ಸದಸ್ಯ:2230983Sangeetha.D
ಇರಾನ್-ಇರಾಕ್ ಯುದ್ಧ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಇರಾನ್-ಇರಾಖ್ ಯುದ್ಧವು ಸಶಸ್ತ್ರ ಯುದ್ಧವಾಗಿತು. ಈ ಯುದ್ಧವು ೧೯೮೦ ರಿಂದ ೧೯೮೮ ರವರೆಗೆ ನಡೆದಿತ್ತು. ಇದು ಇರಾನ್ ಮತ್ತು ಇರಾಖ್ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಸಂಘರ್ಷವಾಗಿತ್ತು.ಇರಾಕ್ ೨೨ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯೮೦ ರಂದು ಇರಾನ್ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿದಾಗ, ಗಡಿ ವಿವಾದಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಇತಿಹಾಸದ ನಂತರ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ ನ ಸದ್ದಾಂ ಹುಸೇನ್ ಅವರ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಉರುಳಿಸಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದಾಗ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಇರಾಕಿನ ಪಡೆಗಳು ಯುದ್ಧದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದವು, ಇರಾನಿನ ಖುಜೆಸ್ತಾನ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು, ಆದರೆ ಅವರನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಬಹಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಇರಾನ್ನಿಂದ ಬಲವಂತಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಯುದ್ಧವು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಮುಂದುವರೆಯಿತು, ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಉಂಟಾಗುವ ಕಂದಕ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಹೆಚ್ಚು ನೆಲವನ್ನು ಗಳಿಸಲಿಲ್ಲ. ಸುಮಾರು ಒಂದು ಮಿಲಿಯನ್ ಸೈನಿಕರು ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕರು ಸತ್ತರು. ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ದಿಗ್ಬಂಧನವನ್ನು ಬಳಸಿದರು, ಅದನ್ನು ಇತರ ದೇಶಗಳು ವಿರೋಧಿಸಿದವು. ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಷನ್ಸ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ನಿಂದ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಹಲವಾರು ಕರೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಎರಡು ದೇಶಗಳು ೨೦ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೮೮ ರವರೆಗೆ ಹೋರಾಡಿದವು; ಯುದ್ಧದ ಕೊನೆಯ ಖೈದಿಗಳನ್ನು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಯುದ್ಧವು ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ರಾಜಕೀಯವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿತು.
ಇರಾನ್-ಇರಾಕ್ ಯುದ್ಧವು ಇರಾನಿನ ಪಡೆಗಳು ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕರ ವಿರುದ್ಧ ರಾಸಾಯನಿಕ ಅಸ್ತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ಅಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಇರಾಕ್ ಬಳಸಿದೆ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ಪಾತ್ರವು ಶೀತಲ ಸಮರದ ಹಿಂದಿನದು. ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ, ಇರಾನ್ನ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಮೊಸದ್ದೇಗ್ ವಿರುದ್ಧ ದಂಗೆಯನ್ನು ಯುಎಸ್ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿತು. ಷಾ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ರೆಜಾ ಪಹ್ಲವಿ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಮರಳಿದರು, ಅವರ ಮಿಲಿಟರಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಷಾ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಅನೇಕ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿತು. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ಅರಬ್ ಸೋಷಿಯಲಿಸ್ಟ್ ಬಾತ್ ಪಾರ್ಟಿಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು ಇರಾಕ್ ರಾಜನನ್ನು ಪದಚ್ಯುತಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸಹಾಯದಿಂದ ತಮ್ಮ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಗಣರಾಜ್ಯದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ, ಅವರು ಇರಾನ್ನಲ್ಲಿ ಅರಬ್ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ಅರಬ್ಬರನ್ನು ಒಂದೇ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಒಗ್ಗೂಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಯುದ್ಧ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ನಂತರ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ೧೯೮೩ ಮತ್ತು ೧೯೮೮ ರ ನಡುವೆ), ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಇರಾಕಿಗಳಿಗೆ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿತು. ಈ ಕ್ರಮವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಅಯತೊಲ್ಲಾ ಖೊಮೇನಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಅಮೆರಿಕದ ಆಸಕ್ತಿಯಿಂದಾಗಿ. ಹೀಗಾಗಿ, ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಎರಡೂ ಇರಾಕ್ಗೆ ಇರಾನ್ ವಿರುದ್ಧ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿದವು. ಯುಧದ ಮೊದಲು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಇರಾನ್ಗೆ ಅನೇಕ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿತ್ತು. ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟವು ಎರಡೂ ಕಡೆಗಳಿಗೆ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿತ್ತು.
