ಸರ್ವ ಶಿಕ್ಶಾಅಭಿಯನ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಸರ್ವ ಶಿಕ್ಷಾ ಅಭಿಯಾನ (ಹಿಂದಿ: सर्व शिक्षा अभियान, ಇಂಗ್ಲೀಷ್: ಎಜುಕೇಶನ್ ಫಾರ್ ಆಲ್ ಮೂವ್‌ಮೆಂಟ್), ಅಥವಾ SSA, ಸಂವಿಧಾನದ 86 ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿಯಾದ [ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ]] "ಸಮಯಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ" ಸಾರ್ವತ್ರಿಕಗೊಳಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಭಾರತೀಯ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. ಭಾರತವು 6 ರಿಂದ 14 ವರ್ಷದೊಳಗಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಉಚಿತ ಮತ್ತು ಕಡ್ಡಾಯ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು (2001 ರಲ್ಲಿ 206 ಮಿಲಿಯನ್ ಮಕ್ಕಳು ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ) ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕು (ಲೇಖನ- 21A). ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿದ್ದರು. ಇದು 2010 ರ ವೇಳೆಗೆ 6 ರಿಂದ 14 ವರ್ಷದೊಳಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಮಯದ ಮಿತಿಯನ್ನು ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಮುಂದಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.

ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿ, ಇದು 2002 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು SSA 2000-2001 ರಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ. [೧] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ ಜಿಲ್ಲಾ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು (DPEP) ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ ಅದರ ಬೇರುಗಳು 1993-1994 ಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗುತ್ತವೆ. [೨] DPEP, ಹಲವಾರು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ, ದೇಶದ 18 ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ 272 ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [೩] ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ (85%) ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು (15%) ಹಂಚಿಕೊಂಡಿವೆ. ವಿಶ್ವ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಡಿಪಾರ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್ ಫಾರ್ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್ (DFID) ಮತ್ತು UNICEF ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಬಾಹ್ಯ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳಿಂದ ಕೇಂದ್ರ ಪಾಲನ್ನು ಹಣ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. [೪] 2001 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, $1500 ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಬದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು 50 ಮಿಲಿಯನ್ ಮಕ್ಕಳು ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದರು. DPEP ಯ ಹಂತ I ರ ಪ್ರಭಾವದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲೆ ಅದರ ನಿವ್ವಳ ಪ್ರಭಾವವು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಲೇಖಕರು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಹುಡುಗಿಯರ ದಾಖಲಾತಿಯ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಭಾವದ ಬಗ್ಗೆ ಕಡಿಮೆ ಪುರಾವೆಗಳಿಲ್ಲ. ಅದೇನೇ ಇದ್ದರೂ, DPEP ಯಲ್ಲಿನ ಹೂಡಿಕೆಯು ವ್ಯರ್ಥವಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದರು, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲಾ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಳಿಗೆ ಹೊಸ ವಿಧಾನವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. [೪]

ಶಿಕ್ಷಣ ಹಕ್ಕು ಕಾಯಿದೆ (RTE) 1 ಏಪ್ರಿಲ್ 2010 ರಂದು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಕೆಲವು ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು ಮತ್ತು ನೀತಿ ನಿರೂಪಕರು ಈ ಕಾಯಿದೆಯ ಅಂಗೀಕಾರದೊಂದಿಗೆ, ಅದರ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಕಾನೂನು ಬಲವನ್ನು SSA ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. [೫]

ನಿಧಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಇದರ ಆರಂಭಿಕ ವೆಚ್ಚ 7,000 ಕೋಟಿ ಮತ್ತು 2011-12 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ₹ 21,000 ಕೋಟಿ ಈ ಯೋಜನೆಗೆ, ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ 40 ಪ್ರತಿಶತ ಹೆಚ್ಚಳ. [೬] ಅನೇಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಟ್ರಸ್ಟ್ ಸಹ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯವಾದಂತೆ ನಿಧಿಯೂ ಬೆಳೆಯಿತು.

ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸರ್ವ ಶಿಕ್ಷಾ ಅಭಿಯಾನ (SSA) ಯುನಿವರ್ಸಲ್ ಎಲಿಮೆಂಟರಿ ಶಿಕ್ಷಣದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಮಿಷನ್ ಮೋಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಮುದಾಯ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮಾನವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ. ಇದು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮೂಲ ಶಿಕ್ಷಣದ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. [೭] ಸರ್ವ ಶಿಕ್ಷಾ ಅಭಿಯಾನ (SSA) ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು "ಸ್ಕೂಲ್ ಚಲೇನ್ ಹಮ್" ಕವಿತೆಯನ್ನು ಮೆಹಬೂಬ್ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. [೮]

ಪಧೇ ಭಾರತ ಬಧೇ ಭಾರತ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪಧೇ ಭಾರತ್ ಬಾಧೆ ಭಾರತ್ ಸರ್ವಶಿಕ್ಷಾ ಅಭಿಯಾನದ ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ಉಪ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. [೯] [೧೦] ಆರಂಭಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಓದಲು ವಿಫಲರಾದ ಮಕ್ಕಳು ಇತರ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಂದುಳಿದಿದ್ದಾರೆ. I ಮತ್ತು II ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಮಗ್ರ ಆರಂಭಿಕ ಓದುವಿಕೆ, ಬರವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ಗಣಿತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ₹ 762 ಕೋಟಿ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಮುದ್ರಣ ಸಮೃದ್ಧ ವಾತಾವರಣ, ಪುಸ್ತಕಗಳ ಸಮಯೋಚಿತ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಲ್ಲದೆ ಹೊಸ ಶಿಕ್ಷಕರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. [೧೧]  ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಎ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ಧಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ವಿವಿಧ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು 2000-2001 ರಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವರ್ಗಗಳ ಅಂತರವನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆಯ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ. SSA ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಳು, ಹೊಸ ಶಾಲೆಗಳ ಪ್ರಾರಂಭ ಮತ್ತು ಪರ್ಯಾಯ ಶಾಲಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು, ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ತರಗತಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ, ಶೌಚಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಕುಡಿಯುವ ನೀರು, ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಒದಗಿಸುವುದು, ಸೇವಾ ತರಬೇತಿಯಲ್ಲಿ ನಿಯಮಿತ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಬೆಂಬಲ, ಉಚಿತ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ಸಮವಸ್ತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆಯ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಮಟ್ಟಗಳು / ಫಲಿತಾಂಶ. RTE ಕಾಯಿದೆಯ ಅಂಗೀಕಾರದೊಂದಿಗೆ, ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು SSA ವಿಧಾನ, ತಂತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ರೂಢಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನ ತತ್ವಗಳಿಂದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ದೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ವಿಧಾನವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ: ಶಿಕ್ಷಣದ ಸಮಗ್ರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಠ್ಯಕ್ರಮ ಚೌಕಟ್ಟು 2005 ರಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲ್ಪಟ್ಟಂತೆ, ಪಠ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಪರಿಣಾಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣದ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಪುನರುಜ್ಜೀವನದ ಪರಿಣಾಮಗಳೊಂದಿಗೆ., ಶಿಕ್ಷಕರ ಶಿಕ್ಷಣ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆ. ಸಮಾನತೆ ಎಂದರೆ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಸಮಾಜದ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳು - ಎಸ್‌ಸಿ, ಎಸ್‌ಟಿ, ಮುಸ್ಲಿಂ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಮಕ್ಕಳು, ಭೂರಹಿತ ಕೃಷಿ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಅಗತ್ಯವುಳ್ಳ ಮಕ್ಕಳು ಇತ್ಯಾದಿ - ಅವಕಾಶವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಸೃಷ್ಟಿ. ಪ್ರವೇಶವು ಒಂದು ಶಾಲೆಯು ನಿಗದಿತ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸೀಮಿತವಾಗಿರಬಾರದು ಆದರೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಹೊರಗಿಡಲಾದ ವರ್ಗಗಳ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಅಗತ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಕಟಗಳ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ - ಎಸ್‌ಸಿ, ಎಸ್‌ಟಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಅತ್ಯಂತ ಹಿಂದುಳಿದ ಗುಂಪುಗಳ ವಿಭಾಗಗಳು, ಮುಸ್ಲಿಂ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹುಡುಗಿಯರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಮಕ್ಕಳು. ಲಿಂಗ ಕಾಳಜಿ, ಹುಡುಗಿಯರು ಹುಡುಗರೊಂದಿಗೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀತಿ 1986/92 ರಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿರುವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಿಸಲು; ಅಂದರೆ ಮಹಿಳೆಯರ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತರಲು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ. ಶಿಕ್ಷಕರ ಕೇಂದ್ರೀಯತೆ, ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ತರಗತಿಯ ಆಚೆಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಆವಿಷ್ಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ರಚಿಸಲು ಅವರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವುದು, ಅದು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತುಳಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ ಮತ್ತು ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಹುಡುಗಿಯರಿಗೆ ಅಂತರ್ಗತ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ದಂಡನಾತ್ಮಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವ ಬದಲು ಪೋಷಕರು, ಶಿಕ್ಷಕರು, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ನಿರ್ವಾಹಕರು ಮತ್ತು ಇತರ ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರ ಮೇಲೆ RTE ಕಾಯಿದೆಯ ಮೂಲಕ ನೈತಿಕ ಬಲವಂತವನ್ನು ಹೇರಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಒಮ್ಮುಖ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು RTE ಕಾನೂನಿನ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಪೂರ್ವಾಪೇಕ್ಷಿತವಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ವೇಗವಾಗಿ ಆ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಸಾಗಬೇಕು 

ವಿಶೇಷ ಅಗತ್ಯವುಳ್ಳ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಾಗೂ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಶಿಕ್ಷಣದ ಮೇಲೆ ವಿಶೇಷ ಗಮನ ಹರಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಜೀವನ ಕೌಶಲ್ಯ ಸೇರಿದಂತೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಒದಗಿಸಿ. [೧೨]

ಏಕೀಕರಣ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

2018 ರಲ್ಲಿ, ಸಮಗ್ರ ಶಿಕ್ಷಾ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಾ ಅಭಿಯಾನದ ಜೊತೆಗೆ ಸರ್ವ ಶಿಕ್ಷಾ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. [೧೩]  

  1. "Sarva Shiksha Abhiyan". Department of School Education and Literacy, MHRD, Government of india of India. Retrieved 26 October 2013.
  2. "District Primary Education Programme, DPEP". Archived from the original on 29 October 2013. Retrieved 26 October 2013.
  3. "District Primary Education Programmes (DPEP)". Retrieved 28 October 2013.
  4. ೪.೦ ೪.೧ Jalan, Jyotsna; Glinskaya, Elena. "Improving Primary School Education in India: An Impact Assessment of DPEP I" (PDF). World Bank. Retrieved 29 November 2013.
  5. "Will RTE fulfil the SSA dream?". The Times of India. 5 April 2010. Retrieved 26 October 2013.
  6. Rasheeda Bhagat A poor country, rich in corruption, archived from the original on 2016-02-01, retrieved 2021-11-23
  7. "Sarva Shiksha Abhiyan (SSA)". yourarticlelibrary.
  8. "School Chale Hum song". funpur. Retrieved 2 January 2019.
  9. "Padhe Bharat Badhe Bharat" (PDF). ssa.nic.in. Archived from the original (PDF) on 8 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2014. Retrieved 4 December 2014.
  10. Pandey, Navadha (26 August 2014). "Smriti Irani launches Padhe Bharat Badhe Bharat programme". Business Line. Retrieved 4 December 2014.
  11. "New Government Schemes 2014-As a follow up to the foundational programme, in 2015-16 a programme called the National Reading Initiative was launched to develop and promote the habit of reading among students in elementary schools, thereby extending the programme up to class 8. States were provided token funds to plan and implement innovative activities to promote reading. States have designed specific interventions targeting children in classes 1 and 2 to improve learning outcomes. There are a variety of focussed programmes being currently implemented across the country.15". justwiki.net. Archived from the original on 2 ಏಪ್ರಿಲ್ 2015. Retrieved 15 March 2015.
  12. "Sarva Shiksha Abhiyan". Ministry of Human Resource Development. Archived from the original on 4 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2011. Retrieved 9 October 2011.
  13. "Ministry of HRD launches 'SamagraSiksha' scheme for holistic development of school education". Retrieved 4 August 2018.