ಸದಸ್ಯ:Ananya R Kashyap/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ
ಮಿಲ್ ಗ್ರಾಮ್ ಪರಿಚಯ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ಮಿಲ್ಗ್ರಾಮ್ [೧] (ಆಗಸ್ಟ್ ೧೫,೧೯೩೩ - ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦,೧೯೮೪) ಒಬ್ಬ ಅಮೇರಿಕನ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮನಶ್ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ, ಯೇಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು, ೧೯೬೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ವಿಧೇಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಪ್ರಯೋಗಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡದ ಘಟನೆಗಳಿಂದ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಡಾಲ್ಫ್ ಐಚ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಪ್ರಯೋಗದಿಂದ ಮಿಲ್ಗ್ರಾಮ್ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದರು. ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಗಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಅವರು ಯೇಲ್, ಹಾರ್ವರ್ಡ್ನಲ್ಲಿ ಕಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ೧೯೮೪ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಮರಣದ ತನಕ ಸಿಟಿ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಗ್ರಾಜುಯೇಟ್ ಸೆಂಟರ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಬಹುಪಾಲು ಕಲಿಸಿದರು. ಸಾಮಾಜಿಕ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೆಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.
ಮಿಲ್ ಗ್ರಾಮ್ ಪ್ರಯೋಗ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ವಿಧೇಯತೆಯ[೧] ಬಗ್ಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಯೇಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮನಶ್ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ಮಿಲ್ಗ್ರಾಮ್ ನಡೆಸಿದರು.ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ವಿಧೇಯತೆ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯ ನಡುವಿನ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಅವರು ನಡೆಸಿದರು. ಅವರ ರಕ್ಷಣೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ವಿಧೇಯತೆ"ಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ ,ಅವರು ತಮ್ಮ ಮೇಲಾಧಿಕಾರಿಗಳ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದಾಗಿತ್ತು.ಎರಡನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ನಾಜಿ ಹತ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿವರಣೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಮಿಲ್ಗ್ರಾಮ್ ಜರ್ಮನ್ನರು ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳಿಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ವಿಧೇಯರಾಗಿದ್ದಾರೆಯೇ ಎಂದು ತನಿಖೆ ಮಾಡಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. ಯೇಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಲಿಕೆಯ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಲು ಪುರುಷರನ್ನು ಕರೆಯಲು ಪತ್ರಿಕೆ ಜಾಹೀರಾತಿನ ಮೂಲಕ ಮಿಲ್ಗ್ರಾಮ್ ತನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಕ್ಕಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸುವವರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ತಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾದ ಕೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಸೂಚಿಸಿದ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಾಲಿಸಲು ಅವರು ಅಧ್ಯಯನ ಭಾಗವಹಿಸುವವರು. ಭಾಗವಹಿಸುವವರು ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲದ ಪ್ರಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ನಂಬಿಸಿ, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು "ಕಲಿಯುವವರಿಗೆ" ವಿದ್ಯುತ್ ಆಘಾತಗಳನ್ನು ನೀಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಈ ನಕಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಆಘಾತಗಳು ಕ್ರಮೇಣ ಅವು ನೈಜವಾಗಿದ್ದರೆ ಮಾರಣಾಂತಿಕವಾಗುವುವು.
