ಕನ್ಯಾಶ್ರೀ ಪ್ರಕಲ್ಪ

ಕನ್ಯಾಶ್ರೀ ಎಂಬುದು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ಸರ್ಕಾರವು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ ಕುಟುಂಬಗಳ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ನಗದು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಉಪಕ್ರಮವಾಗಿದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಸಲುವಾಗಿ ಕುಟುಂಬಗಳು ತಮ್ಮ ಹೆಣ್ಣು ಮಗುವಿಗೆ ಹದಿನೆಂಟು ವರ್ಷಗಳ ಮೊದಲು ಮದುವೆಯನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸುವುದು ನಿಂತಿದೆ. ಈ ಉಪಕ್ರಮದ ಉದ್ದೇಶವು ಬಡ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಬಂದ ಮತ್ತು ಕಠಿಣ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಹುಡುಗಿಯರನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆತ್ತುವುದು. ಇದಕ್ಕೆ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಇಲಾಖೆ ಮತ್ತು UNICEF ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ.

ಯೋಜನೆಯು ಎರಡು ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ:

ವಾರ್ಷಿಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ರೂ. 1000.00
ಒಂದು ಬಾರಿ ಅನುದಾನ ರೂ. 25,000.00

ವಾರ್ಷಿಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವು ಸರ್ಕಾರಿ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ನಿಯಮಿತ ಅಥವಾ ವೃತ್ತಿಪರ / ತಾಂತ್ರಿಕ ತರಬೇತಿ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ VIII-XII ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾದ 13-18 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಅವಿವಾಹಿತ ಹುಡುಗಿಯರಿಗೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಸರ್ಕಾರವು ಆದಾಯದ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ, ಈಗ ಪ್ರತಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳೂ ಆ ಯೋಜನೆಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.

ಷರತ್ತುಬದ್ಧ ನಗದು ವರ್ಗಾವಣೆ ಯೋಜನೆ

ಕನ್ಯಾಶ್ರೀ ಪ್ರಕಲ್ಪವನ್ನು ಹುಡುಗಿಯರು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಇರುವಂತೆ ಮತ್ತು ಕನಿಷ್ಠ 18 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರೆಗೆ ಅವರ ಮದುವೆಯನ್ನು ವಿಳಂಬಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕನ್ಯಾಶ್ರೀ ಅವರ ತಂತ್ರ ಸರಳವಾಗಿದೆ, ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸರಿಯಾದ ವಯಸ್ಸಿನವರೆಗೆ ಮದುವೆಯಿಂದ ದೂರವಿಡುವುದು ಮತ್ತು ಅವರ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಸುಗಮವಾಗಿಡುವುದು, ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಹೆಣ್ಣು ಮಗುವನ್ನು 18 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ಮದುವೆ ಮಾಡಲು ಬಯಸುವ ಜನರ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದೆ.

ಯೋಜನೆಯು ಎರಡು ಷರತ್ತುಬದ್ಧ ನಗದು ಪ್ರಯೋಜನ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಮೊದಲನೆಯದು K1, - 13 ರಿಂದ 18 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಹುಡುಗಿಯರಿಗೆ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 1000/- ಪಾವತಿಸಿ, ಅವರು ಅವಿವಾಹಿತರಾಗಿದ್ದರೆ ಅವರು ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುವಂತೆ ಮಾಡಬೇಕು, (ಗಮನಿಸಿ: 2013-14 ಮತ್ತು 2014-1 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ರೂ. 500/- ಆಗಿತ್ತು).
ಎರಡನೆಯ ಪ್ರಯೋಜನವೆಂದರೆ K2, - ಹುಡುಗಿಯರು 18 ವರ್ಷ ತುಂಬಿದಾಗ, ಅವರು ಅವಿವಾಹಿತರಾಗಿದ್ದು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಅಥವಾ ಉದ್ಯೋಗದ ಅನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಒಂದು-ಬಾರಿ ಅನುದಾನ 25,000/- ಪಾವತಿಸಬೇಕು,

