ದಿಯೋಧಾನಿ ನೃತ್ಯ

ದಿಯೋಧಾನಿ ನೃತ್ಯ ಆಚರಣೆ

ದಿಯೋಧಾನಿ ನೃತ್ಯವು ಭಾರತದ ಅಸ್ಸಾಂನ ಶಾಮನ್ ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ಅಥವಾ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಸಬಹುದು. ದಿಯೋಧಾನಿ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುವವರು ಬೋಡೋ ಮೂಲದವರು. ದೇವಧಾನಿಯ ಒಂದು ಗುಂಪು ಪ್ರದರ್ಶನವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೂರು ಅಥವಾ ನಾಲ್ಕು ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರವು ನಾಗದೇವತೆ ಮಾರೆ/ಮಾರೋಯಿ ಆರಾಧನೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಅಸ್ಸಾಂನ ದರ್ರಾಂಗ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಬೋಡೋ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೋರಸ್ ನಾಯಕ ಓಜಾ ಹಾಡಿದ ಹಾಡುಗಳ ಪಕ್ಕವಾದ್ಯದಲ್ಲಿ ದೇವಧಾನಿ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ದಿಯೋಧಾನಿ ನೃತ್ಯವು ಭಾರತದ ಅಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವ ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಅಸ್ಸಾಂನ ಎರಡು ಸ್ಥಳಗಳಾದ ಮಂಗಳದೈ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಲಖಿಂಪುರದಿಂದ ವಿಕಸನಗೊಂಡ ಕಾಡು ನೃತ್ಯದ ರೂಪವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು 'ಮಾನಸ ಪೂಜೆ' ಅಂದರೆ ನಾಗದೇವತೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಳೆಯ ನೃತ್ಯ ಉತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತದ ಭಕ್ತರು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಅಸ್ಸಾಂಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಈ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರವು ಸಂಶೋಧಕರಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ.

ದೇವಧಾನಿ ಪದದ ಅರ್ಥ

ದಿಯೋಧಾನಿ ಎಂಬ ಪದವು ಎರಡು ಪದಮೂಲಗಳಿಂದ ಬಂದಿದೆ. 'ದಿಯೋ' ಪದದ ಅರ್ಥ 'ದೇವರು' ಮತ್ತು 'ಧನಿ' ಎಂದರೆ 'ಮಹಿಳೆ'. ದಿಯೋಧಾನಿ ಎಂಬ ಪದವು ದುಷ್ಟಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಮಹಿಳೆಯ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಷರಶಃ ದೇವರಿಂದ (ಶಾಮನ್) ಹೊಂದಿರುವ ಮಹಿಳೆ ಎಂದರ್ಥ. ಪುರುಷ ಶಾಮನ ರೂಪವೂ ಸಹ ಇದೆ. ಇದನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಕಾಮರೂಪದಲ್ಲಿ 'ಜಾಕಿ'ಯೆಂದು ಮತ್ತು ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ 'ದಿಯೋಧೈ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಜೀಬಾನ್ ಗಾಳಿಪಟ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ದಿಯೋಧಾನಿನೃತ್ಯ

ಇತಿಹಾಸ

ದಿಯೋಧಾನಿ ಶಾಮನ್ ಮಹಿಳೆ ಅಥವಾ ಪುರುಷನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜೀವಿಯಿಂದ ಹೊಂದಿದ್ದಾಗ ಅವರ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ದಿಯೋಧಾನಿಯಲ್ಲಿ, ಓಜಪಾಲಿ ಹಾಡಿದ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಅವಿಭಜಿತ ದರ್ರಾಂಗ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ಸುಕ್ನೋನಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅವಿಭಜಿತ ಕಾಮರೂಪ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಇದು ಕಾಮರೂಪಿ ಬೋರ್-ಧೋಲ್ ಅವರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿದೆ.

ವಿವರಣೆ

ನರ್ತಕರು ಕತ್ತಿ ಮತ್ತು ಗುರಾಣಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಪ್ರದರ್ಶನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೀರೋಚಿತ ಯುದ್ಧ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ.

ದಿಯೋಧಾನಿ ನೃತ್ಯದ ಪ್ರದರ್ಶನ

ದಿಯೋಧಾನಿ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಮಹಿಳೆಯರು ಮಾತ್ರ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಅಥವಾ ಗುಂಪು ಪ್ರದರ್ಶನವಾಗಿ ನೃತ್ಯ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗುಂಪು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೂರರಿಂದ ನಾಲ್ಕು ಹೆಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಈ ನೃತ್ಯದ ಪ್ರಕಾರವು ಉಗ್ರ ಮತ್ತು ಭಯಾನಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ 'ಭವಾನಿ ಚರೈ' ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಅಂದರೆ ಮಹಿಳೆಯರ ಮೇಲೆ ಭವಾನಿಮಾಯಿಯ ಪ್ರಭಾವ. ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ಹಂತಗಳು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಿಗೆ ಕಠಿಣ ಅಭ್ಯಾಸದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ನೃತ್ಯದ ಅತ್ಯಂತ ಕಷ್ಟಕರವಾದ ಭಾಗವೆಂದರೆ 'ಡಾ' ನೊಂದಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶನ. ದಾ ಒಂದು ಹರಿತವಾದ ಆಯುಧ.

ಪ್ರದರ್ಶನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮೇಕೆಯನ್ನು ಬಲಿಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪಾರಿವಾಳವನ್ನು ಮಾನ್ಶಾ ದೇವಿಯ ಮುಂದೆ ಕುತ್ತಿಗೆಯಿಂದ ಸೀಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಓಜಾ ನಂತರ ಅವರ ಪಾಲಿಸ್ ಕೆಲವು ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಾರೆ. ದೇವಧಾನಿಯಲ್ಲಿ ಓಜಪಾಲಿ ಹಾಡಿದ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಶುಕ್ನಾಮ್ನಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಮಾನಸಾ ದೇವಿಯ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ನೃತ್ಯದ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯಗಳು ಜೈಧೋಲ್ ಅಂದರೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಿಲಿಂಡರಾಕಾರದ ತಾಳವಾದ್ಯ ಮತ್ತು ಖುಟಿತಾಲ್ ಅಂದರೆ ತಾಳೆ ಗಾತ್ರದ ಸಿಂಬಲ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಖುಟಿತಾಲ್ ಅನ್ನು ಪಾಲಿಸ್ ಆಡುತ್ತಾರೆ.