ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್

ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಅಥವಾ ತಲಾಕ್-ಎ-ಬಿದ್ದತ್ (ತ್ವರಿತ ವಿಚ್ಛೇದನ) ಮತ್ತು ತಲಾಖ್-ಎ-ಮೊಘಲ್ಲಾಜಾ (ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗದ ವಿಚ್ಛೇದನ), ಇದು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ವಿಚ್ಛೇದನದ ಒಂದು ರೂಪವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರು ತಮ್ಮ ಪತ್ನಿಗೆ ವಿಚ್ಛೇದನವನ್ನು ನೀಡಲು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ; ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹನಾಫಿ ಸುನ್ನಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಶಾಲೆಗಳ ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರದ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಇದನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಪ್ರಕಾರ, ಯಾವುದೇ ಮುಸ್ಲಿಂ ಪುರುಷನು ತಲಾಖ್ ("ವಿಚ್ಛೇದನ" ಪದದ ಅರೇಬಿಕ್ ಪದ) ಪದವನ್ನು ಮೂರು ಬಾರಿ (ತಲಾಖ್, ತಲಾಖ್, ತಲಾಖ್) ಮೌಖಿಕ, ಲಿಖಿತ ಅಥವಾ ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ತನ್ನ ಪತ್ನಿಗೆ ವಿಚ್ಛೇದನವನ್ನು ನೀಡಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿತಿ, ವಿವಾದ ಮತ್ತು ಚರ್ಚೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವವರು ನ್ಯಾಯ, ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆ, ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಜಾತ್ಯತೀತತೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಚರ್ಚೆಯು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಬಾಗಿಲನ್ನು ತಟ್ಟಿದೆ. ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಏಕರೂಪದ ನಾಗರಿಕ ಸಂಹಿತೆ (ವಿಧಿ ೪೪) ಕುರಿತಾದ ಚರ್ಚೆಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸಿದೆ. ೨೨ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೧೭ ರಂದು, ಭಾರತೀಯ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತ್ವರಿತ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ (ತಲಾಖ್-ಎ-ಬಿದ್ದತ್) ಅನ್ನು ಅಸಂವಿಧಾನಿಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದೆ. ಸಮಿತಿಯ ಐವರು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಲ್ಲಿ ಮೂವರು ಟ್ರಿಪಲ್ ತಲಾಖ್ ಅಭ್ಯಾಸ ಅಸಂವಿಧಾನಿಕ ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರೆ, ಉಳಿದ ಇಬ್ಬರು ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕವೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ಮೂಲಕ ಈ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವಂತೆ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಕೇಳಿದರು.

ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ವಿರುದ್ಧ ಮಸೂದೆ

ಬಹಳ ಸುದೀರ್ಘ ಚರ್ಚೆ ಮತ್ತು ವಿರೋಧದ ನಂತರ ೨೦೧೯ ರ ಜುಲೈ ೨೬ ರಂದು ಈ ಮಸೂದೆ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಸರ್ಕಾರವು ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರ (ವಿವಾಹದ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ) ಮಸೂದೆ, ೨೦೧೭ ಎಂಬ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಿತು; ಇದನ್ನು ೨೮ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೧೭ ರಂದು ಲೋಕಸಭೆ (ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಕೆಳಮನೆ) ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ಮಸೂದೆಯು ಯಾವುದೇ ರೂಪದಲ್ಲಿ ತ್ವರಿತ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ (ತಲಾಖ್-ಎ-ಬಿದ್ದತ್) ಅನ್ನು - ಮಾತನಾಡುವ, ಲಿಖಿತ ಅಥವಾ ಇಮೇಲ್, ಎಸ್ಎಂಎಸ್ ಮತ್ತು ವಾಟ್ಸಾಪ್ ನಂತಹ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವಿಧಾನವನ್ನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಮತ್ತು ಅನೂರ್ಜಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅದಲ್ಲದೆ ಇದನ್ನು ಬಳಸುವ ಗಂಡನಿಗೆ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆರ್‌ಜೆಡಿ, ಎಐಐಎಂ, ಬಿಜೆಡಿ, ಐಎನ್‌ಸಿ, ಎಐಎಡಿಎಂಕೆ, ಮತ್ತು ಐಯುಎಂಎಲ್‌ನ ಸಂಸದರು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಸಚಿವ ರವಿಶಂಕರ್ ಪ್ರಸಾದ್ ರವರು ಮಂಡಿಸಿದ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಈ ಮಸೂದೆಯು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ (ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೇಲ್ಮನೆ) ತೀವ್ರ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಹಲವಾರು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರು ಇದನ್ನು ಪರಿಶೀಲನೆಗಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಸಮಿತಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಬೇಕೆಂದು ಕರೆ ನೀಡಿದರು. ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಲೋಕಸಭಾ ಸದನದಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತಾರೂಢ ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಬಹುಮತ ಇರುವುದರಿಂದ ಈ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೭, ೨೦೧೮ ರಂದು ಬಲವಾದ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ೨೦೧೯ ರ ಜುಲೈ ೩೦ ರಂದು ಸಂಸತ್ತು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು.

ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳಾ (ವಿವಾಹದ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ) ಮಸೂದೆಯು ೨೦೧೯ ರ ಆಗಸ್ಟ್ ೧ ರಂದು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ರಾಮ್ ನಾಥ್ ಕೋವಿಂದ್ ಅವರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಈಗ ಅದು ಕಾನೂನಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಒಪ್ಪಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ, ಈ ಮಸೂದೆಯು ೨೦೧೯ ರ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಿದ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯನ್ನು ಕಾನೂನಾಗಿ ಬದಲಿಸಿದೆ. ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಮಸೂದೆಯು, ಮೊದಲು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಿದಾಗಿನಿಂದ, ಅಂದರೆ ೨೦೧೭ ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಿಂದ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳ ನಡುವೆ ವಿವಾದದ ಮೂಳೆಯಾಗಿದೆ. ಅದೇ ವರ್ಷ ಆಗಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ತ್ವರಿತ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಅಸಂವಿಧಾನಿಕ ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಘೋಷಿಸಿತ್ತು.

ಅಭ್ಯಾಸ

ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಎನ್ನುವುದು ವಿಚ್ಛೇದನದ ಒಂದು ರೂಪವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆ ಮೂಲಕ ಮುಸ್ಲಿಂ ಪುರುಷನು ತಲಾಕ್ (ವಿಚ್ಛೇದನದ ಅರೇಬಿಕ್ ಪದ) ಅನ್ನು ಮೂರು ಬಾರಿ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಹೆಂಡತಿಯನ್ನು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ವಿಚ್ಛೇದನ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಉಚ್ಚಾರಣೆಯು ಮೌಖಿಕ ಅಥವಾ ಲಿಖಿತ ಅಥವಾ ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ದೂರವಾಣಿ, ಎಸ್‌ಎಂಎಸ್, ಇಮೇಲ್ ಅಥವಾ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಂತಹ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವಿಧಾನಗಳಿಂದಲೂ ತಲುಪಿಸಬಹುದು. ವಿಚ್ಛೇದನಕ್ಕೆ ಪುರುಷನು ಯಾವುದೇ ಕಾರಣವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಘೋಷಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೆಂಡತಿ ಹಾಜರಿರಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ, ಹೆಂಡತಿ ಗರ್ಭಿಣಿಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ, ವಿಚ್ಛೇದನವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

‘ತಲಾಖ್-ಎ-ಬಿದ್ದತ್’ ಅಭ್ಯಾಸವು ೧೪೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಖಲೀಫ್ ಉಮರ್ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು "ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅನಿಯಂತ್ರಿತ" ಮತ್ತು ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ "[ಒಂದು] ಮದುವೆಯನ್ನು ವಿಚಿತ್ರವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸುಲಭವಾಗಿ ಮುರಿಯಲು" ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ.

ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಅನ್ನು ಕುರಾನ್ ನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ ಎಂಬುವುದು ಉಲ್ಲೇಖನೀಯ. ಅದಲ್ಲದೇ ಈ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಮುಸ್ಲಿಂ ಕಾನೂನು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸುನ್ನಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿದ್ದರೂ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಈ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿವೆ. ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್, ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ, ಗಂಡನಿಗೆ ತನ್ನ ಹೆಂಡತಿಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ಅಥವಾ ವಜಾಗೊಳಿಸುವ ಹಕ್ಕಿದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ಕುರಾನಿನಲ್ಲಿ ತಲಾಖ್ ಎಂದರೆ, ಒಂದು ಬಾರಿ ಹೇಳಿದ ಬಳಿಕ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಕಾಲಾವಕಾಶ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರಲ್ಲಿ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಕಂಡುಬಾರದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ತಲಾಖ್ ಹೇಳುವ ಅಧಿಕಾರ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಅದೇ ರಿತಿ, ಮೂರು ಬಾರಿಯೂ ಗಂಡ ಹೆಂಡತಿಯ ಮಧ್ಯೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಬರದಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಅದನ್ನು ವಿಚ್ಛೇದನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದಲ್ಲದೆ, ಹೆಂಡತಿಯು ಗರ್ಭಿಣಿ ಅಥವಾ ಋತುಅವಧಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಗಂಡನು ತಲಾಖ್ ಹೇಳುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕುರಾನ್ ಹೇಳುತ್ತದೆ.

