ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ

ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ (Green chemistry)^[೧](ಸಾಸ್ತೇನಬಲ್ ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿ ಅಥವಾ ಸರ್ಕ್ಯೂಲರ್ ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿ ಎಂದು ಕೂಡ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ರಸಾಯನಶ

ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನ ಒಂದು ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿದ್ದು, ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಅಥವಾ ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ.

ಪರಿಸರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮೇಲೆ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿ ದೇ, ಇದರಲ್ಲಿ ನವೀಕರಿಸಲಾಗದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿಧಾನಗಳು ಸೇರಿವೆ.^[೨]

ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಧಾನ ಉದ್ದೇಶಗಳು—ಅಂದರೆ, ಸಂಪತ್ತಿನ ಸಮರ್ಥ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಸಹಜವಾಗಿ ಸುರಕ್ಷಿತ ಅಣುಗಳು, ವಸ್ತುಗಳು, ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ—ವಿವಿಧ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಧಿಸಬಹುದು.^[೩]

ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ

ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ (ಸಮರ್ಥನೀಯ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ): ಮಾನವರ, ಪ್ರಾಣಿಗಳ, ಸಸ್ಯಗಳ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಮೇಲೆ ಹಾನಿಕಾರಕವಾದ ವಸ್ತುಗಳ ಬಳಕೆ ಅಥವಾ ಉತ್ಪತ್ತಿಯನ್ನು ಕನಿಷ್ಠಗೊಳಿಸುವ ಅಥವಾ ತಡೆಯುವ ರಸಾಯನಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ.

ಟಿಪ್ಪಣಿ : ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವು ಪ್ರಾಯೋಗಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಾಲಿನ್ಯ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಶೂನ್ಯ ತ್ಯಾಜ್ಯದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ತೊಡಗಿಸಲು ಖರ್ಚನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಪರಿಸರಾನುಕೂಲ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ.^[೪]

ಇತಿಹಾಸ

1990ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದವರೆಗೆ ರಾಸಾಯನಿಕ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಸವಕಳಿಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಮನವನ್ನು ನೀಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ವಿವಿಧ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದ (ಪರಮಾಣು ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಟಾಲಿಸಿಸ್ಗಳಂತಹ) ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು.

ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪರಿಸರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಪರಿಹಾರ ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಬದಲಾವಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿತ್ತು: "ಎಂಡ್ ಆಫ್ ದ ಪೈಪ್"ದಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ನಿಯಮಿತ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಕಡ್ಡಾಯ ಕ್ರಮದಿಂದ, ಉತ್ಪಾದನಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಆವಿಷ್ಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿನ್ಯಾಸದ ಮೂಲಕ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ತಡೆಯುವತ್ತ ಹಾದಿಯಾಯಿತು. ಈಗ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವೆಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುವ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳ ಶ್ರೇಣಿ 1990ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಿಂದ ಕೊನೆ ಭಾಗದವರೆಗೆ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು, "ಕ್ಲೀನ್" ಮತ್ತು "ಸಾಸ್ತೇನಬಲ್" ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವೆಂಬ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಪದಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಈ ಪದ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ^[೫]

ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ, ಪರಿಸರ ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಸ್ಥೆ ತನ್ನ ಮಾಲಿನ್ಯ ತಡೆಗಾರಿಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು, ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಮಹತ್ತರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿತು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ನಲ್ಲಿ, ಯಾರ್ಕ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸಂಶೋಧಕರು ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿಯೊಳಗಿನ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಜಾಲದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಮತ್ತು ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಆರಂಭಕ್ಕೆ ಸಹಕಾರ ಮಾಡಿದರು^[೬]

ತತ್ವಗಳು

1998ರಲ್ಲಿ, ಪಾಲ್ ಅನಾಸ್ಟಾಸ್ (ಅವರು US EPAಯಲ್ಲಿ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು) ಮತ್ತು ಜಾನ್ ಸಿ. ವಾರ್ನರ್ (ಅವರು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪೋಲರಾಯ್ಡ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದರು) ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಭ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಲು ತತ್ವಗಳೊಂದನ್ನ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.^[೭] ಈ ಹನ್ನೆರಡು ತತ್ವಗಳು ರಸಾಯನಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ವಿವಿಧ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಾಥಮ್ಯಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.

ಈ ತತ್ವಗಳು ಈ ರೀತಿಯ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ:

ಉತ್ಪನ್ನದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ.
ನವೀಕರಣೀಯ ವಸ್ತು ಮಾಲಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ಉಚ್ಛೇತನ.
ಭದ್ರ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಬಳಕೆ (ತೇಳು ದ್ರವಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂ ಡಿದೇ)ಶಕ್ತಿ-ಕ್ಷಮತೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ.
- ಶಕ್ತಿ-ಕ್ಷಮತೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ.
- ತ್ಯಾಜ್ಯದ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದು, ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಆದರ್ಶ ರೂಪವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಹನ್ನೆರಡು ತತ್ವಗಳು:
1. ತಡೆಯುವುದು: ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವುದನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿಯುವುದು ಅದನ್ನು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಅಥವಾ ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಉತ್ತಮ.
2. ಆಟಮ್ ಆರ್ಥಿಕತೆ: ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ವಿಧಾನಗಳು ಅಂತಿಮ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ವಸ್ತುಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಗರಿಷ್ಠಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬೇಕು. ಇದರರ್ಥ ಕಡಿಮೆ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ.ಕಡಿಮೆ ಅಪಾಯಕಾರಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ: ಮಾನವ ಹಾಗೂ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ವಿಷಕಾರಿ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ಅಥವಾ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು.
3. ಭದ್ರ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ: ರಾಸಾಯನಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು , ಕಡಿಮೆ ವಿಷಕಾರಿ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಬೇಕು.
4. ಭದ್ರ ದ್ರಾವಕಗಳು ಮತ್ತು ಸಹಾಯಕ ಪದಾರ್ಥಗಳು: ಅವುಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಾಗ ಬರುವ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿರಬೇಕು.
5. ಶಕ್ತಿ ದಕ್ಷತೆಯ ವಿನ್ಯಾಸ: ಶಕ್ತಿ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಸರ ತಾಪಮಾನ ಮತ್ತು ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಬೇಕು.
6. ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಫೀಡ್‌ಸ್ಟಾಕ್‌ಗಳ ಬಳಕೆ: ಹಾಗೆ ಮಾಡುವುದು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾದಾಗ, ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಫೀಡ್‌ಸ್ಟಾಕ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಕಚ್ಚಾ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು ನವೀಕರಿಸಲಾಗದವುಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತವೆ.
7. ಡೆರಿವೇಟಿವ್‌ಗಳ ಕಡಿತ: ಅನಗತ್ಯ ಡೆರಿವೇಟಿವ್‌ಗಳ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಅಥವಾ ರಕ್ಷಣಾ ಗುಂಪುಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬೇಕು
8. ಕ್ಯಾಟಲಿಸಿಸ್: ಕ್ಯಾಟಲಿಟಿಕ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯು ಪುನ:ಪುನ: ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸ್ಟೊಯಿಕಿಯೋಮೆಟ್ರಿಕ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಿಂತ ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ.
9. ನಾಶಹೊಂದುವ ವಿನ್ಯಾಸ: ರಾಸಾಯನಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಮಲಿನವನ್ನು ತರುವುದು ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಕಾರ್ಯ ಪೂರ್ಣವಾದ ನಂತರ ಅವುಗಳು ಹಾನಿಕಾರಕವಲ್ಲದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಾಗಿ ಒಡೆಯಬೇಕು.
10. ಮಾಲಿನ್ಯ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆಗಾಗಿ ನೈಜ-ಸಮಯದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ: ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪದಾರ್ಥಗಳು ರೂಪುಗೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು ನೈಜ-ಸಮಯ, ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲು ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.
11. ಅಪಘಾತ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆಗಾಗಿ ಅಂತರ್ಗತವಾಗಿ ಸುರಕ್ಷಿತ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ: ಸಾಧ್ಯವಾದಾಗಲೆಲ್ಲಾ, ಒಂದು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿರುವ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಆ ವಸ್ತುಗಳ ರೂಪಗಳನ್ನು ಸ್ಫೋಟಗಳು, ಬೆಂಕಿ ಮತ್ತು ಆಕಸ್ಮಿಕ ಬಿಡುಗಡೆಗಳಂತಹ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಬೇಕು.

ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು

ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಹಸಿರುತನವನ್ನು ಅಳೆಯಲು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ರಾಸಾಯನಿಕ ಉತ್ಪಾದಕತೆ, ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾ ಘಟಕಗಳು ಬೆಲೆ, ರಾಸಾಯನಿಕ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಭದ್ರತೆ, ಉಪಕರಣದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳು, ಶಕ್ತಿಯ ಉಪಯೋಗ, ಮತ್ತು ಉತ್ಪನ್ನದ ಕೆಲಸದ ಸುಲಭತೆ ಹಾಗೂ ಶುದ್ಧೀಕರಣದ ಸುಲಭತೆ ಮುಂತಾದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಒಂದು ಪರಿಮಾಣಾತ್ಮಕ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ,ನೈಟ್ರೊಬೆಂಜೀನ್ ಅನ್ನು ಅನಿಲೀನ್‌ಗೆ ಇಳಿಸುವಿಕೆಯು 100 ರಲ್ಲಿ 64 ಅಂಕಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ, ಇದು ಒಟ್ಟಾರೆ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಎಂದು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ ಆದರೆ HMDS ಅನ್ನು ಬಳಸುವ ಅಮೈಡ್‌ನ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಸಂಯೋಜಿತ 32 ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವು ನ್ಯಾನೊ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಪರಿಸರದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಲು ತಜ್ಞರು ಬಳಸಬೇಕಾದ ಶಕ್ತಿಯಾದ ಸಾಧನವನ್ನಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ನ್ಯಾನೊವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವಾಗ, ಆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಮಾನವನ ಆರೋಗ್ಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು. ಇದು ಅವರ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಪ್ರಸ್ತುತ, ನ್ಯಾನೋ ವಸ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಕಾರ್ಯಪ್ರಯೋಗದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ನೋಟವಿದೆ. ಆದರೆ, ನ್ಯಾನೋಟಾಕ್ಸಿಸಿಟಿ ಎಂಬ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ನಾನ್ಯೊ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾನೂನು, ನೈತಿಕ, ಭದ್ರತೆ, ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಿಂತನೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ.

ಉದಾಹರಣೆ

ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕಗಳು(Green solvents)

ಮಾನವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ದ್ರಾವಕಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಅನ್ವಯವೆಂದರೆ ಬಣ್ಣಗಳು ಮತ್ತು ಲೇಪನಗಳಲ್ಲಿ (46% ಬಳಕೆ). ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳು ಶುಚಿಗೊಳಿಸುವಿಕೆ, ಡಿ-ಗ್ರೀಸ್, ಅಂಟುಗಳು ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದ್ರಾವಕಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿಷಕಾರಿ ಅಥವಾ ಕ್ಲೋರಿನೇಟೆಡ್ ಆಗಿರುತ್ತವೆ. ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕಗಳು, ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಹಾನಿಕಾರಕ ಮತ್ತು ಮೇಲಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಮರ್ಥನೀಯ. ತಾತ್ತ್ವಿಕವಾಗಿ, ದ್ರಾವಕಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ವಿಘಟನೆಯು ನಿರುಪದ್ರವಿ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನಗಳಿಂದ ಅದೇ ದ್ರಾವಕಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಜೈವಿಕ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯಿಂದ ದ್ರಾವಕಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿಕಾರಕವಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಉತ್ಪನ್ನ ಅಥವಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ದ್ರಾವಕವನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡುವಾಗ ದ್ರಾವಕ ತಯಾರಿಕೆಯ ಪರಿಸರ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು. ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕಾದ ಮತ್ತೊಂದು ಅಂಶವೆಂದರೆ ಬಳಕೆಯ ನಂತರ ದ್ರಾವಕದ ಭವಿಷ್ಯ. ದ್ರಾವಕವನ್ನು ದ್ರಾವಕ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಮರುಬಳಕೆ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಸುತ್ತುವರಿದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಮರುಬಳಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಶಕ್ತಿಯ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಹಾನಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು; ಅಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಲು ಶಕ್ತಿ-ತೀವ್ರವಾದ ನೀರು, ಹಸಿರು ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಸೇವನೆಯಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ದ್ರಾವಕ ಉತ್ಪನ್ನವು ಬಳಕೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ದ್ರಾವಕದ ಪರಿಸರದ ಪ್ರಭಾವವು ಶಕ್ತಿಯ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ದ್ರಾವಕ ಮರುಬಳಕೆಯ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ; ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನೀರು ಹಸಿರು ಆಯ್ಕೆಯಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ತೊಟ್ಟಿಲಿನಿಂದ ಸಮಾಧಿಯವರೆಗೆ (ಅಥವಾ ಮರುಬಳಕೆಯ ವೇಳೆ ತೊಟ್ಟಿಲು ತೊಟ್ಟಿಲು) ದ್ರಾವಕದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಜೀವಿತಾವಧಿಯ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು. ಆದ್ದರಿಂದ ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕದ ಅತ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿರುತ್ತದೆ: "ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕವು ದ್ರಾವಕವಾಗಿದ್ದು ಅದು ಉತ್ಪನ್ನ ಅಥವಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಅದರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಜೀವನ ಚಕ್ರದ ಮೇಲೆ ಕನಿಷ್ಠ ಪರಿಸರ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ." ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಪ್ರಕಾರ, ಒಂದು ದ್ರಾವಕವು ಒಂದು ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗೆ ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿರಬಹುದು (ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಆ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗೆ ಬಳಸಬಹುದಾದ ಯಾವುದೇ ಇತರ ದ್ರಾವಕಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಪರಿಸರ ಹಾನಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ) ಮತ್ತು ಬೇರೆ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗೆ ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ನೀರು, ಇದು ಟಾಯ್ಲೆಟ್ ಬೌಲ್ ಕ್ಲೀನರ್‌ನಂತಹ ಗ್ರಾಹಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ತುಂಬಾ ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕವಾಗಿದೆ ಆದರೆ ಪಾಲಿಟೆಟ್ರಾಫ್ಲೋರೋಎಥಿಲೀನ್ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕವಲ್ಲ. ಆ ಪಾಲಿಮರ್‌ನ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ, ನೀರನ್ನು ದ್ರಾವಕವಾಗಿ ಬಳಸಲು ಹೆಚ್ಚು ನಿರಂತರವಾಗಿರುವ ಪರ್ಫ್ಲೋರಿನೇಟೆಡ್ ಸರ್ಫ್ಯಾಕ್ಟಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಬದಲಾಗಿ, ಸೂಪರ್‌ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಆ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗೆ ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕವಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಯಾವುದೇ ಸರ್ಫ್ಯಾಕ್ಟಂಟ್ ಇಲ್ಲದೆ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾರಾಂಶದಲ್ಲಿ, ಘೋಷಣೆಯು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರದ ಹೊರತು ಯಾವುದೇ ದ್ರಾವಕವನ್ನು "ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕ" ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಕೃತಕ ತಂತ್ರಗಳು

ಕಾದಂಬರಿ ಅಥವಾ ವರ್ಧಿತ ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ತಂತ್ರಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸುಧಾರಿತ ಪರಿಸರ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಅನುಸರಣೆಯನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, 2005 ರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಯ್ವೆಸ್ ಚೌವಿನ್, ರಾಬರ್ಟ್ ಹೆಚ್. ಗ್ರಬ್ಸ್ ಮತ್ತು ರಿಚರ್ಡ್ ಆರ್. ಸ್ಕ್ರೋಕ್ ಅವರಿಗೆ ಸಾವಯವ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಮೆಟಾಥೆಸಿಸ್ ವಿಧಾನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ನೀಡಲಾಯಿತು, ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು "ಸ್ಮಾರ್ಟರ್ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಅದರ ಕೊಡುಗೆಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. " 2005 ರ ವಿಮರ್ಶೆಯು ಸಾವಯವ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದೆ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ: ಸೂಪರ್ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಅನ್ನು ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕವಾಗಿ ಬಳಸುವುದು, ಶುದ್ಧ ಆಕ್ಸಿಡೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಜಲೀಯ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಪೆರಾಕ್ಸೈಡ್ ಮತ್ತು ಅಸಮಪಾರ್ಶ್ವದ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಬಳಕೆ. ಅನ್ವಯಿಕ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳೆಂದರೆ ಸೂಪರ್ ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ವಾಟರ್ ಆಕ್ಸಿಡೇಶನ್, ನೀರಿನ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು ಮತ್ತು ಒಣ ಮಾಧ್ಯಮದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು. ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಜೈವಿಕ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಒಂದು ಭರವಸೆಯ ತಂತ್ರವಾಗಿಯೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾದಲ್ಲಿ ರೋಚೆಯಿಂದ ಹುದುಗಿಸಿದ ಟ್ಯಾಮಿಫ್ಲು ಪೂರ್ವಗಾಮಿಯಾದ ಶಿಕಿಮೇಟ್‌ನಂತಹ ಇಂಜಿನಿಯರ್ಡ್ ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಬಹುದು. ಕ್ಲಿಕ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಶೈಲಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಗುರಿಗಳೊಂದಿಗೆ. 'ಗ್ರೀನ್ ಫಾರ್ಮಸಿ' ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಇದೇ ರೀತಿಯ ತತ್ವಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಕರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್

