ಅರ್ಚನಾ ಶರ್ಮಾ (ಸಸ್ಯವಿಜ್ಞಾನಿ)
ಅರ್ಚನಾ ಶರ್ಮಾ | |
|---|---|
| ಜನನ | ೧೬ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೩೨ ಪೂನಾ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಭಾರತ |
| ಮರಣ | 14 January 2008 (aged 75) |
| ವೃತ್ತಿ(ಗಳು) | ಸಸ್ಯವಿಜ್ಞಾನಿ · ಸೈಟೊಜೆನೆಟಿಸ್ಟ್ · ಕೋಶ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ · ಕೋಶ ಜಾತಿ ವರ್ಗೀಕರಣ |
| ಸಂಗಾತಿ | ಅರುಣ್ ಕುಮಾರ್ ಶರ್ಮಾ |
ಅರ್ಚನಾ ಶರ್ಮಾ ಖ್ಯಾತ ಭಾರತೀಯ ಸಸ್ಯವಿಜ್ಞಾನಿ, ಸೈಟೊಜೆನೆಟಿಸ್ಟ್, ಕೋಶ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಕೋಶವರ್ಗೀಕರಣ(ಸೈಟೊಟಾಕ್ಸಿಕಾಲಜಿಸ್ಟ್). [೧] ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವ ಜಾತಿ ಹಾಗೂ ವಿಧಗಳ ಅಧ್ಯಯನ, ವಯಸ್ಕ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕೋಶ ವಿಭಜನೆಯ ಪ್ರಚೋದನೆ, ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ವಿಭಿನ್ನ ಅಂಗಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲಿಟೆನಿ ಕಾರಣ, ಹೂಬಿಡುವ ಸಸ್ಯಗಳ ಕೋಶ ವರ್ಗೀಕರಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಆರ್ಸೆನಿಕ್ ಪರಿಣಾಮಗಳು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕೊಡುಗೆಗಳಾಗಿವೆ. [೨]
ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅರ್ಚನಾ ಶರ್ಮಾ ಅವರು ಫೆಬ್ರವರಿ 16, 1932 ರಂದು ಪುಣೆಯಲ್ಲಿ ಎನ್.ಪಿ. ಮುಖರ್ಜಿರಂತಹ (ಬಿಕಾನೆರ್‌ನ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಪ್ರೊಫೆಸರ್) ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು, ಸೇರಿದಂತೆ. [೩] ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ರಾಜಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿತ್ತು. ನಂತರ ಬಿಕಾನೆರ್‌ನಿಂದ ಬಿ.ಎಸ್ಸಿ ಸಹ ಮುಗಿಸಿದರು. ನಂತರ 1951 ರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎಂ.ಎಸ್ಸಿ. ಸಹ ಮುಗಿಸಿದರು. ತರುವಾತ, ಶರ್ಮಾ 1955 ರಲ್ಲಿ ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಮತ್ತು 1960 ರಲ್ಲಿ ಡಿ.ಎಸ್ಸಿ. ಮುಗಿಸಿದರು. ಸೈಟೊಜೆನೆಟಿಕ್ಸ್, ಹ್ಯೂಮನ್ ಜೆನೆಟಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಎನ್ವಿರಾನ್ಮೆಂಟಲ್ ಮ್ಯುಟಜೆನೆಸಿಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪರಿಣತಿ ಹೊಂದಿದರು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಡಿ.ಎಸ್ಸಿ ಪಡೆದ ಎರಡನೇ ಮಹಿಳೆ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾದರು.
ವೃತ್ತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]1967 ರಲ್ಲಿ, ಶರ್ಮಾ ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು, ನಂತರ 1972 ರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸೆಲ್ ಮತ್ತು ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್ ರಿಸರ್ಚ್‌ನ ಸೆಂಟರ್ ಆಫ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸ್ಟಡೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಜೆನೆಟಿಕ್ಸ್ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾದರು. 1981 ರಲ್ಲಿ, ಪ್ರೊ. ಎ.ಕೆ.ಶರ್ಮಾ 1983 ರ ನಂತರ ಅವರು ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಬಡ್ತಿ ಪಡೆದರು.
ತನ್ನ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಅವರು 70 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪಿಎಚ್‌ಡಿ. ಸೈಟೊಜೆನೆಟಿಕ್ಸ್, ಹ್ಯೂಮನ್ ಜೆನೆಟಿಕ್ಸ್, ಮತ್ತು ಎನ್ವಿರಾನ್ಮೆಂಟಲ್ ಮ್ಯುಟಾಜೆನೆಸಿಸ್ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. [೪]
ಶರ್ಮಾ ಅವರ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಸಸ್ಯವರ್ಗದಿಂದ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನಗಳು, ವಯಸ್ಕ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕೋಶ ವಿಭಜನೆಯ ಪ್ರಚೋದನೆ, ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ವಿಭಿನ್ನ ಅಂಗಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲಿಟೆನಿ ಕಾರಣ, ಹೂಬಿಡುವ ಸಸ್ಯಗಳ ಸೈಟೊಟಾಕ್ಸಾನಮಿ ಮತ್ತು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಆರ್ಸೆನಿಕ್ ಪರಿಣಾಮಗಳು, ಇವರ ಗಮನಾರ್ಹ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ಹೂಬಿಡುವ ಸಸ್ಯಗಳ ಮೇಲಿನ ವರ್ಣತಂತು ಅಧ್ಯಯನದ ಕುರಿತಾದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಅವುಗಳ ವರ್ಗೀಕರಣದ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಸ ಗ್ರಹಿಕೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. [೫] ಶರ್ಮಾ ಮಾನವ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾನವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಆನುವಂಶಿಕ ಬಹುರೂಪತೆಯ ವಿಷಯದ ಮೇಲೆ. [೫]
ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಮಂಡಳಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರಮುಖ ನೀತಿ ನಿರೂಪಣಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಶರ್ಮಾ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು; ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ಸಚಿವಾಲಯದ ಪರಿಸರ ಸಂಶೋಧನಾ ಮಂಡಳಿ; ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯ, ಯುನೆಸ್ಕೋದೊಂದಿಗೆ ಸಹಕಾರ ಸಮಿತಿ; ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಧನಸಹಾಯ ಆಯೋಗ, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗದ ವಿವಿಧ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಮಿತಿಗಳು. [೬][೭]
ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಶರ್ಮಾ 10 ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಮತ್ತು 300 ರಿಂದ 400 ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಅವರು 1965 ರಲ್ಲಿ ಪತಿ, ಸಹ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಅರುಣ್ ಕುಮಾರ್ ಶರ್ಮಾ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್ ಟೆಕ್ನಿಕ್ಸ್ - ಥಿಯರಿ ಅಂಡ್ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. [೮] ಸೈಟೋಲಜಿ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಷಯಗಳ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪತ್ರಿಕೆ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕಿಯೂ ಆಗಿದ್ದಳು ಮತ್ತು 2007 ರವರೆಗೆ ಅದರ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ಮುಂದುವರೆದಳು. [೯] ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಪ್ರೊಸೀಡಿಂಗ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಎಕ್ಸ್ಪರಿಮೆಂಟಲ್ ಬಯಾಲಜಿಯ ಸಂಪಾದಕೀಯ ಮಂಡಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. [೧೦]
ಸಿಆರ್‌ಸಿ ಪ್ರೆಸ್, ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್, ಐಬಿಹೆಚ್, ಕ್ಲುವರ್ ಅಕಾಡೆಮಿಕ್ (ನೆದರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್), ಮತ್ತು ಗಾರ್ಡನ್ ಮತ್ತು ಬೀಚ್ ಯುಕೆ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಕಾಶಕರಿಗೆ ಶರ್ಮಾ ಅನೇಕ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಪುಟಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಶರ್ಮಾ ಅರುಣ್ ಕುಮಾರ್ ಶರ್ಮಾ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು, [೧೧] ಅರುಣ್ ಕುಮಾರ್ ಶರ್ಮಾ ಅವರನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಸೈಟೋಲಜಿಯ ಪಿತಾಮಹ ಎಂದು ಅನೇಕರು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೧೨] [೧೩]
ಅವರು ಜನವರಿ 14, 2008 ರಂದು ನಿಧನರಾದರು. [೧೪]
ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ಜಿಪಿ ಚಟರ್ಜಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, 1995
- ಎಸ್‌ಜಿ ಸಿನ್ಹಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, 1995
- ಪದ್ಮಭೂಷಣ್ (ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳ ಮೂರನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ), 1984 [೧೫]
- ಬಿರ್ಬಲ್ ಸಾಹ್ನಿ ಪದಕ Archived 2017-10-27 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ., 1984
- FICCI ಪ್ರಶಸ್ತಿ, 1983
- ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, 1977 ರಲ್ಲಿ ಫೆಲೋಶಿಪ್ [೧೬]
- ಶಾಂತಿ ಸ್ವರೂಪ್ ಭಟ್ನಾಗರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, 1975 [೧೭]
- ಜೆಸಿ ಬೋಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, 1972
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ↑ "Archana Sharma(1932-2008)" (PDF).
- ↑ The Shaping of Indian Science: 1982-2003 (PDF). p. 1669.
- ↑ "Archana Sharma" (PDF).
- ↑ "Archana Sharma" (PDF).
- ↑ ೫.೦ ೫.೧ "Archana Sharma" (PDF).
- ↑ "Archana Sharma: An Indian Woman Botanist, a Cytogeneticist, Cell Biologist and a Cytotoxicologist" (in ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Archived from the original on 2019-02-16. Retrieved 2019-02-16.
- ↑ "Archana Sharma" (PDF).
- ↑ "Archana Sharma" (PDF).
- ↑ Shah, Aditi (2018-07-29). "Dr. Archana Sharma: The Pioneering Indian Botanist | #IndianWomenInHistory". Feminism In India (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2019-02-16.
- ↑ "INSA :: Deceased Fellow Detail". insaindia.res.in. Archived from the original on 2019-02-16. Retrieved 2019-02-16.
- ↑ Nicholas Polunin (5 November 2013). World Who Is Who and Does What in Environment and Conservation. Routledge. pp. 294–. ISBN 978-1-134-05938-6.
- ↑ N. K. Soni (1 April 2010). Fundamentals Of Botany. Tata McGraw-Hill Education. pp. 375–. ISBN 978-1-259-08349-5.
- ↑ "List of 14 Eminent Geneticists (With their Contributions)". Biology Discussion. 2016. Retrieved 13 September 2016.
- ↑ "Archana Sharma: An Indian Woman Botanist, a Cytogeneticist, Cell Biologist and a Cytotoxicologist" (in ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Archived from the original on 2019-02-16. Retrieved 2019-02-16.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on November 15, 2014. Retrieved July 21, 2015.
- ↑ "Fellowship | Indian Academy of Sciences". www.ias.ac.in. Retrieved 2019-02-16.
- ↑ "View Bhatnagar Awardees". Shanti Swarup Bhatnagar Prize. 2016. Retrieved September 4, 2016.