ಸದಸ್ಯ:Aisha Mahiya/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ2

ಈ ಲೇಖನವು ಭಾರತದ ಔಸ್ಟ್ರೋಏಷಿಯಾಟಿಕ್ ಭಾಷೆಯ ಕುರಿತವಾಗಿದೆ. ಚೀನಾ, ವಿಯೆಟ್ನಾಂ ಮತ್ತು ಲಾವೋಸ್ ನ ಹೋ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುವ ಟಿಬೇಟಿಯನ್-ಬರ್ಮನ್ ಭಾಷೆಗೆ, ಹಾನಿ ಭಾಷೆಯೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೋ ಎಂಬುದು, ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೧,೦೪೦,೦೦೦ ಜನರು (೦.೧೦೩% ರಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ) ೨೦೦೧ರ ಜನಗಣತಿಯಿಂದ ಮಾತನಾಡುವ ಔಸ್ಟ್ರೋಏಷಿಯಾಟಿಕ್ ಭಾಷಾ ಕುಟುಂಬದ ಒಂದು ಮುಂಡಾ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ. ಹೋ ಬುಡಕಟ್ಟು ಭಾಷೆ. ಇದನ್ನು ಒಡಿಶಾ , ಜಾರ್ಖಂಡ್, ಬಿಹಾರ್, ಛತ್ತೀಸ್ ಗಢ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ, ಅಸ್ಸಾಂನ ಹೋ, ಮುಂಡಾ, ಕೋಲ್ಹಾ ಮತ್ತು ಕೊಲ್ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ವಾರಾಂಗ್ ಸಿಟಿ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ನೊಂದಿಗೆ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ದೇವನಾಗರಿ, ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಲಿಪಿ, ಒಡಿಯಾ ಲಿಪಿ ಮತ್ತು ತೆಲುಗು ಲಿಪಿಯನ್ನು ಹಲವುವೇಳೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷಿಕರು ಹೋ ಲಿಪಿಯನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರದ ಲಿಪಿಯನ್ನು ಒಟಿಟಿ ಗುರು ಕೊಲ್ ಲಬೋ ಬೊದ್ರ ಆವಿಷ್ಕರಿಸಿದರು. "ಹೋ " ಎಂಬ ಹೆಸರು ಸ್ಥಳೀಯ ಪದದಿಂದ ಬಂದಿದೆ, ಹೋ ಇದರರ್ಥ "ಮಾನವ ಎಂದು ".

ಹಂಚಿಕೆ

ದಕ್ಷಿಣ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ನ ಪಶ್ಚಿಮ ಸಿಂಘಭೂಮ್, ಜಮ್ಶೆಡ್ ಪುರ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಸಿಂಘಭೂಮ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮಯೂರ್ಭಂಜ್ ಜಿಲ್ಲೆ ಮತ್ತು ಕೆನೊಝರ್ ಜಿಲ್ಲೆ, ಜಜ್ಪುರ್ ಜಿಲ್ಲೆ, ಸುಂದರಗಢ್ ಜಿಲ್ಲೆ, ಬಾಲಸೋರ್ ಜಿಲ್ಲೆ, ಧೆಂಕನಲ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಸಾಂದ್ರತೆಗಳು , ಸಂಬಲ್ ಪುರ್ ಜಿಲ್ಲೆ, ಕಟಕ್ ಜಿಲ್ಲೆ, ಅಂಗುಲ್ ಜಿಲ್ಲೆ, ದೆಗರಹ್ ಜಿಲ್ಲೆ, ಝರಸುಗೂಲ್ ಜಿಲ್ಲೆ, ಒಡಿಶಾದ ಭದ್ರಕ್ ಜಿಲ್ಲೆ. ಹೋ ಝಾರ್ಖಂಡ್ ನಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಷೆಗಿಂತ ಮುನ್ನಾರಿ ಎಂಬ ಮಯೂರ್ಭಂಜ್ ಉಪಭಾಷೆಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದೆ. ಹೋ ಮತ್ತು ಮುಂಡಾರಿ ಜನಾಂಗೀಯವಾಗಿ ಮತ್ತು ಭಾಷಾತ್ಮಕವಾಗಿ ನಿಕಟವಾಗಿದ್ದರೂ ಭಾಷಣಕಾರರ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅನನ್ಯತೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಸಂಶೋಧಕರು ಮತ್ತು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಹೋ ಮತ್ತು ಮುಂಡಾರಿ ಎರಡನ್ನು ಸಹೋದರಿ ಭಾಷೆಗಳು ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದಾರೆ.

ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹಂತಗಳು

ಇ ಭಾಷೆಯು ನಿಘಂಟು ಬುಡಕಟ್ಟು ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ವಿಲಕ್ಷಣವಾಗಿರುವ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ಮೃಗಗಳೊಂದಿಗೆ ಜೀವಿಸುವ ನಿಕಟ ಸಹಯೋಗವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ರೋಮನ್, ದೇವನಾಗರಿ ಮತ್ತು ವಾರಾಂಗ್ ಸಿಟಿ ಲಿಪಿಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಾಪನ ಮತ್ತು ಕಲಿಕಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ ಬಿಹಾರ ಸರ್ಕಾರದ ಶಿಕ್ಷಣ ಇಲಾಖೆಯು ಶಾಲೆಗಳ ಎಲ್ಲಾ ವಿಭಾಗೀಯ ಪರಿವೀಕ್ಷಕರು ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಏರ್ಪಾಡು ಮಾಡಿತು. ಸರ್ಕಾರವು, ' ಹಿಂದಿ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಅವರ ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾದ ಶಿಷ್ಯ-ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಮಾತೃಭಾಷೆಯಲ್ಲಿಯೇ ತಮ್ಮ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕು ' ಎಂದು ನಿರ್ವಹಿಸಿತು. ಹಿಂದಿ ಅಲ್ಲದೆ ಪ್ರತಿ ಕಿರಿಯ ತರಬೇತಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ೧೦ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೫೩ ರ ಸರಕಾರಿ ಠರಾವು ನಂ ೬೪೫ ಇ ಅರ್ ಸ್ವೀಕೃತರಾದ ಎರಡನೇ ಮಾತೃಭಾಷೆಯನ್ನು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ಕಲಿಸಬೇಕು ' ಎಂದರು. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮಾತೃಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಒದಗಿಸಲು ಯೋಜನೆ ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ೧೯೬೭ ರಿಂದೀಚೆಗೆ, ರಾಂಚಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಅಧೀನದಲ್ಲಿರುವ ವಿವಿಧ ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಂತರ ಮತ್ತು ಪದವೀಧರ ಕೋರ್ಸುಗಳಲ್ಲಿ ಹೋ ಭಾಷೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ಬುಡಕಟ್ಟು ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆಗಳು ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಿಭಾಗವನ್ನು ೧೯೮೧ ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಯಿತು. ಅಂದಿನ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಸಮೂಹ ಸಂವಹನ ವಿಭಾಗವು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಹೊ ಲೇಖನಗಳು, ಜಾನಪದ ಕಥೆಗಳು, ಗೀತೆಗಳನ್ನು, ಆದಿವಾಸಿ ಸಪ್ತಕ್ ಹೆಸರಿನ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಹೊ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿತು. ಹೊ ಭಾಷೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಉಪಕ್ರಮಗಳು ಇವೆ. ಆದಿ ಸಂಸ್ಕøತ ಎವೆಂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಮರಣೆ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ ದಿವಂಗತ ಲಬೋ ಬೊದ್ರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಹೊ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಎಟೆ ಟುರ್ಟುಂಗ್ ಅಕ್ಹರಾ, ಜೆಹಿಕಾನಿ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ ಕಾರ್ಯ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಸಂಸ್ಥೆಯು ೧೯೬೩ ರಲ್ಲಿ ಹೋ ಹ್ಯಂ ಪಾಹಂ ಪುತಿ ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬರಂಗ್ ಚಿತಿ ಲಿಪಿ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿ, ಬರಂಗ್ ಚಿತಿ, ಕಾಕಹಾರ ಎಂಬ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಸಿಂಧು ಸುರ್ನ್ ಮರುಕೆಲಸ ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರ ಒಪೋರ್ ಅಂವಾ-ಒಂದು ಸುಧಾರಿತ ಲಿಪಿ ಬರಂಗ್ ಚಿತಿ. ಇದನ್ನು ಸಿಂಧು ಜುಮೂರ್ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆ ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಿದೆ. ಎ. ಪಾಠಕ್ ಮತ್ತು ಎನ್.ಕೆ. ವರ್ಮಾ ಅವರು ಸಿಂಧು ಕಣಿವೆಯ ಲಿಪಿಯೊಂದಿಗೆ ವಾರಾಂಗ್ ಚಿತಿ ಲಿಪಿಯನ್ನು ಸಿಂಧೂ ಕಣಿವೆಯ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಗಳು ಎಂಬ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಹೋಲಿಸಿ ನೋಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಬರಾಕಾ ಗ್ರಾಮದ ಬಳಿಯಿರುವ ಅಶ್ವರಾ ಬೆಟ್ಟದ ಗುಹೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಶೋಕ್ ಪಾಗಲ್ ಮತ್ತು ಬುಲು ಇಮಾಮ್ ಕಂಡುಹಿಡಿದ ಸಿಂಧೂ ನದಿಯ ಲಿಪಿಯನ್ನು ಈ ಲಿಪಿ ಬರಂಗ್ ಚಿತಿ ಹೋಲುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸುಧಾಂಶು ಕುಮಾರ್ ರೇ ತಮ್ಮ ' ಇಂಡಸ್ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ' ನಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕ್ಸೇವಿಯರ್ ಹೋ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಲುಉಪ್ಪಿನಂಗಟ್ಟು ದೇವಣಾದ್ರಿ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿದೆ. ಎಫ್. ಆರ್. ಜಾನ್ ಡೀನೆಯವರು ಹೊ ವ್ಯಾಕರಣ ಮತ್ತು ಶಬ್ದಕೋಶ ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಬರೆದರು.

