ಯುಂಲೆಂಬಂ ಗಂಭಿನಿ ದೇವಿ

ಯುಮ್ಲೆಂಬಂ ಗಂಭಿನಿ ದೇವಿಯು ಮಣಿಪುರಿ ರಾಸ ಎಂಬ ನಾರ್ಥ ಸಂಕಿರ್ತನ ಪದ್ಧತಿಯ ಗಾಯಕಿ ಮತ್ತು ನರ್ತಕಿ ಭಾರತೀಯ ಗಾಯಕಿ. ಆಕೆ ಜವಾಹರ್ ಲಾಲ್ ನೆಹರು ಮಣಿಪುರ ಡಾನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿಯಲ್ಲಿ (ಜೆಎನ್ ಎಂಎಡಿಎ) [೨] ಮತ್ತು ೧೯೮೮ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಪುರಸ್ಕೃತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಮಣಿಪುರಿ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ, ೨೦೦೫ ರಲ್ಲಿ ಆಕೆಗೆ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವವನ್ನು ಪುರಸ್ಕರಿಸಿತು.

ಗಂಭಿನಿ ದೇವಿಯು ೧೯೪೫ ರ ಹೊಸ ವರ್ಷದ ದಿನ, ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತದ ಮಣಿಪುರದ ಯಿಸ್ಕುಲ್ ಹಿರುಹನ್ಬ ಲೀಕಾಯ್ ನಲ್ಲಿ, ನಾರ್ಥ ಸಂಕಿರ್ತನ ಪ್ರದರ್ಶನಕಾರರಾದ ವೈ. ಗುಲ್ಪ್ ಸಿಂಗ್ ರಿಗೆ, ಅವರ ಎಂಟು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೆಯವರಾಗಿ ಜನಿಸಿದರು.ಆಕೆ ತನ್ನ ೫ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯವನ್ನು ಕಲಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು, ನಂತರ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಮಣಿಪುರ ಡಾನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ (ಜೆಎನ್ ಎಂಎಡಿಎ) ಗೆ ಸೇರಿದರು.
ಅಲ್ಲಿಂದ ಆಕೆ ರಾಸ್ ನಲ್ಲಿ ಪೋಸ್ಟ್ ಗ್ರ್ಯಾಜುಯೇಟ್ ಡಿಪ್ಲೊಮಾವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅಕಾಡೆಮಿಯಲ್ಲಿ, ಅಮುನ್ ಶರ್ಮ, ಮಿಸ್ನಾಮ್ ಅಮಯುಬಿ ಸಿಂಗ್, ಖಿದಿಮ್ ಲೋಕರ್ಶೋರ್ ಸಿಂಗ್, ಕ್ಷೇತ್ರೋಮ್ಬಿ ದೇವಿ, ನಂಗಾಂ ಜೋಗೆಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಇಬೋಷಾಕ್ ಶರ್ಮ, ಮಣಿಪುರಿ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಂಗ್ಮೈಸ್ನಿಂದ ಟೊಂಬಾ ಸಿಂಗ್, ಖಾಂಡ ಮೊನಾ ಡ್ಯಾನ್, ಮುಂತಾದ ಹಲವು ಮಂದಿ ದಿಗ್ಗಜರಾದ ಗುರುಗಳಿಂದ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ನಗಂಗೋಮ್ ಜೋಗೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಥೋಚೋಮ್ ಗೋಪಾಲ್ ಸಿಂಗ್ ಇನ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ (ಮೊನೊಹರ್ಸಾಯಿ ಕಿರ್ತಾನ್). ಆಕೆಯ ಚೊಚ್ಚಲ ಪ್ರದರ್ಶನ ಆಕೆ ೭ ವರ್ಷದವರಾಗಿದ್ದಾಗ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಂದೀಚೆಗೆ ಭಾರತ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವಳ ಬೋಧನಾ ವೃತ್ತಿಯು ಅವಳ ಅಲ್ಮಾ ಮೇಟರ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವಳು ೨೦೦೫ ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸೂಪರ್ಅನ್ನೇಶನ್ ವರೆಗೂ ಅಧ್ಯಾಪಕ ವಿಭಾಗದ ಸದಸ್ಯನಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಅಕಾಡೆಮಿಯಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ಹಿರಿಯ ಗುರು (ಗುರುಹನ್) ಆಗಿ ಮುಂದುವರೆಯುವಾಗ, ಉನ್ನತ ದರ್ಜೆಯ ಕಲಾವಿದರಾಗಿ ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋದ ಇಂಫಾಲ್ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಟಾಪ್ ಗ್ರೇಡ್ ಪಡೆದು ಮಣಿಪುರ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಕಲಾವಿದೆ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಪಡೆದರು. ಗಂಭಿನಿ ದೇವಿ ಒಂದು ಸಂಗೀತ ತರಬೇತಿ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು, ಯಜಿಆರ್, ನಾಟ್ ಸಂಕಿರ್ತಾನ ಶೀರಂ ಷಾಂಗ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಗಂಭಿನಿ ದೇವಿ ರವೀಂದ್ರ ಭಾರತಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಆಯ್ಕೆ ಸಮಿತಿ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನದ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಡಾನ್ಸ್ ಆಡಿಶನ್ ಬೋರ್ಡ್, ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದೂರದರ್ಶನ ಜಾಲದ ಮಾಜಿ ಸದಸ್ಯರು ಸಹಾ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಆಕೆಯ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಎರಡು ಆಲ್ಬಂಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಕಲಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಬಾಸಾಕ್ ಹಾಡುಗಳ ಮೇಲೆ ಬಾಸಾಕ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಸ್ವತಃ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಸಮ್ಮಾನಗಳು

ಮಣಿಪುರಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ ಗೆ ದೇವಿ ದಿ ನೃತ್ಯ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ೧೯೭೯ ರಲ್ಲಿ ನೀಡಿ, ಅವಳು ೧೯೮೦ ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪುರ ರಾಜ್ಯ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿಯಿಂದ ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದರು. ನಾರ್ಥ ಸಂಕಿರ್ತನ ಸಂಗೀತ್ ನಾಟಕ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯು ೧೯೮೮ ರಲ್ಲಿ ಅವಳನ್ನು ತಲುಪಿತು, ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯದಡಿಯಲ್ಲಿ, ಅವಳು ಹಿರಿಯ ಫೆಲೋಷಿಪ್ ಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಅದೇ ವರ್ಷ. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಆಕೆಗೆ ೨೦೦೫ ರಲ್ಲಿ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಎಂಬ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು.