ಸದಸ್ಯ:Gopika T/ನಾರಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರ್

ಚಿತ್ರ:Naranappa Uppoor, Yakshagana bhagavath.jpg

ನಾರಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರ್ (೧೯೧೮-೧೯೮೪), ಯಕ್ಷಗಾನ ಭಾಗವತ

ನಾರಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರ್ (೧೯೧೮-೧೯೮೪) ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ. ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲೆಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಭಾಗವತ (ಯಕ್ಷಗಾನ ಗಾಯಕ) ಆಗಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಧ್ವನಿ, ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಯಕ್ಷಗಾನದ ಪರಂಪರೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು. ನಾರಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರ್ ಅವರು ರಂಗ ಪರಂಪರೆಯ (ಯಕ್ಷಗಾನ) ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಂಪರೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಬಹಳ ಪರಿಚಿತರು ಎಂದು ಬರಹಗಾರ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಮಕಾಲೀನರಾದ ಡಾ. "ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತರು' ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ನಾವು ಹಿಂದೆ ಏನನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ .ಮತ್ತು ನಾವು ಏನನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಎಂಬುದನ್ನು ಅವನು ಮಾತ್ರ ಹೇಳಬಲ್ಲನು.

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ

ನಾರ್ಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರ್ ಅವರು ಭಾರತದ ಉಡುಪಿ ತಾಲೂಕಿನ ಚಿಕ್ಕ ಹಳ್ಳಿಯಾದ ತಟ್ಟುವಟ್ಟು, ಬಳಿಯ ಮಾರ್ವಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು; ತಂದೆಯ ಹೆಸರು ಮಾರ್ವಿ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಉಪ್ಪೂರು. ಇವರ ತಂದೆ, ಯಕ್ಷಗಾನದಲ್ಲಿ ಗುರು. ಮಾರ್ವಿ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಉಪ್ಪೂರ್ ಅವರು ನಲವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸ್ವತಃ ಭಾಗವತ ಅಥವಾ ಯಕ್ಷಗಾನ ಗಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರು "ಮಾರ್ವಿ ಶೈಲಿ" ಎಂಬ" ವಿಶಿಷ್ಟ' 'ಶೈಲಿಯ ಗಾಯನಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹೋದರ ವಾಸುದೇವ ಉಪ್ಪೂರ್ ಯಕ್ಷಗಾನದ "ಮದ್ದಳೆ' ವಾದಕರಾಗಿದ್ದರು. ನಾರಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರ್ ಅವರು ತಮ್, ತಂದೆ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ವಲಯದಿಂದ ಗಾಯನದ ಜೊತೆಗೆ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಇತರ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕಲಿತರು.

ಯಕ್ಷಗಾನಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ

ನಾರಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರ್ ಅವರು ರಲ್ಲಿ ಕೋಟಾದ ಶ್ರೀ ಅಮೃತೇಶ್ವರಿ ಮೇಳದಲ್ಲಿ ಭಾಗವತ (ಗಾಯಕ) ಆಗಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾರ್ಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರ್ ಅವರು ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಗಮನಾರ್ಹ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ನಾಲ್ಕು ದಶಕಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲದ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಅಮೃತೇಶ್ವರಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ಮಂಡಳಿ, ಕೋಟ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಯಕ್ಷಗಾನ ತಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವತರಾಗಿ ಸಾಲಿಗ್ರಾಮ, ಸೌಕೂರು, ಇಡುಗುಂಜಿ, ಕೊಲ್ಲೂರು, ಮಾರನಕಟ್ಟೆ ಮೊದಲಾದ ಮೇಳಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಅವರು ೪೦. ಪ್ರಸಂಗಗಳು (ಕಥೆ ಕವನಗಳು) ಹೃದಯದಿಂದ ಮತ್ತು ಅವರು 60 ಯಕ್ಷಗಾನ ರಾಗಗಳನ್ನು (ರಾಗಗಳು) ಹಾಡಬಲ್ಲರು.

ಡಾ.ಕಾರಂತರೊಂದಿಗೆ ಒಡನಾಟ

ನಾರಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರು ಯಕ್ಷಗಾನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಡಾ.ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತರ ಪ್ರಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡವರು. ಡಾ. ಕಾರಂತರು ಯಕ್ಷಗಾನಕ್ಕೆ ವಿವಿಧ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು, ಒಂದು ಪ್ರದರ್ಶನದ ಒಟ್ಟು ಸಮಯವನ್ನು ಹಿಂದಿನ ೮-೧೦ ಗಂಟೆಗಳಿಂದ ೨-೩ ಗಂಟೆಗಳವರೆಗೆ ಕಡಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಡಾ. ಕಾರಂತರ ಮತ್ತೊಂದು ದಿಟ್ಟ ಪ್ರಯೋಗವೆಂದರೆ ಯಕ್ಷಗಾನ ಬಯಲು, ಅಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಲೆ ತಂತ್ರಗಳು ಯಕ್ಷಗಾನ ನೃತ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆತು ಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನ ಕಾಳಗ, ಯಕ್ಷಗಾನ ಬ್ಯಾಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಿ ೧೯೬೮ರಲ್ಲಿ ಮುಂಬೈನ ಕಲಾಭಿಮಾನಿಗಳಿಂದ ಶ್ಲಾಘಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಡಾ.ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತರು ತಮ್ಮ ಯಕ್ಷಗಾನ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ನಾರಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರು ನೀಡಿದ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಲೇಖಕ

ಅವರು "ಯಕ್ಷಗಾನ ಅಧ್ಯಯನ" ಯಕ್ಷಗಾನದ ಪ್ರಾಚೀನ ಪರಂಪರೆಗೆ ಮೀಸಲಾದ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಲಿಯುವವರಿಗೆ ಯಕ್ಷಗಾನ ಪಠ್ಯಕ್ರಮವೂ ಸೇರಿದೆ.

ಬೋಧನೆ

ಯಕ್ಷಗಾನ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯನದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಹಲವಾರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಉತ್ತಮ ಭಾಗವತರಾಗಿದ್ದಾರೆ . ನಾರ್ಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರ್ ಅವರ ಗಾಯನ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಪಡೆದವರು. ಎಂದು ಹೇಳಲಾದ ಕಾಳಿಂಗ ನಾವಡ ಅವರ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ. ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಧಾರೇಶ್ವರ, ರಾಘವೇಂದ್ರ ಮಯ್ಯ, ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಪ್ರಸಿದ್ಧ. ಭಾಗವತ ನಾರಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರ್ ಅವರಿಂದ ಭಾಗವತಿಕೆ (ಗಾಯನ) ಕಲಿತರು. ಅವರು ಮದ್ದಳೆ ಬಾರಿಸುವವರಂತಹ ಇತರ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದರು. ಕಾಳಿಂಗ ನಾವಡ, ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಯಕ್ಷಗಾನ ಗಾಯಕ ಉಪ್ಪೂರ ಅವರಿಂದ ಭಾಗವತ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದವರು. ಇನ್ನು ಕೆಲವು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳೆಂದರೆ ಜಿ.ಸದಾನಂದ ಐತಾಳ, ಕೆ.ಜಿ.ರಾಮರಾವ್, ಕೆ.ಪಿ.ಹೆಗಡೆ, ನಾರಾಯಣ ಶಬರಾಯ, ಎಸ್.ಸುರೇಶ ಶೆಟ್ಟಿ, ಹಾಲಾಡಿ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಮಯ್ಯ ಮೊದಲಾದವರು.

ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾಕೇಂದ್ರ, ಹಂಗಾರಕಟ್ಟೆ

ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಿಸುವ ಈ ಶಾಲೆಯನ್ನು ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಕೋಟದ ಹಂಗರಕಟ್ಟೆಯ ಹಂಗರಕಟ್ಟೆ. ಯಕ್ಷಗಾನ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ನಾರಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರು ಅವರು ತಮ್ಮ ಮದ್ದಳೆಗಾರ ಬೆಳಂಜೆ ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ನಾಯ್ಕ್ .ಅವರ ಸಹಾಯದೊಂದಿಗೆ ಎ ಸದಾನಂದ ಹೆಬ್ಬಾರ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು"ಯಕ್ಷಗಾನ"ಕಲೆಯನ್ನು ಕಲಿತು ನಂತರ ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ವಿವಿಧ ತಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು.

ಸಾವು

೧೨ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೮೪ ರಂದು, ಭಾಗವತ ನಾರ್ಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರ್ ಅವರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪ್ರದರ್ಶನದ, ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಮೃತೇಶ್ವರಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ತಂಡಕ್ಕೆ (ಅವರ ಮೊದಲ ಉದ್ಯೋಗದಾತ) ಹಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ. ಹೃದಯಾಘಾತಕ್ಕೊಳಗಾದರು ಮತ್ತು ಅದೇ ದಿನ ನಂತರ ನಿಧನರಾದರು.

ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ

ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾರಂಗ ಉಡುಪಿಯಿಂದ ಆಯ್ದ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ "ಭಾಗವತ ನಾರಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ" ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[[ವರ್ಗ:೧೯೮೪ ನಿಧನ]] [[ವರ್ಗ:೧೯೧೮ ಜನನ]]