ಸದಸ್ಯ:Chandana K P/WEP 2019-20 sem2

ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಲೆಗಳು

ಅಖಿಲ ಭಾರತಿಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೆಳನ

Sarojini Naidu 1964 stamp of India

ಭಾರತದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ವಿವಿಧ ಬಣ್ಣಗಳ ಮುತ್ತುಗಳ ಹಾರದಂತೆ. ವೈವಿಧ್ಯತೆಯು ನಮ್ಮ ಗುರುತು. ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಮಹಾಭಾರತದ ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಮೂಲದ ಮೂಲಕ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಉಚಿತ ಆವೃತ್ತಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿವೆ. ತುಳಸಿದಾಸ್(ಹಿಂದಿ), ಕಂಪಾರ್ (ತಮಿಳು), ಎ zh ುಥಾಚನ್ (ಮಲಯಾಳಂ), ಪೊನ್ನಾ (ಕನ್ನಡ) ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಕವಿಗಳು ರಾಮಾಯಣದ ಉಚಿತ ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಸಂಗೀತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಣಬಹುದು. ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಜಾನಪದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿವೆ. ಭರತ ನಾಟ್ಯ, ಮೋಹಿನಿ ಅಟ್ಟಂ, ಕುಚಿಪುಡಿ, ಮಣಿಪುರಿ, ಕಥಕ್, ಒಡಿಸ್ಸಿ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ರೂಪಗಳಾಗಿವೆ. ಕೇರಳದ ನೃತ್ಯ ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಕಥಕ್ಕಳಿ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕದ ಯಕ್ಷಗಣ ಇದನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಭರತರ ಪ್ರಾಚೀನ ಕೃತಿ ನಾಟ್ಯಶಾಸ್ತ್ರವು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಪುಸ್ತಕವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ನೃತ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಇದು ಭಾರತೀಯ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಸಹ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕಲೆಗಳಲ್ಲಿನ ನಟನಾ ಶೈಲಿಯು ಕಲೆಯ ಪರಿಣಿತ ಘಾತಕ ಭರತನ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿತು. ಕುಟಿಯಟ್ಟಂ ಎಂಬುದು ಕೇರಳ ಶೈಲಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತ ನಾಟಕಗಳ ಚಿತ್ರಣವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಯುನೆಸ್ಕೋ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ಕಲೆ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ರಂಗಭೂಮಿಯು ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದಿರುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿ, ಜಾನಪದ ರಂಗಭೂಮಿಯ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ದೇಶದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಂಡಿವೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ: ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ ಜಾತ್ರಾ ನಾಟಕ, ಕೇರಳದ ಕಾಕಕರಿಸಿ ಮತ್ತು ಚವಿತುನಾಟಕಂ. ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯದಾಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ 22 ಭಾಷೆಗಳಿವೆ ಮತ್ತು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಿಂದೂ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಹುಪಾಲು ಭಾಗವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ಜ್ಞಾನದ ಪವಿತ್ರ ರೂಪವಾದ ವೇದಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ಹಿಂದೂ ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳಾದ ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಮಹಾಭಾರತದಂತಹ ಇತರ ಕೃತಿಗಳಿವೆ. ಮುಂಚಿನ ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹಾಡಲಾಯಿತು ಅಥವಾ ಪಠಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಬರೆಯುವ ಮೊದಲು ಹಲವಾರು ತಲೆಮಾರುಗಳವರೆಗೆ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು.

ಸಾಹಿತ್ಯ

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯ ಹಿಂದೂ ಪವಿತ್ರ ಗ್ರಂಥಗಳಾದ ವೇದಗಳು, ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಮನುಸ್ಮೃತಿಗಳೆಂದರೆ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೃತಿಗಳು. ಮತ್ತೊಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ಸಾಹಿತ್ಯ, ತಮಿಳು ಸಾಹಿತ್ಯವು 2000 ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹಳೆಯದಾದ ಶ್ರೀಮಂತ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಮತ್ತು ಅದರ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಸ್ವಭಾವವನ್ನು ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಜಾತ್ಯತೀತ ಕೃತಿಗಳಿಂದ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ರಾಮನ ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಪ್ಯಾಂಥಿಯನ್‌ನ ಅಕ್ಷರಶಃ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಜಯದೇವನ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಕವಿತೆಗಳನ್ನು 'ಗೀತಗೋವಿಂದ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮೈಥಿಲಿ (ಬಿಹಾರದ ಪೂರ್ವ ಹಿಂದಿ) ಯಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರೇಮ ಕವಿತೆಗಳೂ ಇವೆ. ಶ್ರೀ ರಾಮನನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಭಕ್ತಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತುಳಸಿ ದಾಸ್ ಅವರ 'ರಾಮ್‌ಚರಿತ್ಮನ'ಗಳಲ್ಲಿ.

ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ

ಹಳೆಗನ್ನಡ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಹತ್ತನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ ಸುಮಾರು ಹನ್ನೆರಡನೇ ಶತಮಾನದ ವರೆಗಿನ ಕಾಲಘಟ್ಟವನ್ನು ಹಳೆಗನ್ನಡ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಈ ಕಾಲದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಜೈನ ಧರ್ಮವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಕನ್ನಡ ಚರಿತ್ರೆಯ ಈ ಘಟ್ಟಕ್ಕೆ ಆದಿ-ಕಾವ್ಯ ಎಂದೂ ಸಹ ಕರೆಯಬಹುದು. ಈ ಕಾಲದ ಅತಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕವಿಯೆಂದರೆ ಪಂಪ (ಕ್ರಿ.ಶ. ೯೦೨-೯೭೫). ಪಂಪನ ವಿಕ್ರಮಾರ್ಜುನ ವಿಜಯ ಅಥವಾ ಪಂಪ ಭಾರತ ಇಂದಿಗೂ ಮೇರು ಕೃತಿಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿತವಾಗಿದೆ. ಪಂಪ ಭಾರತ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಇನ್ನೊಂದು ಮುಖ್ಯಕೃತಿಯಾದ ಆದಿಪುರಾಣದ ಮೂಲಕ ಪಂಪ ಕನ್ನಡ ಕಾವ್ಯಪರಂಪರೆಯ ದಿಗ್ಗಜರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಪಂಪ ಭಾರತ ಸಂಸ್ಕೃತ ಮಹಾಭಾರತದ ಕನ್ನಡ ರೂಪಾಂತರ. ತನ್ನ ಮಾನವತಾವಾದ ಹಾಗೂ ಗಂಭೀರ ಲೇಖನಶೈಲಿಯ ಮೂಲಕ ಕನ್ನಡದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಲೇಖಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾಗಿದ್ದಾನೆ.' ಮಾನವ ಕುಲ ತಾನೊಂದೇ ವಲಂ' ಎಂದು ವಿಶ್ವಮಾನವ ತತ್ವವನ್ನು ಸಾರಿದ ಜಗದ ಕವಿ ಪಂಪ. ಇದೇ ಕಾಲದ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಪ್ರಮುಖ ಲೇಖಕನೆಂದರೆ ಶಾಂತಿನಾಥ ಪುರಾಣವನ್ನು ರಚಿಸಿದ ಪೊನ್ನ (೯೩೯-೯೬೬). ಈ ಕಾಲದ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಹೆಸರಾಂತ ಕವಿ ರನ್ನ (೯೪೯-?). ರನ್ನನ ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳು ಜೈನ ಧರ್ಮೀಯವಾದ ಅಜಿತ ತೀರ್ಥಂಕರ ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಗದಾಯುದ್ಧಂ ಅಥವಾ ಸಾಹಸಭೀಮ ವಿಜಯ. ಇದು ಇಡೀ ಮಹಾಭಾರತದ ಒಂದು ಸಿಂಹಾವಲೋಕನ ದೃಷ್ಟಿ. ಮಹಾಭಾರತ ಯುದ್ಧದ ಕೊನೆಯ ದಿನದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿತವಾಗಿದ್ದರೂ ಸಿಂಹಾವಲೋಕನ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಇಡಿಯ ಮಹಾಭಾರತವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ. ಛಂದಸ್ಸಿನ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಈ ಕಾಲದ ಕಾವ್ಯ ಚಂಪೂ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿದೆ (ಒಂದು ರೀತಿಯ ಗದ್ಯ ಮಿಶ್ರಿತ ಪದ್ಯ)

ನಡುಗನ್ನಡ ನಡುಗನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಹೊಸ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಾರಗಳು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದವು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದವು ರಗಳೆ, ಸಾಂಗತ್ಯ ಮತ್ತು ದೇಸಿ. ಈ ಕಾಲದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಜೈನ, ಹಿಂದೂ ಹಾಗೂ ಜಾತ್ಯತೀತ ಬೋಧನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ಘಟ್ಟದ ಪ್ರಮುಖ ಲೇಖಕರಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರೆಂದರೆ ಹರಿಹರ ಮತ್ತು ರಾಘವಾಂಕ. ಇಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮದೇ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ದಾರಿಯನ್ನು ಬೆಳಗಿದವರು. ಹರಿಹರ ರಗಳೆ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಬಳಕೆಗೆ ತಂದನು, ತನ್ನ ಶೈವ ಮತ್ತು ವೀರಶೈವ ಕೃತಿಗಳ ಮೂಲಕ. ರಾಘವಾಂಕ ತನ್ನ ಆರು ಕೃತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಷಟ್ಪದಿ ಛಂದಸ್ಸನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದನು. ಅವನ ಮುಖ್ಯ ಕೃತಿ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರ ಕಾವ್ಯ, ಪೌರಾಣಿಕ ಪಾತ್ರವಾದ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರನ ಜೀವನವನ್ನು ಕುರಿತದ್ದು. ಈ ಕೃತಿ ಸಹ ತನ್ನ ತೀವ್ರವಾದ ಮಾನವತಾವಾದಕ್ಕೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಇದೇ ಕಾಲದ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಜೈನ ಕವಿ ಜನ್ನ. ತನ್ನ ಕೃತಿಗಳಾದ ಯಶೋಧರ ಚರಿತೆ ಮತ್ತು ಅನಂಥನಾಥ ಪುರಾಣಗಳ ಮೂಲಕ ಜೈನ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದನು. ಇದೇ ಕಾಲದ ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಕರಣದ ಬಗೆಗಿನ ಮುಖ್ಯ ಕೃತಿ ಕೇಶಿರಾಜನ ಶಬ್ದಮಣಿದರ್ಪಣ.

ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯ ವಚನಗಳು ಎಂದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುವ ಲಿಂಗಾಯತ ಶರಣರ ವಚನಗಳು ಮುಕ್ತ ಛಂದಸ್ಸಿನಲ್ಲಿವೆ. ಬಸವೇಶ್ವರ, ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಮೊದಲಾದವರ ವಚನಗಳನ್ನು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಮನಸೂರ ಮೊದಲಾದ ಹಿಂದುಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತ ಕಾರರು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಶರಣರ ನಂತರದ ಕವಿಯಾದ ಸರ್ವಜ್ಞರ ವಚನಗಳು ಮಾತ್ರ ತ್ರಿಪದಿಯಲ್ಲಿವೆ. ವಚನಗಳು ಅಂದಿನ ಕಾಲದ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಬಗೆಗಿನ ಯೋಚನಾಧಾರೆಗಳು. ಇನ್ನೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಂದಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಕನ್ನಡಿ ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ. ಬಸವಣ್ಣನವರಿಂದ ಆರಂಭವಾದ ಈ ಕ್ರಾಂತಿ ಜಾತಿ, ಮತ, ಧರ್ಮಗಳ ಯೋಚನೆಗಳ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಮರು-ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದಿಂದ ಬಂದ ಮುಖ್ಯ ಬೋಧನೆಗಳೆಂದರೆ ಕಾಯಕವೇ ಕೈಲಾಸ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಸ ನೋಟ. ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ಹರಿಕಾರರೆಂದರೆ ಬಸವೇಶ್ವರ (೧೧೩೪-೧೧೯೬), ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭು ಮತ್ತು ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಲೇಖಕಿಯಾದ ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿ (೧೨ನೇ ಶತಮಾನ). ಇವರಲ್ಲದೆ ದೇವರ ದಾಸಿಮಯ್ಯ, ಅಂಬಿಗರ ಚೌಡಯ್ಯ ಇನ್ನೂ ಮೊದಲಾದ ವಚನಕಾರರು ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಕಾಣಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

ಹಿಂದಿ ಸಾಹಿತ್ಯ

ಹಿಂದಿ ಸಾಹಿತ್ಯವು ಮಧ್ಯಯುಗದಲ್ಲಿ ಅವಧಿ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಜ್ ನಂತಹ ಉಪಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಕವಿತೆಯಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಈ ಅವಧಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಕಬೀರ್ ಮತ್ತು ತುಳಸಿದಾಸ್. ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಖಾದಿ ಉಪಭಾಷೆಯು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ತಯಾರಿಸಲಾಯಿತು. ದೇವಕಿ ನಂದನ್ ಖತ್ರಿ ಬರೆದ 'ಚಂದ್ರಕಾಂತ' ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಗದ್ಯದ ಮೊದಲ ಕೃತಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮುನ್ಶಿ ಪ್ರೇಮ್‌ಚಂದ್ ಹಿಂದಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಾದಂಬರಿಕಾರ. ಮೈಥಿಲಿ ಶರಣ್ ಗುಪ್ತ್, ಜೈಶಂಕರ್ ಪ್ರಸಾದ್, ಸುಮಿತ್ರಾನಂದನ್ ಪಂತ್, ಮಹಾದೇವಿ ವರ್ಮಾ ಮತ್ತು ರಾಮಧಾರಿ ಸಿಂಗ್ 'ದಿಂಕರ್' ಇತರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕವಿಗಳು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಚಿಂತನೆಯ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಮುದ್ರಣಾಲಯದ ಪರಿಚಯದೊಂದಿಗೆ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಕ್ರಾಂತಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಕಾರಣವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ದುಷ್ಕೃತ್ಯಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ಆರಂಭ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದರ ಕೃತಿಗಳಿಗೆ ರಾಜಾ ರಾಮ್ ಮೋಹನ್ ರಾಯ್ ಅವರ ದಂಡಯಾತ್ರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ 150 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಅನೇಕ ಭಾರತೀಯ ಲೇಖಕರು ಆಧುನಿಕ ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ, ಇದನ್ನು ಅನೇಕ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಬಂಗಾಳಿ ಬರಹಗಾರ ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್ 1913 ರಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಗೀತಾಂಜಲಿ) ಗೆದ್ದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾದರು.

ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಾಹಿತ್ಯ

ಭಾರತದ ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮುಲ್ಕ್ ರಾಜ್ ಆನಂದ್ ಅವರಂತಹ ಅನೇಕ ಇತರ ಬರಹಗಾರರು ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದರು, ಅವರು 'ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರು' (1935) ಮತ್ತು 'ಕೂಲಿ' (1936) ನಂತಹ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನು ಬರೆದರು, ಆರ್.ಕೆ. 'ಫ್ರೆಂಡ್ಸ್' ನಂತಹ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ಕಾದಂಬರಿ ಮತ್ತು ಕಥೆಗಳನ್ನು ಬರೆದ ನಾರಾಯಣ್. ಕಿರಿಯ ಬರಹಗಾರರಲ್ಲಿ ಅನಿತಾ ದೇಸಾಯಿ, 'ಕ್ಲಿಯರ್ ಲೈಟ್ ಆಫ್ ಡೇ' (1980) ಮತ್ತು 'ಇನ್ ಕಸ್ಟಡಿ' ನಂತಹ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇತರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಾದಂಬರಿಕಾರ: ಡೊಮ್ ಮೊರೆಸ್, ನೆಲಿಸಿಮ್ ಇ ಜೆಕಿಲ್, ಪಿ. ಲಾಲ್, ಎ.ಕೆ. ರಾಮಾನುಜನ್, ಕಮಲಾ ದಾಸ್, ಅರುಣ್ ಕೋಲಟ್ಕರ್ ಮತ್ತು ಆರ್.ಕೆ. ಪಾರ್ಥಸಾರಥಿ, ತೋರು ದತ್, ಸರೋಜಿನಿ ನಾಯ್ಡು, ಅರಬಿಂದೋ, ರಾಜ ರಾವ್, ಜಿ.ವಿ. ದೇಸಾನಿ, ಎಂ.ಅನಂತನಾರಾಯಣನ್, ಭದನಿ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯ, ಮನೋಹರ್ ಮಾಲ್ಗಾಂವ್ಕರ್, ಅರುಣ್ ಜೋಶಿ, ಕಮಲಾ ಮಾರ್ಕಂಡೆ, ಖುಷ್ವಂತ್ ಸಿಂಗ್, ನಯನತರಾ ಸೆಹಗಲ್, ಒ.ವಿ. ವಿಜಯನ್, ಸಲ್ಮಾನ್ ರಶ್ದಿ, ಕೆ.ಆರ್. ಶ್ರೀನಿವಾಸನ್ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್, ಸಿ.ಡಿ. ನರಸಿಂಹಯ್ಯ ಮತ್ತು ಎಂ.ಕೆ. ನಾಯಕ್. ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಅರುಂಧತಿ ರಾಯ್, 'ಗಾಡ್ ಆಫ್ ಸ್ಮಾಲ್ ಥಿಂಗ್ಸ್' ಗಾಗಿ 2000 ಪುಲಿಟ್ಜೆರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ, ಶೋಭಾ ದೇ, ಮುಂತಾದ ಮಹಿಳಾ ಬರಹಗಾರರ ಜನಪ್ರಿಯ ಬರವಣಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹೊಸ ಪ್ರಕಾರವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದೆ.

ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಲೆಗಳು

ಜಾನಪದ ಮತ್ತು ಬುಡಕಟ್ಟು ಕಲಾ ಭಾರತ್ ಯಾವಾಗಲೂ ಅದರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಲೆ ಮತ್ತು ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೈತನ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ಭೂಮಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ದೇಶವು ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಗುರುತನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಮತ್ತು ಕಲೆಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರದೇಶವು ತನ್ನದೇ ಆದ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ತನ್ನದೇ ಆದ ಕಲಾಕೃತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದನ್ನು ಜಾನಪದ ಕಲೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉಲ್ಲೆಖಗಳು

http://sahitya-akademi.gov.in/journals/samkaleen.jsp https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%AF_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF