ಜುದಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಜುದಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ (ಹೀಬ್ರೂ) ಎನ್ನುವುದು ಕಬ್ಬಿಣ ಕಾಲದಲ್ಲಿದ್ದ ದಕ್ಷಿಣ ಲೇವೆಂಟ್ ನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಜುದಾ ದ್ವೀಪಗಳ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿದೆ, ಜೆರುಸಲೇಂ ಈ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿ. ಜ್ಯೂಗಳು ಅಥವಾ ಯಹೂದಿಗಳು ಇಲ್ಲಿಂದ ಅಂದರೆ ಜುದಾಯಿಂದ ಬಂದಿದ್ದರಿಂದ ಅವರನ್ನು ಹಾಗೆ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಹೀಬ್ರೂ ಬೈಬಲ್ ಜುದಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ ಆಫ್ ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪದವು ಬೈಬಲ್ ರಾಜರಾದ ಸೌಲ್, ಡೇವಿಡ್ ಮತ್ತು ಸೊಲೊಮನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜುದಾ ಮತ್ತು ಇಸ್ರೇಲ್ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, 1980 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಬೈಬಲ್ ನ ಕೆಲವು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಕ್ರಿ. ಪೂ 8 ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪುರಾವೆಗಳು ತುಂಬಾ ದುರ್ಬಲವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಬಳಸಿದ ವಿಧಾನವು ದೋಷಪೂರಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. [೧] [೨] ಕ್ರಿ ಪೂ 10 ನೇ ಮತ್ತು 9 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಯೆಹೂದದ ಪ್ರದೇಶವು ವಿರಳವಾದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಸಣ್ಣ ಗ್ರಾಮೀಣ ವಸಾಹತುಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು ಸುಭದ್ರವಾಗಿಲ್ಲ. [೩] 1993 ರಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾದ ಟೆಲ್ ಡ್ಯಾನ್ ಸ್ಟೆಲೆ, ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಕನಿಷ್ಠ ಕೆಲವು ರೂಪದಲ್ಲಿ, ಕ್ರಿ ಪೂ 9 ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿತ್ತು ಎಂದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅದು ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ. [೪] [೫] [೬] ಖಿರ್ಬೆಟ್ ಕ್ವಿಯಾಫಾದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಉತ್ಖನನಗಳು, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಉತ್ಖನನಕಾರರ ಪ್ರಕಾರ, ಕ್ರಿ ಪೂ 10 ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೂಲಕ ಕೇಂದ್ರೀಯವಾಗಿ ಸಂಘಟಿತ ಮತ್ತು ನಗರೀಕೃತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. [೧] [೭]

ಕ್ರಿ ಪೂ 7 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಅಸಿರಿಯಾದ ರಾಜ ಸೆನ್ನಾಚೆರಿಬ್ ವಿರುದ್ಧ ಹಿಜ್ಕೀಯನ ದಂಗೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಅಸಿರಿಯಾದ ವಸಾಹತುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಬಹಳವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. [೮] ಜೋಶಿಯಾ ತನ್ನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಅಸಿರಿಯಾದ ಅವನತಿ ಮತ್ತು ಆ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲೆ ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದ ಉಂಟಾದ ರಾಜಕೀಯ ನಿರ್ವಾತದ ಲಾಭವನ್ನು ಪಡೆದನು. ಜೋಶುವಾನಿಂದ ಜೋಶಿಯಾವರೆಗಿನ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಮತ್ತು ಧರ್ಮೋಪದೇಶಕಾಂಡದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಕಾನೂನು ತತ್ವಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಶ್ವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಡ್ಯೂಟೆರೊನೊಮಿಸ್ಟಿಕ್ ಇತಿಹಾಸವು ಇದೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. [೯] ಕ್ರಿ ಪೂ 605 ರಲ್ಲಿ ನವ-ಅಸಿರಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅಂತಿಮ ಪತನದೊಂದಿಗೆ, ಈಜಿಪ್ಟ್ ಮತ್ತು ನಿಯೋ-ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ನಡುವೆ ಲೆವಂಟ್‌ನ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಮೇಲೆ ಸ್ಪರ್ಧೆಯು ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಜುದಾ ಶೀಘ್ರ ಅವನತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. 6 ನೇ ಶತಮಾನದ BCE ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಬೆಂಬಲಿತ ಜುದಾಹಿಟ್ ದಂಗೆಗಳ ಅಲೆಯನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಲಾಯಿತು. ಕ್ರಿ ಪೂ 587 ರಲ್ಲಿ, ನೆಬುಕಡ್ನೆಜರ್ II ಜೆರುಸಲೆಮ್ ಅನ್ನು ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಿ ನಾಶಪಡಿಸಿದನು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಅಂತ್ಯಗೊಳಿಸಿದನು. [೧೦] [೯] ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಜುಡಿಯನ್ನರನ್ನು ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್‌ಗೆ ಗಡಿಪಾರು ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಪತನಗೊಂಡ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ನಂತರ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯವಾಗಿ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು . [೯]

ಪರ್ಷಿಯನ್ ಅಕೆಮೆನಿಡ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ ಪತನದ ನಂತರ, ರಾಜ ಸೈರಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಯೆಹೂದವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಗಡೀಪಾರು ಮಾಡಿದ ಯಹೂದಿಗಳಿಗೆ ಮರಳಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟನು. ಅವರಿಗೆ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಆಡಳಿತದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಇದು ನಡೆದ 400 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಮಕಾಬಿಯನ್ ದಂಗೆಯ ನಂತರ, ಯಹೂದಿಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಪಡೆದರು.

ಪುರಾತತ್ವ ದಾಖಲೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜುದಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಚನೆಯು ವಿದ್ವಾಂಸರಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ಚರ್ಚೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ, ಈ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಬೈಬಲ್ಲಿನ ಕನಿಷ್ಠವಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಬೈಬಲ್ಲಿನ ಗರಿಷ್ಠವಾದಿಗಳ ನಡುವೆ ವಿವಾದವು ಹುಟ್ಟುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಅವೆ. [೧೧]

ಕ್ರಿ ಪೂ 10 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿನ ಡೇವಿಡ್ ಮತ್ತು ಸೊಲೊಮನ್ ಕಥೆಗಳು ಜುದಾ ಮೂಲದ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ವಲ್ಪವೇ ಹೇಳುತ್ತವೆ ಎಂದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಜುದಾ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ ಆಫ್ ಇಸ್ರೇಲ್‌ನಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟಿದೆಯೇ (ಬೈಬಲ್ ಹೇಳುವಂತೆ ) ಅಥವಾ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿದೆಯೇ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಒಮ್ಮತವಿಲ್ಲ . [೧೨] [೧೩] ಕೆಲವು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಜೆರುಸಲೆಮ್, ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿ, ಕ್ರಿ ಪೂ 8 ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದವರೆಗೆ ಮಹತ್ವದ ಆಡಳಿತ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿದರು. ಅದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು, ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪುರಾವೆಗಳು ಅದರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಾದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ತುಂಬಾ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. [೧೪] ಇಸ್ರೇಲ್ ಫಿಂಕೆಲ್‌ಸ್ಟೈನ್ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದಂತೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ 10 ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳು 9 ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆಯೇ ಎಂಬುದರ ಸುತ್ತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಚರ್ಚೆಗಳು ಸುತ್ತುತ್ತವೆ. [೧೫] ಜೆರುಸಲೆಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಐಲಾಟ್ ಮಜಾರ್ ಮತ್ತು ಖಿರ್ಬೆಟ್ ಕ್ವಿಯಾಫಾದಲ್ಲಿ ಯೋಸೆಫ್ ಗಾರ್ಫಿಂಕೆಲ್ ಅವರ ಇತ್ತೀಚಿನ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಯುನೈಟೆಡ್ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ದಿನಾಂಕಗಳು ಮತ್ತು ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಗಳು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ. [೧೬] [೧೭]

ಟೆಲ್ ಡ್ಯಾನ್ ಸ್ಟೆಲೆ, "ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಡೇವಿಡ್" ಎಂಬ ಪದಗಳನ್ನು ಹೈಲೈಟ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ (ಕ್ರ ಪೂ 9 ನೇ ಶತಮಾನ)

ಟೆಲ್ ಡ್ಯಾನ್ ಸ್ಟೆಲೆಯು ಐತಿಹಾಸಿಕ " ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಡೇವಿಡ್ " ಅನ್ನು ಕ್ರಿ ಪೂ 9 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸಮರಿಯಾದ ಭೂಪ್ರದೇಶದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಆಳಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, [೧೮] ಮತ್ತು ಕ್ರಿ ಪೂ 8 ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ ಹಲವಾರು ಜುಡಿಯನ್ ರಾಜರ ದೃಢೀಕರಣಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಗಿದೆ. [೧೯] ಆದರೆ ಅವರು ರಾಜ್ಯವು ನಿಜವಾಗಿ ಎಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಸರಿಯಾದ ದಾಖಲೆಗಳು ಇಲ್ಲ. ನಿಮ್ರುದ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ K.3751, ದಿನಾಂಕ ಸಿ. ಕ್ರಿ ಪೂ 733, ಇದು "ಜುದಾ" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಆರಂಭಿಕ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ ( ಅಸ್ಸಿರಿಯನ್ ಕ್ಯೂನಿಫಾರ್ಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಯೌಡಾ ಅಥವಾ KUR.ia-ú-da-aa ಎಂದು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ), [೨೦] ಜುದಾಹಿಟ್ ರಾಯಭಾರಿಯ ಹಿಂದಿನ ಉಲ್ಲೇಖವು ಕ್ರಿ ಪೂ 780 ವರೆಗಿನ ನಿಮ್ರುದ್‌ನಿಂದ ವೈನ್ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ . [೨೧]

ಜೆರುಸಲೇಮ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ದೊಡ್ಡ ಕಲ್ಲಿನ ರಚನೆಯಿಂದ ಕಂಡುಬರುವ ಕಲ್ಲಿನ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ರಚನೆ

ಕ್ರಿ ಪೂ 10 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಜೆರುಸಲೇಮ್ ನ ಸ್ಥಿತಿಯು ಚರ್ಚೆಯ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. [೩] ಜೆರುಸಲೇಮ್ ನ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಭಾಗ ಮತ್ತು ಅದರ ಮೂಲ ನಗರ ಕೇಂದ್ರವು ಡೇವಿಡ್ ನಗರವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ 9 ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಇಸ್ರೇಲ್ ವಸತಿ ಬಗೆಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಪುರಾವೆಗಳು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. [೨೨] ಆದಾಗ್ಯೂ, ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ರಚನೆಗಳಾದ ಸ್ಟೆಪ್ಡ್ ಸ್ಟೋನ್ ಸ್ಟ್ರಕ್ಚರ್ ಮತ್ತು ಲಾರ್ಜ್ ಸ್ಟೋನ್ ಸ್ಟ್ರಕ್ಚರ್, ಮೂಲತಃ ಒಂದು ರಚನೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿದವು, ಇವು ಐರನ್ I ರ ದಿನಾಂಕದ ವಸ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. [೩] 10 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ವಸಾಹತು ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಸ್ಪಷ್ಟ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಕ್ರಿ.ಪೂ., ಇಸ್ರೇಲ್ ಫಿಂಕೆಲ್‌ಸ್ಟೈನ್ ವಾದಿಸುವಂತೆ ಜೆರುಸಲೇಮ್ ಆಗ ಜುಡಿಯನ್ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿಗಾಡಿನ ಹಳ್ಳಿಯಾಗಿತ್ತು, ಅದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಉಸಿಶ್ಕಿನ್ ನಗರವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಜನವಸತಿರಹಿತವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಡೇವಿಡ್ ನಗರದಲ್ಲಿನ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ರಚನೆಗಳ ಐರನ್ I/ಐರನ್ IIa ಡೇಟಿಂಗ್ ಸರಿಯಾಗಿದ್ದರೆ, ಅದು ನಿಜವೆಂದು ಅಮಿಹೈ ಮಜಾರ್ ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ, "ಜೆರುಸಲೇಮ್ ಪ್ರಬಲವಾದ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಚಿಕ್ಕ ಪಟ್ಟಣವಾಗಿತ್ತು, ಅದು ಗಣನೀಯ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ರಾಜಕೀಯಕೇಂದ್ರವಾಗಿರಬಹುದು." [೩] ವಿಲಿಯಂ ಜಿ. ಡೆವರ್ ಅವರು ಜೆರುಸಲೇಮ್ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಕೋಟೆಯ ನಗರವಾಗಿದ್ದು, ಬಹುಶಃ ರಾಜಮನೆತನದ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಪುರೋಹಿತರು ಮತ್ತು ಗುಮಾಸ್ತರು ಮಾತ್ರ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. [೨೩]

ಸಾಕ್ಷರತೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜುದಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅವಧಿಯ ನೆಗೆವ್‌ನಲ್ಲಿನ ಮಿಲಿಟರಿ ಕೋಟೆಯ ಅವಶೇಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಮಿಲಿಟರಿ ಆದೇಶಗಳ ಸಂಗ್ರಹವು ಶಾಸನಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅವರಲ್ಲಿನ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಸಾಕ್ಷರತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಕಮಾಂಡರ್‌ಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಸಣ್ಣವರವರೆಗೆ ಆಜ್ಞೆಯ ಸರಪಳಿಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ವಿಸ್ತರಿಸಿದ ಓದುವ ಮತ್ತು ಬರೆಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ. ಅಧಿಕಾರಿಗಳು. ಪಠ್ಯಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಎಲಿಯೆಜರ್ ಪಿಯಾಸೆಟ್ಸ್ಕಿ ಪ್ರಕಾರ, "ಜುಡಾದ ಆಡಳಿತ, ಮಿಲಿಟರಿ ಮತ್ತು ಪುರೋಹಿತಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಎಲ್ಲಾ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಕ್ಷರತೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ. ಓದುವುದು ಮತ್ತು ಬರೆಯುವುದು ಸಣ್ಣ ಗಣ್ಯರಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜುದಾದಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯದ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. [೨೪]

LMLK ಸೀಲ್ಸ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

LMLK ಮುದ್ರೆಗಳು ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾದ ಶೇಖರಣಾ ಜಾರ್ ಹ್ಯಾಂಡಲ್‌ಗಳು, ಹೆಚ್ಟ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ

LMLK ಮುದ್ರೆಗಳು ಪ್ರಾಚೀನ ಹೀಬ್ರೂ ಸೀಲುಗಳಾಗಿದ್ದು, ಕಿಂಗ್ ಹಿಜ್ಕೀಯ (ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ ಪೂ 700) ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕಾಲದ ದೊಡ್ಡ ಶೇಖರಣಾ ಜಾಡಿಗಳ ಹಿಡಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಮುದ್ರೆಯೊತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಲಾಚಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೆನ್ನಾಚೆರಿಬ್‌ನಿಂದ ಉಂಟಾದ ವಿನಾಶ ಪದರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾದ ಹಲವಾರು ಸಂಪೂರ್ಣ ಜಾಡಿಗಳು ಸಿಟುದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿವೆ. [೨೫] ಆದರೆ ಯಾವುದೇ ಮೂಲ ಮುದ್ರೆಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಕನಿಷ್ಠ 21 ಸೀಲ್ ಪ್ರಕಾರಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಸುಮಾರು 2,000 ಇಂಪ್ರೆಶನ್ ಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ. [೨೬]

LMLK ಎಂದರೆ ಹೀಬ್ರೂ ಅಕ್ಷರಗಳಾದ ಲ್ಯಾಮೆಡ್ ಮೆಮ್ ಲಾಮೆಡ್ ಕಾಫ್ (ಗಾಯನ, ಲಮೆಲೆಖ್ ; ಫೀನಿಷಿಯನ್ ಲ್ಯಾಮೆಡ್ ಮೆಮ್ ಲ್ಯಾಮೆಡ್ ಕಾಪ್ - 𐤋𐤌𐤋𐤊 ), ಇದನ್ನು ಹೀಗೆ ಅನುವಾದಿಸಬಹುದು:

  • "[ಯಹೂದದ] ರಾಜನಿಗೆ"
  • "[ಸಂಬಂಧಿತ] ರಾಜನಿಗೆ" (ವ್ಯಕ್ತಿ ಅಥವಾ ದೇವತೆಯ ಹೆಸರು)
  • "[ಯಹೂದ] ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ
  • "[ಕಳುಹಿಸಲು] ರಾಜನಿಗೆ"

ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

2022 ರ ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಕಾರ, ಜೆರುಸಲೇಮ್‌ನಲ್ಲಿನ ವೈನ್ ಜಾಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ವೆನಿಲ್ಲಾದ ಕುರುಹುಗಳು ಕ್ರಿ ಪೂ 7-6 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಗಣ್ಯರು ವೆನಿಲ್ಲಾದೊಂದಿಗೆ ಸುವಾಸನೆಯ ವೈನ್ ಅನ್ನು ಆನಂದಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ಸೂಚಿಸಬಹುದು. ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚಿನವರೆಗೂ, ವೆನಿಲ್ಲಾ ಹಳೆಯ ಪ್ರಪಂಚಕ್ಕೆ ಲಭ್ಯವಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿದಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಆವಿಷ್ಕಾರವು ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬಹುಶಃ ಅಸಿರಿಯಾದ ಮತ್ತು ನಂತರ ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನೆಗೆವ್ ಅನ್ನು ದಾಟಿದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರಬಹುದು ಎಂದು ಪುರಾತತ್ವ ತಜ್ಞರು ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೨೭]

ನಗರಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಯೋಸೆಫ್ ಗಾರ್ಫಿಂಕೆಲ್ ಪ್ರಕಾರ, ಕ್ರಿ ಪೂ 10 ನೇ ಶತಮಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜುದಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕೋಟೆಯ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಖಿರ್ಬೆಟ್ ಕ್ವಿಯಾಫಾ, ಟೆಲ್ ಎನ್-ನಸ್ಬೆ, ಖಿರ್ಬೆಟ್ ಎಡ್-ದವ್ವಾರಾ, ಬೆತ್ ಶೆಮೆಶ್ ಮತ್ತು ಲಾಚಿಶ್ ಸೇರಿವೆ. [೨೮]

ಟೆಲ್ ಬೀರ್ ಶೆವಾ, ಪ್ರಾಚೀನ ಬೈಬಲ್ ನ ಪಟ್ಟಣವಾದ ಬೀರ್-ಶೆಬಾದ ಸ್ಥಳವೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಕ್ರಿ ಪೂ 9 ನೇ ಮತ್ತು 8 ನೇ ಶತಮಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನೆಗೆವ್‌ನಲ್ಲಿ ಯಹೂದಿಗಳ ಮುಖ್ಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. [೨೯]

ಕೋಟೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜುದಾಯಿಯನ್ ಪರ್ವತಗಳು ಮತ್ತು ಶೆಫೆಲಾ ಹಲವಾರು ಯಹೂದಿಗಳ ಕೋಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಗೋಪುರಗಳ ಆವಿಷ್ಕಾರವನ್ನು ಕಂಡಿವೆ. ಕೋಟೆಗಳು ಹೊರಗಿನ ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ ಕೋಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೇಸ್ಮೇಟ್ ಗೋಡೆಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದ ದೊಡ್ಡ ಕೇಂದ್ರ ಪ್ರಾಂಗಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಅವು ಚೌಕ ಅಥವಾ ಆಯತಾಕಾರದ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. [೨೯] ಖಿರ್ಬೆಟ್ ಅಬು ಎಟ್-ಟ್ವೀನ್, ಇದು ಆಧುನಿಕ ಬಾಟ್ ಅಯಿನ್ ಮತ್ತು ಜಬಾ ನಡುವಿನ ಜುಡೇಯನ್ ಪರ್ವತಗಳ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ, ಇದು ಆ ಕಾಲದ ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೋಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಈ ಕೋಟೆಯಿಂದ ಯಹೂದಿಗಳ ಪಟ್ಟಣಗಳಾದ ಅಜೆಕಾ, ಸೋಚೋ, ಗೊಡೆಡ್, ಲಾಚಿಶ್ ಮತ್ತು ಮರೇಶಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಶೆಪೆಹ್ಲಾದ ಉತ್ತಮ ನೋಟಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. [೩೦]

ಉತ್ತರ ನೆಗೆವ್‌ನಲ್ಲಿ, ಟೆಲ್ ಅರಾದ್ ಪ್ರಮುಖ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಭದ್ರಕೋಟೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು. ಇದು ಜುಡೇಯನ್ ಪರ್ವತಗಳಿಂದ ಅರಾಬಾ ಮತ್ತು ಮೋವಾಬ್ ಮತ್ತು ಎದೋಮ್‌ಗೆ ಹೋಗುವ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿತು. ಇದು ಹಲವಾರು ನವೀಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಣೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಯಿತು. ನೆಗೆವ್‌ನಲ್ಲಿ ಹುರ್ವತ್ ಉಜಾ, ಟೆಲ್ ಇರಾ, ಅರೋಯರ್, ಟೆಲ್ ಮಾಸೋಸ್ ಮತ್ತು ಟೆಲ್ ಮಲ್ಹಾಟಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಯಹೂದಿಗಳ ಇತರ ಕೋಟೆಗಳಿವೆ. ಜುಡಾನ್ ಮರುಭೂಮಿಯಲ್ಲಿನ ಮುಖ್ಯ ಜುದಾಹಿಟ್ ಕೋಟೆಯು ವೆರೆಡ್ ಯೆರಿಹೋದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ; ಇದು ಜೆರಿಕೊದಿಂದ ಮೃತ ಸಮುದ್ರದವರೆಗಿನ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿತು. [೨೯] ಜೆರುಸಲೇಮ್‌ನ ಸುತ್ತಲೂ ಆ ಕಾಲದ ಕೆಲವು ಸ್ವತಂತ್ರ, ಎತ್ತರದ, ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಕಾವಲು ಗೋಪುರಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ; ಈ ರೀತಿಯ ಗೋಪುರಗಳನ್ನು ಫ್ರೆಂಚ್ ಹಿಲ್ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಗಿಲೋಹ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು. [೨೯]

ಯಹೂದಿಯ ಭದ್ರಕೋಟೆಗಳ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಇದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ, ಅವರ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉದ್ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ ಬೆಂಕಿಯ ಸಂಕೇತಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂವಹನವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವುದು. ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬುಕ್ ಆಫ್ ಜೆರೆಮಿಯಾ ಮತ್ತು ಲಾಚಿಶ್ ಪತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. [೨೯]

ಬೈಬಲ್ ನ ನಿರೂಪಣೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜೆರೊಬಾಮ್ ನ ದಂಗೆ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ವಿಭಜನೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

   ಬೈಬಲ್ ನ ಪ್ರಕಾರ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಆಫ್ ಇಸ್ರೇಲ್ ಅನ್ನು ಕ್ರಿ ಪೂ 11 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸೌಲ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಡೇವಿಡ್ ಮತ್ತು ಸೊಲೊಮನ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದರ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿದರು. ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ ಪೂ 930 ರಲ್ಲಿ ಸೊಲೊಮೋನನ ಮರಣದ ನಂತರ, ಸೊಲೊಮೋನನ ಮಗ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾದ ರೆಹಬ್ಬಾಮನ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕಕ್ಕಾಗಿ ಇಸ್ರೇಲಿಯನ್ನರು ಶೆಕೆಮ್ನಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿದರು. ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕವು ನಡೆಯುವ ಮೊದಲು, ಜೆರೊಬೋಮ್ ನೇತೃತ್ವದ ಉತ್ತರದ ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳು ಹೊಸ ರಾಜನಿಗೆ ಅವನ ತಂದೆ ಸೊಲೊಮನ್ ವಿಧಿಸಿದ ಭಾರೀ ತೆರಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕೇಳಿಕೊಂಡರು. ರೆಹಬ್ಬಾಮ್ ಅವರ ಮನವಿಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು: "ನಾನು ನಿಮ್ಮ ನೊಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸುತ್ತೇನೆ: ನನ್ನ ತಂದೆ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಚಾವಟಿಗಳಿಂದ ಶಿಕ್ಷಿಸಿದ್ದಾರೆ, ನಾನು ಚೇಳುಗಳಿಂದ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಶಿಕ್ಷಿಸುತ್ತೇನೆ" ( Kings&verse=12:11&src=! 1 Kings 12:11 ). ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಹತ್ತು ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳು ರೆಹಬ್ಬಾಮನ ವಿರುದ್ಧ ದಂಗೆ ಎದ್ದರು ಮತ್ತು ಜೆರೊಬಾಮನನ್ನು ತಮ್ಮ ರಾಜ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು, ಇಸ್ರೇಲ್ ನ ಉತ್ತರ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದರು. ಮೊದಲಿಗೆ, ಯೆಹೂದದ ಬುಡಕಟ್ಟಿನವರು ಮಾತ್ರ ದಾವೀದನ ಮನೆತನಕ್ಕೆ ನಿಷ್ಠರಾಗಿ ಉಳಿದರು, ಆದರೆ ಬೆಂಜಮಿನ್ ಬುಡಕಟ್ಟು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಜುದಾಗೆ ಸೇರಿದರು. 722/721 ರಲ್ಲಿ ಅಸಿರಿಯಾದ ಇಸ್ರೇಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ನಾಶವಾಗುವವರೆಗೂ ಎರಡೂ ರಾಜ್ಯಗಳು, ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಜುದಾ ಮತ್ತು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಇಸ್ರೇಲ್, ವಿಭಜನೆಯ ನಂತರ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆಯಿಲ್ಲದೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದವು.

ಇಸ್ರೇಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮೊದಲ 60 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ, ಯೆಹೂದದ ರಾಜರು ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಪುನಃ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರ ನಡುವೆ ಶಾಶ್ವತ ಯುದ್ಧವಿತ್ತು . ರೆಹಬ್ಬಾಮನ 17 ವರ್ಷಗಳ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಇಸ್ರೇಲ್ ಮತ್ತು ಯೆಹೂದವು ಯುದ್ಧದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ರೆಹಬ್ಬಾಮನು ಕೋಟೆಯ ನಗರಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ರಕ್ಷಣಾ ಮತ್ತು ಭದ್ರಕೋಟೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು. ರೆಹಬ್ಬಾಮನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಐದನೆಯ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಫರೋಹನಾದ ಶೀಶಕನು ದೊಡ್ಡ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ತಂದು ಅನೇಕ ನಗರಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು. ಜೆರುಸಲೆಮ್ನ ಗೋಣಿಯಲ್ಲಿ (ಕ್ರಿ ಪೂ 10 ನೇ ಶತಮಾನ), ರೆಹಬ್ಬಾಮ್ ಅವರಿಗೆ ದೇವಸ್ಥಾನದಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಜುದಾ ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಅಧೀನ ರಾಜ್ಯವಾಯಿತು.

ರೆಹಬ್ಬಾಮನ ಮಗ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾದ ಯೆಹೂದದ ಅಬೀಯನು ಇಸ್ರೇಲನ್ನು ತನ್ನ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ತರಲು ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದನು. ಅವರು ಇಸ್ರೇಲಿನ ಯಾರೋಬಾಮ್ ವಿರುದ್ಧ ಮೌಂಟ್ ಜೆಮರೈಮ್ ಕದನದಲ್ಲಿ ಹೋರಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಇಸ್ರೇಲ್ ಕಡೆಯಿಂದ ಭಾರೀ ಪ್ರಾಣಹಾನಿಯೊಂದಿಗೆ ವಿಜಯಶಾಲಿಯಾದರು. ಬುಕ್ಸ್ ಆಫ್ ಕ್ರಾನಿಕಲ್ಸ್ ಪ್ರಕಾರ, ಅಬಿಯಾ ಮತ್ತು ಅವನ ಜನರು ಅವರನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿದರು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಇಸ್ರೇಲ್ ನ 500,000 ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿದ ಪುರುಷರು ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟರು, [೩೧] ಮತ್ತು ಜೆರೊಬಾಮನು ತನ್ನ ಉಳಿದ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಯೆಹೂದಕ್ಕೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಬೆದರಿಕೆಯನ್ನು ಒಡ್ಡಿದನು, ಮತ್ತು ಬೆಂಜಮಿನ್ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗವನ್ನು ಮೂಲ ಬುಡಕಟ್ಟು ಗಡಿಗೆ ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. [೩೨]

ಅಬಿಯನ ಮಗ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ, ಯೆಹೂದದ ಆಸಾ, ಅವನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಮೊದಲ 35 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡನು, [೩೩] ಮತ್ತು ಅವನು ಮೂಲತಃ ತನ್ನ ಅಜ್ಜ ರೆಹಬ್ಬಾಮ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಕೋಟೆಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಬಲಪಡಿಸಿದನು. 2 ಕ್ರಾನಿಕಲ್ಸ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಜೆಫಾತ್ ಕದನದಲ್ಲಿ, ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಬೆಂಬಲಿತ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಜೆರಾಹ್ ಇಥಿಯೋಪಿಯನ್ ಮತ್ತು ಅವನ ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರು ಮತ್ತು 300 ರಥಗಳನ್ನು ಮರೇಷಾ ಬಳಿಯ ಜೆಫಾತ್ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಆಸಾದ 580,000 ಜನರು ಸೋಲಿಸಿದರು. [೩೪] ಜೆರಹನು ಫರೋನೋ ಅಥವಾ ಸೈನ್ಯದ ಸೇನಾಪತಿಯೋ ಎಂಬುದನ್ನು ಬೈಬಲ್ ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲ. ಇಥಿಯೋಪಿಯನ್ನರನ್ನು ಕರಾವಳಿ ಬಯಲಿನಲ್ಲಿ ಗೆರಾರ್ ತನಕ ಹಿಂಬಾಲಿಸಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಂಪೂರ್ಣ ಬಳಲಿಕೆಯಿಂದ ಹೊರಬಂದರು. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಶಾಂತಿಯು ಜುದಾವನ್ನು ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಆಕ್ರಮಣಗಳಿಂದ ಕೆಲವು ಶತಮಾನಗಳ ನಂತರ ಜೋಷೀಯನ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಿತು.

ಅವನ 36 ನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಆಸಾ ಇಸ್ರೇಲ್ ನ ಬಾಷಾನನ್ನು ಎದುರಿಸಿದನು, [೩೩] ಅವರು ಜೆರುಸಲೆಮ್ನಿಂದ ಹತ್ತು ಮೈಲಿಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ರಾಮಾದಲ್ಲಿ ಕೋಟೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ರಾಜಧಾನಿಯು ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಯಿತು ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯು ಅನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿತ್ತು. ಆಸಾನು ದೇವಾಲಯದಿಂದ ಚಿನ್ನ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಅವುಗಳನ್ನು ಅರಾಮ್-ಡಮಾಸ್ಕಸ್ನ ರಾಜನಾದ ಬೆನ್-ಹದದ್ I ಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದನು, ಡಮಸ್ಸಿನ್ ರಾಜನು ಬಾಷಾನೊಂದಿಗಿನ ತನ್ನ ಶಾಂತಿ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದನು. ಬೆನ್-ಹದಾದ್ ಇಜೋನ್, ಡ್ಯಾನ್ ಮತ್ತು ನಫ್ತಾಲಿ ಬುಡಕಟ್ಟಿನ ಅನೇಕ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಬಾಷಾ ರಾಮದಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು. [೩೫] ಆಸಾ ಅಪೂರ್ಣ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಕೆಡವಿದನು ಮತ್ತು ಅದರ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಬೆಂಜಮಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಗೆಬಾ ಮತ್ತು ಮಿಜ್ಪಾವನ್ನು ತನ್ನ ಗಡಿಯ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಭದ್ರಪಡಿಸಿದನು. [೩೬]

