಮಾನವೂ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.
'ಗ್ಲೋಬಲ್ ಡಿಪಾಸಿಟರಿ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಮೆಕಾನಿಸಮ್:
ಜಿಡಿಆರ್ ನೀಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ದೇಶೀಯ ಕಂಪನಿ ಸಾಗರೋತ್ತರ ಠೇವಣಿ ಬ್ಯಾಂಕಿನೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.ಸಾಗರೋತ್ತರ ಠೇವಣಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನಂತರ ಅಂತಹ ಕಂಪನಿಯ ದೇಶೀಯ ಪಾಲಕರೊಂದಿಗೆ ಪಾಲನೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.ದೇಶೀಯ ಪಾಲಕರು ಕಂಪನಿಯ ಈಕ್ವಿಟಿ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.ದೇಶೀಯ ಪಾಲಕರ ಸೂಚನೆಯ ಮೇರೆಗೆ, ಸಾಗರೋತ್ತರ ಠೇವಣಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಷೇರುಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಜಿಡಿಆರ್ ಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಯು.ಎಸ್. ಡಾಲರ್ಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಜಿಡಿಆರ್ನ ಸುಧಾರಣೆಗಳು.
ಜಾಗತಿಕ ಠೇವಣಿ ರಶೀದಿಗಳ ಅನುಕೂಲಗಳು:
೧:ಜಿಡಿಆರ್ ವಿದೇಶಿ ಬಂಡವಾಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
೨:ಒಂದು ಕಂಪನಿಯು ಸಾಗರೋತ್ತರ ಸ್ಟಾಕ್ ಎಕ್ಸ್ಚೇಂಜ್ ಅಥವಾ ಕೌಂಟರ್ ಮೂಲಕ ನೋಂದಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದರ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕರೆನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡಬಹುದು.
೩:ಜಿಡಿಆರ್ ಕಂಪನಿಯ ಜಾಗತಿಕ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗಮನ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಜಿಡಿಆರ್ ದ್ರವರೂಪದಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ಅವು ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದಾದ ಬೇಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿವೆ.
೪:ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡುವಾಗ ದೇಶೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿನ ಷೇರುಗಳ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಜಿಡಿಆರ್ನೊಂದಿಗೆ, ಅನಿವಾಸಿಗಳು ವಿದೇಶಿ ಕಂಪನಿಯ ಷೇರುಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಬಹುದು.
೫:ಜಿಡಿಆರ್ ಅನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ವರ್ಗಾಯಿಸಬಹುದು. ವಿದೇಶಿ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ವಿದೇಶಿ ಕಂಪನಿಯ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ನಿರ್ಬಂಧಿತವಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ ತಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಜಿಡಿಆರ್ ನೀಡುವ ಕಂಪನಿಯ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಬಹುದು.
೬:ಜಿಡಿಆರ್ ಕಂಪನಿಯ ಷೇರುದಾರರ ಮೂಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
೭:ಜಿಡಿಆರ್ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಉಳಿಸುತ್ತದೆ. ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ವಿದೇಶಿ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದರೆ ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಜಿಡಿಆರ್ನಲ್ಲಿ ಅದು ಹಾಗಲ್ಲ.
ಜಾಗತಿಕ ಠೇವಣಿ ರಶೀದಿಗಳ ಅನಾನುಕೂಲಗಳು:
೧:ಯಾವುದೇ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುವುದು ಕಂಪನಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಗಂಭೀರ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
೨:ವಿದೇಶೀ ವಿನಿಮಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಚಂಚಲತೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟ ದೇಶೀಯ ದೇಶದ ಕರೆನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ಲಾಭಾಂಶವನ್ನು ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
೩:ಹೈ ನೆಟ್-ವರ್ತ್ ಇಂಡಿವಿಜುವಲ್ (ಎಚ್ಎನ್ಐ) ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಜಿಡಿಆರ್ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿಯಾಗಿದೆ.
೪:ಜಿಡಿಆರ್ ಹಣಕಾಸಿನ ದುಬಾರಿ ಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು:-
<[೧]https://efinancemanagement.com/sources-of-finance/global-depository-receipt