ವಿಧಾನ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ತನಿಖೆ ಮಾಡುವ ನಿಯಂತ್ರಿತ ಪ್ರಯೋಗಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. [೨] ಭಾಗವಹಿಸುವವರು ೪೦ ಪುರುಷರು, ೨೦ ರಿಂದ ೫೦ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರು, ಅವರ ಉದ್ಯೋಗಗಳು ಕೌಶಲ್ಯರಹಿತರಿಂದ ವೃತ್ತಿಪರರವರೆಗೆ.ಪ್ರಯೋಗದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವವರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು, ಅವರು ಪ್ರಯೋಗಕಾರರ ಒಕ್ಕೂಟವಾಗಿದ್ದರು. ಕಲಿಯುವವರು ಅಥವಾ ಶಿಕ್ಷಕರು,ತಮ್ಮ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಅವರು ಸ್ಟ್ರಾಗಳನ್ನು ಸೆಳೆದರು - ಆದರೂ ಇದನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಒಕ್ಕೂಟವು ಯಾವಾಗಲೂ ಕಲಿಯುವವರಾಗಿತ್ತು. ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲ್ಯಾಬ್ ಕೋಟ್ ಧರಿಸಿ “ಪ್ರಯೋಗಕಾರ” ಕೂಡ ಇದ್ದರು, ಒಬ್ಬ ನಟನು ಆಡಿದ. ಯೇಲ್ ಸಂವಹನ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕೊಠಡಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿತ್ತು, ಒಂದು ಕಲಿಯುವವರಿಗೆ(ವಿದ್ಯುತ್ ಕುರ್ಚಿಯೊಂದಿಗೆ) ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ ಆಘಾತ ಜನರೇಟರ್ ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರಯೋಗಕಾರರಿಗೆ.ಕಲಿಯುವವರನ್ನು ವಿದ್ಯುದ್ವಾರಗಳೊಂದಿಗೆ ಕುರ್ಚಿಗೆ ಕಟ್ಟಲಾಯಿತು. ಅವನಿಗೆ ಕಲಿಯಲು ನೀಡಲಾದ ಪದ ಜೋಡಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಅವನು ಕಲಿತ ನಂತರ, ಶಿಕ್ಷಕ ಅವನನ್ನು ಒಂದು ಪದವನ್ನು ಹೆಸರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಕಲಿಯುವವರಿಗೆ ಅದರ ಸಂಗಾತಿ / ಜೋಡಿಯನ್ನು ನಾಲ್ಕು ಸಂಭಾವ್ಯ ಆಯ್ಕೆಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಕಲಿಯುವವರು ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ವಿದ್ಯುತ್ ಆಘಾತವನ್ನು ನೀಡುವಂತೆ ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ತಿಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಪ್ರತಿ ಬಾರಿಯೂ ಆಘಾತದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಆಘಾತ ಜನರೇಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ೩೦ ಸ್ವಿಚ್‌ಗಳಿದ್ದವು. ೧೫ ರಿಂದ(ಸ್ವಲ್ಪ ಆಘಾತ) ೪೫೦(ಅಪಾಯ - ತೀವ್ರ ಆಘಾತ) ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದ್ದವು. ಕಲಿಯುವವರು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ತಪ್ಪು ಉತ್ತರಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು (ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ), ಮತ್ತು ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದಕ್ಕೂ ಶಿಕ್ಷಕರು ಅವರಿಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಆಘಾತ ನೀಡಿದರು. ಆಘಾತವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಶಿಕ್ಷಕರು ನಿರಾಕರಿಸಿದಾಗ, ಪ್ರಯೋಗಕಾರ ಅವರು ಮುಂದುವರಿಯುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಲವಾರು ಆದೇಶಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು.
ಪಲಿತಾಂಶ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]೬೫% ಭಾಗವಹಿಸುವವರು ೪೫೦ ವೋಲ್ಟ್ಗಳ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಮುಂದುವರೆದರು. ಭಾಗವಹಿಸಿದವರೆಲ್ಲರೂ ೩೦೦ ವೋಲ್ಟ್ಗಳಿಗೆ ಮುಂದುವರೆದರು. ಮುಗ್ಧ ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ವ್ಯಕ್ತಿ ನೀಡಿದ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ನಾವು ಬೆಳೆದ ವಿಧಾನದಿಂದ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ವಿಧೇಯತೆ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಅಡಕವಾಗಿದೆ. ಜನರು ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನೈತಿಕವಾಗಿ ಸರಿ ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿದರೆ ಇತರ ಜನರ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಉಲ್ಲೇಖನೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]೧. https://en.wikipedia.org/wiki/Stanley_Milgram ೨. https://www.simplypsychology.org/milgram.html ೩. https://kn.wikipedia.org/s/27tj