ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯಗಳು

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಕರ್ನಾಟಕ ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಬೊಂಬೆಯಾಟದ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಕುಣಿತ: ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ

ಕರ್ನಾಟಕ ಧಾರ್ಮಿಕ ನೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಕುಣಿತ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಒಂದು ನೃತ್ಯ ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತ, ಹಾಡುಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಲಂಕೃತ ಡ್ರಮ್ಸ್ ಬೀಟ್ಸ್ ಜೊತೆಗೂಡಿದ ಜನಪ್ರಿಯ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದೆ. ಈ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಕುರುಬ ಅಥವಾ ಕುರುಬ ಜಾತಿ ಪುರುಷರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತ ಹುರುಪಿನ ಡ್ರಮ್ ಬೀಟ್ಸ್, ತ್ವರಿತ ಹೆಜ್ಜೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಿಂಕ್ರೊನೈಸ್ ಗುಂಪು ರಚನೆಗಳು ಹೊಂದಿದೆ.

ಕೊಡಗು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹುತ್ತರಿ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಬೋಲಕ್ಕತ್ ಕೊಡಗು ನೃತ್ಯ ರೂಪಗಳು. ಕೊಡವರು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಪದ್ಧತಿಗಳು, ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಧರ್ಮ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ವಾರ್ಷಿಕ ಸುಗ್ಗಿಯ ನೃತ್ಯ ಒಂದು ಅನನ್ಯ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅಲಂಕಾರಿಕ ಚಾಕುಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೊಡವ ಉಡುಪುಗಳಿಂದ ಪುರುಷರು, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಸಂಗೀತ ಇದು ನಿಧಾನವಾದ ನೃತ್ಯ.

ನೃತ್ಯ ವಿವಿಧ ಬಗೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬೋಲಕ್ಕತ್

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮುಕ್ತ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಎಣ್ಣೆ ದೀಪ ಹಿಂದೆ ಕೊಡವ ಪುರುಷರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪುರುಷರು ಚವರಿ(ಯಾಕ್ ತುಪ್ಪಳ) ಮತ್ತು ಇತರ ಕೊಡವ ಸಣ್ಣ ಕತ್ತಿಯನ್ನು (ODI-ಕಥಿ)ಈ ನೃತ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವಾಗ ಒಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದಿರುತ್ತಾರೆ. ಈ ನೃತ್ಯದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವಿಧಗಳು ಪ್ರದರ್ಶಕರ ಚವರಿ ಇದರಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ. ಓಡಿ ಕಥಿ ಬಳಸಿದಾಗ, ನೃತ್ಯವನ್ನು ಕತ್ತಿಯಾಟ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚೋಮನ, ಒಂದು ಗಾಜಿನ ಪಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಆಕಾರದ ಡ್ರಮ್, ಲಯ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಉಮ್ಮತ್ತಾಟ್

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕೊಡವ ಮಹಿಳೆಯರು ಎಲ್ಲರೂ ಆಭರಣ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೊಡವ ಉಡುಗೆ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ, ಒಂದು ತೂಗಾಡುವ ಲಯ ವೃತ್ತದ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಿತ್ತಾಳೆ ತಾಳಗಳು ಮತ್ತು ಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಕುಂಕುಮ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ . ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳೆ ಕಾವೇರಿ ತಾಯಿ (ತಾಯಿ ಕಾವೇರಿ), ಇವರುಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೊಡವರು ಪೂಜೆ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ನೀರಿನ ಪೂರ್ಣ ಕುಡಿಕೆಯನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡಿರುವ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುತ್ತಾರೆ.

ಕೊಮ್ಬಾತ್

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬೋಲ್ಲಕ್ಕತ್ ಮತ್ತು ಉಮ್ಮತ್ತಾಟ್ ಸಂಭ್ರಮಾಚರಣೆ ಮತ್ತು ಹಬ್ಬದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಡೆದರೆ , ಕೊಮ್ಬಾತ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಕೊಡವ ಪುರುಷರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ, ಜಿಂಕೆ ಕೊಂಬು , ಕೃಷ್ಣಮೃಗ ಕೊಂಬು (ಕೊಡವ ದಂತಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಚ್ಚೆಯುಳ್ಳ ಜಿಂಕೆ) ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ನೃತ್ಯ ಗಾಳಿ ವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ತಾಳವಾದ್ಯದ ಸಹಾಯದಲ್ಲಿ ಆಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಲಯಬದ್ಧ ರಾಗಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ, ಮತ್ತು ಯುದ್ಧ ಕೊಡವರು ಬಳಸುವ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಶಾಲೆಯ ಸಮರ ಚಳುವಳಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ.

