ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:2310331 Harsha SingeHalli Manjunatha
ಅರವಿದು ವಂಶದ ವೈಭವಶಾಲಿ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ
ಪರಿಚಯ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕೊನೆಯ ವಂಶವಾಗಿದ್ದ ಅರವಿದು ವಂಶವು (1565-1646) ರಾಜಕೀಯ ಸಂಕಷ್ಟಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ವೈಭವವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಹರಸಾಹಸ ಪಡಿತು. ತಳಿಕೋಟೆಯ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ ಹಂಪಿ ನೆಲಸಮವಾದರೂ, ಅರವಿದು ವಂಶದ ರಾಜರು ತಮ್ಮ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ಪೆನುಕೊಂಡಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿರಿಸಿದರು. ಈ ವಂಶದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗವಾಗಿದೆ. 1. ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಸಾರಾಂಶ ಅರವಿದು ವಂಶದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ವಿಜಯನಗರ ವಂಶದ ವೈಭವವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದ್ದು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದೇವಾಲಯಗಳ ಮತ್ತು ಕೋಟೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಇದರ ಪರಿಣಾಮ ಕಾಣಬಹುದು. ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಗೋಪುರಗಳು, ಕುಸುಮಿತ ಕಂಬಗಳು, ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ಚಿತ್ರಣಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮಂದಿರಗಳು ಅರವಿದು ವಂಶದ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿವೆ.
2. ಪ್ರಮುಖ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಕೃತಿಗಳು
ಚಿಂತಲ ವೆಂಕಟರಮಣ ದೇವಾಲಯ (ತದಿಪತ್ರಿ):
ತದಿಪತ್ರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಚಿಂತಲ ವೆಂಕಟರಮಣ ದೇವಾಲಯವು ಅರವಿದು ವಂಶದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಅವಧಿಯ ಶ್ರದ್ಧಾ ಮತ್ತು ಕಲೆಗಳ ವೈಭವವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
• ಶಿಲ್ಪಕಲೆ: ದೇವಾಲಯದ ಕಂಬಗಳು ಮತ್ತು ಗೋಡೆಗಳು ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಮಹಾಭಾರತದ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಸುಂದರ ಶಿಲ್ಪಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.
• ಯಾಲಿ ಶಿಲ್ಪಗಳು: ದೇವಾಲಯದ ಮುಖ್ಯಕಾಂಡದಲ್ಲಿ ಯಾಲಿಗಳ (ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಸಿಂಹರೂಪದ ಶಿಲ್ಪ) ಶಿಲ್ಪಗಳು ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ. ಇದು ವಿಜಯನಗರ ಶೈಲಿಯ ವಿಶೇಷ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.
• ಮಂಟಪಗಳು: ದೊಡ್ಡ ಕುಸುಮಿತ ಕಂಬಗಳಿದ್ದ ಮೂಡಣ ಮಂಟಪವು ಇಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿದೆ. ಪೂಜಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳೇ ಆಗಿರದೇ ಇದು ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಶಿಲ್ಪಕೌಶಲ್ಯವನ್ನೂ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಲೇಪಾಕ್ಷಿ ದೇವಾಲಯ: ಲೇಪಾಕ್ಷಿಯಲ್ಲಿರುವ ವೇೀರಭದ್ರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯವು ಅರವಿದು ವಂಶದ ಗರ್ಭಗುಡಿ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. • ತೂಗು ಕಂಬ: ಈ ದೇವಾಲಯದ ಅತ್ಯಂತ ವಿಶೇಷ ಅಂಶವು "ತೂಗು ಕಂಬ." ಇದು ನೆಲವನ್ನು ತಟ್ಟದೇ ಇದ್ದ ಶಿಲ್ಪಕೌಶಲ್ಯದ ತಾಂತ್ರಿಕ ವೈಭವವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. • ** ceiling ಮೇಲಿನ ಚಿತ್ರಕಲೆ:** Ceiling ಮೇಲೆ ಪೌರಾಣಿಕ ದೃಶ್ಯಗಳ ವರ್ಣಚಿತ್ತಾರಗಳಿವೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಿವ ಪರಿವಾರದ ಚಿತ್ರಣ. ಇದು ಆಕಾಲದ ಕಲಾಪ್ರವೃತ್ತಿಯ ವಿಶೇಷತೆ. • ನಂದಿ ಶಿಲ್ಪ: ದೇವಾಲಯದ ಎದುರಿನ 27 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ನಂದಿ ಶಿಲ್ಪವು ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ದೊಡ್ಡ ನಂದಿ ಶಿಲ್ಪಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು.
ಪೆನುಕೊಂಡ ಕೋಟೆ: ಅರವಿದು ವಂಶದ ರಾಜಧಾನಿ ಆಗಿದ್ದ ಪೆನುಕೊಂಡವು ಕೃತಕ ಕೋಟೆಗಳ ಮತ್ತು ಮಂದಿರಗಳ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. • ಕೋಟೆಯ ವಿನ್ಯಾಸ: ಪೆನುಕೊಂಡ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿಯ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕತೆಯ ಸಮ್ಮಿಲನವಾದ ಕೃತಕ ಬೇರೆಯನ್ನಾಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಗಡಿಪಡಿಗಳಿವೆ. • ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಕೇತಗಳು: ಕೋಟೆಯೊಳಗೆ ವಿವಿಧ ದೇವಾಲಯಗಳು ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡಿತ್ತು. • ಜಲಪೂರಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ: ಪೆನುಕೊಂಡ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕವಾದ ಜಲಪೂರಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಇದು ಆಕಾಲದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
3. ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು ಅ. ದೊಡ್ಡ ಗೋಪುರಗಳು (Towering Gopurams): ಅರವಿದು ವಂಶದ ದೇವಾಲಯಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಅವುಗಳ ಉದ್ದವಾದ ಗೋಪುರಗಳು. • ಅಲಂಕಾರ: ಗೋಪುರಗಳನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ತಕ್ಷಣದ ಆಕರ್ಷಕ ತಳಿರುಚನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ದೇವತೆಗಳ, ಪುರಾಣದ ಘಟನೆಗಳ, ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಚಿಹ್ನೆಗಳ ಶಿಲ್ಪವು ಇವುಗಳನ್ನು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. • ಉದಾಹರಣೆ: ಚಿಂತಲ ವೆಂಕಟರಮಣ ದೇವಾಲಯದ ಗೋಪುರ ಮತ್ತು ಲೇಪಾಕ್ಷಿಯ ಗೋಪುರವು ಈ ಶೈಲಿಯ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿವೆ. • ಆರಾಧನೆಯ ಸಂಕೇತ: ಗೋಪುರಗಳು ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಸುವ ಪವಿತ್ರ ದ್ವಾರಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಆ. ಕುಸುಮಿತ ಕಂಬಗಳು (Intricate Pillars): ಅರವಿದು ವಂಶದ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಬಗಳು ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. • ಚಲನಶೀಲ ಶಿಲ್ಪ: ಕಂಬಗಳ ಮೇಲೆ ನೃತ್ಯಮಗ್ನ ಅಪ್ಸರಸ್ಥಿತಿಗಳು, ಪೌರಾಣಿಕ ಯುದ್ಧ ದೃಶ್ಯಗಳು • ಉದಾಹರಣೆ: ಲೇಪಾಕ್ಷಿ ದೇವಾಲಯದ "ತೂಗು ಕಂಬ" ಶಿಲ್ಪಕೌಶಲ್ಯದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಇ. ದೈವಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಕಲೆ (Sacred Iconography and Murals): ಅರವಿದು ವಂಶದ ದೇವಾಲಯಗಳ ಗೋಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಛಾವಣಿಗಳು ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಗಳ ಶಿಲ್ಪಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳಿಂದ ಶೋಭಿಸುತ್ತವೆ. • ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಮಹಾಭಾರತದ ದೃಶ್ಯಗಳು: ಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ರಾಮಾಯಣದ ಮತ್ತು ಮಹಾಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. • ** Ceiling ಮೇಲಿನ ಚಿತ್ರಗಳು:** ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಲೇಪಾಕ್ಷಿಯ ceiling ಮೇಲಿನ ಚಿತ್ರಣಗಳು ಶೈವ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.
4. ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರಭಾವ ಅರವಿದು ವಂಶದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ. • ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳು: ದೇವಾಲಯಗಳು ದೈನಂದಿನ ಪೂಜಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ವಿಶೇಷ ಉತ್ಸವಗಳು, ಮತ್ತು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜೀವನದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದವು. • ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಗಮ: ದೇವಾಲಯಗಳು ಕೇವಲ ಆರಾಧನೆಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಕಲಾ, ಸಂಗೀತ, ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಸಾಧನೆಗಳ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದವು. • ಜಾನಪದಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ: ಅರ್ಚಕವರ್ಗ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಿಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರಿಗೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದವು. • ಉತ್ಸವ ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳು: ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವಗಳು ಮತ್ತು ದೇವರ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳು ನಡೆದಿದ್ದು, ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವ ತಾಣಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು.
5. ವಿಜಯನಗರ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಶೈಲಿಗಳ ಸಮ್ಮಿಲನ (Fusion of Vijayanagara and Local Styles)
ಅರವಿದು ವಂಶದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ವಿಜಯನಗರ ಶೈಲಿಯ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವ ಜೊತೆಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಶೈಲಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು.
• ವಿಜಯನಗರ ಶೈಲಿಯ ಪ್ರಭಾವ: ಶಿಲಾಪ್ರಕಾರದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ, ಧಾರ್ಮಿಕ ದೈವಶಿಲ್ಪ, ಮತ್ತು ಗೋಪುರಗಳ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ವಿಜಯನಗರ ಶೈಲಿಯ ದೃಢವಾದ ಪಾದಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.
• ಸ್ಥಳೀಯ ಶೈಲಿಗಳ ಅಳವಡಿಕೆ:
o ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಭಾವ: ಪೆನುಕೊಂಡ ಮತ್ತು ತದಿಪತ್ರಿಯ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಆಂಧ್ರದ ಸ್ಥಳೀಯ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಸಾಧನೆಗಳ ಪ್ರಭಾವ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ.
o ಕನ್ನಡ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಭಾವ: ದೇವಾಲಯಗಳ ಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಮಹಾಭಾರತದ ದೃಶ್ಯಗಳ ಚಿತ್ರಣ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
• ಉದಾಹರಣೆ:
o ಚಿಂತಲ ವೆಂಕಟರಮಣ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಯಾಲಿ ಶಿಲ್ಪಗಳು ವಿಜಯನಗರ ಶೈಲಿಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದ್ದರೆ, ಗೋಪುರಗಳ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಶಿಲ್ಪ ಸ್ಥಳೀಯ ಶೈಲಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.
o ಲೇಪಾಕ್ಷಿಯ ceiling ಮೇಲಿನ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಲೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ.
6. ಸವಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪಾರಂಪರ್ಯ (Challenges and Legacy of Architecture) ಅರವಿದು ವಂಶದ ರಾಜಕೀಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು: • ತಳಿಕೋಟೆಯ ಯುದ್ಧದ ಪರಿಣಾಮ: ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಹಿನ್ನಡೆಯಾದ ತಳಿಕೋಟೆಯ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ರಾಜಧಾನಿ ಹಂಪಿಯಿಂದ ಪೆನುಕೊಂಡಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರವಾಯಿತು. • ಆಕ್ರಮಣಗಳ ಹೊರಾಳಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ: ಮುಸ್ಲಿಂ ದಳಗಳ ದಾಳಿಯ ನಡುವೆಯೂ, ಅರವಿದು ವಂಶವು ತನ್ನ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಹರಸಾಹಸ ಪಡಿತು. • ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಕಷ್ಟ: ತಳಿಕೋಟೆಯ ನಂತರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಕಷ್ಟವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿತ್ತು, ಆದರೂ ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೋಟೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವಲ್ಲಿ ಶ್ರದ್ಧೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪಾರಂಪರ್ಯ: • ಧಾರ್ಮಿಕ ಜೀವನದ ಕೇಂದ್ರಗಳು: ದೇವಾಲಯಗಳು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಕೌಶಲ್ಯದ ಕೇವಲ ನಿದರ್ಶನವಲ್ಲ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಜೀವನದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದವು. • ಕಲೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮುಂದುವರಿಕೆ: ಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಕಲೆಗಳು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿ ನಿಂತಿವೆ.
7. ಪಾರಂಪರ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವ (Legacy and Influence) ಅರವಿದು ವಂಶದ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲೂ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು. • ತಮಿಳು ನಾಡು: ದಕ್ಷಿಣದ ಕೆಲವೆಡೆ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಅರವಿದು ಶೈಲಿಯ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳು ಅಳವಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. • ತೆಲುಗು ಪ್ರಾಂತ್ಯ: ಪೆನುಕೊಂಡ ಕೋಟೆ ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯಗಳು ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಶೈಲಿಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿವೆ. • ಕಲೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ: o ಚಲನಶೀಲ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ (Dynamic Sculptures): ಶಿಲ್ಪಗಳಲ್ಲಿ ಚಲನಶೀಲತೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಯೋಗಾಶಕ್ತಿ (Balance) ಮುಂದಿನ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿತು. o Ceiling ಚಿತ್ರಣಗಳು: ಲೇಪಾಕ್ಷಿ ceiling ಮೇಲಿನ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳು ಈಗಲೂ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿದೆ.
8. ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣೆ (Succession and Preservation) ಅರವಿದು ವಂಶದ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಇತ್ತೀಚಿನ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆದಿವೆ. • ಯುನೆಸ್ಕೊ ಪರಂಪರಾ ತಾಣಗಳು: o ಹಂಪಿ: ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವಾದ ಹಂಪಿಯನ್ನು ಯುನೆಸ್ಕೊ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರಾ ತಾಣವಾಗಿ ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ. o ಪೆನುಕೊಂಡ ಕೋಟೆ: ಪೆನುಕೊಂಡ ಕೋಟೆ ಮತ್ತು ಅರವಿದು ದೇವಾಲಯಗಳು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಪೂರ್ಣ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿ ಉಳಿದಿವೆ. • ಆಧುನಿಕ ಸಂರಕ್ಷಣೆ: o ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತಗಳು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆ (ASI) ಈ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿವೆ. o ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪುರಾತನ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಪುನಃಸ್ಥಾಪನಾ ಕೆಲಸಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. • ಪರಂಪರೆಯ ಮಹತ್ವ: o ಇತ್ತೀಚಿನ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಅರವಿದು ವಂಶದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಗಮನಕ್ಕೆ ತರುತ್ತಿವೆ. o ಆಧುನಿಕ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಗಳಿಗೂ ಇದು ಒಂದು ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. 9. ನೋಟ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯವಾಣಿ (Vision and Foresight in Architecture) ಅರವಿದು ವಂಶದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಕೇವಲ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸದೇ, ಭವಿಷ್ಯದ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ರೂಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. • ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯ: o ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೋಟೆಗಳನ್ನು ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದು, ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ ಮಬ್ಬಾಗಿಯೂ ಅದೇ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. • ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಾಮರಸ್ಯ: o ದೇವಾಲಯಗಳ ಆವರಣಗಳು ಮೆರವಣಿಗೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ, ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯದ ಸಭೆಗಳಿಗೆ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು. • ಭದ್ರತಾ ಮನೋಭಾವ: o ಕೋಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಜಲವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಥ ಪ್ರಮಾಣದ ಗಡಿಪಡಿಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿದಂತೆ, ಈ ರಚನೆಗಳು ರಾಜಕೀಯ ಸ್ಥಿರತೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡಾಗಲೂ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಸೇವೆ ನೀಡಿದವು.
10. ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ತಾಂತ್ರಿಕ ನಾವೀನ್ಯತೆ (Technological Innovations in Architecture) ಅ. ತೂಗು ಕಂಬಗಳ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ: ಲೇಪಾಕ್ಷಿಯ ತೂಗು ಕಂಬವು ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ. • ಗಣಿತೀಯ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ: ಶಿಲ್ಪಕಲೆ ಮತ್ತು ಗಣಿತವನ್ನು ಸಮರಸಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕಂಬವು ನೆಲವನ್ನು ತಟ್ಟದೆ ತನ್ನ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಂಡಿದೆ. • ಭಾರತೀಯ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್: ಇದು ಆಧುನಿಕ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಕ್ಕೂ ಆದರ್ಶವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆ. ಜಲಸಂಗ್ರಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ: • ತೋಟಗಳು ಮತ್ತು ನೀರಾವರಿ: ಕೋಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಡದ ಒಳಗೆ ಜಲಸಂಗ್ರಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ತೊರೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಆ ಕಾಲದ ವಿಜ್ಞಾನಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. • ಜೀರ್ಣತೆಯ ನಿರ್ವಹಣೆ: ದೇವಾಲಯಗಳ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ಕಾಲುವೆಗಳನ್ನು ವಾತಾವರಣಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
11. ಮಂಟಪಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ (The Role of Mandapas) ಅ. ಧಾರ್ಮಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಕೇಂದ್ರ: ಮಂಟಪಗಳು ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಪೂಜಾ ಚಟುವಟಿಕೆ, ದರ್ಶನ, ಮತ್ತು ದೇವತಾ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಮಹತ್ವದ ಸ್ಥಳವಾಗಿದ್ದವು. • ಉದಾಹರಣೆ: ಚಿಂತಲ ವೆಂಕಟರಮಣ ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣದಲ್ಲಿರುವ ಉತ್ಸವ ಮಂಟಪವು ಪ್ರಮುಖ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆ. ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ ವೇದಿಕೆ: • ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆ: ಮಂಟಪಗಳು ನೃತ್ಯ, ಸಂಗೀತ, ಮತ್ತು ಕಥಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿತು. • ಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ: ಕಂಬಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳು ಪೌರಾಣಿಕ ಸಂಗೀತಕಾರರ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.
12. ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆ (Religious Tolerance) ಅ. ಬಹುಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮೂಹಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಳ: • ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಜೈನ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ: ಅರವಿದು ವಂಶದ ಕೆಲವು ದೇವಾಲಯಗಳು ಜೈನ ಪರಂಪರೆಯ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. • ಸಮಾಜದ ಒಂದಿಗೋಸ್ಕರದ ಕಾರ್ಯ: ಇಂತಹ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವಂತೆ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಆ. ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ಶ್ರದ್ಧೆಯ ಸಂಕೇತ: • ದೇವಾಲಯಗಳ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಮುದಾಯದ ಪಾತ್ರ: ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಂದ ಅವರ ಶ್ರದ್ಧಾ ಸಂಕಲ್ಪದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿ ಈ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
13. ಯುದ್ಧಕಾಲದ ಕಟ್ಟಡ ವಿನ್ಯಾಸ (Defensive Architectural Design) ಅ. ಕೋಟೆಗಳ ಶಕ್ತಿ: ಅರವಿದು ವಂಶದ ಕೋಟೆಗಳು ಯುದ್ಧ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ತಂತ್ರದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದವು. • ಉದಾಹರಣೆ: ಪೆನುಕೊಂಡ ಕೋಟೆಯ ಬಹುಮಟ್ಟದ ಗೋಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಗಡಿಪಡಿಗಳು ರಾಜಕೀಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದ್ದವು. • ಭದ್ರತೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ: ಗೋಡೆಗಳೊಳಗೆ ಗುಪ್ತ ಪ್ರವೇಶಮಾರ್ಗಗಳು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಸೈನಿಕ ಪರಿಪಾಲನೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆ. ತುರ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆ: • ಜಲಸಂಗ್ರಹಣಾ ಸ್ಥಳಗಳು: ಸೊಂಕು ಕಾಲಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಲಾತೀತವಾಗಿ ನೀರಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವಂತಹ ಗುಣವಿಶೇಷ ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿ ಅಡಕವಾಗಿತ್ತು.
