ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಕಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳು

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ 15ನೇ ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಪರವಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಮಾನತೆಯ ಹಕ್ಕಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಲೇಖನವು ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ "ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿರುವ ಯಾವ ಅಂಶಗಳೂ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ಯಾವುದೇ ವಿಶೇಷ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ". ಜೊತೆಗೆ ರಾಜ್ಯ ನೀತಿ 39ರ ನಿರ್ದೇಶಕ ತತ್ವಗಳು ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತವೆ."ರಾಜ್ಯಗಳು ತನ್ನ ನಾಗರಿಕರಾದ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಸಮಾನವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಜೀವನೋಪಾಯದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ತನ್ನ ನೀತಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸಬೇಕು ".[೧][೧]

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಹಿಳಾ ಕೋಶ್ (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಹಿಳಾ ಸಾಲ ನಿಧಿ) ಯನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಆದಾಯದ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸಾಲ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಲು 1993 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.[೨] ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿರುವ ಇತ್ತೀಚಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ (ಎಂಸಿಟಿಎಸ್), ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಮಾತೃತ್ವ ಸಹಯೋಗ್ ಯೋಜನೆ, ಷರತ್ತುಬದ್ಧ ಹೆರಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನ ಯೋಜನೆ (ಸಿಎಮ್ಬಿ) ಮತ್ತು ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಹದಿಹರೆಯದ ಹುಡುಗಿಯರ ಸಬಲೀಕರಣ ಯೋಜನೆ-ಸಬ್ಲಾ ಸೇರಿವೆ.

ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ (ಎಂಸಿಟಿಎಸ್)[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು 2009ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಎಲ್ಲಾ ತಾಯಂದಿರು ಮತ್ತು ಅವರ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಗರ್ಭಧಾರಣೆಯ ಆರೈಕೆ, ಹೆರಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಆರೈಕೆ ಮತ್ತು ರೋಗನಿರೋಧಕಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಸೇವೆಗಳು ಸಿಗುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಆರೋಗ್ಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ನೋಂದಾಯಿಸಲಾದ ಎಲ್ಲಾ ಗರ್ಭಧಾರಣೆಗಳು ಮತ್ತು 2009ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 1ರಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದವರ ದತ್ತಸಂಚಯವನ್ನು(ಡಾಟಾಬೇಸ್) ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.[೩]

ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಮಾತೃವ ವಂದನ ಯೋಜನೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಮಾತೃತ್ವ ಸಹಯೋಗ್ ಯೋಜನೆ (ಐಜಿಎಂಎಸ್) ಷರತ್ತುಬದ್ಧ ಹೆರಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನ (ಸಿ. ಎಂ. ಬಿ.) ಯು 19 ವರ್ಷ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಯಸ್ಸಿನ ಗರ್ಭಿಣಿ ಮತ್ತು ಹಾಲುಣಿಸುವ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅವರ ಮೊದಲ ಎರಡು ಜೀವಂತ ಜನನಗಳಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರಾಯೋಜಿಸಿದ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. 2010ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಫಲಾನುಭವಿಗಳ ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಪೋಷಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಹಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಮಾರ್ಚ್ 2013 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ 53 ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.[೪]

ಹದಿಹರೆಯದ ಹುಡುಗಿಯರ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಯೋಜನೆ (ಆರ್ ಜಿ ಎಸ್ ಇ ಎ ಜಿ)[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹದಿಹರೆಯದ ಹುಡುಗಿಯರ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಯೋಜನೆ (ಆರ್. ಜಿ. ಎಸ್. ಇ. ಎ. ಜಿ.) ಯು 10 ರಿಂದ 19 ವರ್ಷದೊಳಗಿನ ಹದಿಹರಯದ ಹುಡುಗಿಯರಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ೨೦೧೧ ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 1 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ ಒಂದು ಉಪಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ೨೦೦ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶಯುಕ್ತ ಆಹಾರ ನೀಡಿಕೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ , ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಬಂಧಿ ಸೇವೆಗಳು, ಜೀವನ ಕೌಶಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ತರಬೇತಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಯುವತಿಯರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ವಿವಿಧ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.[೫]

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಹಿಳಾ ಕೋಶ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಹಿಳಾ ಕೋಶ್ (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಹಿಳಾ ಸಾಲ ನಿಧಿ) ಯನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ೧೯೯೩ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಕಡಿಮೆ ಆದಾಯದ ಗುಂಪಿನ ಮಹಿಳೆಯರು ಸಣ್ಣ ಉದ್ಯಮಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಸಾಲ ನೀಡುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.[೨]

ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

2017ರಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.

ಡಿಜಿಟಲ್ ಲಾಡೋ (ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕೌಶಲ ರೂಪದ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದು)[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಡಿಜಿಟಲ್ ವೇದಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಿಯಲು ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸಲು "ಫಿಕ್ಕಿ" ಮತ್ತು "ಡಿಜಿಟಲ್ ಅನ್ಲಾಕ್ಡ್" ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಈ ಯೋಜನೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಕಾರ, 65% ಹುಡುಗಿಯರು ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ.[೬] ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ಉಪಕ್ರಮವಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಹುಡುಗಿಯರಿಗೂ ಮನೆಯಿಂದಲೇ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ವೇದಿಕೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಲು ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆ ಮತ್ತು ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕೌಶಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ತರಬೇತಿಯನ್ನೂ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. ೧.೦ ೧.೧ "Constitution of India" (PDF). December 2007. Retrieved 21 June 2014.
  2. ೨.೦ ೨.೧ "Schemes for Economic Empowerment of Poor Women". Government of India Press Information Bureau. 6 March 2013. Retrieved 21 June 2014. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; name "Economic programmes" defined multiple times with different content
  3. "Services on Track Over Two Crore Women Beneficiaries Registered with MCTS". Government of India Press Information Bureau. Retrieved 21 June 2014.
  4. "Indira Gandhi Matritva Sahyog Yojana". Government of India Press Information Bureau. 1 March 2013. Retrieved 21 June 2014.
  5. "Empowering the Adolescent Girls – Sabla". Government of India Press Information Bureau. 2012. Retrieved 21 June 2014.
  6. Planning Commission study (Report). Government of India. http://planningcommission.gov.in/reports/sereport/ser/stdy_ecdo.pdf. Retrieved 27 October 2023.