ಹಿನ್ನೆಲೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಇರಾಕ್ನಲ್ಲಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ
ಬಾತ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ಇರಾಕಿನ ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ
೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಬಾತ್ ಪಕ್ಷಗಳು ಸಿರಿಯಾ ಮತ್ತು ಇರಾಕ್ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಅರಬ್ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿ ಪ್ಯಾನ್-ಅರಬ್ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸುವುದು ಬಾಥಿಸಂನ ಸಿದ್ಧಾಂತವಾಗಿತು. ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಸಮಾಜವಾದದ ಕಡೆಗೆ ಕೂಡ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ. ಬಾತ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ಮತ್ತು ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಬಾತ್ ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಜನರ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಳಿಗೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ಯಾನ್-ಅರಬ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯು ಈಜಿಪ್ಟ್ನಂತಹ ಇತರ ಅರಬ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದರೂ, ಇರಾಕ್ನಲ್ಲಿ ಇದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ, ಇರಾಕಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ವೈವಿಧ್ಯತೆ. ಸುನ್ನಿ - ಶಿಯಾ ಮತ್ತು ಅರಬ್-ಕುರ್ದ್ ವಿಭಜನೆಯಿಂದಾಗಿ, ಇರಾಕ್ ಅನ್ನು ಆಳಲು ಅತ್ಯಂತ ಕಷ್ಟಕರವಾದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು, ಏಕೆಂದರೆ ಬಾತ್ ಪಕ್ಷವು ಪ್ರಬಲವಾಗಿ ಸುನ್ನಿಯಾಗಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಶಿಯಾ ಇಸ್ಲಾಂನ ಮೂಲ ಸ್ಥಳವಾದ ಇರಾಕ್ನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಶಿಯಾ ಆಗಿದೆ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇರಾಕ್ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದವರು ಸದ್ದಾಂ ಹುಸೇನ್, ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ತಮ್ಮ ಕೈಯಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಬಲವಾದ ಅರಬ್ ನಾಯಕತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಿದರು. ಅರಬ್ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆ ಸಾಧಿಸುವ ಅವರ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಗಳು ಇರಾನ್ ಮೇಲೆ ಅವರ ನಂತರದ ದಾಳಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.
ಶಾಟ್ ಅಲ್-ಅರಬ್
ಇರಾಕ್ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಶಟ್ ಅಲ್-ಅರಬ್ ಜಲಮಾರ್ಗವು ಇರಾಕ್ಗೆ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಅದರ ಏಕೈಕ ಪ್ರಮುಖ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಜಲಮಾರ್ಗವು ಇರಾಕ್ನಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಮುಂಚೆಯೇ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯ ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ಈ ಜಲಮಾರ್ಗದ ಸುತ್ತಲಿನ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಗೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಅದರ ಗಡಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವುದು. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಇದು ಒಟ್ಟೋಮನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ ನಡುವೆ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ. ಒಟ್ಟೋಮನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪತನದ ನಂತರ, ಜಲಮಾರ್ಗವನ್ನು ಇರಾಕ್ ನಿಯಂತ್ರಿಸಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ೧೯೬೯ ರಲ್ಲಿ ಷಾ ರೆಜಾ ಜಲಮಾರ್ಗವನ್ನು ಹಾದುಹೋಗುವ ಇರಾನಿನ ಹಡಗುಗಳಿಗೆ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಅವರು ಉತ್ತರ ಇರಾಕ್ನಲ್ಲಿ ಕುರ್ದಿಶ್ ಪ್ರತ್ಯೇಕತಾವಾದಿಗಳ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕುರ್ದ್ಗಳಿಗೆ ಇರಾನ್ನ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು, ಸದ್ದಾಂ ೧೯೭೫ರಲ್ಲಿ ಅಲ್ಜೀರ್ಸ್ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು. ಇರಾನ್ ಕುರ್ದ್ಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿತು ಮತ್ತು ಗಡಿಯನ್ನು ಜಲಮಾರ್ಗದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಯಿತು. ಸದ್ದಾಂ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲು ಒತ್ತಡ ಹೇರಲು ಒಂದು ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಷಾ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇರಾನ್ನ ಮಿಲಿಟರಿ ಪ್ರಗತಿ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯೮೦ ರಲ್ಲಿ ಜಲಮಾರ್ಗದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ಇರಾನ್ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡುವ ಹಲವಾರು ದಿನಗಳ ಮೊದಲು ಸದ್ದಾಂ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.ಯುಧದ ಮೊದಲು ಮತ್ತು ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸದ್ದಾಂ ಶಾಟ್ ಅಲ್-ಅರಬ್ ಮತ್ತು ಖುಜೆಸ್ತಾನ್ಗೆ ಇರಾಕ್ನ ಹಕ್ಕಿನ ಬಗ್ಗೆ ಕಂಠದಾನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದನು, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಇರಾನಿನ ಅರಬ್ಬರು ವಾಸಿಸುವ ಗಡಿ ಇರಾನಿನ ಪ್ರದೇಶ.
