ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ
ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ (Green chemistry)[೧](ಸಾಸ್ತೇನಬಲ್ ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿ ಅಥವಾ ಸರ್ಕ್ಯೂಲರ್ ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿ ಎಂದು ಕೂಡ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ರಸಾಯನ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನ ಒಂದು ಶಾಖೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅಪಾಯಕರ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಅಥವಾ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಡೆಯುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸದ ಮೇಲೆ ಗಮನಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಪರಿಸರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವು ಕಲುಷಿತ ರಸಾಯನಿಕಗಳ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮೇಲೆ ಬೀರುವ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನೇ ಕುರಿತು ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸುವಂತೆ, ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ, ಪರಿಸರದ ಮೇಲೆ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಭಾವದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರಿತವಾಗಿರುತ್ತದ,.ಪುನರ್ವಿನಿಯೋಗ ಮಾಡಲಾಗದ ಸಂಪತ್ತುಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ತಡೆಯಲು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಆಧಾರಿತ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಧಾನ ಉದ್ದೇಶಗಳು—ಅಂದರೆ, ಸಂಪತ್ತಿನ ಸಮರ್ಥ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಸಹಜವಾಗಿ ಸುರಕ್ಷಿತ ಅಣುಗಳು, ವಸ್ತುಗಳು, ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ—ವಿವಿಧ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಧಿಸಬಹುದು.[೨]
ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ (ಸಮರ್ಥನೀಯ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ): ಮಾನವರ, ಪ್ರಾಣಿಗಳ, ಸಸ್ಯಗಳ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಮೇಲೆ ಹಾನಿಕಾರಕವಾದ ವಸ್ತುಗಳ ಬಳಕೆ ಅಥವಾ ಉತ್ಪತ್ತಿಯನ್ನು ಕನಿಷ್ಠಗೊಳಿಸುವ ಅಥವಾ ತಡೆಯುವ ರಸಾಯನಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ.
ಟಿಪ್ಪಣಿ : ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವು ಪ್ರಾಯೋಗಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಾಲಿನ್ಯ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಶೂನ್ಯ ತ್ಯಾಜ್ಯದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ತೊಡಗಿಸಲು ಖರ್ಚನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಪರಿಸರಾನುಕೂಲ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ.[೩]
ಇತಿಹಾ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]1990ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದವರೆಗೆ ರಾಸಾಯನಿಕ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಸವಕಳಿಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಮನವನ್ನು ನೀಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ವಿವಿಧ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದ (ಪರಮಾಣು ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಟಾಲಿಸಿಸ್ಗಳಂತಹ) ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು.
ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪರಿಸರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಪರಿಹಾರ ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಬದಲಾವಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿತ್ತು: "ಎಂಡ್ ಆಫ್ ದ ಪೈಪ್"ದಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ನಿಯಮಿತ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಕಡ್ಡಾಯ ಕ್ರಮದಿಂದ, ಉತ್ಪಾದನಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಆವಿಷ್ಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿನ್ಯಾಸದ ಮೂಲಕ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ತಡೆಯುವತ್ತ ಹಾದಿಯಾಯಿತು. ಈಗ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವೆಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುವ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳ ಶ್ರೇಣಿ 1990ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಿಂದ ಕೊನೆ ಭಾಗದವರೆಗೆ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು, "ಕ್ಲೀನ್" ಮತ್ತು "ಸಾಸ್ತೇನಬಲ್" ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವೆಂಬ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಪದಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಈ ಪದ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.
ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ, ಪರಿಸರ ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಸ್ಥೆ (Environmental Protection Agency) ತನ್ನ ಮಾಲಿನ್ಯ ತಡೆಗಾರಿಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು, ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಮಹತ್ತರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿತು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ನಲ್ಲಿ, ಯಾರ್ಕ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ( University of York) ಸಂಶೋಧಕರು ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿಯೊಳಗಿನ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಜಾಲದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಮತ್ತು ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಆರಂಭಕ್ಕೆ ಸಹಕಾರ ಮಾಡಿದರು.