1996 ರಲ್ಲಿ, ಡೌ ಕೆಮಿಕಲ್ ಪಾಲಿಸ್ಟೈರೀನ್ ಫೋಮ್ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ 100% ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಊದುವ ಏಜೆಂಟ್‌ಗಾಗಿ 1996 ಗ್ರೀನರ್ ರಿಯಾಕ್ಷನ್ ಕಂಡೀಷನ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. ಪಾಲಿಸ್ಟೈರೀನ್ ಫೋಮ್ ಪ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಸಾಗಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಸ್ತುವಾಗಿದೆ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿಯೇ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಏಳು ನೂರು ಮಿಲಿಯನ್ ಪೌಂಡ್‌ಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ, CFC ಮತ್ತು ಇತರ ಓಝೋನ್-ಕ್ಷೀಣಗೊಳಿಸುವ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಫೋಮ್ ಶೀಟ್‌ಗಳ ಉತ್ಪಾದನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಇದು ಗಂಭೀರವಾದ ಪರಿಸರ ಅಪಾಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ದಹಿಸುವ, ಸ್ಫೋಟಕ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷಕಾರಿ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್‌ಗಳನ್ನು CFC ಬದಲಿಯಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅವುಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಡೌ ಕೆಮಿಕಲ್ ಸೂಪರ್ ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಸಮಾನವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದೆ ಊದುವ ಏಜೆಂಟ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಪಾಲಿಸ್ಟೈರೀನ್ ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸುಲಭವಾಗಿ ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದ CO2 ಅನ್ನು ಇತರ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಂದ ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ನಿವ್ವಳ ಇಂಗಾಲವು ಶೂನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

↑ "Green Chemistry". Wikipedia. Retrieved 28 December 2024.
↑ "green chemistry".
↑ "green chemistry". wikipedia.
↑ Marteel, Anne E.; Davies, Julian A.; Olson, Walter W.; Abraham, Martin A. (2003). "GREEN CHEMISTRY AND ENGINEERING: Drivers, Metrics, and Reduction to Practice". Annual Review of Environment and Resources. 28: 401–428. doi:10.1146/annurev.energy.28.011503.163459. Retrieved 28 December 2024.
↑ E. J.; Breyman, S., Woodhouse,. [doi:10.1177/0162243904271726 ""Green chemistry as social movement?""]. sage journals. {{cite web}}: Check |url= value (help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ J.A., Linthorst,. [. doi:10.1007/s10698-009-9079-4 ""An overview: Origins and development of green chemistry""]. {{cite web}}: Check |url= value (help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ "Green chemistry: theory and practice. Oxford [England]; New York: Oxford University Press. ISBN 9780198502340". {{cite web}}: |first= missing |last= (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[1] "Green Chemistry". Wikipedia. Retrieved 28 December 2024.

[2] "green chemistry".

[3] "green chemistry". wikipedia.

[4] Marteel, Anne E.; Davies, Julian A.; Olson, Walter W.; Abraham, Martin A. (2003). "GREEN CHEMISTRY AND ENGINEERING: Drivers, Metrics, and Reduction to Practice". Annual Review of Environment and Resources. 28: 401–428. doi:10.1146/annurev.energy.28.011503.163459. Retrieved 28 December 2024.

[5] E. J.; Breyman, S., Woodhouse,. [doi:10.1177/0162243904271726 ""Green chemistry as social movement?""]. sage journals. {{cite web}}: Check |url= value (help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[6] J.A., Linthorst,. [. doi:10.1007/s10698-009-9079-4 ""An overview: Origins and development of green chemistry""]. {{cite web}}: Check |url= value (help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[7] "Green chemistry: theory and practice. Oxford [England]; New York: Oxford University Press. ISBN 9780198502340". {{cite web}}: |first= missing |last= (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[೧]

[೨]

[೩]

[೪]

[೫]

[೬]

[೭]