ಆಸಾನ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾದ ಯೆಹೋಷಾಫಾಟನು ಇಸ್ರೇಲ್ ಕಡೆಗೆ ನೀತಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಬದಲಿಗೆ ಉತ್ತರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಮೈತ್ರಿ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದನು. ಅಹಾಬನೊಂದಿಗಿನ ಮೈತ್ರಿಯು ಮದುವೆಯ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಮೈತ್ರಿಯು ರಾಮೋತ್-ಗಿಲ್ಯಾದ್ ಕದನದೊಂದಿಗೆ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ವಿಪತ್ತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. [೩೭] ನಂತರ ಓಫಿರ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಕಡಲ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ನಡೆಸುವ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಅಹಜ್ಯನೊಂದಿಗೆ ಮೈತ್ರಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡನು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಎಜಿಯಾನ್-ಗೆಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಗ ಸುಸಜ್ಜಿತವಾದ ಫ್ಲೀಟ್ ತಕ್ಷಣವೇ ಧ್ವಂಸವಾಯಿತು. ಇಸ್ರೇಲ್ ರಾಜನ ಸಹಕಾರವಿಲ್ಲದೆ ಹೊಸ ಫ್ಲೀಟ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಯಶಸ್ವಿಯಾದರೂ, ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೇಲೆ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ ಜರುಗಿಸಲಿಲ್ಲ. [೩೮] [೩೯] ಇಸ್ರೇಲಿಯನ್ನರಿಗೆ ಕಪ್ಪಕಾಣಿಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಮೋವಾಬ್ಯರ ವಿರುದ್ಧ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಅವನು ಇಸ್ರಾಯೇಲಿನ ಯೆಹೋರಾಮನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡನು. ಈ ಯುದ್ಧವು ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು ಮತ್ತು ಮೋವಾಬ್ಯರು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಿರ್-ಹರೆಷೆತ್‌ನ ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಮಗನನ್ನು ನರಬಲಿಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಪಿಸುವ ಮೇಷನ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನೋಡಿ ಯೆಹೋಷಾಫಾಟನು ಭಯಭೀತನಾದನು ಮತ್ತು ಅವನು ಹಿಂದೆ ಸರಿದು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ದೇಶಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದನು. [೪೦]

ಯೆಹೋಷಾಫಾಟನ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾದ ಯೆಹೂದದ ಯೆಹೋರಾಮನು ಅಹಾಬನ ಮಗಳಾದ ಅತಾಲಿಯಾಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಮೂಲಕ ಇಸ್ರೇಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಮೈತ್ರಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡನು. ಪ್ರಬಲವಾದ ಉತ್ತರ ರಾಜ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಮೈತ್ರಿಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಯೆಹೂದದ ಯೆಹೋರಾಮನ ಆಳ್ವಿಕೆಯು ಅಲುಗಾಡಿತು. ಎದೋಮ್ ದಂಗೆ ಎದ್ದಿತು, ಮತ್ತು ಅವನು ಅದರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು. ಫಿಲಿಷ್ಟಿಯರು, ಅರಬ್ಬರು ಮತ್ತು ಇಥಿಯೋಪಿಯನ್ನರ ದಾಳಿಯು ರಾಜನ ಮನೆಯನ್ನು ಲೂಟಿ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಅವನ ಕಿರಿಯ ಮಗನಾದ ಯೆಹೂದದ ಅಹಜ್ಯನನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಅವನ ಕುಟುಂಬದ ಎಲ್ಲರನ್ನು ಸಾಗಿಸಿತು.

ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳ ಘರ್ಷಣೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

"ಯೆಹೂದದ ಅರಸನಾದ ಆಹಾಜನ ಮಗನಾದ ಹಿಜ್ಕೀಯನಿಗೆ " - ಜೆರುಸಲೇಮಿನ ಓಫೆಲ್ ಉತ್ಖನನದಲ್ಲಿ ರಾಜ ಮುದ್ರೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.

ಹಿಜ್ಕೀಯನು ಏಕಮಾತ್ರ ಆಡಳಿತಗಾರನಾದ ನಂತರ ಕ್ರಿ ಪೂ 715 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಅಶ್ಕೆಲೋನ್ ಮತ್ತು ಈಜಿಪ್ಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಮೈತ್ರಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಗೌರವವನ್ನು ನೀಡಲು ನಿರಾಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಸಿರಿಯಾದ ವಿರುದ್ಧ ನಿಲುವು ಮಾಡಿದರು. [೪೧] [೪೨] ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಅಶ್ಶೂರದ ಸನ್ಹೇರಿಬ್ ಯೆಹೂದದ ಕೋಟೆಯ ನಗರಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದನು. [೪೩] ಹಿಜ್ಕೀಯನು ಅಶ್ಶೂರಕ್ಕೆ ಮುನ್ನೂರು ತಲಾಂತು ಬೆಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಮೂವತ್ತು ತಲಾಂತು ಚಿನ್ನವನ್ನು ಪಾವತಿಸಿದನು. ಅದು ಅವನಿಗೆ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ರಾಜಮನೆತನದ ಬೆಳ್ಳಿಯ ಖಜಾನೆಯನ್ನು ಖಾಲಿ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಸೊಲೊಮೋನನ ದೇವಾಲಯದ ಬಾಗಿಲಿನ ಕಂಬಗಳಿಂದ ಚಿನ್ನವನ್ನು ಕಿತ್ತಲು ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು. [೪೪] [೪೧] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸೆನ್ನಾಚೆರಿಬ್ ಜೆರುಸಲೆಮ್ ಅನ್ನು ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಿದನು [೪೫] [೪೬] ಕ್ರಿ ಪೂ 701 ರಲ್ಲಿ ನಗರವನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಲಿಲ್ಲ.

ವಿಶಾಲವಾದ ಗೋಡೆ, ರಾಜ ಹಿಜ್ಕೀಯನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು (ಕ್ರಿ ಪೂ 8 ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ)

ಮನಸ್ಸೆಯ ದೀರ್ಘ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ (ಕ್ರಿ ಪೂ 687/686 – 643/642), [೪೭] ಜುದಾ ಅಸಿರಿಯಾದ ಆಡಳಿತಗಾರರ ಸಾಮಂತರಾಗಿದ್ದರು: ಸೆನ್ನಾಚೆರಿಬ್ ಮತ್ತು ಅವನ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಗಳು, ಎಸರ್ಹದ್ದಾನ್ [೪೮] ಮತ್ತುಕ್ರಿ ಪೂ 669 ರ ನಂತರ ಅಶುರ್ಬಾನಿಪಾಲ್ . ಮನಸ್ಸೆ ಎಸರ್ಹದ್ದೋನ್‌ನ ಕಟ್ಟಡ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಪಟ್ಟಿಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಈಜಿಪ್ಟ್ ವಿರುದ್ಧದ ಅಶುರ್ಬನಿಪಾಲ್‌ನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ ಹಲವಾರು ಸಾಮಂತರಲ್ಲಿ ಇವನು ಒಬ್ಬ. [೪೮]

