ಆರ್ಕಿಮಿಡೀಸನ ತತ್ತ್ವ
ದ್ರವದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿರುವ ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಉಂಟಾಗುವ ಮೇಲ್ಮುಖವಾದ ತೇಲುವ ಬಲವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಥವಾ ಭಾಗಶಃ ದೇಹವು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸುವ ದ್ರವದ ತೂಕಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಆರ್ಕಿಮಿಡಿಸ್ ತತ್ವವು ದ್ರವ ಯಂತ್ರಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಮೂಲಭೂತವಾದ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ನಿಯಮವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸಿರಾಕ್ಯೂಸ್‌ನ ಆರ್ಕಿಮಿಡಿಸ್ ರೂಪಿಸಿದರು
ಆರ್ಕಿಮಿಡಿಸ್ ತತ್ವವು ಯಾವುದೇ ತೇಲುವ ವಸ್ತುವಿನ ತೇಲುವಿಕೆಯನ್ನು ಭಾಗಶಃ ಅಥವಾ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ದ್ರವದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ. ವಸ್ತುವಿನ ಮೇಲಿನ ಕೆಳಮುಖ ಬಲವು ಅದರ ತೂಕವಾಗಿದೆ. ವಸ್ತುವಿನ ಮೇಲಿನ ಮೇಲ್ಮುಖ ಅಥವಾ ತೇಲುವ ಬಲವು ಮೇಲಿನ ಆರ್ಕಿಮಿಡಿಸ್ ತತ್ವದಿಂದ ಹೇಳಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ವಸ್ತುವಿನ ಮೇಲಿನ ನಿವ್ವಳ ಬಲವು ತೇಲುವ ಬಲದ ಪ್ರಮಾಣಗಳು ಮತ್ತು ಅದರ ತೂಕದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ. ಈ ನಿವ್ವಳ ಬಲವು ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿದ್ದರೆ, ವಸ್ತುವು ಏರುತ್ತದೆ; ನಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿದ್ದರೆ, ವಸ್ತುವು ಮುಳುಗುತ್ತದೆ; ಮತ್ತು ಶೂನ್ಯವಾಗಿದ್ದರೆ, ವಸ್ತುವು ತಟಸ್ಥವಾಗಿ ತೇಲುತ್ತದೆ-ಅಂದರೆ, ಅದು ಏರದೆ ಅಥವಾ ಮುಳುಗದೆ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ. ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ದೇಹವು ಭಾಗಶಃ ಅಥವಾ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ದ್ರವದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದಾಗ, ದೇಹದ (ಗಳು) ಮುಳುಗಿದ ಭಾಗದಿಂದ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ದ್ರವದ ತೂಕಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾದ ತೂಕದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ನಷ್ಟವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆರ್ಕಿಮಿಡಿಸ್ ತತ್ವ ಹೇಳುತ್ತದೆ.