ರಾಧಿಕಾ ಪ್ರಸಾದ್ ಗೋಸ್ವಾಮಿ

 

ಆಚಾರ್ಯ ರಾಧಿಕಾ ಪ್ರಸಾದ್ ಗೋಸ್ವಾಮಿ (೨೫ - ೦೬ - ೧೮೫೨), ಸಂಗೀತ ನಾಯಕ್ ಬಿಷ್ಣುಪುರ್ ಘರಾನಾ ಮೂಲದ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಗಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು.

ಬಿಷ್ಣುಪುರ್ ಘರಾನಾದ ಹೆಸರಾಂತ ಪ್ರತಿಪಾದಕ, ಅವರು ಖಯಾಲ್, ಧ್ರುಪದ್, ಠುಮ್ರಿ ಮತ್ತು ಟಪ್ಪಾ, ಜೊತೆಗೆ ರಾಗ-ಪ್ರಧಾನ ಹಾಡುಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಬಂಗಾಳದ ರಾಧಿಕಾ ಪಂಡಿತ್ ಅವರು ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ ಗೋಸ್ವಾಮಿಯವರ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ.

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ

ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ಜಗತ್ತಿಗೆ ರಾಧಿಕಾ ಅವರ ಪ್ರಯಾಣವು ಅವರ ಹಿರಿಯ ಸಹೋದರನಾದ ಪಂಡಿತ್ ಬಿಪಿನ್ ಚಂದ್ರ ಗೋಸ್ವಾಮಿಯವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಅವರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಅವರು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಎಸ್ರಾಜ್ ವಾದಕರಾಗಿದ್ದರು.

ಪಂಡಿತ್ ಗಿರಿಜಾ ಶಂಕರ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಮತ್ತು ಉಸ್ತಾದ್ ಫೈಯಾಜ್ ಖಾನ್ ಅವರಂತಹ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗಾಯಕರ ಪರಿಚಯವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ಬಿಹಾರದ ಬೇಟಿಯಾ ಘರಾನಾದ ಸಂಗೀತಗಾರರಿಂದ ಸಂಗೀತ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು, ಹಾಗೆಯೇ ಬಿಷ್ಣುಪುರ ಘರಾನಾದ ಇತರ ಸಮಕಾಲೀನ ಗಾಯಕರು ಮಾಡಿದರು.

ವೃತ್ತಿಪರ ವೃತ್ತಿ

ಬಿಷ್ಣುಪುರದಿಂದ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡ ನಂತರ, ರಾಧಿಕಾ ಪ್ರಸಾದ್ ಗೋಸ್ವಾಮಿ ಅವರು ಶ್ರೀ ಜಯಂತ ಕುಮಾರ್ ಘೋಷ್ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ ಕಾಶಿಂಬಜಾರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ರಾಜಾ ಮನೀಂದ್ರ ಚಂದ್ರ ನಂದಿಯವರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.

ಸಾವು

ಅಪರೂಪದ ರಾಗ ಹೇಮ್ ಖೇಮ್ನಲ್ಲಿ ರಾಧಿಕಾ ಪ್ರಸಾದ್ ಅವರು ಗುರುತಿಸಿರುವ ದ್ರುಪದ್ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಸಂಗೀತ ಬಿಗ್ನಾನ್ ಪ್ರೋಬೆಶಿಕಾ ನಿಯತಕಾಲಿಕದ ಜುಲೈ ೧೯೨೫ ರ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮರಣೋತ್ತರವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಅವರ ಮರಣದ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ಮೊದಲು ಲಕ್ನೋದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಸಂಗೀತ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಎರಡನೇ ಬಹುಮಾನವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿನ ಸಂಗೀತ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಾ ಬಂದೇ ಖಾನ್ ಅವರಿಗೆ ಮೊದಲ ಬಹುಮಾನವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು ಎಂದು ಅವರ ಸಂಸ್ಕಾರದ ಜೊತೆಗಿನ ಲೇಖನವು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.

ಪರಂಪರೆ

ರಾಧಿಕಾ ಅವರ ಸೋದರಳಿಯ ಮತ್ತು ಶಿಷ್ಯ ಪಂಡಿತ್ ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ ಗೋಸ್ವಾಮಿ ಅವರು ಅನೇಕರೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಬೋಧನೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದರು.