ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಸದಸ್ಯ:Ajaybhidesrg0736/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಕಿಣ್ವಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕಿಣ್ವಗಳು ಜೈವಿಕ ವೇಗವರ್ಧಕಗಳು ಎ೦ದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.ಇವುಗಳು ದೇಹದ ಎಲ್ಲಾ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ತಲಾಧಾರಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಕಿಣ್ವವು ತಲಾಧಾರಗಳನ್ನು ಉತ್ಪನ್ನಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ವಿಭಿನ್ನ ಅಣುಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಜೀವಕೋಶದ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಚಯಾಪಚಯ ಕ್ರಿಯೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವೇಗದಲ್ಲಿ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಕಿಣ್ವ ವೇಗವರ್ಧನೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಚಯಾಪಚಯ ಮಾರ್ಗಗಳು ಕಿಣ್ವಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ವೇಗವರ್ಧನೆಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತವೆ. ಕಿಣ್ವಗಳ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಎಂಜೈಮಾಲಜಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸೂಡೊಎಂಜೈಮ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಹೊಸ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಬೆಳೆದಿದೆ. ವಿಕಾಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಕಿಣ್ವಗಳು ಜೈವಿಕ ವೇಗವರ್ಧನೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿವೆ, ಇದು ಅವರ ಅಮೈನೊ ಆಸಿಡ್ ಅನುಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅಸಾಮಾನ್ಯ 'ಸ್ಯೂಡೋಕ್ಯಾಟಲಿಟಿಕ್' ಗುಣಗಳುನ್ನು ಹೊ೦ದಿರುತ್ತದೆ.

ಕಿಣ್ವ

ಕಿಣ್ವಗಳು 5,000 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಜೈವಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯ ವಿಧಗಳನ್ನು ವೇಗವರ್ಧನೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಿಣ್ವಗಳು ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು, ಆದಾಗ್ಯೂ ಕೆಲವು ವೇಗವರ್ಧಕ ಆರ್ಎನ್ಎ ಅಣುಗಳು. ಎರಡನೆಯದನ್ನು ರಿಬೋಜೈಮ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಿಣ್ವಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯು ಅವುಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಮೂರು-ಆಯಾಮದ ರಚನೆಗಳಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ.

ಎಲ್ಲಾ ವೇಗವರ್ಧಕಗಳಂತೆ ಕಿಣ್ವಗಳು ಅದರ ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ದರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಕಿಣ್ವಗಳು ತಲಾಧಾರದ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಅನೇಕ ದಶಲಕ್ಷದಷ್ಟು ಬಾರಿ ವೇಗವಾಗಿ ಉತ್ಪಾದಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಒಂದು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಓರಿಡಿಡೈನ್ 5'-ಫಾಸ್ಫೇಟ್ ಡೆಕಾರ್ಬಾಕ್ಸಿಲೇಸ್, ಇದು ಮಿಲಿಸೆಕೆಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಮಿಲಿಯನ್ ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಸಮಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಸಾಯನಿಕವಾಗಿ ಕಿಣ್ವಗಳು ಯಾವುದೇ ವೇಗವರ್ಧಕದಂತೆಯೇ ಇರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವು ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅವು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಬದಲಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಕಿಣ್ವಗಳು ಇತರ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವೇಗವರ್ಧಕಗಳಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಕಿಣ್ವ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಇತರ ಅಣುಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿಸಬಹುದು: ಇನ್ಹಿಬಿಟರ್ಗಳು ಕಿಣ್ವದ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಅಣುಗಳಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಸಕ್ರಿಯಕಾರರು ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಅಣುಗಳಾಗಿವೆ. ಅನೇಕ ಚಿಕಿತ್ಸಕ ಔಷಧಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿಷಗಳು ಕಿಣ್ವ ಪ್ರತಿಬಂಧಕಗಳು. ಕಿಣ್ವದ ಚಟುವಟಿಕೆಯು ಅದರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉಷ್ಣತೆ ಮತ್ತು ಪಿಹೆಚ್ ಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೆಲವು ಕಿಣ್ವಗಳನ್ನು ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪ್ರತಿಜೀವಕಗಳ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಇವುಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಗುವುದು ಹಾಗೆಯೆ ಕೆಲವು ಮನೆಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಕಿಣ್ವಗಳನ್ನು ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ವೇಗಗೊಳಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತವೆ: ಜೈವಿಕ ತೊಳೆಯುವ ಪುಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಿಣ್ವಗಳು ಪ್ರೋಟೀನ್, ಪಿಷ್ಟ ಅಥವಾ ಬಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಕೊಬ್ಬು ಕಲೆಗಳನ್ನು ಒಡೆಯಲು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಮಾಂಸ ಟೆಂಡರ್ಜೆರ್ನಲ್ಲಿನ ಕಿಣ್ವಗಳು ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳನ್ನು ಸಣ್ಣ ಅಣುಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿಸುತ್ತವೆ ಹೀಗಾಗಿ ಮಾಂಸವನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಅಗಿಯಲು ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಹಾಗೆಯೆ ಆಹಾರ ಉತ್ಪಾದನೆ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ತೊಳೆಯುವ ಪುಡಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಕಿಣ್ವಗಳು ದೈನಂದಿನ ಬಳಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಕಿಣ್ವಗಳನ್ನು ಜೆಲ್ ಮಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಕಾರಕದ ತುಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ನಿಶ್ಚಲಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಜೈವಿಕ ತೊಳೆಯುವ ಪುಡಿಗಳು ಕರಗದಿರುವ ಕಲೆಗಳನ್ನು ಜೀರ್ಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಿಣ್ವಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸುಲಭವಾಗಿ ತೊಳೆಯುವ ಕರಗುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತವೆ.

ಕಿಣ್ವಗಳ ದೈನಂದಿನ ಬಳಕೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕಿಣ್ವಗಳು ಪ್ರೊಟೀನ್ಗಳು [ಪ್ರೋಟೀನ್: ಅಮೈನೊ ಆಮ್ಲ ಅಣುಗಳಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಸಾವಯವ ಸಂಯುಕ್ತ. ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ಆಹಾರ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು, ಜೀವಕೋಶದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ದುರಸ್ತಿಗಾಗಿ ದೇಹದಿಂದ ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.] ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ವೇಗವರ್ಧಕಗಳು (ಕೆಲವು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ವೇಗಗೊಳಿಸುವ ವಸ್ತುಗಳು). ಕೆಲವು ಕಿಣ್ವಗಳು ದೈನಂದಿನ ಉಪಯೋಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಇವುಗಳಿಗೆ ಬಳಸಬಹುದು:

ಆಹಾರದ ಪರಿಮಳವನ್ನು ಬದಲಿಸಲು. ಕಾರಕಗಳ ಕಡ್ಡಿಗಳಂತಹ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು.

[][]

  1. https://www.khanacademy.org/science/biology/energy-and-enzymes/introduction-to-enzymes/a/enzymes-and-the-active-site
  2. https://www.britannica.com/science/enzyme