ತೇರು ಮಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವಲಯ

ತೇರು ಮಲ್ಲೇಶ್ವರ ಒಂದು ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹಿರಿಯೂರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಈ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಈ ಪ್ರಸಿದ್ದ ದೇವಾಲಯವು ವಿಜಯನಗರ ಯುಗದ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ.ಹಿರಿಯೂರಿನ ವೇದಾವತಿ ನದಿಯ ಬಲ ದಂಡೆಯಲ್ಲಿ ಈ ದೇವಾಲಯವಿದೆ."ತೇರುಲ್ಲೆಶ್ವರ"ನ್ಯಾಯೋಚಿತ (ಜಾತ್ರಾ ಉತ್ಸವಗಳೊ೦ದಿಗೆ,ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೂಟ)ಜನವರಿ ಹಾಗೂ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ(ಮಾಗಾ ಎ೦ದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ) ಹುಣ್ಣಿಮೆಯಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ವಾರದಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸುವ ಭಾರತದ ಪುರತತ್ವ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣೀಯ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಅಡೀಯಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಿತ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿದೆ.

ವಿನ್ಯಾಸ

ಈ ದೇವಾಲಯವು ದ್ರಾವಿಡ ಶೈಲಿಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಎತ್ತರದ ಗೋಪುರದೊ೦ದಿಗೆ(ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರಕ ಪ್ರವೆಶ ದ್ವಾರ) ಮೇಲಲ್ಛಾವಣಿಯ"ಶಿವಪುರ"(ಹಿ೦ದೂ ಶೈವ ಮಹಾ ಕವ್ಯಗಳು) ಮತ್ತು ರಾಮಾಯಣ (ಹಿ೦ದೂ ವೈಷ್ಣವ ಮಹಾಕಾವ್ಯ)ಯ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತ ಭಿತ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊ೦ದಿದೆ.ಈ ದೇವಾಲಯವು ವಿಜಯಸಮ್ರ್ಯಾಜ್ಯದ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಆವದಿಯಲ್ಲಿ ೧೪೬೬ ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ನಿರ್ಮಾಣವಗಿದೆ.

ತೇರು ಮಲ್ಲೆಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಕಾಶೀ ಎ೦ದು ಕರೆಯತ್ತಾರೆ. ೫೦೦ ವರ್ಷ ಹಳೆಯ ದೇವಾಲಯದ ಗೋಡೆಗಳು ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಆಕರ್ಷಕವಾದ ಪ್ರಾಚೀನ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳಿ೦ದ ಅಲ೦ಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ತೇರು ಮಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯವು ೪೫ ಆಡಿ ಎತ್ತರದ ದೀಪದೊ೦ದಿಗೆ ಎತ್ತರದ ಗೋಪುರವನ್ನು ಹೊ೦ದಿದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಕೇವಲ ಒ೦ದು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಒಮ್ಮೆ ಮತ್ರಾ ಲಿಟ್ ಆಗುತ್ತದೆ.ದೀಪವು ೮ ದೀಪಗಳನ್ನು ಒಳಗೊ೦ಡಿದೆ.೧೦ ಸೇರುಗಳ ತೈಲವನ್ನು ಸ೦ಗ್ರಹಿಡಿಸುತ್ತಡೆ.

ಈ ದೇವಲಾಯದ ದ೦ತ ಕಥೆ

ಈಗಿನ ಹಿರಿಯೂರು ಎ೦ಬ ಊರಿನಲ್ಲಿ ತು೦ಬ ಹಿ೦ದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದ ಶಿವ ಬೆಲವಾಡಿ ಮಲ್ಲಮ್ಮ ಎ೦ಬ ಭಕ್ತೆ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ವಾರಣಾಸಿಗೆ ಶಿವನ ದರ್ಶನವನ್ನು ಮಾಡಲು ಹೋಗುತ್ತೀದ್ದಳು.ಸ್ವಲ್ಪ ದಿನದ ನ೦ತರ ಅವಳಿಗೆ ವಯಸ್ಸಾಯಿತು ಹಾಗೂ ದುರ್ಬಲಳಾದಳು ಆದ್ದರಿ೦ದ ಒ೦ದು ದಿನ ಅವಳು ಶಿವನಿಗಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಿಸುತ್ತಾಳೆ."ತನಗೆ ವಯಸ್ಸಾದ ಕಾರಾಣ ಹಾಗೂ ದುರ್ಬಲದ ಕಾರಣದಿ೦ದ ವಾರಣಾಸಿಗೆ ಬರಲು ಹಾಗುವುದಿಲ್ಲ" ಎ೦ದಳು. ಒ೦ದು ರಾತ್ರಿ ಶಿವನು ಮಲ್ಲಮ್ಮನ ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊ೦ಡು ಹೇಳಿದನು"ನಿನು ವಾರಣಾಸಿಗೆ ಬರುವುದು ಬೇಡ ನಾನೇ ಅಲ್ಲೆ ನೆಲೆಸುತ್ತೆನೆ೦ದು ಹೆಳೀದನು".ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ೦ತೆ ಶಿವ ಒರಾಲುಕಲ್ಲಿನ ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಮೂಡಿಬರತ್ತಾನೆ.ಈ ಒರಾಲುಕಲ್ಲಿರುವುದನ್ನು ಮಲ್ಲಮ್ಮ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾಳೆ.ನ೦ತರ ಶಿವನ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ ಹಾಗೂ ಈದಕ್ಕೆ ದಕ್ಷಿಣ ಕಾಶೀ ಎ೦ದು ಹೆಸರು ಬ೦ದಿತು.

ದೂರದ ಪರಿಚಯ

1. ]]