ಗರ್ಭಾಶಯದ ಅಸಹಜ ರಕ್ತಸ್ರಾವ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಗರ್ಭಾಶಯದ ಅಸಹಜ ರಕ್ತಸ್ರಾವವು [ಅಬ್ನಾರ್ಮಲ್ ಯುಟೆರಿನ್ ಬ್ಲೀಡಿಂಗ್ (AUB)] ಅಸಹಜವಾಗಿ ಆಗಾಗ ಗರ್ಭಾಶಯದಿಂದ ಯೋನಿ ರಕ್ತಸ್ರಾವವಾಗಿದೆ. ಅದು ತುಂಬಾ ದಿನಗಳವರೆಗೆ, ಸಾಮಾನ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅಥವಾ ಅನಿಯಮಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಯೋನಿ ರಕ್ತಸ್ರಾವವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಕಬ್ಬಿಣದಂಶದ ಕೊರತೆ ರಕ್ತಹೀನತೆ ಉಂಟಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಋಣಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು.

ಅಂಡೋತ್ಪತ್ತಿ ತೊಂದರೆಗಳು, ಫೈಬ್ರಾಯ್ಡ್ ಗಳು, ಗರ್ಭಾಶಯದೊಳಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಗರ್ಭಾಶಯದ ಒಳಪದರ, ಗರ್ಭಾಶಯದ ಪೊಲಿಪ್ಸ್, ರಕ್ತಸ್ರಾವದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಜನನ ನಿಯಂತ್ರಣದಿಂದಾಗುವ ಅಡ್ಡಪರಿಣಾಮಗಳು ಅಥವಾ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ನ ಅಡ್ಡಪರಿಣಾಮಗಳು ಮುಂತಾದ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ರೀತಿಯ ಕಾರಣಗಳು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಅನ್ವಯಿಸಬಹುದು. ಗೆಡ್ಡೆ ಅಥವಾ ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು ಮೊದಲ ಹಂತದ ಕೆಲಸವಾಗಿದೆ. ವೈದ್ಯಕೀಯ ಚಿತ್ರಣ ಅಥವಾ ಹಿಸ್ಟರೊಸ್ಕೋಪಿ ರೋಗನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ನೆರವಾಗಬಹುದು.

ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಕಾರಣವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಹಾರ್ಮೋನುಗಳ ಜನನ ನಿಯಂತ್ರಣ, ಗೊನಡಾಟ್ರೋಪಿನ್-ಬಿಡುಗಡೆ ಹಾರ್ಮೋನ್ (GnRH) ಸಂಘರ್ಷಕಗಳು, ಟ್ರಾನೆಕ್ಸಮಿಕ್ ಆಮ್ಲ, NSAIDs ಮತ್ತು ಎಂಡೊಮೆಟ್ರಿಯಲ್ ಅಬ್ಲೇಶನ್ ಅಥವಾ ಗರ್ಭಕಂಠದಂತಹ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಇವುಗಳು ಕೆಲವು ಆಯ್ಕೆಗಳಾಗಿವೆ. ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಗರ್ಭಾಶಯದ ಅಸಹಜ ರಕ್ತಸ್ರಾವ ೨೦% ರಷ್ಟು ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ

ರೋಗ ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಹಾಗೂ ಲಕ್ಷಣಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಯೋನಿ ರಕ್ತಸ್ರಾವ, ಅಸಹಜ ಆವರ್ತನ, ಹೆಚ್ಚು ದಿನದ, ಅಥವಾ ಸಾಮಾನ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ರಕ್ತಸ್ರಾವ ಇವು ಕೆಲವು ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು. ಮುಟ್ಟಿನ ಸಾಧಾರಣ ಆವರ್ತನ ೨೨ ರಿಂದ ೩೮ ದಿನಗಳಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಋತುಚಕ್ರದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು ೨೧ ದಿನಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿರುತ್ತದೆ. ರಕ್ತಸ್ರಾವವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ೯ ದಿನಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆಯಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ರಕ್ತದ ನಷ್ಟವು ೮೦ mL ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿರುತ್ತದೆ. ಅತಿಯಾದ ರಕ್ತದ ನಷ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಋಣಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು. ಋತುಬಂಧದ ನಂತರ ಆರು ತಿಂಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ರಕ್ತಸ್ರಾವವಾಗುವುದರಿಂದ ಕಳವಳಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ಕಾರಣಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಗರ್ಭಾಶಯದ ಅಸಹಜ ರಕ್ತಸ್ರಾವಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದವುಗಳನ್ನು ಒಂಬತ್ತು ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ: ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಗರ್ಭಾಶಯದ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು, ಫೈಬ್ರಾಯ್ಡ್ಸ್, ಅಡೆನೊಮೋಸಿಸ್, ಕ್ಯಾನ್ಸರ್, ರಕ್ತ ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುವಿಕೆಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳು, ಅಂಡೋತ್ಪತ್ತಿ ತೊಂದರೆಗಳು, ಎಂಡೊಮೆಟ್ರಿಯಲ್ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವನೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲದ ಕಾರಣಗಳು.[೧] ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವರ್ಗಗಳ ಕಾರಣಗಳು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಅನ್ವಯಿಸಬಹುದು. ಆರೋಗ್ಯ ಪ್ರೇರಿತ ಕಾರಣಗಳು ಜನನ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಅಡ್ಡ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು.

ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಇದರ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳ ತೊಂದರೆಯನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ: ಪ್ರೊಜೆಸ್ಟರಾನ್ ಕಡಿಮೆ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಪ್ರೋಟಾಗ್ಲಾಂಡಿನ್ ಎಫ್ 2-ಆಲ್ಫಾಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರೊಜೆಸ್ಟರಾನ್ ಎಂಡೋಮೆಟ್ರಿಯಮ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸಿ ಮತ್ತು ಎಫ್ 2-ಆಲ್ಫಾ ಪ್ರೊಸ್ಟಗ್ಲಾಂಡಿನ್ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಂಧಿಸುತ್ತದೆ; ಅಂಗಾಂಶಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದರಿಂದ ಪ್ಲಾಸ್ಮಿನೋಜೆನ್ ಆಕ್ಟಿವೇಟರ್ (ಟಿಪಿಎ) (ಫೈಬಿನೊಲೋಟಿಕ್ ಕಿಣ್ವ) ಹೆಚ್ಚು ಫೈಬ್ರಿನೋಲಿಸಿಸ್ಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಂಡಾಕಾರಕ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅಂಡೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವ ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ೧೦% ರಷ್ಟು ಪ್ರಕರಣಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಪ್ರೊಜೆಸ್ಟರಾನ್ ಸ್ರವಿಸುವಿಕೆಯು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಈಸ್ಟ್ರೊಜೆನ್ ಮಟ್ಟ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಗರ್ಭಾಶಯದ ಲೈನಿಂಗ್ ಮತ್ತು ರಕ್ತಸ್ರಾವವದ ಮುರಿಯುವಿಕೆ ಅನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಆಗುತ್ತದೆ. ಅಂಡಾಶಯದ DUB ನ್ನು ಗರ್ಭಾಶಯದಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚು ದುರ್ಬಲವಾದ ರಕ್ತನಾಳಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆಯೆಂದು ಕೆಲವು ಸಾಕ್ಷಿಗಳಿವೆ. ಇದು ಸಂಭಾವ್ಯ ಅಂತಃಸ್ರಾವಕ ಅಪಸಾಮಾನ್ಯ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮೆನೋರಾಗ್ರಿಯ ಅಥವಾ ಮೆಟ್ರರ್ಹ್ಯಾಗಿಯಾ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಮಧ್ಯ-ಋತುಚಕ್ರದ ಅಸ್ಥಿರವಾದ ಈಸ್ಟ್ರೊಜೆನ್ ಕ್ಷೀಣತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಋತುಚಕ್ರದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ರಕ್ತಸ್ರಾವವು ಪ್ರೊಜೆಸ್ಟರಾನ್ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.[೨]

ಅನಾವುಲೇಟರಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅಂಡೋತ್ಪತ್ತಿ ಸಂಭವಿಸದಿದ್ದಾಗ ಸುಮಾರು ೯೦% DUB ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ (ಅನಾವೊಲೇಟರಿ DUB). ಅನಾವುಲೇಟರಿ ಮುಟ್ಟಿನ ಚಕ್ರವು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವಯಸ್ಸಿನವರಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಬೇಗನೆ ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆಗಿಳಿಯುವುದು ಮತ್ತು ಪರ್ಮಿನನೋಪಾಸ್ (ಋತುಬಂಧದ ಹತ್ತಿರದ ಅವಧಿ). ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಮಹಿಳೆಯರು ಪ್ರಬುದ್ಧ ಮೊಟ್ಟೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಸಂಭವಿಸಿದಾಗ, ಪ್ರೊಜೆಸ್ಟರಾನ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಅಂಗಾಂಶದ ದಿಬ್ಬದ ಕಾರ್ಪಸ್ ಲ್ಯೂಟಿಯುಮ್ ರೂಪಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಈಸ್ಟ್ರೊಜೆನ್ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಗರ್ಭಾಶಯದ ಒಳಪದರದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಅವಧಿ ವಿಳಂಬವಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅದು ಮುಟ್ಟಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಭಾರವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಹದಿಹರೆಯದವರಲ್ಲಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪೂರ್ಣ ಪಕ್ವತೆಯ ವಿಳಂಬದಿಂದಾಗಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅನಾಲೋಲೇಟರಿ DUB ಆಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದರ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳು ತಿಳಿದಿಲ್ಲ.