ಸಿಲೋಮ್ ಶಾಸನವು ಜೆರುಸಲೆಮ್ ನ ಸಿಲೋಮ್ ಸುರಂಗದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ
ಅಸಿರಿಯನ್ ಲಾಚಿಶ್ ಉಬ್ಬುಗಳು, ಲಾಚಿಶ್ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ (ಕ್ರಿ ಪೂ c. 701). ಅಶ್ಶೂರದ ಸೈನಿಕರು ನಗರದಿಂದ ಕೊಳ್ಳೆಹೊಡೆಯುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಯೆಹೂದ್ಯ ಖೈದಿಗಳನ್ನು ಅವರ ಸರಕುಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಗಡಿಪಾರು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಯೋಷೀಯನು ಯೆಹೂದದ ಅರಸನಾದಾಗ ಕ್ರಿ.ಪೂ. 641/640 , [೪೭] ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯು ಫ್ಲಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿತ್ತು. ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ, ನವ-ಅಸ್ಸಿರಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ವಿಘಟನೆಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು, ನಿಯೋ-ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಅದನ್ನು ಬದಲಿಸಲು ಇನ್ನೂ ಶಕ್ತವಂತರಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಈಜಿಪ್ಟ್ ಇನ್ನೂ ಅಸಿರಿಯಾದ ಆಳ್ವಿಕೆಯಿಂದ ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. ಅಧಿಕಾರದ ನಿರ್ವಾತದಲ್ಲಿ, ವಿದೇಶಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವಿಲ್ಲದೆಯೇ ಯೆಹೂದವು ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಆಳಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕ್ರಿ ಪೂ 609 ರ ವಸಂತಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಫೇರೋ ನೆಚೊ II ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಅಸಿರಿಯಾದವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಯುಫ್ರಟಿಸ್‌ಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದನು. [೪೯] ದೊಡ್ಡ ಸೈನ್ಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಸಿರಿಯಾಕ್ಕೆ ಕರಾವಳಿ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು, ನೆಚೋ ಫಿಲಿಸ್ಟಿಯಾ ಮತ್ತು ಶರೋನ್‌ನ ತಗ್ಗು ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಹಾದುಹೋದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಜೆಜ್ರೀಲ್ ಕಣಿವೆಯನ್ನು ಮುಚ್ಚುವ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಪರ್ವತದ ಹಾದಿಯನ್ನು ಜೋಸಿಯಾ ನೇತೃತ್ವದ ಜುಡಿಯನ್ ಸೈನ್ಯವು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿತು, ಅವರು ಫರೋ ಪ್ಸಾಮ್ಟಿಕ್ನ ಮರಣದಿಂದ ಅಸಿರಿಯಾದವರು ಮತ್ತು ಈಜಿಪ್ಟಿನವರು ದುರ್ಬಲರಾಗಿದ್ದಾರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿರಬಹುದು. ಕೇವಲ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ (ಕ್ರಿ ಪೂ 610). [೪೯] ಪ್ರಾಯಶಃ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ನರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ, ಜೋಷಿಯನು ಮೆಗಿದ್ದೋದಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು, ಅಲ್ಲಿ ಭೀಕರ ಯುದ್ಧವು ನಡೆಯಿತು ಮತ್ತು ಜೋಷಿಯನು ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟನು. [೫೦] ನೆಚೋ ನಂತರ ಅಸಿರಿಯಾದ ಅಶುರ್-ಉಬಲ್ಲಿಟ್ II ರೊಂದಿಗೆ ಪಡೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅವರು ಯೂಫ್ರಟೀಸ್ ಅನ್ನು ದಾಟಿದರು ಮತ್ತು ಹರಾನ್‌ಗೆ ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಿದರು. ಸಂಯೋಜಿತ ಪಡೆಗಳು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ನಗರವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಅದನ್ನು ಹಿಡಿದಿಡಲು ವಿಫಲವಾದವು ಮತ್ತು ನೆಚೋ ಉತ್ತರ ಸಿರಿಯಾಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದನು. ಈ ಘಟನೆಯು ಅಸಿರಿಯಾದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿಘಟನೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು.

ಕ್ರಿ ಪೂ 608 ರಲ್ಲಿ ಈಜಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದಾಗ, ನೆಕೊ ತನ್ನ ತಂದೆಯಾದ ಜೋಶಿಯನ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಯೆಹೋಹಾಜನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿದ್ದಾನೆಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡನು. [೫೧] ನೆಕೊ ಕೇವಲ ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ರಾಜನಾಗಿದ್ದ ಯೆಹೋವಾಹಾಜನನ್ನು ಪದಚ್ಯುತಗೊಳಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಅವನ ಬದಲಿಗೆ ಅವನ ಅಣ್ಣನಾದ ಯೆಹೋಯಾಕೀಮನನ್ನು ನೇಮಿಸಿದನು. ನೆಕೊ ಯೆಹೂದದ ಮೇಲೆ ನೂರು ತಲಾಂತು ಬೆಳ್ಳಿಯ ದಂಡವನ್ನು ವಿಧಿಸಿದನು (ಸುಮಾರು 3  ಟನ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಸುಮಾರು 3.4 ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಟನ್‌ಗಳು) ಮತ್ತು ಒಂದು ಪ್ರತಿಭೆಯ ಚಿನ್ನ (ಸುಮಾರು 34 kilograms (75 lb) ). ನೆಚೋ ನಂತರ ಯೆಹೋಹಾಜನನ್ನು ಈಜಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ತನ್ನ ಸೆರೆಯಾಳಾಗಿ ಕರೆದೊಯ್ದನು, [೫೨] ಎಂದಿಗೂ ಹಿಂತಿರುಗಲಿಲ್ಲ.

ಯೆಹೋಯಾಕಿಮ್ ಮೂಲತಃ ಈಜಿಪ್ಟಿನವರ ಸಾಮಂತನಾಗಿ ಭಾರೀ ಗೌರವವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಆಳಿದನು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕ್ರಿ ಪೂ 605 ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಕೆಮಿಶ್‌ನಲ್ಲಿ ಈಜಿಪ್ಟಿನವರು ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ನರಿಂದ ಸೋಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟಾಗ, ಯೆಹೋಯಾಕಿಮ್ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್‌ನ ನೆಬುಕಡ್ನೆಜರ್ II ಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಲು ನಿಷ್ಠೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು. ಕ್ರಿ ಪೂ 601 ರಲ್ಲಿ, ಅವನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ನಾಲ್ಕನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ನೆಬುಚಡ್ನೆಜರ್ ಈಜಿಪ್ಟ್ ಅನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು ಆದರೆ ಭಾರೀ ನಷ್ಟದಿಂದ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಿದನು. ವೈಫಲ್ಯವು ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್‌ಗೆ ನಿಷ್ಠೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಲೆವಂಟ್ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಹಲವಾರು ದಂಗೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಯೆಹೋಯಾಕಿಮ್ ನೆಬುಕಡ್ನೆಜರ್ [೫೩] ಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಪರವಾದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡನು. ನೆಬುಚಡ್ನೆಜರ್ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ದಂಗೆಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿದನು. ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಕ್ರಾನಿಕಲ್ಸ್ ಪ್ರಕಾರ, ಕ್ರಿ ಪೂ 599 ರಲ್ಲಿ "ಹಟ್ಟಿ (ಸಿರಿಯಾ / ಪ್ಯಾಲೆಸ್ಟೈನ್)" [೫೪] [೫೫] ಭೂಮಿಯನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದ ನಂತರ, ಅವರು ಜೆರುಸಲೆಮ್ಗೆ ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಿದರು. ಮುತ್ತಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ 598 BCE [೫೬] ಯಲ್ಲಿ ಯೆಹೋಯಾಕಿಮ್ ಮರಣಹೊಂದಿದನು. ಎಂಟು ಅಥವಾ ಹದಿನೆಂಟನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅವನ ಮಗ ಜೆಕೊನಿಯಾ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾದನು. [೫೭] ನಗರವು ಸುಮಾರು ಮೂರು ತಿಂಗಳ ನಂತರ, [೫೮] [೫೯] 2 ಅಡಾರ್ (ಮಾರ್ಚ್ 16) ಕ್ರಿ ಪೂ 597 ರಂದು ಕುಸಿಯಿತು. ನೆಬುಕಡ್ನೆಜರ್ ಜೆರುಸಲೇಮ್ ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯ ಎರಡನ್ನೂ ಲೂಟಿ ಮಾಡಿದನು ಮತ್ತು ಅವನ ಎಲ್ಲಾ ಕೊಳ್ಳೆಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್‌ಗೆ ಸಾಗಿಸಿದನು. ಜೆಕೊನಿಯಾ ಮತ್ತು ಅವನ ಆಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ನಾಗರಿಕರು ಮತ್ತು ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು, ಯೆಹೂದಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಗಣನೀಯ ಭಾಗದ ಜೊತೆಗೆ ಸುಮಾರು 10,000 [೬೦] ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ದೇಶದಿಂದ ಗಡೀಪಾರು ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ ಚದುರಿಸಲಾಯಿತು . [೬೧] ಅವರಲ್ಲಿ ಯೆಹೆಜ್ಕೇಲನೂ ಇದ್ದನು. ನೆಬುಕಡ್ನೆಚ್ಚರನು ಯೆಹೋಯಾಕೀಮನ ಸಹೋದರನಾದ ಚಿದ್ಕೀಯನನ್ನು ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್‌ನ ಉಪನದಿಯಾಗಿ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಕಡಿಮೆ ರಾಜ್ಯದ ರಾಜನಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದನು.