ಇರಾನ್ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಬೆದರಿಕೆ
ಹೊಸ ಇರಾನಿನ ರಾಜ್ಯದ ಪ್ಯಾನ್-ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸ್ವರೂಪವು ಇರಾಕ್ನ ಅರಬ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತಾವಾದಿ ಸನ್ನಿವೇಶಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿತು. ಇರಾನ್ನಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ನಂತರ, ಹುಸೇನ್ನ ಜಾತ್ಯತೀತ ಆದರೆ ನಿರಂಕುಶಾಧಿಕಾರದ ಆಳ್ವಿಕೆಯು ಬೆದರಿಕೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿತು. ದೊಡ್ಡ ಪರ್ಷಿಯನ್ ರಾಜ್ಯವು ಹುಸೇನ್ ಅವರ ಪ್ಯಾನ್-ಅರಬ್ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ವಿರುದ್ಧ ಬೆದರಿಕೆಯನ್ನು ಒಡ್ಡಿತು. ಇರಾಕ್ನಲ್ಲಿರುವ ಶಿಯಾ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಈಗಾಗಲೇ ಬಾತ್ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಮತ್ತು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸದ್ದಾಂಗೆ ಬೆದರಿಕೆಯನ್ನು ಒಡ್ಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಇರಾನಿನ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು ಇರಾಕಿಯರನ್ನು ಸಹ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಕರೆ ನೀಡಿದ ನಂತರ ಇದು ಕೆಟ್ಟದಾಯಿತು. ಈ ರಾಜಕೀಯ ಬೆದರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಇರಾಕ್ ಭೌಗೋಳಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ದುರ್ಬಲ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿತ್ತು.
ಇರಾನ್ನಲ್ಲಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ
ಇರಾನಿನ ಕ್ರಾಂತಿ
ಇರಾನ್ನಲ್ಲಿ, ಕಜರ್ ರಾಜವಂಶವನ್ನು ಉರುಳಿಸಿದ ನಂತರ ೧೯೨೫ ರಿಂದ ಪಹ್ಲವಿ ರಾಜವಂಶವು ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ. ಪಹ್ಲವಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯೀಕರಿಸಿದ ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿಪರ ಇರಾನಿನ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಎರಡನೆಯ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯ ದೊರೆ, ಷಾ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ರೆಜಾ, ನಾಗರಿಕರ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ದಿಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಗಳಿಂದ ವಿರೋಧ ಬೆಳೆಯಲಾರಂಭಿಸಿತು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪಾದ್ರಿಗಳು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯೀಕರಣದ ವಿರುದ್ಧ ನಿಲ್ಲುವಂತೆ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಿಂದ ಆಳಲ್ಪಡುವ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ರಾಜ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸುವಂತೆ ಜನರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.ರಾಜಕೀಯ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಖೊಮೇನಿ ಪ್ರಮುಖ ಧರ್ಮಗುರುಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು. ೧೯೭೭ ರಲ್ಲಿ, ಈ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಗಳು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಷಾ ಗಡಿಪಾರು ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ೧೯೭೯ರಲ್ಲಿ, ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಇರಾನ್ ಅನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು, ಅಯತೊಲ್ಲಾ ಖೊಮೇನಿ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಇರಾನ್ನಲ್ಲಿ ಈ ಹಠಾತ್ ಘಟನೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡಿದವು. ಶಿಯಾ ಶಕ್ತಿಯ ಏರಿಕೆಯು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಹಲವಾರು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಳವಳವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಇರಾಕ್ನಲ್ಲಿ, ಶಿಯಾ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತರು ಸುನ್ನಿ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಿಂದ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದು ಕೇವಲ ಧರ್ಮಗುರುಗಳ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಖೊಮೇನಿ ಮತ್ತು ಅವನ ಸಹವರ್ತಿಗಳು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಮುಸ್ಲಿಂ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವ ಅವರ ಬಯಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಧ್ವನಿಗೂಡಿಸಿದರು. ಖೊಮೇನಿಯ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಏಕೀಕೃತ ಪ್ಯಾನ್-ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸುವುದು ಅಂತಿಮ ಗುರಿಯಾಗಿತ್ತು.
ಮಿಲಿಟರಿ ಶಕ್ತಿ
ಷಾ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ರೆಜಾ ಇರಾನ್ ಸೇನೆಯ ಆಧುನೀಕರಣಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಅವರು ಇರಾನ್ನ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್-ವಿರೋಧಿ ನಿಲುವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಮತ್ತು ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಲು ಇದನ್ನು ಒಂದು ಅವಕಾಶವಾಗಿ ನೋಡಿದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬೆಂಬಲಿತರಾಗಿದ್ದರು. ಹೀಗಾಗಿ, ಷಾ ಆಧುನಿಕ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ನೌಕಾಪಡೆ, ವಾಯು ಮತ್ತು ನೆಲದ ಪಡೆಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸೈನ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ತರಬೇತುದಾರರನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ, ಇರಾನ್ ಇರಾಕ್ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಮರ್ಥವಾಯಿತು, ಇರಾಕ್ನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಎರಡು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸೇನಾ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕ್ರಾಂತಿಯು ಈ ಮಿಲಿಟರಿ ಮೇಲುಗೈಯನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಿತು. ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಪೂರೈಕೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನ ಪೋಲೀಸ್ ಆಗಲು ಬಯಸಲಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಖೊಮೇನಿ ಮತ್ತು ಅವನ ಆಳ್ವಿಕೆಯು ತಕ್ಷಣವೇ ಮಿಲಿಟರಿ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ತರಬೇತುದಾರರನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದರು. ಹಠಾತ್ ಆಡಳಿತ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದಾಗಿ, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇರಾಕಿನ ಗುಪ್ತಚರ ಪ್ರಕಾರ, ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ನೈತಿಕತೆಯು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಯಿತು. ಹಿಂದಿನ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಸಂಭಾವ್ಯ ಪ್ರತಿ-ಕ್ರಾಂತಿಯ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣ, ಸಮಾನಾಂತರ ಸೇನಾ ಪಡೆಯನ್ನು ಖೊಮೇನಿ ರಚಿಸಿದರು. ಈ ಅಂಶಗಳು ಇರಾನ್ ಸೀಮಿತ ಮಿಲಿಟರಿ ಬಲದೊಂದಿಗೆ ಉಳಿಯಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.
ಯುದ್ಧ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಇರಾಕಿನ ಆಕ್ರಮಣ
ಆಕ್ರಮಣದ ಪ್ರಾರಂಭ
ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೨, ೧೯೮೦ ರಂದು ಇರಾಕ್ ಇರಾನ್ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿತು. ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ಸದ್ದಾಂನ ಹೂಡಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಇರಾಕಿನ ಸೈನ್ಯವು ಸುಸಜ್ಜಿತವಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆಕ್ರಮಣವು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹುಸೇನ್ ವಿಶ್ವಾಸ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಇರಾನಿನ ಕ್ರಾಂತಿಯ ನಂತರ ಇರಾನಿನ ಸೈನ್ಯವು ನಿಷ್ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಗುಪ್ತಚರ ವರದಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಹುಸೇನ್ ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಜಯಗಳಿಸುವುದಾಗಿ ನಂಬಿದ್ದರು. ಈ ಆಕ್ರಮಣವು ಖೊಮೇನಿಗೆ ತನ್ನ ವಿರೋಧಿಗಳನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕಲು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ತನ್ನ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂತರ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಯಿತುಇರಾಕ್ನ ಉದ್ದೇಶಗಳ ಕೇಂದ್ರವು ಶಾತ್ ಅಲ್-ಅರಬ್ ಜಲಮಾರ್ಗದ ಪೂರ್ವ ದಂಡೆಯ ಸ್ವಾಧೀನವಾಗಿತ್ತು. ೧೯೬೦ ರ ದಶಕದ ಅಂತ್ಯದವರೆಗೆ ಎರಡು ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಹಲವಾರು ಗಡಿ ಕದನಗಳ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಇರಾಕ್ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ಸದ್ದಾಂ ಹುಸೇನ್ ಕೂಡ ಇರಾನ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಖುಜೆಸ್ತಾನ್ ಅನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸಿದ್ದರು, ಇರಾನಿನ ಅರಬ್ಬರು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.
ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಯುದ್ಧಗಳು
ಇರಾಕ್ ರಾಜಧಾನಿ ಟೆಹ್ರಾನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಇರಾನ್ನ ೧೫ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ವಾಯುನೆಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿ ನಡೆಸಲು ಅನೇಕ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿತು. ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೮೨ ರಿಂದ ಇರಾನ್ ಪಡೆಗಳು ಪ್ರತಿದಾಳಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡವು. ೨೯ ಜೂನ್ ೧೯೮೨ ರಂದು, ಇರಾಕ್ ಆಕ್ರಮಿತ ಇರಾನ್ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ತನ್ನ ಪಡೆಗಳನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತು ಮತ್ತು ಎರಡು ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಗಡಿಯನ್ನು ಅದರ ಯುದ್ಧ-ಪೂರ್ವ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಪ್ರಮುಖ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲು ಮತ್ತು ಇರಾಕಿನ ಸೇನೆಯ ಮುನ್ನಡೆಯನ್ನು ವಿಳಂಬಗೊಳಿಸಲು ಇರಾನಿನ ರಕ್ಷಣೆಗಳು ಉತ್ತರದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿವೆ. ಇರಾನ್ ಇರಾಕಿನ ಆಕ್ರಮಣದ ವೇಗವನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿತು ಮತ್ತು ಕ್ರಮೇಣ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯೮೧ ರಲ್ಲಿ, ಇರಾನ್ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರತಿದಾಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅಬಡಾನ್ನ ಇರಾಕಿನ ಮುತ್ತಿಗೆಯನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಅಬಡಾನ್ ಪ್ರತಿ-ಆಕ್ರಮಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಯಿತು. ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦ ರಂದು, ಇರಾನ್ ಮತ್ತೆ ಸುಮಾರು ಮೂರು ವಿಭಾಗಗಳ ಪಡೆಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿತು ಮತ್ತು ಸುಮಾರು ಒಂದು ಲಕ್ಷ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಗಾರ್ಡ್ಗಳು ಖೋರ್ರಾಮ್ಶಹರ್ ನಗರವನ್ನು ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು "ಜೆರುಸಲೆಮ್ ಅಲ್-ಕುಡ್ಸ್ ಆಪರೇಷನ್" ಆಕ್ರಮಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೨೫ ದಿನಗಳ ಭೀಕರ ಹೋರಾಟದ ನಂತರ, ದಕ್ಷಿಣದ ಪ್ರಮುಖ ಬಂದರು ನಗರವಾದ ಖೋರ್ರಾಮ್ಶಹರ್ ನಗರವನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಮರು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಜೂನ್ ೧೦ ರಂದು, ಇರಾಕ್ ಕದನ ವಿರಾಮವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿತು ಮತ್ತು ಏಕಪಕ್ಷೀಯವಾಗಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿತು, ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ಅಲ್ಜಿಯರ್ಸ್ ಒಪ್ಪಂದದ ಮುಂದುವರಿದ ಸಿಂಧುತ್ವವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು ಮತ್ತು ಇರಾಕ್ನ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ಮಾನ್ಯತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಇರಾನ್ನೊಂದಿಗೆ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ೧೯೮೮ ಇರಾನ್-ಇರಾಕ್ ಯುದ್ಧವು ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ತಿರುವು ಪಡೆದ ವರ್ಷ. ಫೆಬ್ರವರಿ ಮತ್ತು ಏಪ್ರಿಲ್ ನಡುವೆ, ಎರಡು ಕಡೆಯವರು ನೂರಾರು ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರರ ಪಟ್ಟಣಗಳನ್ನು ಹೊಡೆಯಲು ಬಳಸಿದರು, ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ "ನಗರದ ಆಕ್ರಮಣ" ವನ್ನು ಸಡಿಲಿಸಿದರು.