ಮಾನಸಿಕ ಒತ್ತಡ, ತೂಕ (ಸ್ಥೂಲಕಾಯತೆ, ಅನೋರೆಕ್ಸಿಯಾ, ಅಥವಾ ಒಂದು ಕ್ಷಿಪ್ರ ಬದಲಾವಣೆ), ವ್ಯಾಯಾಮ, ಎಂಡೋಕ್ರೈನೋಪಥಿ, ನಯೋಪ್ಲಾಸ್ಮ್, ಡ್ರಗ್ಸ್ ಅಥವಾ ಇದು ಅಜ್ಞಾತವಾದ ಕಾರಣವನ್ನೂ ಹೊಂದಿರಬಹುದು.

ರೋಗ ನಿರ್ಣಯ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

DUB ನ ರೋಗನಿರ್ಣಯವು ಮೊದಲು ಮಾಡಿದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಿಮೋಗ್ಲೋಬಿನ್ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಪೆಲ್ವಿಕ್ ಅಲ್ಟ್ರಾಸೌಂಡ್ ನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಟ್ರಾಸೌಂಡ್ ನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ೩೫ ವರ್ಷದೊಳಗಿನವರಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಆರಂಭಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ರಕ್ತಸ್ರಾವ ಮುಂದುವರಿದವರಿಗೆ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಲ್ಯುಟೈನೈಜಿಂಗ್ ಹಾರ್ಮೋನ್ (ಎಲ್ಎಚ್), ಕೋಶಕ ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಹಾರ್ಮೋನ್ (ಎಫ್ಎಸ್ಎಚ್), ಪ್ರೊಲ್ಯಾಕ್ಟಿನ್, ಟಿ4, ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಹಾರ್ಮೋನ್ (ಟಿಎಸ್ಎಚ್), ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆ (βhCG), ಮತ್ತು ಆಂಡ್ರೋಜನ್ ಪ್ರೊಫೈಲ್ ಕೂಡಾ ನಡೆಯಬೇಕು.

ಹೆಚ್ಚಿನ ವ್ಯಾಪಕ ಪರೀಕ್ಷೆಯು MRI ಮತ್ತು ಎಂಡೊಮೆಟ್ರಿಯಲ್ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ಎಂಡೊಮೆಟ್ರಿಯಲ್ ಸ್ಯಾಂಪ್ಲಿಂಗ್ ನ್ನು ೪೫ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಯಸ್ಸಾದವರಿಗೆ, ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆ ಇಲ್ಲದವರಿಗೆ ಮತ್ತು ಮುಟ್ಟಿನ ಒಳರಕ್ತಸ್ರಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿರವವರಿಗೆ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.[೩]

ನಿರ್ವಹಣೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಕಾರಣವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಆಯ್ಕೆಗಳು ಹಾರ್ಮೋನುಗಳ ಜನನ ನಿಯಂತ್ರಣ, ಗೊನಡಾಟ್ರೋಪಿನ್-ಹಾರ್ಮೋನ್ ಬಿಡುಗಡೆ (GnRH) ಸಂಘರ್ಷಕಗಳು, ಟ್ರಾನೆಕ್ಸಮಿಕ್ ಆಮ್ಲ, NSAIDs ಮತ್ತು ಎಂಡೊಮೆಟ್ರಿಯಲ್ ಅಬ್ಲೇಶನ್ ಅಥವಾ ಗರ್ಭಕಂಠದಂತಹ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಗಾಗಬಹುದು. ಪಾಲಿಪ್ಸ್, ಅಡೆನೊಮೈಸಿಸ್, ಮತ್ತು ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಪಡುತ್ತವೆ. ಕಬ್ಬಿಣ ಪೂರೈಕೆಯು ಅಗತ್ಯವಾಗಬಹುದು.

ಪರಿಭಾಷೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ "ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಗರ್ಭಾಶಯದ ರಕ್ತಸ್ರಾವ" ನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಗರ್ಭಾಶಯದ ರಕ್ತಸ್ರಾವವು ಯಾವುದೇ ರಚನಾತ್ಮಕ ಅಥವಾ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಲ್ಲ. AUB ಗೆ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಕಾರಣಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರಬಹುದು.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. https://familydoctor.org/condition/abnormal-uterine-bleeding/
  2. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15428-uterine-bleeding-abnormal-uterine-bleeding
  3. https://www.verywellhealth.com/types-of-abnormal-uterine-bleeding-2721814