ಹೈದರಾಬಾದ್ ಸಂಸ್ಥಾನ
ಹೈದರಾಬಾದ್ ಸಂಸ್ಥಾನ ( ) [೧] ಒಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವ / ರಾಜಕ ಸಂಸ್ಥಾನ/ ದೇಶ ಭಾರತ ಉಪಖಂಡದ ದಕ್ಷಿಣ-ಮಧ್ಯ ದಕ್ಖಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೈದರಾಬಾದ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ಅದರ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದನ್ನು ಈಗ ಇಂದಿನ ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜ್ಯ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಕಲ್ಯಾಣ-ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಮರಾಠವಾಡ ಪ್ರದೇಶ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಈ ರಾಜ್ಯವನ್ನು 1724 ರಿಂದ 1857 ರವರೆಗೆ ನಿಜಾಮನು ಆಳಿದನು, ಅವನು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ದಕ್ಖನಿನಲ್ಲಿ ಮೊಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಉಪರಾಯ ಆಗಿದ್ದನು. ಹೈದರಾಬಾದ್ ಕ್ರಮೇಣ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮೇಲಧಿಕಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದ ಮೊದಲ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ರಾಜ್ಯವಾಯಿತು, ಇದು ಸಹಕಾರಿ ಮಿತ್ರತ್ವ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿತು. 1901 ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯವು ಸರಾಸರಿ ರೂ. 417,000,000, ಇದು ಭಾರತದ ಶ್ರೀಮಂತ ರಾಜಕ ಸಂಸ್ಥಾನವಾಗಿತ್ತು. [೨] ಹೈದರಾಬಾದ್ ದಕ್ಖಿನದ ಸ್ಥಳೀಯ ನಿವಾಸಿಗಳು, ಜನಾಂಗೀಯ ಹಿನ್ನಲೆಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ, "ಮುಲ್ಕಿ" (ದೇಶವಾಸಿ) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಈ ಪದವನ್ನು ಇಂದಿಗೂ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೩] [೪]
ಈ ಸಂಸ್ಥಾನದ ರಾಜವಂಶವು ನೇರಳ ಕಿರೀಟ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಅಂತಿಮ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನನ್ನು ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು. ಭಾರತದ ವಿಭಜನೆಯ ನಂತರ, ಹೈದರಾಬಾದ್ ಭಾರತದ ಹೊಸ ಅಧಿಪತ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಸ್ತಂಭನ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿತು, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕರ ನೆಲೆಯನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಹಿಂದಿನ ಎಲ್ಲಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿತು. ಭಾರತೀಯ ಅಧಿಪತ್ಯದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನ ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ಅದರ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯು 1948 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು [೫] ತರುವಾಯ, 7 ನೇ ನಿಜಾಮ ಮೀರ್ ಉಸ್ಮಾನ್ ಅಲಿ ಖಾನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಳ್ಳುವ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದನು. [೬]
ಉಲ್ಲೇಖ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ Ali, Cherágh (1886). Hyderabad (Deccan) Under Sir Salar Jung (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Printed at the Education Society's Press.
- ↑ "Imperial Gazetteer2 of India, Volume 13, page 277 – Imperial Gazetteer of India – Digital South Asia Library".
- ↑ Leonard, Karen Isaksen (2007). Locating Home: India's Hyderabadis Abroad (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-5442-2.
- ↑ Reddy, AuthorDeepika. "The 1952 Mulki agitation". Telangana Today (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2019-12-11.
- ↑ Sherman, Taylor C. (2007), "The integration of the princely state of Hyderabad and the making of the postcolonial state in India, 1948–56" (PDF), The Indian Economic and Social History Review, 44 (4): 489–516, doi:10.1177/001946460704400404
- ↑ Chandra, Mukherjee & Mukherjee 2008, p. 96.
