ಆಟಿ
ತುಳು ಭಾಷೆ ಮಾತನಾಡುವವರು ವರ್ಷದ ೧೨ ತಿಂಗಳನ್ನು ಪಗ್ಗು, ಬೇಸ, ಕಾರ್ತೆಲ್, ಆಟಿ, ಸೋಣ, ನಿರ್ನಾಲ, ಬೊಂತೆಲ್, ಜಾರ್ತೆ, ಪೆರಾರ್ತೆ, ಪೊನ್ನಿ, ಮಾಯಿ, ಸುಗ್ಗಿ. ಹೀಗೆ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ತುಳುವರ ಈ ಹನ್ನೆರಡು ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಆಟಿ ತಿಂಗಳು ನಾಲ್ಕನೆಯ ತಿಂಗಳು.[೧][೨]
ತಿಂಗಳಗಳ ಪಟ್ಟಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಸಂಖ್ಯೆ | ತಿಂಗಳು | ಕನ್ನಡ ತಿಂಗಳು | ಆಚರಣೆಗಳು |
---|---|---|---|
೦೧ | ಪಗ್ಗು | ಮಾರ್ಚ್-ಏಪ್ರಿಲ್ | ಬಿಸು ಪರ್ಬ, ಕೈಬಿತ್ತ್ ದೀಡುನೆ, ನೇಜಿ ಪಾಡುನೆ(ಕೈ ಬೀಜ ಇಡುವುದು, ನೇಜಿ ಹಾಕುವುದು) |
೦೨ | ಬೇಸ | ಏಪ್ರಿಲ್-ಮೇ | ಪತ್ತನಾಜೆ |
೦೩ | ಕಾರ್ತೆಲ್/ಕಾರ್ತ್ಯೊಲ್ | ಮೇ-ಜೂನ್ | ಗುರುಕಾರ್ನೆರೆಗ್ ಬಲಸುನೆ(ಗುರು ಹಿರಿಯರಿಗೆ ಬಡಿಸುವುದು) |
೦೪ | ಆಟಿ | ಜೂನ್-ಜುಲೈ | ಆಟಿಕಲೆಂಜೆ ನಲಿಕೆ, ಆಟಿ ಕುಲ್ಲುನೆ (ಆಟಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವುದು) |
೦೫ | ಸೋಣ | ಜುಲೈ-ಆಗಸ್ಟ್ | ಸೋನಂತ ಜೋಗಿ ನಲಿಕೆ |
೦೬ | ನಿರ್ನಾಲ | ಆಗಸ್ಟ್-ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ | |
೦೭ | ಬೊಂತ್ಯೊಲು | ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್-ಅಕ್ಟೋಬರ್ | |
೦೮ | ಜಾರ್ದೆ | ಅಕ್ಟೋಬರ್-ನವೆಂಬರ್ | |
೦೯ | ಪೆರಾರ್ದೆ | ನವಂಬರ-ಡಿಸೆಂಬರ್ | |
೧೦ | ಪೊನ್ನಿ | ದಶಂಬರ-ಜನವರಿ | ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ |
೧೧ | ಮಾಯಿ | ಜನವರಿ-ಫೆಬ್ರವರಿ | ಕರಂಗೋಲು ನಲಿಕೆ,ಶಿವರಾತ್ರಿ |
೧೨ | ಸುಗ್ಗಿ | ಫೆಬ್ರವರಿ-ಮಾರ್ಚ್ | ಸುಗ್ಗಿ ನಲಿಕೆ ಕಂಗೀಲು,ಕೆಡ್ಡೆಸ |
ನಂಬಿಕೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ತುಳುವರು ಆಟಿತಿಂಗಳನ್ನು ಒಂದು ಕಠಿಣ ತಿಂಗಳೆಂದು ನಂಬುತ್ತಿದ್ದರು. ಹಾಗಾಗಿ ಆಟಿ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಶುಭಕಾರ್ಯಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಮದುವೆಯನ್ನು ಆಟಿತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.
ಆಟಿ ತಿಂಗಳ ಆಚರಣೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ಅಟಿಕಳೆಂಜ
- ಆಟಿ ಕುಲ್ಲುನಿ(ಆಟಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವುದು) : ಆಟಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವುದು. ಮದುವೆಯಾದ ನಂತರ ಬರುವ ಆಟಿ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಮದುಮಗಳು ಗಂಡನ ಮನೆಯಿಂದ ತವರು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪದಿನ ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ಬರುವುದು ರೂಢಿಯಲ್ಲಿದೆ.
- ಆಟಿದ ಅಗೆಲ್ ಬಳಸುನಿ(ಆಟಿಯಲ್ಲಿ ಭೂತಗಳಿಗೆ ಅಗೆಲು ಬಡಿಸುವುದು)
ಆಟಿ ತಿಂಗಳ ಗಾದೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ಅಟಿಡ್ ತೆಡಿಲ್ ಬತ್ತ್ಂಡ ಆಟ್ಟ ಪೊಲಿಪೋವು, ಸೋಣೊಡು ತೆಡಿಲ್ ಬತ್ತ್ಂಡ ಸೊಂಟ ಪೊಲಿಪೋವು - ಆಟಿ(ಆಷಾಡ)ಯಲ್ಲಿ ಸಿಡಿಲು ಬಂದರೆ ಅಟ್ಟ ಮುರಿದು ಹೋಗಬಹುದು. ಸೋಣ(ಶ್ರಾವಣ)ದಲ್ಲಿ ಸಿಡಿಲು ಬಂದರೆ ಸೊಂಟ ಮುರಿಯುತ್ತದೆ.
- ಆಟಿಡ್ ಕಣೆ ಬತ್ತ್ಂಡ ಆಟ್ಟ ಪೊಲಿಪೋವು, ಸೋಣೊಡು ಕಣೆ ಬತ್ತ್ಂಡ ಸೊಂಟ ಪೊಲಿಪೋವು - ಆಟಿ(ಆಷಾಡ)ಯಲ್ಲಿ ಕಳೆ ಬಂದರೆ ಅಟ್ಟ ಮುರಿದು ಹೋಗಬಹುದು. ಸೋಣ(ಶ್ರಾವಣ)ದಲ್ಲಿ ಕಳೆ ಬಂದರೆ ಸೊಂಟ ಮುರಿದು ಹೋಗಬಹುದು.
- ಆಟಿದ ಪೆಲಕಾಯಿ ನಂಜಿ ಮಗಾ- ಆಮ್ಮೆ ಬರ್ಪೆನಾ ತೂಲ ಮಗಾ - ಆಟಿ(ಆಷಾಡ)ದ ಹಲಸಿನಕಾಯಿ ನಂಜು ಮಗಾ, ಅಪ್ಪ ಬರುತ್ತಾನಂತ ನೋಡು ಮಗ
- ಅಟಿಡ್ ಪೊಣ್ಣು ಪುಟ್ಟುನು ಹೆಚ್ಚಗೆ -ಆಟಿ(ಆಷಾಡ) ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣು ಹುಟ್ಟುವುದು ಹೆಚ್ಚು.
- ಆಟಿದ ದೊಂಬು ಆನೆದ ಬೆರಿ ಪುಡಾವು - ಆಟಿ(ಆಷಾಡ)ದ ಬಿಸಿಲು ಆನೆಯ ಬೆನ್ನು ಒಡೆದೀತು.