ರಾಜಕೋಟ್
ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್‌ಕೋಟ್ ರಾಜ್ಯವು ಭಾರತದ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಬಾಂಬೆ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಯ ಕಥಿಯಾವಾರ್ ಏಜೆನ್ಸಿಗೆ ಸೇರಿದ 9-ಗನ್ ಸೆಲ್ಯೂಟ್ ರಾಜ್ಯವಾಗಿತ್ತು.[೧] ಇದರ ರಾಜಧಾನಿ ರಾಜ್‌ಕೋಟ್‌ನಲ್ಲಿತ್ತು, ಇದು ಅಜಿ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ಕಥಿಯಾವಾರ್‌ನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹಲಾರ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ರಾಜ್‌ಕೋಟ್ ಗುಜರಾತ್ ರಾಜ್ಯದ ನಾಲ್ಕನೇ ದೊಡ್ಡ ನಗರವಾಗಿದೆ.
ರಾಜಕೋಟ್ ಅಜಿ ಮತ್ತು ನಿಯಾರಿ ನದಿಗಳ ದಂಡೆಯ ಮೇಲಿರುವ ಗುಜರಾತ್ ರಾಜ್ಯದ ಒಂದು ನಗರ. ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅತಿ ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜಕೋಟ್ ೨೨ ನೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ೧೫ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೪೮ ಮತ್ತು ೩೧ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯೫೬ರ ನಡುವೆ ಈ ನಗರ ಹಿಂದಿನ ಸೌರಾಷ್ರ ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು.
ಇತಿಹಾಸ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ರಾಜ್‌ಕೋಟ್ ಅನ್ನು 1620 ರಲ್ಲಿ ಠಾಕೂರ್ ಸಾಹಿಬ್ ವಿಭೋಜಿ ಅಜೋಜಿ ಜಡೇಜಾ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಅವರು ನವನಗರದ ಜಾಮ್ ಶ್ರೀ ಸತರ್ಸಲ್ (ಸತಾಜಿ) ವಿಭಾಜಿ ಜಡೇಜಾ ಅವರ ಮೊಮ್ಮಗ.. ರಾಜ್‌ಕೋಟ್‌ನ ರಾಜಮನೆತನದ ಕೊತ್ವಾಲ್‌ಗಳು ಖೇಡಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ರಾಧಾವನಾಜ್ ಗ್ರಾಮದ ತಲ್ಪದ ಕೋಲಿಸ್ ಆಗಿದ್ದರು.[೨]
ಆಡಳಿತಗಾರರು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಜಡೇಜಾ ರಜಪೂತ ರಾಜವಂಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು, ಮತ್ತು ರಾಜ್‌ಕೋಟ್‌ನ ದೊರೆಗಳಿಗೆ 'ಠಾಕೂರ್ ಸಾಹಿಬ್' ಎಂದು 'ಹಿಸ್ ಹೈನೆಸ್' ಶೈಲಿಯೊಂದಿಗೆ ಬಿರುದು ನೀಡಲಾಯಿತು.[೩]
ಠಾಕೂರ್ ಸಾಹೇಬರು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- 1694 - 1720 ಮೆಹ್ರಾಮಮ್ಜಿ II ಬಮಾನಿಯಾಜಿ (ಮ. 1720)
- 1720 - 1732 ಮಾಸುಮ್ ಖಾನ್ ಶುಘಾತ್-ಮೊಘಲ್ ಗವರ್ನರ್ (ಡಿ. 1732)
- 1732 - 1746 ರಣಮಲ್ಜಿ I ಮೆಹ್ರಾಮಮ್ಜಿ (ಡಿ. 1746)
- 1746 - 17.. ಲಖಾಜಿ I ರಣಮಲ್ಜಿ (1ನೇ ಬಾರಿ) (ಡಿ. 1796)
- 17.. – 1794 ಮೆಹ್ರಾಮಮ್ಜಿ III ಲಖಾಜಿ (ಮ. 1794)
- 1794 – 1795 ಲಖಾಜಿ I ರಣಮಲ್ಜಿ (2ನೇ ಬಾರಿ) (ಸ)
- 1795 - 1825 ರಣಮಲ್ಜಿ II ಮೆಹ್ರಾಮಮ್ಜಿ (ಮ. 1825)
- 1825 – 1844 ಸೂರಜ್ಜಿ ರಣಮಲ್ಜಿ (ಮ. 1844)
- 1844 - 8 ನವೆಂಬರ್ 1862 ಮೆಹ್ರಾಮಮ್ಜಿ IV ಸೂರಜ್ಜಿ (ಮ. 1862)
- 8 ನವೆಂಬರ್ 1862 - 16 ಎಪ್ರಿಲ್ 1890 ಬಾವಾಜಿರಾಜ್ ಮೆಹರ್ಮಾನ್‌ಸಿನ್ಹಜಿ (ಜ. 1856 - ಡಿ. 1890)
- 1862 – 1867 ಠಾಕುರಾಣಿ ಬಾಯಿ ಶ್ರೀ ನಾನಿಬಾ (ಡಿ. 1893) ಕುನ್ವೆರ್ಬಾ (ಎಫ್) -ರೀಜೆಂಟ್
- 1867 – 17 ಜನವರಿ 1876 JH ಲಾಯ್ಡ್ -ರೀಜೆಂಟ್
- 16 ಏಪ್ರಿಲ್ 1890 - 2 ಫೆಬ್ರವರಿ 1930 ಲಖಾಜಿರಾಜ್ III ಬಾವಾಜಿರಾಜ್ (ಜ. 1885 - ಡಿ. 1930) (ಜೂನ್ 3, 1918 ರಿಂದ, ಸರ್ ಲಖಾಜಿರಾಜ್ III ಬಾವಾಜಿರಾಜ್)
- 16 ಏಪ್ರಿಲ್ 1890 - 21 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1907 .... - ರಾಜಪ್ರತಿನಿಧಿ
- 2 ಫೆಬ್ರವರಿ 1930 - 11 ಜೂನ್ 1940 ಧರ್ಮೇಂದ್ರಸಿನ್ಹಜಿ ಲಖಾಜಿ (ಜನನ. 1910 - ಡಿ. 1940)
- 11 ಜೂನ್ 1940 - 15 ಆಗಸ್ಟ್ 1947 ಪ್ರದುಮಾನ್ಸಿನ್ಹಜಿ (ಜನನ. 1913 - ಡಿ. 1973)
ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಏಜೆಂಟರು ಮತ್ತು ನಿವಾಸಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ರಾಜ್‌ಕೋಟ್ ನಗರವು 1924 ರಲ್ಲಿ ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಇಂಡಿಯಾ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯಾಯಿತು.
ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಇಂಡಿಯಾ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಏಜೆನ್ಸಿಗೆ ನಿವಾಸಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- 10 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1924 - 15 ಜುಲೈ 1926 ಸಿ.ಸಿ. ವ್ಯಾಟ್ಸನ್
- 16 ಜುಲೈ 1926 - ನವೆಂಬರ್ 1926 ಎ.ಒ. ಮ್ಯಾಕ್ಫರ್ಸನ್
- 21 ನವೆಂಬರ್ 1926 - 17 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1927 ಸಿ.ಎಲ್. ವ್ಯಾಟ್ಸನ್
- 18 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1927 - 18 ಮೇ 1928 ಇ.ಎಚ್. ಕೀಲಿ
- 19 ಮೇ 1928 - 2 ಏಪ್ರಿಲ್ 1929 ಎಚ್.ಎಸ್. ಸ್ಟ್ರಾಂಗ್
- 3 ಏಪ್ರಿಲ್ 1929 - 23 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1929 ಟಿ.ಎಚ್. ಕೀಗಳು
- 24 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1929 - 1931 ಇ.ಎಚ್. ಕೀಲಿ
- 15 ಆಗಸ್ಟ್ 1931 - 1932 ಎ.ಎಚ್.ಇ. ಮೊಸ್ಸೆ
- 14 ಆಗಸ್ಟ್ 1932 - 26 ಮೇ 1933 ಕೋರ್ಟ್ನೆ ಲ್ಯಾಟಿಮರ್
- 27 ಮೇ 1933 - 13 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1933 ಜಾನ್ ಕ್ರೀರಿ ಟೇಟ್
- 14 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1933 - 5 ಜೂನ್ 1936 ಕೋರ್ಟ್ನೆ ಲ್ಯಾಟಿಮರ್
- 6 ಜೂನ್ 1936 - 1 ನವೆಂಬರ್ 1936 ಜೆ. ಡೆ ಲಾ ಎಚ್. ಗಾರ್ಡನ್
- 2 ನವೆಂಬರ್ 1936 - 31 ಮಾರ್ಚ್ 1937 ಕೋರ್ಟ್ನೆ ಲ್ಯಾಟಿಮರ್
ಬರೋಡಾ, ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾರತ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯ ನಿವಾಸಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- 1 ಏಪ್ರಿಲ್ 1937 - 10 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1937 ಕೋರ್ಟ್ನೆ ಲ್ಯಾಟಿಮರ್
- 11 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1937 - 31 ಜನವರಿ 1941 ಎಡ್ಮಂಡ್ ಸಿ. ಗಿಬ್ಸನ್ (1 ನೇ ಬಾರಿ)
- 1 ಫೆಬ್ರವರಿ 1941 - 14 ಮಾರ್ಚ್ 1941 ಜಿ.ಬಿ. ವಿಲಿಯಮ್ಸ್
- 15 ಮಾರ್ಚ್ 1941 - 3 ಏಪ್ರಿಲ್ 1942 MC ಸಿಂಕ್ಲೇರ್
- ಎಪ್ರಿಲ್ 1942 - ನವೆಂಬರ್ 1942 ಎಡ್ಮಂಡ್ ಸಿ. ಗಿಬ್ಸನ್ (2ನೇ ಬಾರಿ)
- 2 ನವೆಂಬರ್ 1942 - 6 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1944 ಫಿಲಿಪ್ ಗೈಸ್ಫೋರ್ಡ್
- 7 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1944 - 4 ನವೆಂಬರ್ 1944 ಸಿರಿಲ್ ಪಿ. ಹ್ಯಾನ್‌ಕಾಕ್ (ಬಿ. 1896 - ಡಿ. 1990)
ಬರೋಡಾ, ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾರತ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯ ನಿವಾಸಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]1944 ರಲ್ಲಿ ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಇಂಡಿಯಾ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಬರೋಡಾ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಿ ಬರೋಡಾ, ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಇಂಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು.
- 5 ನವೆಂಬರ್ 1944 - 14 ಆಗಸ್ಟ್ 1947 ಬರೋಡಾದ ನಿವಾಸಿಗಳು