ಸ್ಥಾನಮಾನ/ಕೋರ್ಸ್ ಗಳು

ಭಾಷಾವಾರು ರಾಜ್ಯಗಳ ಪುನರ್ವಿಂಗಡಣೆಯಂತಹ ಮಹತ್ವದ ಘಟನೆ: ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೋತ್ತರ ಯುಗದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಮರುವಿಂಗಡಣೆ, ಹೋ ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಡೆಮೊಗ್ರಾಫಿ ಬಿಹಾರ, ಒರಿಸ್ಸಾ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳಗಳಲ್ಲಿ ಚದುರಿಹೋಗಿತ್ತು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನಂತರದ ರಾಜ್ಯ ಪುನರ್ವಿಂಗಡಣೆಯಿಂದ ಹೊ ಭಾಷೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪವೂ ಸಹಾಯವಾಗಿತ್ತು. ನವೆಂಬರ್ ೨೦೦೦ ರಂದು ಹೊಸ ರಾಜ್ಯ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. ಅದರ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹೊ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಸಂವಿಧಾನದ ಎಂಟನೇ ಅನುಸೂಚಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲು ಶಿಫಾರಸ್ಸು ಮಾಡಿದೆ. ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೊ ಭಾಷೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸರಕಾರ ಕೈಗೊಂಡಿರುವ ಉಪಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಭರವಸೆ ಇದೆ.

ಹೊ ಭಾಷೆಯ ಮತ್ತು ಯುಜಿಸಿ-ನಿವ್ವಳ ಏರುತ್ತಿರುವ ಮಹತ್ವ

ಭಾರತ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಧನಸಹಾಯ ಆಯೋಗವು ಈಗಾಗಲೇ ಹೊ ಒಂದು ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯವೆಂದು ಗುರ್ತಿಸಿದೆ. ಈಗ ಯುಜಿಸಿ ಬುಡಕಟ್ಟು ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆ/ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮೂಹದಲ್ಲಿ "' ಸಬ್ಜೆಕ್ಟ್ ಕೋಡ್ ೭೦ ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹೋ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅರ್ಹತಾ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ. ಒರಿಸ್ಸಾ ಮತ್ತು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಹೋ ನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ೨೦ ಮತ್ತು ೪೪೯ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಸುಮಾರು ೪೪೫೦೨ ಬುಡಕಟ್ಟು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ತಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಶಿಕ್ಷಣದ ಜೊತೆಗೆ ಹೋ, ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮದ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅದರ ಕಾರಣ ಮಾನ್ಯತೆಯನ್ನು ಕೂಡ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ರೇಡಿಯೊ (ಎ ಆರ್ ಐ) ಮಯೂರ್ಭಂಜ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಾರಿಪದ ಅಲ್ಲದೆ ಕೆನೊಝರ್, ರೂರ್ಕೆಲಾ ಮತ್ತು ಕಟಕ್ ನಲ್ಲಿರುವ ವೈಮಾನಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಂದ ಹೋ ನಲ್ಲಿ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಏರ್ ರಿಂಗ್ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಹೋ ನಲ್ಲಿನ ನಿಯಮಿತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ನ ಚಿಯಾಸಾ ಮತ್ತು ಜಮ್ಶೆಡ್ ಪುರ ವಾಯುಯಾನ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಂದ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತವೆ. ಅದೇ ರೀತಿ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ನ ರಾಂಚಿ ವೈಮಾನಿಕ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸುದ್ದಿ ಬುಲೆಟಿನ್ಸ್ ಒಂದು ವಾರ ಶುಕ್ರವಾರ ಮತ್ತು ಭಾನುವಾರ ಎರಡು ದಿನ ಪ್ರಸಾರ ಆಗಿದೆ.

ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ 8ನೇ ಪರಿಶಿಷ್ಟದಲ್ಲಿ ಸೇರ್ಪಡೆಗೆ ಬೇಡಿಕೆ

ಒಡಿಶಾ ಸರಕಾರ ಮತ್ತು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಸರಕಾರ ಸಂವಿಧಾನದ ೮ನೇ ಪರಿಶಿಷ್ಟದಲ್ಲಿ ಸೇರ್ಪಡೆಗೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸುತ್ತಲೇ ಬಂದಿವೆ. ಹೊ ಜನರು ೮ನೇ ಷೆಡ್ಯೂಲ್ ನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ತಮ್ಮ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ನಿರಂತರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ೨೩ ಅದಕ್ಕೆ ಅಧಿಕೃತ ಸ್ಥಾನಮಾನ ನೀಡಲು ಭಾರತ ಸರಕಾರ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಹೋ ಸೇರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಕೋರಿ ಬಿಜೆಪಿ ರಾಜ್ಯಸಭಾ ಎಂಪಿ ಹಾಗೂ ಕೇಂದ್ರ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕು ಸಚಿವ ಧರ್ಮೇಂದ್ರ ಪ್ರಧಾನ್ ಮನವಿಯನ್ನೂ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದೇ ಕೋರಿಕೆಯನ್ನು ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಇಲಾಖೆ ಕೂಡ ಮಾಡಿದೆ. ಮಾಜಿ ಗೃಹ ಸಚಿವ ರಾಜನಾಥ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಕೂಡ ಹೊ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಸಂವಿಧಾನದ ೮ನೇ ಷೆಡ್ಯೂಲ್ ನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಬೇಡಿಕೆ ಪೂರೈಸಲು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ವಿನಿಯೋಗಿಸಲು ಸಚಿವ ರಾಜನಾಥ್ ಸಿಂಗ್ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದರು ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಧರ್ಮೇಂದ್ರ ಪ್ರಧಾನ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಹೊ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳು

ರಾಂಚಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ರಾಂಚಿ ಮತ್ತು ಕೊಲ್ಹಾನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ಒದಗಿಸಿರುವ ಹೊ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಎನಿರೋಲಿಂಗ್ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಚಾನಿಬಾಸ ಪುರಾತತ್ವ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದು, ಅನುವಾದಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ೧೨ನೇ ತರಗತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದ ನಂತರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ರಾಂಚಿಯ ರಾಂಚಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ ಹೋ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಯುಜಿ ಕೋರ್ಸ್ ಮುಂದುವರೆಸಬಹುದು. ಅದೇ ರೀತಿ ಒಡಿಶಾ ಸರ್ಕಾರವೂ ಬಹು ಭಾಷಾ ಶಿಕ್ಷಣ ಪದ್ಧತಿ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಹೋ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೋ ಬುಡಕಟ್ಟು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಒದಗಿಸಿ, ಬುಡಕಟ್ಟು ಯುವಕರು ಹೋ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ಡಾರೆ.

ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು

• ರಾಂಚಿ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ, ರಾಂಚಿ, ಜಾರ್ಖಂಡ್.
• ಕೊಲ್ಹಾನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಚೌಬಸ, ಜಾರ್ಖಂಡ್.