'ಶಿಕ್ಷಣ' ಪದವು ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಜೊತೆಗೆ ಈ ವಯಸ್ಸಿನವರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ವಿವಿಧ ವೃತ್ತಿಪರ, ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡಾ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈಕ್ವಿಟಿ ಫೋಕಸ್ ಅನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯ R. 1,20,000/- ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇರುವ ಕುಟುಂಬಗಳ ಹುಡುಗಿಯರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಯೋಜನೆಯು ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ. ವಿಶೇಷ ಅಗತ್ಯವುಳ್ಳ ಹುಡುಗಿಯರಿಗೆ, ತಂದೆ-ತಾಯಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿರುವ ಹುಡುಗಿಯರಿಗೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಪ್ರಸ್ತುತ ಜುವೆನೈಲ್ ಜಸ್ಟೀಸ್ ಹೋಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಹುಡುಗಿಯರಿಗೆ, ಈ ಮಾನದಂಡವನ್ನು ಮನ್ನಾ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಹುಡುಗಿಯರು VIII ನೇ ತರಗತಿಯನ್ನು ತಲುಪಿದಾಗ ಮಾತ್ರ ವಾರ್ಷಿಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗಿದ್ದರೂ, 40% ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಂಗವೈಕಲ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ವಿಶೇಷ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಹುಡುಗಿಯರಿಗೆ ಈ ಮಾನದಂಡವನ್ನು ಮನ್ನಾ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ

ಜೂನ್ 2017 ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯು ಕನ್ಯಾಶ್ರೀ ಗೆ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸುತ್ತದೆ. ^[೧] ಅಸ್ಕರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡ 62 ದೇಶಗಳ 552 ಸಾಮಾಜಿಕ ವಲಯದ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ಯಾಶ್ರೀ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ^[೨]
ITU ಮತ್ತು UN ಮಹಿಳೆಯರಿಂದ ಆಯೋಜಿಸಲಾದ GEM-ಟೆಕ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ 2016 ರಲ್ಲಿ ಫೈನಲಿಸ್ಟ್
ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ WSIS ಪ್ರಶಸ್ತಿ 2016 ಇ-ಗವರ್ಮೆಂಟ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಚಾಂಪಿಯನ್ (WSIS ಆಕ್ಷನ್ ಲೈನ್ C7)
CSI-ನಿಹಿಲೆಂಟ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, 2014–15.
ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಆಡಳಿತಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಕೋಚ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಡರ್ ಆಫ್ ಮೆರಿಟ್ 2015.
ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಆಡಳಿತ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಇ-ಆಡಳಿತ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಯನ್ನು 2014–2015ರಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಯಿತು.
ಇ-ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಸಬಲೀಕರಣ ವಿಭಾಗದಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ (ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾ ಪೆಸಿಫಿಕ್) 2014 ರ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸೇರ್ಪಡೆಗಾಗಿ ಮಂಥನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ.
ಬಾಲಕಿಯರ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, 2014

ಈ ಯೋಜನೆಯು ಉತ್ತಮ ಅಭ್ಯಾಸವೆಂದು ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ವಿವರ:

US ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ ವಾಹಿನಿ (ಸಿಲಿಗುರಿ, ಫೆಬ್ರವರಿ 2016) ಆಯೋಜಿಸಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆ (TIP) ಎನ್‌ಕ್ಲೇವ್.
NITI ಆಯೋಗ್, ಭಾರತ (ದೆಹಲಿ, ಡಿಸೆಂಬರ್ 2015) ಆಯೋಜಿಸಿದ "ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಷರತ್ತುಬದ್ಧ ನಗದು ವರ್ಗಾವಣೆಗಳು: ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಗಳ ಅನುಭವಗಳು" ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಾಗಾರ.
ವಿಶ್ವ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಯೋಜಿಸಿದ "ಹದಿಹರೆಯದ ಹುಡುಗಿಯರ ಸಬಲೀಕರಣ" ಕುರಿತು ಸಮಾಲೋಚನೆ (ರಾಂಚಿ, ಮೇ 2015).
ಟಾಟಾ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ (ದೆಹಲಿ, ಮಾರ್ಚ್ 2015) ಆಯೋಜಿಸಲಾದ "ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ ಮತ್ತು ಹದಿಹರೆಯದ ಗರ್ಭಧಾರಣೆ" ಕುರಿತು ಸಮಾಲೋಚನೆ.
DFID ಮತ್ತು UNICEF ಆಯೋಜಿಸಿದ "ಬಾಲಕಿಯರ ಶೃಂಗಸಭೆ (ಲಂಡನ್, ಜುಲೈ 2014)

ಕನ್ಯಾಶ್ರೀ ದಿನ

ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಆಗಸ್ಟ್ 14 ಅನ್ನು ಕನ್ಯಾಶ್ರೀ ದಿನವನ್ನಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಗಸ್ಟ್ 14, 2013 ರಂದು ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕಾಗಿ ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಮಮತಾ ಬ್ಯಾನರ್ಜಿ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಅಭಿಯಾನ ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.

ಕನ್ಯಾಶ್ರೀ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ

ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ನಾಡಿಯಾ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಕನ್ಯಾಶ್ರೀ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸಲು ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಕನ್ಯಾಶ್ರೀ ಕಾಲೇಜುಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಕನ್ಯಾಶ್ರೀ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ. ಜನವರಿ 2019 ರಲ್ಲಿ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಮಮತಾ ಬ್ಯಾನರ್ಜಿ ಅವರು ನಾಡಿಯಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೃಷ್ಣನಗರದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಕನ್ಯಾಶ್ರೀ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಕ್ಕೆ ಅಡಿಪಾಯ ಹಾಕಿದರು.

ವರ್ಷವಾರು ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು

ಕೆಳಗಿನವುಗಳು ವರ್ಷವಾರು ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು: ^[೩]


ಸ್ಕೀಮ್ ಪ್ರಕಾರ		ವಾರ್ಷಿಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ (K1)	ನವೀಕರಣ (K1)	ಒಂದು-ಬಾರಿ ಅನುದಾನ (K2)	ಉನ್ನತೀಕರಣ (K2)	ಒಟ್ಟು ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್
2013–14	ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ	18,89,960	0	1,44,197	0	20,34,157
2013–14	ಮಂಜೂರಾಗಿದೆ	18,44,990	0	1,38,965	0	19,83,955
2014–15	ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ	7,69,945	12,22,942	49,138	2,56,737	22,98,762
2014–15	ಮಂಜೂರಾಗಿದೆ	7,59,061	12,04,921	46,118	2,49,266	22,59,366
2015–16	ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ	6,11,154	15,83,073	34,979	3,01,874	25,31,080
2015–16	ಮಂಜೂರಾಗಿದೆ	5,95,221	15,76,218	32,379	2,96,969	25,00,787
2016–17	ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ	7,39,759	16,05,615	25,198	3,29,533	27,00,105
2016–17	ಮಂಜೂರಾಗಿದೆ	7,09,517	15,79,703	23,797	3,21,028	26,34,045
2017–18	ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ	7,05,184	17,48,332	3,319	3,94,772	28,51,607
2017–18	ಮಂಜೂರಾಗಿದೆ	6,87,623	17,36,138	3,270	3,89,392	28,16,423
2018–19	ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ	8,08,676	18,42,334	16,734	4,29,577	30,97,321
2018–19	ಮಂಜೂರಾಗಿದೆ	8,05,480	18,41,544	16,390	4,25,512	30,88,926
2019–20	ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ	2,03,896	17,72,794	0	3,52,562	23,29,252
2019–20	ಮಂಜೂರಾಗಿದೆ	1,52,748	16,98,680	0	2,52,215	21,03,643
ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ	ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ	57,28,574	97,75,090	2,73,565	20,65,055	1,78,42,284
ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ	ಮಂಜೂರಾಗಿದೆ	55,54,640	96,37,204	2,60,919	19,34,382	1,73,87,145

ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿಂದಲೂ ಒಟ್ಟು K1 ಹುಡುಗಿಯರು: 57,28,574
ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿಂದಲೂ ಒಟ್ಟು K2 ಹುಡುಗಿಯರು: 23,38,620
ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿಂದಲೂ ಒಟ್ಟು ವಿಶಿಷ್ಟ ಹುಡುಗಿಯರು: 60,02,139

ಇದೇ ರೀತಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು

ಇದೇ ರೀತಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿ 1982 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು, ಇದನ್ನು ಸ್ತ್ರೀ ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಶಾಲಾ ಸ್ಟೈಪೆಂಡ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಮೊದಲು ದೇಶದ ಆರು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ ಅದರ ಯಶಸ್ಸಿನ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಇತರ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು. ^[೪]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

↑ "Kanyashree Scheme For Girls In Bengal Wins UN Award". NDTV.com. Retrieved 2017-10-12.
↑ "UN honours Mamata Banerjee with highest public service award for girl child project Kanyashree". Retrieved 2017-10-12.
↑ "Kanyshree Status". Archived from the original on 2023-09-29. Retrieved 2024-03-06.
↑ Mahmud, Simeen (2003). "Female secondary school stipend programme in Bangladesh" (PDF). Paper commissioned for the EFA Global Monitoring Report 2003/4, The Leap to Equality. Retrieved 4 February 2018.

[1] "Kanyashree Scheme For Girls In Bengal Wins UN Award". NDTV.com. Retrieved 2017-10-12.

[2] "UN honours Mamata Banerjee with highest public service award for girl child project Kanyashree". Retrieved 2017-10-12.

[3] "Kanyshree Status". Archived from the original on 2023-09-29. Retrieved 2024-03-06.

[4] Mahmud, Simeen (2003). "Female secondary school stipend programme in Bangladesh" (PDF). Paper commissioned for the EFA Global Monitoring Report 2003/4, The Leap to Equality. Retrieved 4 February 2018.

[೧]

[೨]

[೩]

[೪]