ನಂತರದ ಪರಿಣಾಮ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಯುದ್ಧದ ಅಂತ್ಯ
ಯುದ್ಧವು ಏಳು ವರ್ಷಗಳು ಮತ್ತು ೧೧ ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯಿತು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨, ೧೯೮೦ ರಿಂದ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦, ೧೯೮೮ ರವರೆಗೆ, ಮತ್ತು ಸತತವಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಹಂತಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿತು: ಇರಾಕ್ನ ದಾಳಿ, ಇರಾನ್ನ ಪ್ರತಿದಾಳಿ, ಇರಾನ್-ಇರಾಕ್ ಪ್ರತಿದಾಳಿ, ಮತ್ತು ಇರಾಕ್ನ ಪ್ರತಿದಾಳಿ. ಎರಡು ಕಡೆಯವರು ಬಗ್ಗದ ಮತ್ತು ಕದನ ವಿರಾಮಕ್ಕೆ ತುಂಬಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಗೆ ಬೇಡಿಕೆ ಇಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ ಅಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಇಡೀ ದೇಶದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಯೋಜಿಸಿದೆ, ಅದರ ವ್ಯಾಪಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತಾಂಧತೆಯಿಂದ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯನ್ನು ಆಡಲು ಅವರ ಒತ್ತಾಯ.
ಇರಾನ್-ಇರಾಕ್ ಯುದ್ಧವು ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಸುದೀರ್ಘ ಯುದ್ಧಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದು ನಿಜವಾದ ಯುದ್ಧ, ಯಾವುದೇ ವಿಜಯಿ ಇಲ್ಲದ ಪೈರಿಕ್ ಯುದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. ಯುದ್ಧದ ಮೊದಲು, ಇರಾಕ್ ನಮ್ಮ $ ೩೭ ಬಿಲಿಯನ್ ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಯುದ್ಧದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಅದರ ವಿದೇಶಿ ಋಣಭಾರವು $೭೦ ಶತಕೋಟಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗಿದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ $೪೦ ಶತಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟಕ್ಕೆ ನೀಡಬೇಕಾದ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಸಾಲವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು $೩೦ ಶತಕೋಟಿಯು ಇತರ ಅರಬ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ನೀಡಬೇಕಾದ ಸಾಲವಾಗಿದೆ.
ಇರಾಕ್ ಒಂದು ಲಕ್ಷದ ಹದಿನೆಂಟು ಸಾವಿರ ಸಾವುಗಳು,ಎರಡು ಲಕ್ಷದ ಐವತ್ತು ಸಾವಿರ ಗಾಯಗಳು ಮತ್ತು $೩೫೦ ಶತಕೋಟಿ ನೇರ ನಷ್ಟಗಳಲ್ಲಿ (ಮಿಲಿಟರಿ ವೆಚ್ಚಗಳು, ಯುದ್ಧ ಹಾನಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ನಷ್ಟಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ). ಇರಾನ್ ಸಹ $೪೫ ಶತಕೋಟಿ ವಿದೇಶಿ ಸಾಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಮೂರು ಲಕ್ಷದ ಐವತ್ತು ಸಾವಿರ ಸಾವುಗಳು ಮತ್ತುಏಳು ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಗಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಟೆಹ್ರಾನ್ನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಎರಡು ಲಕ್ಷ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಗಂಡನನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ; $೩೦೦ ಬಿಲಿಯನ್ ನಷ್ಟು ನೇರ ನಷ್ಟ. ಯುದ್ಧವು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕನಿಷ್ಠ ೨೦ ರಿಂದ ೩೦ ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಿದೆ. ಈ ಯುದ್ಧವು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ಮೇಲೆ ಭಾರಿ ನಷ್ಟವನ್ನುಂಟುಮಾಡಿತು, ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿತು, ತೈಲ ರಫ್ತುಗಳನ್ನು ಕುಸಿಯಿತು ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರನ್ನು ಕೊಂದಿತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಇರಾಕ್ ಕೂಡ ದೊಡ್ಡ ಸಾಲದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ, ಇದು ಕುವೈತ್ಗೆ ಮಾತ್ರ $೧೪ ಶತಕೋಟಿ ಮೊತ್ತವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸದ್ದಾಂ ಹುಸೇನ್ ಕುವೈತ್ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಲು ಒಂದು ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು.
ಯುದ್ಧದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಎರಡು ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗಡಿಯನ್ನು ಯುದ್ಧಪೂರ್ವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.
ಯುದ್ಧಾನಂತರದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ
ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮುದಾಯದ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ಹಲವು ಬಾರಿ ವಿಫಲವಾಯಿತು. ಜುಲೈ ೧೯೮೮ ರವರೆಗೆ ಇರಾನ್ ಮತ್ತು ಇರಾಕ್ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಔಪಚಾರಿಕ ಕದನವಿರಾಮವು ಆಗಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಂಶಗಳ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ, ಯು ಎಸ್ ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವು ಯುದ್ಧವನ್ನು ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮತ್ತು ಆರಂಭದಿಂದಲೂ ಸುದೀರ್ಘವಾಗಿ ನಾಶಮಾಡಿತು, ಇದು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿತು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತವಲ್ಲದ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟವು ಸಂಭವಿಸಿತು. ಇರಾನ್-ಇರಾಕ್ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ: ಇಬ್ಬರೂ ತಟಸ್ಥತೆ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರದ ಸಮತೋಲನದ ನೀತಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಎರಡೂ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರದ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಇಬ್ಬರೂ ಇರಾನ್ ಅನ್ನು ಓಲೈಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿಗ್ರಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ತಂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿವೆ. ಇರಾಕ್ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ ಎರಡೂ ಗಲ್ಫ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿವೆ, ಇದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ಜಾಗತಿಕ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟವು ತಟಸ್ಥವೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದರೂ ಮತ್ತು ಗಲ್ಫ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೇರವಾಗಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿಲ್ಲ, ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಿತ್ರರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಗುಂಪುಗೂಡಿದರು. ಅವರು ಗಲ್ಫ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಪರಸ್ಪರ ಹಿಂಡಲು ಯುದ್ಧದ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡರು.
ಇತರ ಸಂಗತಿಗಳು
ಇರಾನ್-ಇರಾಕ್ ಯುದ್ಧವು ಈ ಯುದ್ಧದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ದೇಶವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ವಿವಿಧ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದನ್ನು ಇರಾನ್ನಲ್ಲಿ "ಇರಾಕಿ ಆಕ್ರಮಣ "ಹೋಲಿ ವಾರ್ ಆಫ್ ರೆಸಿಸ್ಟೆನ್ಸ್" ಮತ್ತು "ಇರಾನಿನ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಯುದ್ಧ” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇರಾಕ್ನಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು "ಸದ್ದಾಂ ಹುಸೇನ್ನ ಖಾದಿಸ್ಯಾ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ, ಯುದ್ಧವು ಇರಾನ್ ಮತ್ತು ಇರಾಕ್ ನಡುವಿನ ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳ ನೇರ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಂಘರ್ಷವಾಗಿತ್ತು. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡಾಗ, ಅವರು ಪ್ರತಿ ಹ್ಯಾಂಡರ್ನ ಸರಬರಾಜು ಬೆಂಗಾವಲುಗಳನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಇತರ ದೇಶಗಳ ಅನೇಕ ಹಡಗುಗಳು ಸಾವುನೋವುಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದವು. ಇರಾನ್-ಇರಾಕ್ ಹಡಗು ದಾಳಿಯು ೧೯೮೬ ರ ನವೆಂಬರ್ ಮತ್ತು ಡಿಸೆಂಬರ್ನಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧಮಾಡದ ದೇಶಗಳಾದ ಕುವೈತ್ನ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿತು, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್, ಸೋವಿಯತ್ ಯೂನಿಯನ್, ಚೀನಾ, ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್, ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಐದು ಶಾಶ್ವತ ಸದಸ್ಯ , ಚಾರ್ಟರ್ ಹಡಗುಗಳು ಮತ್ತು ಬೆಂಗಾವಲು ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು. ಇರಾಕ್ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ ಎರಡೂ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ನಷ್ಟವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದವು. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಯುದ್ಧಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಅವರು ನಗರಗಳು, ಹಡಗುಗಳು ಮತ್ತು ತೈಲ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಶತ್ರುಗಳ ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡಲು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ನಾಗರಿಕರ ವಿರುದ್ಧ ರಾಸಾಯನಿಕ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ದಾಖಲೆಗಳು ವರದಿ ಮಾಡಿವೆ.
Ref: [೧]