ಕಾಲೇಜುಗಳು

• ಹೊ ಭಾಷಾ ಶಿಕ್ಷಣ ಪರಿಷತ್ತು, ಠಾಕುಮುಂಡಾ, ಮಯೂರ್ಭಂಜ್, ಒಡಿಶಾ.
• ಹೊ ಭಾಷೆ +೨ ಜೂನಿಯರ್ ಕಾಲೇಜು, ಠಾಕುಮುಂಡಾ, ಮಯೂರ್ಭಂಜ್, ಒಡಿಶಾ.

ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಲೆಗಳು

• ಕೊಲಗುರು ಲಬೋ ಬೊದ್ರ ಹೊ ಭಾಷಾ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ, ಬಿರ್ಬಸ, ಭುವನೇಶ್ವರ, ಒಡಿಶಾ.
• ಬಜ್ಜ್ಯೋತಿ ಬಹುಭಸಿ ವಿದ್ಯಾ ಮಂದಿರ, ಪುರ್ನಪಾಯಿ, ದೆೋಗೋರ್ಹ್, ಒಡಿಶಾ.
• ವೀರ್ ಬಿರ್ಸಾ ವಾರಂಗ್ಚಿನಿಟಿ ಮೊನ್ಮಾಡು, ರಾಂಗೀಪುರ್, ಮಯೂರ್ಭಂಜ್, ಒಡಿಶಾ.
• ಬಿರ್ಸಾ ಮುಂಡಾ ಹೊ ಭಾಷಾ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ, ಜಂಬುಲಿಯಾ, ಕೆನೊಝರ್, ಒಡಿಶಾ.
• ಪದ್ಮಶ್ರೀ ತುಳಸಿ ಮುಂಡಾ ಹೊ ಭಾಷಾ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ, ಮಚ್ಚಿಗೊಹ್, ಕೆನೊಝರ್, ಒಡಿಶಾ.
• ಕೋಲ್ ಗುರು ಲಬೋ ಬೊದ್ರ ಹೊ ಭಾಷಾ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ, ದೊಡ್ಡತಿ, ಬಾಲಸೋರ್, ಒಡಿಶಾ.
• ಬಿರ್ಸಾ ಮುಂಡಾ ಹೊ ಭಾಷಾ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ, ನುಗಾಂವ್, ಮಯೂರ್ಭಂಜ್, ಒಡಿಶಾ.
• ಅಟ್ಟ್ ತುರ್ತುಂಗ್ ರುತುರ್ಯ್ ಮೊನ್ಮಾಡು, ಸಿಂಗ್ದ, ಮಯೂರ್ಭಂಜ್, ಒಡಿಶಾ.
• ಬಂಕಿಪಿರ್ ಮಾರ್ಷಲ್ ಮೊನ್ಮಾಡು, ಬಣಕಿದೀ, ಮಯೂರ್ಭಂಜ್, ಒಡಿಶಾ.
• ಸಿಮಿಲ್ಪಾಲ್ ಬಾವಾ ಬಗಾನ್ ಮೊನ್ಮಾಡು, ಠಾಕುಪಟ್ಟಣ, ಮಯೂರ್ಭಂಜ್, ಒಡಿಶಾ.

ಹೋ ಜಾನಪದ ಸಾಹಿತ್ಯ

ಈ ವಿಭಾಗವು ಪಟ್ಟಿ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಇದೆ, ಆದರೆ ಗದ್ಯದಂತೆ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಓದಿರಬಹುದು. ಸೂಕ್ತವೆನಿಸಿದಲ್ಲಿ ಈ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದು. ಎಡಿಟಿಂಗ್ ಹೆಲ್ಪ್ ಲಭ್ಯ. (ಜೂನ್ ೨೦೧೮) ಹೊ ಜಾನಪದ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಸಂಗ್ರಹ ಜಾನಪದ ಗೀತೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯಿಂದ ಶರತಚಂದ್ರ ರೈ, ಡಾ. ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ D.N. ಮಜುಂದಾರ್, ಬಿ. ಸುಕುಮಾರ್, ಹಲ್ಧಾರ್, ಕಂಹುರಾಮ್ ದೇವಗಮ್ ಮುಂತಾದವರು (೧೯೧೫- – ೨೬). ಟುಟುರ್ಡ್, ಸಯಾನ್ ಮರ್ಸಲ್ ಬೈ ಡಾ. ಎಸ್.ಕೆ. ಟಿಯ್ ಡಾ. ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಡಿ. ಎನ್. ಮಮದಾಚಾರ್ ಒಂದು ಪಂಗಡದ ವ್ಯವಹಾರಗಳು. ಆ್ಯಂಡಿ ಮತ್ತು ಸರ್ದಾಮ್ ಬಾ ಡಂಬಳ ಅವರ ಜೈದೇವ್ ದಾಸ್. ಹೋ ದುರನಂದ್ ಅವರ ಆರ್ಚರ್.