ಮೈಸೂರು ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಈ ಡೊಳ್ಳು ಕುರುಬ ಸಮುದಾಯದ ಪುರುಷರನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಒಂದು ಗುಂಪು ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಗುಂಪು ಪ್ರತಿ ಡ್ರಮ್ ಧರಿಸಿ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುವಾಗ ವಿವಿಧ ತಾಳಗಳನ್ನು ಆಡುವ, 16 ನೃತ್ಯಗಾರರು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಬೀಟ್ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ತಾಳಗಳಿಗೆ ಒಬ್ಬ ನಾಯಕ ನಿರ್ದೇಶನ ಇರುತ್ತದೆ. ನಿಧಾನ ಮತ್ತು ವೇಗದ ಲಯ ಪರ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಗುಂಪು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಮಾದರಿ ವೀವ್ಸ್. ಉಡುಪುಗಳು ಸರಳ; ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ಭಾಗದ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಪ್ಪು ಶೀಟ್ ಧೋತಿ ಮೇಲೆ ಕಡಿಮೆ ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಏನು ಹಾಕದೆ ಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆ ಎಸ್ ಹರಿದಾಸ್ ಭಟ್ ನೇತೃತ್ವದ ತಂಡ 1987 ರಲ್ಲಿ ಯುಎಸ್ಎಸ್ಆರ್ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿತು. ಮಾಸ್ಕೋ, ಲೆನಿನ್ಗ್ರಾಡ್, ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಟ್ರ್ಯಾಮ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಆರ್ಚ್ಯೆನ್ಜೆಲ್ಸ್ಕ್, ಪ್ಸ್ಕೋವ್, ಮರ್ಮನ್ಸ್ಕ್ನಲ್ಲಿ ತಾಷ್ಕೆಂಟ್ ಮತ್ತು ನೋವೊಗರ್ದ್ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

ಬೀಸು ಸಂಸಾಲೆ ಮತ್ತು ಕಂಸಾಳೆ ನೃತ್ಯ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಈ ಗುಂಪು ನೃತ್ಯವನ್ನು ಮೈಸೂರು ನಂಜನಗೂಡು ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಹಳ್ಳಿಯ ಯುವಕರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಂಸಾಳೆ ಎನ್ನುವ ಒಂದು ವಾದ್ಯ ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಕಂಸಾಳೆ ಎಂದು, ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ. ಕಂಸಾಳೆ ಲಯಬದ್ಧ ಖಣಿಲು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಒಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಸಿಂಬಲ್ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದರಲ್ಲಿ ಕಂಚಿನ ಡಿಸ್ಕ್, ಹಿಡಿದಿರುತ್ತಾರೆ .

ಕಂಸಾಳೆ ನೃತ್ಯ ನೃತ್ಯಗಾರರು ಇದು ಕುರುಬ ಸಮುದಾಯದ, ಮಲೈ ಮಹದೇಶ್ವರ(ಶಿವ) ಆರಾಧನೆಯ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಸಂಪರ್ಕ ಎಂದು ನಮ್ಬಿತ್ತದೆ. ಕುಣಿತದಲ್ಲಿ ಶಿವನನ್ನು ಹೊಗಳಿ ಲಯಬದ್ಧ, ಇಂಪಾದ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ನೃತ್ಯ ನಡೆಸಲಾಗುವುದು. ಇದು ದಿಕ್ಷ (ವಚನ) ಭಾಗವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮುಖಂಡರಿಂದ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಶುದ್ಧ ನೃತ್ಯ ಇಂತಹ ಒಂದು ಕಂಸಾಳೆ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಜನುಮದ ಜೋಡಿ ಮತ್ತು ಜೋಗಿ, ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ .

ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜಗ್ಗಹಾಲಿಗಿ ಕುಣಿತ ಇದು ಯುಗಾದಿ ಮತ್ತು ಹೋಳಿಯಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ್ಗೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಇದು ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ ಧಾರವಾಡ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬ್ಯಾಹಟ್ಟಿ ಹಳ್ಳಿಯ), ಜಾನಪದ ಕಲೆ. ಜಗ್ಗಹಲಿಗೆ ಎಮ್ಮೆ ಹೈಡ್ ಸುತ್ತಿ ಒಂದು ಎತ್ತಿನ ಗಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಚಕ್ರ ಮಾಡಿದ ವಾದ್ಯ ಆಗಿದೆ. ಹಳ್ಳಿಗರು ದೊಡ್ಡ ಉಪಕರಣವನ್ನು ಹೊರಗಿಂದ ಸುತ್ತಿಸಿಕೊಂಡು ಮತ್ತು ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತರುತ್ತಾರೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕನಿಹಲಿಗಿ ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ವಾದ್ಯವಾದ, ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಮತ್ತು ಕರು ಚರ್ಮದಿಂದ ಒಳಗೊಂಡ ಇದರ ಜೊತೆ ಆಟವಾಡುತ್ತಾ ನೃತ್ಯ ನಿರ್ದೇಶನ ಮಾದಲಾಗಿತ್ತದೆ. ಪ್ರದರ್ಶನ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 15 ಜನರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

ಕರಗ ತಿಗಳರ ನೃತ್ಯ, ಒಂದು ಎತ್ತರದ, ಹೂವಿನ ಕಂಭ ಮತ್ತು ವಾಹಕರ ತಲೆ ಮೇಲೆ ಸಮತೋಲನ ಲೋಹದ ಮಡಕೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಆಡುವ ನ್ರುಥ್ಯವಾಗಿದೆ . ಮಡಕೆಯಲ್ಲೇನಿದೆ ಎನ್ನುವುದು ಗೌಪ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವಾಹಕರ ಆಗಮನ ಎದೆಯ ಬಿರಿದುಕೊಂಡು ಧೋತಿ ಹೊದಿಕೆಯ, ಪೇಟ ದರಿಸಿದ ವೀರ ಕುಮಾರರು ನೂರಾರು ಖಡ್ಗಗಳನ್ನು ಹಿಡಿಯುವ ಮೂಲಕ ಘೋಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]