ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯು "ವ್ಯಕ್ತಿಯು ವಾಸಿಸುವ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವರ ಗುರಿಗಳು, ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳು, ಮಾನದಂಡಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಳಜಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸ್ಥಾನದ ಗ್ರಹಿಕೆ" ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ.[೧]

ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಸೂಚಕಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪತ್ತು, ಉದ್ಯೋಗ, ಪರಿಸರ, ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಮನರಂಜನೆ ಮತ್ತು ವಿರಾಮ ಸಮಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು, ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು, ಸುರಕ್ಷತೆ, ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಗಳು ಸೇರಿವೆ.[೨][೩][೪] ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟವು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಆರೋಗ್ಯ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.[೫]

ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಅಪ್ಲೈಡ್ ರಿಸರ್ಚ್‌ನ ಜರ್ನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾದ ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥದ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಈ ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಲು ನಾಲ್ಕು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಹೊಂದಿದೆ: ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ, ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ.[೬]

ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಕೆಲವು ಅಂಶಗಳು:

  • ನಂಬಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಲ್ಪನೆಗಳು
  • ಸೃಜನಶೀಲತೆ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆ
  • ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆ
  • ಲಿಂಗ ಮತ್ತು ತಲೆಮಾರುಗಳು
  • ಗುರುತು ಮತ್ತು ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥ
  • ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ

ಪರಿಮಾಣಾತ್ಮಕ ಮಾಪನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ತಲಾವಾರುಗಳು ಜೀವನ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಇವೆರಡನ್ನೂ ಹಣಕಾಸಿನ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಅಥವಾ ಇತರ ಜನರ ಗುಂಪುಗಳು ಅನುಭವಿಸುವ ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟದ ವಸ್ತುನಿಷ್ಠ ಅಥವಾ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಮಾಪನಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಕಷ್ಟ. ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧಕರು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮ, ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವವರಿಗೆ ಅವರ ದೈನಂದಿನ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅನುಭವಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ: ಸಂತೋಷ, ಒತ್ತಡ , ದುಃಖ, ಕೋಪ ಮತ್ತು ವಾತ್ಸಲ್ಯ.[೭] ಸಂಶೋಧನೆಯು ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕತೆಯ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ.[೮]

ಮಾನವ ಅಭಿವೃಧ್ದಿ ಸೂಚ್ಯಂಕ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮಾನವ ಅಭಿವೃಧ್ಧಿ ಸೂಚ್ಯಂಕವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಭಿವೃಧ್ಧಿಯ ಅಳತೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಾಜದೊಳಗೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಜೀವಿತಾವಧಿ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಜೀವನ ಮಟ್ಟಗಳ ಅಳತೆಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಎಚ್‌ಡಿಐಯ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಅಭಿವೃಧ್ಧಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಮಾನವನ ಅಭಿವೃಧ್ಧಿ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.[೯]

ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ, ಕಾಯಿಲೆಯು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ರೋಗಿಯ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಜೀವಕ್ಕೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಲ್ಲದ ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುವ ದೌರ್ಬಲ್ಯವಾಗಿದೆ.[೧೦][೧೧]

ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಭಿವೃಧ್ದಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಭಿವೃಧ್ದಿಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಅಭಿವೃಧ್ದಿಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜೀವನ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಅಳತೆಯ ಮೇಲೆ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವಿಶ್ವಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಂತಹ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, "ಬಡತನ ಮುಕ್ತ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ" ಗುರಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸುತ್ತದೆ.[೧೨] ಬಡತನವು ಆಹಾರ, ನೀರು, ಆಶ್ರಯ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಪ್ರವೇಶದಂತಹ ಮೂಲಭೂತ ಮಾನವ ಅಗತ್ಯಗಳ ಕೊರತೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ.[೧೩] ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಬಡತನವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಜೀವನ ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ವಿಶ್ವ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಬಡತನವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಗುರಿಯ ಮೂಲಕ ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಜನರು ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಜೀವನವನ್ನು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. ↑ "WHOQOL: Measuring Quality of Life". World Health Organization. Archived from the original on 15 May 2020. Retrieved 22 May 2020.
  2. ↑ Gregory, Derek; Johnston, Ron; Pratt, Geraldine; Watts, Michael; et al., eds. (June 2009). "Quality of Life". Dictionary of Human Geography (5th ed.). Oxford: Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-3287-9.
  3. ↑ Martha Nussbaum and Amartya Sen, ed. (1993). The Quality of Life, Oxford: Clarendon Press. Description and chapter-preview links. Archived 11 February 2019 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  4. ↑ Barcaccia, Barbara (4 September 2013). "Quality Of Life: Everyone Wants It, But What Is It?". Forbes/ Education. Archived from the original on 22 May 2019. Retrieved 10 May 2016.
  5. ↑ Bottomley, Andrew (2002). "The Cancer Patient and Quality of Life". The Oncologist. 7 (2): 120–125. doi:10.1634/theoncologist.7-2-120. ISSN 1083-7159. PMID 11961195. S2CID 20903110.
  6. ↑ Magee, Liam; James, Paul; Scerri, Andy (2012). "Measuring Social Sustainability: A Community-Centred Approach". Applied Research in the Quality of Life. 7 (3): 239–61. doi:10.1007/s11482-012-9166-x. S2CID 145257262. Archived from the original on 29 January 2023. Retrieved 2 November 2017.
  7. ↑ Kahneman, D.; Deaton, A. (2010). "High income improves evaluation of life but not emotional well-being". Proceedings of the National Academy of Sciences. 107 (38): 16489–16493. Bibcode:2010PNAS..10716489K. doi:10.1073/pnas.1011492107. PMC 2944762. PMID 20823223.
  8. ↑ Federal Reserve Bank of Kansas City, The Increasing Importance of Quality of Life, October 2008 Archived 19 October 2012 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  9. ↑ Human Development Index, "Composite indices – HDI and beyond" Archived 10 August 2016 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ., Retrieved 16 January 2021.
  10. ↑ "Quality of Life: How Good is Life for You?". University of Toronto Quality of Life Research Unit. Archived from the original on 14 June 2014. Retrieved 14 October 2009.
  11. ↑ "Begin Your Journey!". Quality of Life Care. Archived from the original on 25 July 2019. Retrieved 25 July 2019.
  12. ↑ "The World Bank" (PDF). The World Bank. 2009. Archived (PDF) from the original on 20 August 2011. Retrieved 2 November 2010.
  13. ↑ "Poverty - Overview". The World Bank. 2009. Retrieved 20 October 2009.[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಜೀವನದ_ಗುಣಮಟ್ಟ&oldid=1228291" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