ವಿನಾಶ ಮತ್ತು ಪ್ರಸರಣ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜೇಮ್ಸ್ ಟಿಸ್ಸಾಟ್ ಅವರಿಂದ ದಿ ಫ್ಲೈಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಪ್ರಿಸನರ್ಸ್ (1896); ಜೆರುಸಲೆಮ್‌ನಿಂದ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್‌ಗೆ ಯಹೂದಿಗಳ ಗಡಿಪಾರು

ಜೆರೆಮಿಯಾ ಮತ್ತು ಇತರರ ಬಲವಾದ ಮರುಕಳಿಕೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ನೆಬುಕಡ್ನೆಜರ್‌ಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಿಡೆಕೀಯನು ಅವನ ವಿರುದ್ಧ ದಂಗೆ ಎದ್ದನು ಮತ್ತು ಫರೋ ಹೋಫ್ರಾ ಜೊತೆ ಮೈತ್ರಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡನು. ಕ್ರಿ ಪೂ 589 ರಲ್ಲಿ, ನೆಬುಕಡ್ನೆಜರ್ II ಯೆಹೂದಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದನು ಮತ್ತು ಮತ್ತೆ ಜೆರುಸಲೆಮ್ ಅನ್ನು ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಿದನು . ಅನೇಕ ಯಹೂದಿಗಳು ಆಶ್ರಯ ಪಡೆಯಲು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಮೋವಾಬ್, ಅಮ್ಮೋನ್, ಎದೋಮ್ ಮತ್ತು ಇತರ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಓಡಿಹೋದರು. [೬೨] ಹದಿನೆಂಟು ಅಥವಾ ಮೂವತ್ತು ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ನಡೆದ ಮುತ್ತಿಗೆಯ ನಂತರ ನಗರವು ಕುಸಿಯಿತು, ಮತ್ತು ನೆಬುಕಡ್ನೆಜರ್ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಜೆರುಸಲೆಮ್ ಮತ್ತು [೬೩] ಲೂಟಿ ಮಾಡಿದನು [೬೪] ನಂತರ ಎರಡನ್ನೂ ನಾಶಪಡಿಸಿದನು. [೬೫] ಚಿದ್ಕೀಯನ ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕೊಂದ ನಂತರ, ನೆಬುಕಡ್ನೆಜರ್ ಸಿಡೆಕೀಯನನ್ನು ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ಗೆ [೬೬] ಕರೆದೊಯ್ದನು ಮತ್ತು ಯೆಹೂದದ ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿದನು. ಬುಕ್ ಆಫ್ ಜೆರೆಮಿಯಾ ಪ್ರಕಾರ, ಮುತ್ತಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟವರ ಜೊತೆಗೆ, ಜುದಾ ಪತನದ ನಂತರ ಸುಮಾರು 4,600 ಜನರನ್ನು ಗಡೀಪಾರು ಮಾಡಲಾಯಿತು. [೬೭] ಕ್ರಿ ಪೂ 586 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಯೆಹೂದದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವು ಧ್ವಂಸಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ರಾಜ್ಯವು ಅದರ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಎರಡೂ ಕಡಿದಾದ ಕುಸಿತವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿತು. [೬೮]

ನಂತರದ ಪರಿಣಾಮ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಯೆಹೂದ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. ↑ ೧.೦ ೧.೧ Garfinkel, Yossi; Ganor, Sa'ar; Hasel, Michael (19 April 2012). "Journal 124: Khirbat Qeiyafa preliminary report". Hadashot Arkheologiyot: Excavations and Surveys in Israel. Israel Antiquities Authority. Archived from the original on 23 June 2012. Retrieved 12 June 2018.
  2. ↑ Finkelstein, Israel; Fantalkin, Alexander (May 2012). "Khirbet Qeiyafa: an unsensational archaeological and historical interpretation" (PDF). Tel Aviv. 39: 38–63. doi:10.1179/033443512x13226621280507. Retrieved 12 June 2018.
  3. ↑ ೩.೦ ೩.೧ ೩.೨ ೩.೩ Mazar, Amihai. "Archaeology and the Biblical Narrative: The Case of the United Monarchy". One God – One Cult – One Nation. Archaeological and Biblical Perspectives, Edited by Reinhard G. Kratz and Hermann Spieckermann in Collaboration with Björn Corzilius and Tanja Pilger, (Beihefte zur Zeitschrift für die Alttestamentliche Wissenschaft 405). Berlin/ New York: 29–58. Retrieved 12 October 2018.
  4. ↑ Grabbe, Lester L. (2007-04-28). Ahab Agonistes: The Rise and Fall of the Omri Dynasty. Bloomsbury Publishing USA. ISBN 9780567251718. The Tel Dan inscription generated a good deal of debate and a flurry of articles when it first appeared, but it is now widely regarded (a) as genuine and (b) as referring to the Davidic dynasty and the Aramaic kingdom of Damascus.
  5. ↑ Cline, Eric H. (2009-09-28). Biblical Archaeology: A Very Short Introduction. Oxford University Press. ISBN 9780199711628. Today, after much further discussion in academic journals, it is accepted by most archaeologists that the inscription is not only genuine but that the reference is indeed to the House of David, thus representing the first allusion found anywhere outside the Bible to the biblical David.
  6. ↑ Mykytiuk, Lawrence J. (2004-01-01). Identifying Biblical Persons in Northwest Semitic Inscriptions of 1200-539 B.C.E. Society of Biblical Lit. ISBN 9781589830622. Some unfounded accusations of forgery have had little or no effect on the scholarly acceptance of this inscription as genuine.
  7. ↑ Garfinkel, Yosef (May–June 2011). "The Birth & Death of Biblical Minimalism". Biblical Archaeology Review. 37 (3). Archived from the original on 2011-09-08. Retrieved 2012-07-05.
  8. ↑ Ben-Sasson, Haim Hillel, ed. (1976). A History of the Jewish People. Harvard University Press. p. 142. ISBN 978-0674397316. Retrieved 12 October 2018. Sargon's heir, Sennacherib (705–681), could not deal with Hezekiah's revolt until he gained control of Babylon in 702 BCE.
  9. ↑ ೯.೦ ೯.೧ ೯.೨ Lipschits, Oded (2005). The Fall and Rise of Jerusalem: Judah under Babylonian Rule. Penn State University Press. pp. 361–367. doi:10.5325/j.ctv1bxh5fd.10. ISBN 978-1-57506-297-6. JSTOR 10.5325/j.ctv1bxh5fd.
  10. ↑ Lipiński 2020, p. 94.
  11. ↑ "Maximalists and Minimalists". www.livius.org. Retrieved 2021-07-18.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  12. ↑ Katz 2015, p. 27.
  13. ↑ Mazar, Amihai (2010). "Archaeology and the Biblical Narrative: The Case of the United Monarchy". Archaeological and Biblical Perspectives. For conservative approaches defining the United Monarchy as a state "from Dan to Beer Sheba" including "conquered kingdoms" (Ammon, Moab, Edom) and "spheres of influence" in Geshur and Hamath cf. e.g., Ahlström (1993), 455–542; Meyers (1998); Lemaire (1999); Masters (2001); Stager (2003); Rainey (2006), 159–168; Kitchen (1997); Millard (1997; 2008). For a total denial of the historicity of the United Monarchy cf. e.g., Davies (1992), 67–68; others suggested a 'chiefdom' comprising a small region around Jerusalem, cf. Knauf (1997), 81–85; Niemann (1997), 252–299 and Finkelstein (1999). For a 'middle of the road' approach suggesting a United Monarchy of larger territorial scope though smaller than the biblical description cf. e.g., Miller (1997); Halpern (2001), 229–262; Liverani (2005), 92–101. The latter recently suggested a state comprising the territories of Judah and Ephraim during the time of David, which subsequently was enlarged to include areas of northern Samaria and influence areas in the Galilee and Transjordan. Na'aman (1992; 1996) once accepted the basic biography of David as authentic and later rejected the United Monarchy as a state, cf. id. (2007), 401–402.
  14. ↑ Moore & Kelle 2011, p. 302.
  15. ↑ Finkelstein & Silberman 2002.
  16. ↑ Thomas, Zachary (2016-04-22). "Debating the United Monarchy: Let's See How Far We've Come". Biblical Theology Bulletin: Journal of Bible and Culture. 46 (2): 59–69. doi:10.1177/0146107916639208. ISSN 0146-1079.
  17. ↑ "Crying King David: Are the ruins found in Israel really his palace?". Haaretz (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-07-18. Not all agree that the ruins found in Khirbet Qeiyafa are of the biblical town Sha'arayim, let alone the palace of ancient Israel's most famous king{{cite news}}: CS1 maint: url-status (link)
  18. ↑ Pioske 2015, p. 180.
  19. ↑ Corpus of West Semitic Stamp Seals.
  20. ↑ Holloway, Steven W.; Handy, Lowell K., eds. (1995). The Pitcher is Broken: Memorial Essays for Gösta W. Ahlström. Bloomsbury Publishing. ISBN 978-0567636713. Retrieved 12 October 2018. For Israel, the description of the battle of Qarqar in the Kurkh Monolith of Shalmaneser III (mid-ninth century) and for Judah, a Tiglath-pileser III text mentioning (Jeho-) Ahaz of Judah (IIR67 = K. 3751), dated 734–733, are the earliest published to date.
  21. ↑ Na’aman, Nadav (2019). "Samaria and Judah in an Early 8th-Century Assyrian Wine List". Tel Aviv. 46 (1): 12–20. doi:10.1080/03344355.2019.1586380. ISSN 0334-4355.
  22. ↑ Moore & Kelle 2011.
  23. ↑ Dever, William G. (2020-08-18). Has Archaeology Buried the Bible? (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Wm. B. Eerdmans Publishing. ISBN 978-1-4674-5949-5.
  24. ↑ Pileggi, Tamar (12 April 2016).
  25. ↑ Ussishkin (2004), The Renewed Archaeological Excavations at Lachish, p. 89 ("As the work of the renewed excavations developed it became clear that the destruction of Level III must be assigned to Sennacherib's attack in 701 BCE."
  26. ↑ "The LMLK Research Website". www.lmlk.com.
  27. ↑ Amir, A.; Finkelstein, I.; Shalev, Y.; Uziel, J.; Chalaf, O.; Freud, L.; Neumann, R.; Gadot, Y. (2022). "Residue analysis evidence for wine enriched with vanilla consumed in Jerusalem on the eve of the Babylonian destruction in 586 BCE. PLoS ONE 17(3)". PLOS ONE. 17 (3): e0266085. doi:10.1371/journal.pone.0266085. PMC 8963535. PMID 35349581.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  28. ↑ Garfinkel, Yosef (2023). "Early City Planning in the Kingdom of Judah: Khirbet Qeiyafa, Beth Shemesh 4, Tell en-Naṣbeh, Khirbet ed-Dawwara, and Lachish V". Jerusalem Journal of Archaeology. 4: 87–107. doi:10.52486/01.00004.4.
  29. ↑ ೨೯.೦ ೨೯.೧ ೨೯.೨ ೨೯.೩ ೨೯.೪ Rocca, Samuel (2010). The fortifications of ancient Israel and Judah, 1200-586 BC. Adam Hook. Oxford: Osprey. pp. 29–40. ISBN 978-1-84603-508-1. OCLC 368020822.
  30. ↑ מזר, עמיחי; Mazar, A. (1981). "The Excavations at Khirbet Abu et-Twein and the System of Iron Age Fortresses in Judah (Pls. לט–מה) / החפירות בח'רבת אבו א-תוין ומערך המצודות הישראליות בהרי יהודה". Eretz-Israel: Archaeological, Historical and Geographical Studies / ארץ-ישראל: מחקרים בידיעת הארץ ועתיקותיה. טו: 229–249. ISSN 0071-108X. JSTOR 23619437.
  31. ↑ 2 Chronicles
  32. ↑ 2 Chronicles
  33. ↑ ೩೩.೦ ೩೩.೧ 2 Chronicles
  34. ↑ 2 Chronicles
  35. ↑ 2 Chronicles
  36. ↑ 2 Chronicles
  37. ↑ 1 Kings
  38. ↑ 2 Kings
  39. ↑ 1 Kings
  40. ↑ 2 Kings
  41. ↑ ೪೧.೦ ೪೧.೧ Leithart, Peter J. (2006). 1 & 2 Kings (Brazos Theological Commentary on the Bible). Baker Publishing Group. pp. 255–256. ISBN 9781441235602. Retrieved 12 October 2018.
  42. ↑ Isaiah; 36:6–9
  43. ↑ 2 Kings
  44. ↑ 2 Kings
  45. ↑ James B. Pritchard, ed., Ancient Near Eastern Texts Related to the Old Testament (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1965) 287–88.
  46. ↑ 2 Kings
  47. ↑ ೪೭.೦ ೪೭.೧ Thiele, Edwin (1951). The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings (1st ed.). New York: Macmillan. ISBN 978-0-8254-3825-7. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; name "Thiele" defined multiple times with different content
  48. ↑ ೪೮.೦ ೪೮.೧ Bright, John (2000). A History of Israel. Westminster John Knox Press. p. 311. ISBN 9780664220686. Retrieved 12 October 2018.
  49. ↑ ೪೯.೦ ೪೯.೧ 2Kings 23:29
  50. ↑ 2 Kings, 2 Chronicles
  51. ↑ 2 Kings
  52. ↑ 2 Chronicles
  53. ↑ Dr. Shirley Rollinson. "The Divided Monarchy – ca. 931–586 BC". Retrieved 12 October 2018.
  54. ↑ No 24 WA21946, The Babylonian Chronicles, The British Museum
  55. ↑ Wigoder, Geoffrey (2006). The Illustrated Dictionary & Concordance of the Bible. Sterling Publishing Company, Inc.
  56. ↑ Cohn-Sherbok, Dan (1996). The Hebrew Bible. Continuum International. p. x. ISBN 978-0-304-33703-3.
  57. ↑ Vincent, Robert Benn Sr. "Daniel and the Captivity of Israel". Retrieved 12 October 2018.
  58. ↑ King, Philip J. (1993). Jeremiah: An Archaeological Companion. Westminster John Knox Press. p. 23.
  59. ↑ 2 Chronicles
  60. ↑ Coogan, Michael D., ed. (1999). The Oxford History of the Biblical World. Oxford University Press. p. 350.
  61. ↑ 2 Kings
  62. ↑ Jeremiah
  63. ↑ Malamat, Abraham (1968). "The Last Kings of Judah and the Fall of Jerusalem: An Historical – Chronological Study". Israel Exploration Journal. 18 (3): 137–156. JSTOR 27925138. The discrepancy between the length of the siege according to the regnal years of Zedekiah (years 9–11), on the one hand, and its length according to Jehoiachin's exile (years 9–12), on the other, can be cancelled out only by supposing the former to have been reckoned on a Tishri basis, and the latter on a Nisan basis. The difference of one year between the two is accounted for by the fact that the termination of the siege fell in the summer, between Nisan and Tishri, already in the 12th year according to the reckoning in Ezekiel, but still in Zedekiah's 11th year which was to end only in Tishri.
  64. ↑ Ezra
  65. ↑ Jeremiah
  66. ↑ Jeremiah
  67. ↑ Jeremiah
  68. ↑ Grabbe, Lester L. (2004). A History of the Jews and Judaism in the Second Temple Period. T&T Clark International. p. 28. ISBN 978-0-567-08998-4.
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಜುದಾ_ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ&oldid=1177463" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