14. ಮಹಿಳಾ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ (Role of Women in Architectural Legacy) ಅ. ರಾಣಿ ಮೂಡಮ್ಮನ ಶ್ರದ್ಧೆ: ರಾಣಿಯರು ದೇವಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯ ನೀಡಿ, ದೇವಾಲಯಗಳ ಪೂಜಾ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. • ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಭಾವ: ಮಹಿಳೆಯರ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಧರ್ಮಭಾವವನ್ನು ಕಟ್ಟಡಗಳ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಫಲಿಸಲಾಯಿತು. ಆ. ಕಲೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಭಾಗ: • ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಪಾತ್ರ: ಶಿಲ್ಪಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ತ್ರೀಯರ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ಪಾತ್ರಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.
15. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವ (Impact on Tourism and Modern Economics) ಅ. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ಆಕರ್ಷಣೆ: ಅರವಿದು ವಂಶದ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿವೆ. • ಹಂಪಿ: ಇದು ವಿಶ್ವದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಂದ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವ ತಾಣವಾಗಿದೆ. • ಲೇಪಾಕ್ಷಿ: ceiling ಮೇಲೆ ಇರುವ ಚಿತ್ರಕಲೆ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಆ. ಆಧುನಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಕೊಡುಗೆ: • ಸ್ಥಳೀಯ ಉದ್ಯಮ: ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮವು ಸ್ಥಳೀಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಹೋಟೆಲ್ ಉದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿದೆ. • ಜ್ಞಾನ ವ್ಯಾಪ್ತಿ: ಪುರಾತನ ದರ್ಶನಗಳಿಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ ಅಧ್ಯೇತರಿಗೆ ಆಕರ್ಷಕ ತಾಣಗಳಾಗಿ ಇದು ಪರಿಣಮಿಸಿದೆ.
ನಿಷ್ಕರ್ಷೆ
ಅರವಿದು ವಂಶದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ಥಿರತೆಯ ನಡುವೆಯೂ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಧಾರ್ಮಿಕ, ಶೈಲಿಯ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ವೈಭವವನ್ನು ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಈ ಶೈಲಿಯ ಕೃತಿಗಳು ನಮ್ಮ country's ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪೀಯ ಪರಂಪರೆಯ ಅಂತಹಾನಿಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಅತ್ಯಂತ ಸಹಾಯವಾಗಿವೆ.
ಇಲ್ಲಿ, ಅರವಿದು ವಂಶದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪರಂಪರೆಯ ಕುರಿತು ನೀಡಲಾದ ಮಾಹಿತಿಯ ಕುರಿತು ಕೆಲವೇ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳ ಮೂಲಕ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದ ಬಿಬ್ಲಿಯೋಗ್ರಫಿ (ಪುಸ್ತಕಗಳ ಹಾಗೂ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ) ನೀಡಲಾಗಿದೆ:
ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು
1. ಕೆ. ಎ. ನ. ಶಾಸ್ತ್ರಿ. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸ: ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಿಂದ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕುಸಿತವರೆಗೆ. ಆಕ್ಸಫರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಪಬ್‌ಲಿಕೇಶನ್ಸ್, 1955.
o ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಇದು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಹಾಗೂ ಅದರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
2. ಪಿ. ಬಿ. ದೇಸಾಯಿ. ವಿಜಯನಗರ: ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ. ಬಾಂಬೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, 1992.
o ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಶಾಖೆಯಾದ ಅರವಿದು ವಂಶದ ಶಿಲ್ಪಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಕುರಿತು ಈ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.
3. ಮೇಸ್ಟರ್, ಎಮ್. ಡಬ್ಲ್ಯೂ., ಮತ್ತು ರೋಲ್ಯಾಂಡ್, ಬಿ. ಭಾರತದ ದೇವಾಲಯಗಳು: ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ. ಅಭಿನವ ಪಬ್‌ಲಿಕೇಶನ್ಸ್, 1990.
o ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ದೇವಾಲಯಗಳ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ವಿಕಾಸವನ್ನು ಕುರಿತು, ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲಘಟ್ಟದ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅರವಿದು ವಂಶದ ಕಾಲಘಟ್ಟವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
4. ಅನ್ನೆಮರೀ ಶಿಮೆಲ್. ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕಾಲಿಗ್ರಫಿ. ಥೇಮ್ಸ್ ಮತ್ತು ಹಡ್ಸನ್, 1990.
o ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಕುರಿತಾದ ಈ ಪುಸ್ತಕವು ವಿಜಯನಗರದ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳ ಕುರಿತು ಅಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
5. ಆರ್. ಆರ್. ರಾವ್. ಹಂಪಿ: ಮರೆತ ರಾಜಧಾನಿ. ಆರ್ಕಿಯೋಲಾಜಿಕಲ್ ಸರ್ವೇ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ, 1983.
o ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿ ಹಂಪಿ ಮತ್ತು ಅದರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಪರಂಪರೆಯ ಕುರಿತಾದ ಒಂದು ಪ್ರಬಂಧ.
ಗವೇಶನಾ ಲೇಖನಗಳು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು
6. ಕೆ. ಎಸ್. ಕಸ್ತೂರಿ. "ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಪರವೃತ್ತಿ: ಕೋಟೆಗಳು ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯಗಳ ಅಧ್ಯಯನ." ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸ ಜರ್ನಲ್, vol. 16, 2005, pp. 41-57.
o ವಿಜಯನಗರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಮುಖ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವ ಈ ಲೇಖನವು ಅರವಿದು ವಂಶದ ಶಿಲ್ಪ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
7. ಆರ್. ಡಿ. ಭಗವಾನ್. "ಅರವಿದು ವಂಶದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕತೆ." ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಿಷತ್, vol. 13, 2010, pp. 92-109.
o ಈ ಲೇಖನವು ಅರವಿದು ವಂಶದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ತಾಂತ್ರಿಕ ನಾವೀನ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
8. ಎಸ್. ಶಾಸ್ತ್ರಿ. "ಅರವಿದು ವಂಶದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ: ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯತೆಯ ಸಂಗಮ." ಭಾರತೀಯ ಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಜರ್ನಲ್, vol. 23, no. 3, 2015, pp. 77-84.
o ಅರವಿದು ವಂಶದ ಶಿಲ್ಪ ಶೈಲಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಈ ಲೇಖನವು ವಿವಿಧ ಶೈಲಿಗಳ ಸಮ್ಮಿಲನವನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ.
ಆನ್‌ಲೈನ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು
9. "ವಿಜಯನಗರ ಮತ್ತು ಅರವಿದು ವಂಶ," ಎನ್ಸಿಕ್ಲೋಪಿ ಬ್ರಿಟಾನಿಕಾ.
o ಅರವಿದು ವಂಶದ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಕುರಿತು ಇವು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಲಭ್ಯವಿದೆ: https://www.britannica.com/
10. "ಯುನೆಸ್ಕೊ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರಾ ತಾಣಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ: ಹಂಪಿ," ಯುನೆಸ್ಕೊ.
o ಹಂಪಿಯನ್ನು ಯುನೆಸ್ಕೋ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರಾ ತಾಣವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
ಲಭ್ಯವಿದೆ: https://whc.unesco.org/en/list/241/
11. "ಅರವಿದು ವಂಶ ಮತ್ತು ಅದರ ಪರಂಪರೆ," ಭಾರತಿಯ ನೆಟ್‌ಝೋನ್.
o ಅರವಿದು ವಂಶ ಮತ್ತು ಅದರ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿತ ಮಹತ್ವದ ವಿವರಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಲಭ್ಯವಿದೆ: https://www.indianetzone.com/
ಅನುವಾದ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ವರದಿಗಳು
12. ಆರ್ಕಿಯೋಲಾಜಿಕಲ್ ಸರ್ವೇ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ. ವಿಜಯನಗರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ವರದಿಗಳು, 2000-2010.
o ವಿಜಯನಗರವರೆಗಿನ ವಿವಿಧ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ತಳಹದಿಯ ಮೇಲಿನ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಹಾಗೂ ಪುನಶ್ಚೇತನ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕೃತ ವರದಿಗಳು.
ಈ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಅರವಿದು ವಂಶದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ತತ್ತ್ವಗಳನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಲು ಉತ್ತಮ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.
Start a discussion with 2310331 Harsha SingeHalli Manjunatha
Talk pages are where people discuss how to make content on ವಿಕಿಪೀಡಿಯ the best that it can be. Start a new discussion to connect and collaborate with 2310331 Harsha SingeHalli Manjunatha. What you say here will be public for others to see.