ತತ್ವಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]1998ರಲ್ಲಿ, ಪಾಲ್ ಅನಾಸ್ಟಾಸ್ (ಅವರು US EPAಯಲ್ಲಿ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು) ಮತ್ತು ಜಾನ್ ಸಿ. ವಾರ್ನರ್ (ಅವರು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪೋಲರಾಯ್ಡ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದರು) ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಭ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಲು ತತ್ವಗಳೊಂದನ್ನ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಈ ಹನ್ನೆರಡು ತತ್ವಗಳು ರಸಾಯನಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ವಿವಿಧ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಾಥಮ್ಯಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.
ಈ ತತ್ವಗಳು ಈ ರೀತಿಯ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ:
- ಉತ್ಪನ್ನದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ.
- ನವೀಕರಣೀಯ ವಸ್ತು ಮಾಲಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ಉಚ್ಛೇತನ.
- ಭದ್ರ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಬಳಕೆ (ತೇಳು ದ್ರವಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ).
principles of green chemistry - ಶಕ್ತಿ-ಕ್ಷಮತೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ.
ತ್ಯಾಜ್ಯ ಉತ್ಪತ್ತಿಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದು, ಇದನ್ನು ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಆದರ್ಶ ರೂಪವಾಗಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಹನ್ನೆರಡು ತತ್ವಗಳು:
- ತಡೆಯುವುದು: ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವುದನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿಯುವುದು ಅದನ್ನು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಅಥವಾ ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಉತ್ತಮ.
- ಆಟಮ್ ಆರ್ಥಿಕತೆ: ಸಂಶ್ಲೇಷಣಾ ವಿಧಾನಗಳು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಎಲ್ಲಾ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಅಂತಿಮ ಉತ್ಪನ್ನದಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಬೇಕು. ಇದರಿಂದ ಕಡಿಮೆ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
- ಕಡಿಮೆ ಅಪಾಯಕಾರಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ: ಮಾನವ ಹಾಗೂ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ವಿಷಕಾರಿ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ಅಥವಾ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು.
- ಭದ್ರ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ: ರಾಸಾಯನಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಬೇಕಾದ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ತೂಕಬಾರದಂತೆ ಸಾಧಿಸಲು, ಅಲ್ಪ ವಿಷಕಾರಿತ್ವದಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಬೇಕು.
- ಭದ್ರ ದ್ರಾವಕಗಳು ಮತ್ತು ಸಹಾಯಕ ಪದಾರ್ಥಗಳು: ಅವುಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಾಗ ಬರುವ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿರಬೇಕು.
- ಶಕ್ತಿ ದಕ್ಷತೆಯ ವಿನ್ಯಾಸ: ಶಕ್ತಿ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಸರ ತಾಪಮಾನ ಮತ್ತು ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಬೇಕು.
- ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಮಾಲಿಕೆಗಳ ಬಳಕೆ: ಸಾಧ್ಯವಾದಲ್ಲಿ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳು ಅಥವಾ ಮಾಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ನೀಡಬೇಕು.
- ಡೆರಿವೇಟಿವ್‌ಗಳ ಕಡಿತ: ಅನಗತ್ಯ ಡೆರಿವೇಟಿವ್‌ಗಳ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಅಥವಾ ರಕ್ಷಣಾ ಗುಂಪುಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬೇಕು.
- ಕ್ಯಾಟಲಿಸಿಸ್: ಕ್ಯಾಟಲಿಟಿಕ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯು ಪುನ:ಪುನ: ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸ್ಟೊಯಿಕಿಯೋಮೆಟ್ರಿಕ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಿಂತ ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ.
- ನಾಶಹೊಂದುವ ವಿನ್ಯಾಸ: ರಾಸಾಯನಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಮಲಿನವನ್ನು ತರುವುದು ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಕಾರ್ಯ ಪೂರ್ಣವಾದ ನಂತರ ಅಪಾಯವಿಲ್ಲದ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ವಿಭಜನೆ ಹೊಂದಬೇಕು.
- ತ್ವರಿತ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ: ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಜನಿತವಾಗುವ ಅಪಾಯಕಾರಿ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವ ಇನ್-ಪ್ರಾಸೆಸ್ ತ್ವರಿತ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಬೇಕು.
- ಅಪಘಾತ ತಡೆಯ ಭದ್ರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ: ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ರೂಪಗಳನ್ನು, ಸ್ಫೋಟ, ಅಗ್ನಿ ಅಥವಾ ಅಚಾನಕ ಹಾನಿಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಬೇಕು.
ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಹಸಿರುತನವನ್ನು ಅಳೆಯಲು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ರಾಸಾಯನಿಕ ಉತ್ಪಾದಕತೆ, ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾ ಘಟಕಗಳು ಬೆಲೆ, ರಾಸಾಯನಿಕ ಹ್ಯಾಂಡ್ಲಿಂಗ್‌ದ ಭದ್ರತೆ, ಉಪಕರಣದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳು, ಶಕ್ತಿಯ ಉಪಯೋಗ, ಮತ್ತು ಉತ್ಪನ್ನದ ವಿಲ್ಲಿವು ಹಾಗೂ ಶುದ್ಧೀಕರಣದ ಸುಲಭತೆ ಮುಂತಾದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ.
ಒಂದು ಸಂಖ್ಯಾತ್ಮಕ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ, ನೈಟ್ರೊಬೆಂಜೀನ್‌ನ ಅನಿಲೀನ್‌ಗೆ ಹ್ರಾಸವನ್ನು 100 ಅಂಕಗಳಿಂದ 64 ಅಂಕಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದು, ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ HMDS ಬಳಸಿ ಆಮೈಡ್ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಕೇವಲ 32 ಅಂಕಗಳನ್ನು ಪಡೆದು ಸಮರ್ಪಕವೆಂದು ಮಾತ್ರ ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವು ನ್ಯಾನೊ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಪರಿಸರದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಲು ತಜ್ಞರು ಬಳಸಬೇಕಾದ ಶಕ್ತಿಯಾದ ಸಾಧನವನ್ನಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ನ್ಯಾನೋ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವಾಗ, ಆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಆರೋಗ್ಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು. ಇದರಿಂದ ಅವುಗಳ ದೀರ್ಘಕಾಲಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಹಾರಿತೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಬಹುದು.
ಪ್ರಸ್ತುತ, ನ್ಯಾನೋ ವಸ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಕಾರ್ಯಪ್ರಯೋಗದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ನೋಟವಿದೆ. ಆದರೆ, ನ್ಯಾನೋಟಾಕ್ಸಿಸಿಟಿ ಎಂಬ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಹೀಗಾಗಿ, ನಾನ್ಯೊ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾನೂನು, ನೈತಿಕ, ಭದ್ರತೆ, ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಿಂತನೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಉದಾಹರಣೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕಗಳು(Green solvents)
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ದ್ರಾವಕಗಳನ್ನು ಮಾನವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣಗಳು ಮತ್ತು ಲೇಪನೆಗಳು (46% ಬಳಕೆ) ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ಇತರ ಚಿಕ್ಕಪ್ರಮಾಣದ ಬಳಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಲೀನಿಂಗ್, ಡಿ-ಗ್ರೀಸ್ ಮಾಡುವುದು, ಅಂಟು ಪದಾರ್ಥಗಳು ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಸೇರಿವೆ. ಸಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದ್ರಾವಕಗಳು ಅನೇಕ ಬಾರಿ ವಿಷಕಾರಿ ಅಥವಾ ಕ್ಲೋರಿನೇಟ್‌ ಆಗಿರುತ್ತವೆ. ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕಗಳು, ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಹಾನಿಕಾರಕವಾಗಿದ್ದು, ಹೆಚ್ಚು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆದರ್ಶವಾಗಿ, ಇವು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಸಂಪತ್ತುಗಳಿಂದ ಉತ್ಭವಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಪಾರಿಸ್ಥಿತಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಲ್ಲದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬೊಜ್ಜುಗೊಳ್ಳಬೇಕು.
ಹೀಗಿದ್ದರೂ, ಜೈವಪುಂಜದಿಂದ ದ್ರಾವಕಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವುದು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಫಾಸಿಲ್ ಇಂಧನಗಳಿಂದ ಅದೇ ದ್ರಾವಕಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿಕಾರಕವಾಗಬಹುದು. ಹೀಗಾಗಿ, ಉತ್ಪನ್ನ ಅಥವಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ದ್ರಾವಕವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವಾಗ ಅದರ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಪರಿಸರ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಬಳಕೆ ನಂತರದ ದ್ರಾವಕದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನೂ ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು.
ಒಂದೇ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಣೆ/ಮರುಬಳಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಮರುಬಳಕೆ ಸಂಬಂಧಿತ ಶಕ್ತಿಯ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಹಾನಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಶುದ್ಧೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಕ್ತಿಯ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ನೀರಿನಂತಹ ದ್ರಾವಕ ಹಸಿರಾಗಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಬಳಕೆ ನಂತರ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳ್ಳುವ ದ್ರಾವಕದ ಬಗ್ಗೆ, ಶಕ್ತಿಯ ವೆಚ್ಚಕ್ಕಿಂತ ಅದರ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಪರಿಸರ ಪರಿಣಾಮ ಹೆಚ್ಚು ಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ನೀರು ಬಹುತೇಕ ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಗ್ರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಪ್ರಕಾರ:
"ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕವೆಂದರೆ, ಆ ದ್ರಾವಕವು ಅದರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಆಜೀವ ಚಕ್ರದಾದ್ಯಂತ (ಕ್ರೇಡಲ್ ಟು ಗ್ರೇವ್ ಅಥವಾ ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಕ್ರೇಡಲ್ ಟು ಕ್ರೇಡಲ್) ಉತ್ಪನ್ನ ಅಥವಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಅತ್ಯಲ್ಪ ಪರಿಸರ ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ."
ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವಿವರಗಳು:
ಒಂದು ದ್ರಾವಕ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಬಳಕೆಗೆ ಹಸಿರು ಆಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಬೇರೆ ಬಳಕೆಗೆ ಹಸಿರು ಆಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ:
ನೀರು: ಶೌಚಾಲಯ ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಂತೆ ಗ್ರಾಹಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಪೊಲಿಟೆಟ್ರಾಫ್ಲೂರೋಇಥಿಲೀನ್ (PTFE) ತಯಾರಿಸಲು ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
PTFE ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಗೆ, ಪರ್ಫ್ಲೂರೊಸರ್ಫ್ಯಾಕ್ಟೆಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ, ಇವು ಬಹಳ ತಟಸ್ಥವಾಗಿದೆ.
ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಅತಿದ್ರವ ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಉತ್ತಮ ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಯಾವುದೇ ಸರ್ಫ್ಯಾಕ್ಟೆಂಟ್‌ವಿಲ್ಲದೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಾರಾಂಶ:
ಯಾವುದೇ ದ್ರಾವಕವನ್ನು "ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕ" ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲು ಅದು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಬಳಕೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಬೇಕು.
ಕೃತಕ ತಂತ್ರಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಕೃತಕ ತಂತ್ರಗಳು (Synthetic Techniques)
ಹೊಸ ಅಥವಾ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶ್ಲೇಷಣಾ ತಂತ್ರಗಳು ಪರಿಸರದ ಮೇಲೆ ಉತ್ತಮ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಒದಗಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ನೆರವಾಗುತ್ತವೆ.
ಉದಾಹರಣೆ:
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]2005ರಲ್ಲಿ, ಯೀವ್ಸ್ ಷೋವಿನ್, ರಾಬರ್ಟ್ ಹೆಚ್. ಗ್ರಬ್‌ಸ್ ಮತ್ತು ರಿಚರ್ಡ್ ಆರ್. ಶ್ರಾಕ್ ಅವರಿಗೆ ಆರ್ಗ್ಯಾನಿಕ್ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಮೆಟಾಥಿಸಿಸ್ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಲಾಯಿತು.
ಇದು ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ "ಚುರುಕು ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ" ಆದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಗಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು.
2005ರ ವಿಮರ್ಶೆಯ ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು:
ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಆರ್ಗ್ಯಾನಿಕ್ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು:
ಅತಿದ್ರವ ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ (Supercritical CO₂) ಬಳಕೆ ಹಸಿರು ದ್ರಾವಕವಾಗಿ.
ಶುದ್ಧ ಆಕ್ಸೀಕರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಜಲೀಯ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಪರಾಕ್ಸೈಡ್ ಬಳಕೆ.
ಅಸಿಮೆಟ್ರಿಕ್ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಬಳಕೆ.
ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಇನ್ನಷ್ಟು ಉದಾಹರಣೆಗಳು:
ಅತಿದ್ರವ ಜಲ ಆಕ್ಸಿಡೇಶನ್.
ಜಲದ ಮೇಲೆ ನಡೆಯುವ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು.
ಒಣ ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು.
ಜೈವ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್:
ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಭರವಸೆಯ ತಂತ್ರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಎಂಜಿನಿಯರ್ಡ್ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಬಹುದು.
ಶಿಕಿಮೇಟ್ (ಟ್ಯಾಮಿಫ್ಲೂ ಪೂರ್ವಗಾಮಿ) ಅನ್ನು ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳಲ್ಲಿ ಫರ್ಮೆಂಟೇಶನ್ ಮೂಲಕ ರೋಶೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.
"ಕ್ಲಿಕ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ":
ಇದನ್ನು ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಗುರಿಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾದ ಸಂಶ್ಲೇಷಣಾ ಶೈಲಿಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಕರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಬ್ಲೋಯಿಂಗ್ ಏಜೆಂಟ್:
1996ರಲ್ಲಿ, ಡೌ ಕೆಮಿಕಲ್ ಕಂಪನಿಗೆ 100% ಕರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಬ್ಲೋಯಿಂಗ್ ಏಜೆಂಟ್ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಹಸಿರು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾ ಸ್ಥಿತಿಗಳ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದೊರಕಿತು.
ಇದು ಪಾಲಿಸ್ಟೈರಿನ್ ಫೋಮ್ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಸಾರಿಗಾ ವಸ್ತು.
ಫೋಮ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲು CFC ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಓಝೋನ್-ನಾಶಕ ರಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಇದು ಗಂಭೀರ ಪರಿಸರದ ಅಪಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು.
ನಂತರ, ಅಗ್ನಿಶಾಮಕ, ಸ್ಫೋಟಕ ಅಥವಾ ವಿಷಕಾರಿ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್‌ಗಳನ್ನು CFCಗೆ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
ಡೌ ಕೆಮಿಕಲ್ ಅತಿದ್ರವ CO₂ ಅನ್ನು ಬಳಸುವುದರ ಮೂಲಕ, ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದಂತೆ ಮಾಡಿತು.
ಇದರಿಂದ ಪಾಲಿಸ್ಟೈರಿನ್ ಮರುಬಳಕೆ ಸುಲಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಬಳಸುವ CO₂ ಅನ್ನು ಇತರ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಂದ ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಜಾಲ ಇಂಗಾಲದ ಉಸಿರಾಟ ಶೂನ್ಯ (Net Carbon Emission Zero) ಆಗಿರುತ್ತದೆ.
- ↑ "Green Chemistry". Wikipedia. Retrieved 28 December 2024.
- ↑ "Annual Review of Chemical and Biomolecular Engineering". wikipedia. Retrieved 28 December 2024.
- ↑ Marteel, Anne E.; Davies, Julian A.; Olson, Walter W.; Abraham, Martin A. (2003). "GREEN CHEMISTRY AND ENGINEERING: Drivers, Metrics, and Reduction to Practice". Annual Review of Environment and Resources. 28: 401–428. doi:10.1146/annurev.energy.28.011503.163459. Retrieved 28 December 2024.