• ಕೊಲ್ಕುರು ಲಬೋ ಬೊದ್ರ ಹೊ ಭಾಷಾ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ, ಗೋಕುಲ್ ಚಂದ್ರ ಪುರ್, ಮಯೂರ್ಭಂಜ್, ಒಡಿಶಾ.
• ಬಿರ್ಸಾ ಮುಂಡಾ ಹೊ ಭಾಷಾ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ, ಹದಗುಟ್ಟು, ಮಯೂರ್ಭಂಜ್, ಒಡಿಶಾ.
• ಕೊಲ್ಹಾನ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್, ಸತ್ಕೋಸಿಯಾ, ಮಯೂರ್ಭಂಜ್, ಒಡಿಶಾ.
• ಗುರು ಲಬೋ ಬೊದ್ರ ಹೊ ಭಾಷಾ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ, ಠಾಕುಮುಂಡಾ, ಮಯೂರ್ಭಂಜ್, ಒಡಿಶಾ.
• ಹೋ ದುರನಂದ್ ಅವರ . ಆರ್ಚರ್.

C.H. ಬೊಪಗಳ ಮೂಲಕ ಜನಪದ ಕೊಲಾಹನ್. Sengail (ಕವಿತೆಗಳು), ಸತೀಶ್ ರುಮುಲ್ (ಕವಿತೆಗಳು), ಹೋ ಚಪಘರ್ ಕಹಿಂ, ಸತೀಶ್ ಚಂದ್ರ ಸಂತಿತಾ, ಮತ್ತು ಚಾಸ್ ರಾಯ್ಯ್ ತಖ್ by ಸತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ ಕೊಕ್ಕಡ. ಡಿಶ್ ರುಮುಲ್ ಮ್ಯಾಗೆ ದುರಾರೂಢ by ಶಿವಚರಣ್ ಬಿರುವಾ. ಆದಿವಾಸಿ ಶಿವಿಲ್ ದುರಾಹ್, ಆದಿವಾಸಿ ದೇಯೋನ್, ಆದಿವಾಸಿ ಮುನಿ ಮತ್ತು ಉರ್ರಿ ಕೆದ ಕೊವಾ ರೆಡ್-ರಾಂಗು ಬೈ ದುರ್ಗಾ ಪುರ್ತಿ. ಬೊಂಗ್ರಾ ಬುರೆ ಕೊ (ಹೋ ಧರ್ಮ), ಹಾರ್ಹ್ ಹೋನ್ ಕೊ, ಮಾರ್ಢ್ ಬೊಂಗಾ, ಮತ್ತು ಗೋರ್ಶನ್-ದೇವಗಮ್ ಮ್ಯಾಗೆ ಪೊರ್ಸಾಬ್ (ಆನ್ ಮಾಏಜ್ ಪರ್ವ್) ಪ್ರದಾನ್ ಗ್ಯಾಗಾಯ್. ಬಾರದ್ಚಿತಿ (ಆನ್ ಹೋ ಲಿಪಿ), ಪೊಂಪೊ, ಶಕಾಳು ಹೋರಾ (ಆಡಿ), ರಘುವಂಶಿ (ಆಡಿ), ಹೋರಾ-ಬಾರಾ, ಹೋ ಹಾವಂ (ಹೋ ವ್ಯಾಕರನ್), ಹಲ್ಢ್-ಹಲ್ಪುಧ್, ಜಿಬೋನ * * ಗುಂಬಪೈ ದುರ್ಢ್, ಮತ್ತು ಬೊಂಗಾ ಸಿಂಗಿರೈ (ಕಾದಂಬರಿ) ಲಬೋ ಬೊದ್ರ.