ಮುಧೋಳ
ಮುಧೋಳ
ಮುಧೋಳ | |
|---|---|
town | |
| Population (2001) | |
| • Total | ೪೨,೪೬೧ |
| Website | https://www.nammamudhol.com |
ಮುಧೋಳ[೧] ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ತಾಲೂಕು ಕೇಂದ್ರ.ಈ ಹಿಂದೆ "ಮುದುವೊಳಲು" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ನಗರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಬಾಗಲಕೋಟೆ ನಗರದಿಂದ ಸುಮಾರು ೬೦ ಕಿ.ಮಿ ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದು, ಮತ್ತು 25 ಕಿಮೀ (16 ಮೈಲಿ) ಜಮಖಂಡಿಯ ಉಪವಿಭಾಗದಿಂದ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ಘಟಪ್ರಭ ನದಿಯ ತೀರದಲ್ಲಿದೆ.
ರಾಯಲ್ ಮುಧೋಲ್ ಹೌಂಡ್
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಮುಧೋಲ ಸ್ಥಳೀಯ ಬೇಟೆ ನಾಯಿಗಳನ್ನು "ಮುಧೋಲ್ ಹೌಂಡ್ಸ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ತಳಿಯು ತ್ರಾಣ, ತೀಕ್ಷ್ಣತೆ ಮತ್ತು ಚುರುಕುತನಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕೆನಲ್ ಕ್ಲಬ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಮೂಲಕ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ[೩] ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ತಳಿಯ ನಾಯಿಯು ಅಳಿವಿನ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ತಳಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಲು ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿವೆ. ಮುಖಬೆಲೆಯ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಯನ್ನು ರೂ. 5 ಅನ್ನು ಮುಧೋಳ ಹೌಂಡ್ ಅನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಭಾರತೀಯ ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ.ಮುಧೋಳ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಶ್ರೀಮಂತ ರಾಜೇಸಾಹೇಬ ಮಾಲೋಜಿರಾವ್ ಘೋರ್ಪಡೆ (1884-1937) ಮುಧೋಳ ಹೌಂಡ್ ಅನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದ ಕೀರ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರು ಈ ಹೌಂಡ್‌ಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಗೆ ಬಳಸುವುದನ್ನು ಅವರು ಗಮನಿಸಿದರು. ಆಯ್ದ ತಳಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ಅವರು ರಾಯಲ್ ಮುಧೋಲ್ ಹೌಂಡ್ ಅನ್ನು ರಚಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. 1900 ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಮಹಾರಾಜರು ( ಮುಧೋಳ ರಾಜ್ಯದ ) ಕಿಂಗ್ ಜಾರ್ಜ್ V ಗೆ ಮುಧೋಲ್ ಹೌಂಡ್‌ಗಳ ಜೋಡಿಯನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದರು, ಇದು ಮುಧೋಲ್ ಹೌಂಡ್ ತಳಿಯನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿತು.
ಇತಿಹಾಸ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಮರಾಠರ ಘೋರ್ಪಡೆ ರಾಜವಂಶದಿಂದ ಆಳಲ್ಪಟ್ಟ ಮುಧೋಳದ ಸಂಸ್ಥಾನವು ನಿರಂಜನರ ಶಿಖರದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತದ 9-ಗನ್ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.ಈ ರಾಜ್ಯವು 368 ಚದರ ಮೈಲುಗಳಷ್ಟು (508 ಕಿಮೀ²) ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ. 1901 ರ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ರಾಜ್ಯದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 63,001 ಆಗಿತ್ತು, ಆ ವರ್ಷದ ಪಟ್ಟಣದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು[೧] 8,359 ಆಗಿತ್ತು. 1901 ರಲ್ಲಿ, ರಾಜ್ಯವು ಅಂದಾಜು £20,000 ಆದಾಯವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿತು. 'ಬವುಟಾ' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ರಾಜ್ಯ ಧ್ವಜವು ಮೇಲಿನಿಂದ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಸಮತಲ ಪಟ್ಟಿಗಳ ತ್ರಿಕೋನ ತ್ರಿವರ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ: ಬಿಳಿ, ಕಪ್ಪು ಮತ್ತು ಹಸಿರು. ಎಲ್ಲಾ ಬಣ್ಣದ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳು ಫ್ಲೈಯರ್ ಬಿಂದುವಿಗೆ ಬಂದವು.
ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]2011 ರ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮುಧೋಳವು 52,199 ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತು.ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ 51% ಪುರುಷರು ಮತ್ತು 49% ಮಹಿಳೆಯರು ಹೊಂದಿದರು. ಮುಧೋಳ[೨]ದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 15% ರಲ್ಲಿ 6 ವರ್ಷದೊಳಗಿನವರು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಇದು 2001 ರಲ್ಲಿ 42,461 ಜನಸಂಖ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಂಸ್ಕೃತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹಳೆಯ ಭೂಗತ ಶಿವ ದೇವಾಲಯವಿದೆ ("ನೆಲಗುಡಿ" ಎಂದರೆ "ಭೂಗತ ದೇವಾಲಯ"). ನಗರವು ಅದರ ರುಬ್ಬುವ ಕಲ್ಲುಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಮಹಾಲಿಂಗಪುರ ಪಟ್ಟಣವು ಸುಮಾರು 19ಕಿ.ಮೀ ಮುಧೋಳದ ವಾಯುವ್ಯಕ್ಕೆ ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರನ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ .ಇದರ ಹಿಂದಿನ ಹೆಸರಾದ ನರಗಟ್ಟಿಯನ್ನು ಮಹಾಲಿಂಗಪುರ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು. ಮುಧೋಳ[೧]ವು "ಮಹಾ ಕವಿ" ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ರನ್ನ ಎಂಬ ಹೆಸರಾಂತ ಕನ್ನಡ ಕವಿಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ.ರನ್ನ ಎಂಬ ಕವಿಯು ಜೈನರಾಗಿದ್ದರು. ಹಳೆಗನ್ನಡ (ಹಳೆಯ ಕನ್ನಡ) ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಅವರ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವು ಅವರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಭವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗ್ರಂಥಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿದೆ. 1995 ರಲ್ಲಿ ಮುಧೋಳದಲ್ಲಿ 64 ನೇ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನವನ್ನು ಎಚ್.ಎಲ್.ನಾಗೇಗೌಡ ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಪಟ್ಟಣವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಕೈಮಗ್ಗ ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಇಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲಾದ ಕೈಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಸೀರೆಗಳು[೨] ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟವಾಗಿತ್ತು.
ನವೆಂಬರ್ 20, 2021 ರಂದು ಘೋಷಿಸಲಾದ ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ್ 2021 ್ಯಾಂಕಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ 50,000 ಮತ್ತು 1 ಲಕ್ಷದ ನಡುವಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ ಮುಧೋಳವನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ವಲಯದಲ್ಲಿ 'ವೇಗವಾಗಿ ಚಲಿಸುವ' ಊರು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ನಡೆದಾಡುವ ದೇವರು, ತ್ರಿವಿಧ ದಾಸೋಹಿ ಎಂದೇ ಖ್ಯಾತಿಪಡೆದಿರುವ ತುಮಕೂರಿನ ಸಿದ್ಧಗಂಗೆಯ ಡಾ ಶಿವಕುಮಾರ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯ ಪ್ರೇರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಜನಹಿತ ಟ್ರಸ್ಟ್ (SKRS) ಅನ್ನ, ಅಕ್ಷರ, ಆರೋಗ್ಯ, ಪರಿಸರ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವಿರತವಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿದೆ. ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆ, ಉಚಿತ ಯೋಗ ತರಬೇತಿ, ಉಚಿತ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ತರಬೇತಿ, ಮಾದರಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು, ಜನಹಿತಕ್ಕಾಗಿ ವನಮಹೋತ್ಸವ, ಉಸಿರುಹಂಚೋಣ ಅಭಿಯಾನ, 236 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಉಚಿತ ಕಂಪ್ಯುಟರ್ ತರಬೇತಿ, ಪ್ರತಿವರ್ಷ 75 ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಉಚಿತ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ ವಿತರಣೆ ಹೀಗೆ ಹತ್ತು ಹಲವು ಸೇವಾಪ್ರಕಲ್ಪಗಳ ಮೂಲಕವಾಗಿ ಜನಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ ಕಟಿಬದ್ಧವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.