ಗಿದ್ದಾ
ಪಂಜಾಬಿನ ನೃತ್ಯಗಳು ಅಲ್ಲಿನ ಜನರ ಜೀವನ ಶೈಲಿಯಷ್ಟೇ ಉತ್ಸಾಹಭರಿತವಾಗಿವೆ. ಗಿದ್ದಾ ನೃತ್ಯವು ಪಂಜಾಬಿನ ಮಹಿಳಾ ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಗಿದ್ದಾ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಿಂಗ್ ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಪ್ರಾಚೀನ ನೃತ್ಯದಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ನೃತ್ಯವು ಭಂಗ್ರಾದಂತೆಯೇ ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿದೆ. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇದು ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗ ಅನುಗ್ರಹ, ಸೊಬಗು ಮತ್ತು ನಮ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಸೃಜನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ತುಂಬಾ ವರ್ಣರಂಜಿತ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರವಾದ್ದು, ಇದನ್ನು ಈಗ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಕಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಂದು ಗಿದ್ದಾವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅಮೃತಸರ ನಗರದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಲಾಹೋರಿನಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಮಹಿಳೆಯರು ಈ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಹಬ್ಬದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸುಗ್ಗಿಯ ಬಿತ್ತನೆ ಹಾಗೂ ಕೊಯ್ಲು ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಿದ್ದಾವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಇತಿಹಾಸ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಗಿದ್ದಾ ಪಂಜಾಬಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲವಾಗಿದ್ದ ಪ್ರಾಚೀನ ರಿಂಗ್ ನೃತ್ಯದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉಡುಗೆ, ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಭಾಷೆಯ ಮೂಲಕ ನೋಡಿದರೆ ಗಿದ್ದಾ ಪಂಜಾಬಿ ಸ್ತ್ರೀತ್ವವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಿಧಾನವೆಂದು ಅರಿಯಬಹುದು.[೧] ೧೯೪೭ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ವಿಭಜನೆ ಹಾಗೂ ಪಂಜಾಬಿನ ವಿಭಜನೆಯ ನಂತರ ಭಾರತೀಯ ಗಡಿಯ ಪಂಜಾಬ್ ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪ್ರಚಾರಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಗಿದ್ದಾ ರೂಪವು ವಿಭಜನೆಯಿಂದ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರದಿದ್ದರೂ ಗಿಬ್ ಶ್ರೆಫ಼್ಲರ್ Archived 2020-02-15 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಇದನ್ನು ಪುರುಷ ರೂಪ ಭಂಗ್ರಾಕ್ಕೆ ಮಹಿಳಾ ನೃತ್ಯ ಪ್ರತಿರೂಪವಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಅದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಲ್ಲ.[೨] ೧೯೬೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬಿ ನೃತ್ಯಗಳು ಕ್ರೋಡೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಂತೆ, ಭಂಗ್ರಾ ಮತ್ತು ಗಿದ್ದಾ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳು ಪಂಜಾಬ್ ಮತ್ತು ವಲಸೆಗಾರರಾದ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿವೆ.
ಸಂಗೀತ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಗಿದ್ದಾವನ್ನು ವಿವಿಧ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಮತ್ತು ಸಮಕಾಲೀನ ಜಾನಪದ ಕಥೆಗಳ ಸಂಗೀತದ ಮೇಲೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬೋಲಿಯನ್ ಪದ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಹಾಡುಗಳು ಈ ನೃತ್ಯದ ಕುಟುಕುಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಹಾಡುಗಳು ಪುರಾಣಗಳು, ದೈನಂದಿನ ಜೀವನ, ಸಂದರ್ಭಗಳು, ಪ್ರೇಮ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುತ್ತದೆ. ನೃತ್ಯದ ಅನನ್ಯತೆಯನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತವು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ವೇಷಭೂಷಣ ಹಾಗೂ ಸಲಕರಣೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಯಾವುದೇ ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ಸರಿಯಾದ ವೇಷಭೂಷಣಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಕರಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ, ಏಕೆಂದರೆ ಈ ವಿಷಯಗಳು ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಹಂತಗಳಷ್ಟೇ ಮುಖ್ಯ. ಗಿದ್ದಾ ನೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಧೋಲ್ Archived 2020-02-15 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ., ತುಂಬಿ ಮತ್ತು ಘುಮ್ರು ಮುಂತಾದ ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಗಾಢ ಬಣ್ಣದ ಸಲ್ವಾರ್ ಕಮೀಜ್ ಹಾಗೂ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಎರಡು ಜಡೆ ಹಾಗು ಜಾನಪದ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ ಬಿಂದಿ ಇಟ್ಟು ಉಡುಪನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆಭರಣವು ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಬಳೆಗಳು ಮತ್ತು ಮೂಗಿನ ಉಂಗುರವನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಗಿದ್ದಾ ಉಡುಗೆ ತುಂಬಾ ಸರಳವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಹಿಳೆಯರು ಇದನ್ನು ಪ್ರತಿದಿನ ಧರಿಸುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.ವ್ಯತ್ಯಾಸವೇನೆಂದರೆ ಗಿದ್ದಾ ವೇಷಭೂಷಣವು ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಭಾರವಾದ ಆಭರಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿದೆ.
ನೃತ್ಯ ಶೈಲಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಗಿದ್ದಾ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಲಯಬದ್ಧ ಚಪ್ಪಾಳೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಜಾನಪದ ಹಾಡನ್ನು ವಯಸ್ಸಾದ ಹೆಂಗಸರು ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಡುತ್ತಾರೆ. ಗಿದ್ದಾ ಇತರ ರೀತಿಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪಂಜಾಬಿ ನೃತ್ಯಗಳಿಂದ ವ್ಯತ್ಯಸ್ತವಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಧೋಲನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೋಲಿಸ್ ಹಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯ ಸಾಲು ತಲುಪುವಾಗ ಹಾಡಿನ ಗತಿ ಏರುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಎಲ್ಲರೂ ನೃತ್ಯ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ನೃತ್ಯದ ಅನುಕ್ರಮದೊಂದಿಗೆ ಬೋಲಿಸ್ ಅನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮಯದವರೆಗೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. ಮಹಿಳೆಯರು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವೇಷ-ಭೂಷಣಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ, ಲಯಬದ್ಧ ಚಪ್ಪಾಳೆಯೊಂದಿಗೆ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಗಿದ್ದಾವು ಮದುವೆ, ಲೈಂಗಿಕತೆ, ಗೃಹ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಮನೆಕೆಲಸ ಸೇರಿದಂತೆ ಮಹಿಳೆಯರ ಜೀವನದ ಕಥೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.[೩]
ನವೀನತೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಗಿದ್ದಾ ನೃತ್ಯದ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳಿಲ್ಲ. ಇದು ಸಂತೋಷದಾಯಕ ನೃತ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಉತ್ಸಾಹಭರಿತ, ಶಕ್ತಿಯುತವಾದ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಆಕರ್ಷಕ ಪಂಜಾಬಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಂದ ಅನುಗ್ರಹ ಮತ್ತು ಸೊಬಗಿನೊಂದಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.