ಹಿನ್ನೆಲೆ

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಕುಟುಂಬ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಮುಸ್ಲಿಂ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನು (ಶರಿಯತ್) ಅರ್ಜಿ ಕಾಯ್ದೆ, ೧೯೩೭ (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಮುಸ್ಲಿಂ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನು" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ನಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ೧೯೩೫ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾಯ್ದೆಯು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದ ನಂತರ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದು. ಅದಲ್ಲದೆ, ಇದು ಪ್ರಾಂತೀಯ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆ ಮತ್ತು ಫೆಡರಲ್ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರೀತಿಯ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಈ ಕಾಯ್ದೆಯ ಮೊದಲು, ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗಾಗಿ "ಆಂಗ್ಲೋ-ಮೊಹಮ್ಮದನ್ ಕಾನೂನು" ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಭಾರತದ ಎಲ್ಲ ಮುಸ್ಲಿಮರ ಮೇಲೆ ಇದರ ಹಿಡಿತವಿತ್ತು.

ಉಲಾಮಾಗಳಿಂದ (ಮುಸ್ಲಿಂ ಕಾನೂನು ವಿದ್ವಾಂಸರ ವರ್ಗ) ಶರಿಯತ್ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿತ್ತು. ಹನಾಫಿ ಸುನ್ನಿಯರ ಉಲಮಾಗಳು ಈ ರೀತಿಯ ವಿಚ್ಛೇದನವನ್ನು ಬಂಧನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು. ಅದಲ್ಲದೆ, ಮುಸ್ಲಿಮರ ಮುಂದೆ ಈ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ ಅದನ್ನು ಷರಿಯಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ದೃಢಪಡಿಸಿತು. ಹಾಗಿದ್ದರೂ, ಅಹ್ಲಾ-ಐ ಹದೀಸ್, ಟ್ವೆಲ್ವರ್ ಮತ್ತು ಮುಸ್ತಾಲಿಗಳ ಉಲಮಾಗಳು ಅದನ್ನು ಸೂಕ್ತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಿಲ್ಲ. ವಿದ್ವಾಂಸ ಅಪರ್ಣ ರಾವ್ ಅವರು ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಉಲಮಾಗಳ ನಡುವೆ ಸಕ್ರಿಯ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ, ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಅನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಿದೆ; ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಮಾನ್ಯವಾಗಿರುವ ವಿಚ್ಛೇದನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಿಂದ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಿಚ್ಛೇದನದ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕಾನೂನಿನ ಬಗ್ಗೆ ಅಸಮಾಧಾನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಮುಸ್ಲಿಂ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡ ಪದ್ಧತಿಗಳಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಭಾರತದ ಮುಸ್ಲಿಂ ದಂಪತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಮದುವೆಯನ್ನು ನಾಗರಿಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ನೋಂದಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ೧೯೫೪ ರ ವಿಶೇಷ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ದಂಪತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಮದುವೆಯನ್ನು ನೋಂದಾಯಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸದ ಕಾರಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ವಿವಾಹಗಳನ್ನು ಖಾಸಗಿ ವಿಷಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಶಾಸನ

ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರ (ವಿವಾಹದ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ) ಮಸೂದೆ, ೨೦೧೭

ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೧೭ ರಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪಿನ ನಂತರ ದೇಶದಲ್ಲಿ ೧೦೦ ತ್ವರಿತ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಪ್ರಕರಣಗಳ ನಂತರ, ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೮, ೨೦೧೭ ರಂದು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರವು ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರ (ವಿವಾಹದ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ) ಮಸೂದೆ, ೨೦೧೭ಅನ್ನು ರೂಪಿಸಿ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಮಸೂದೆಯು ಯಾವುದೇ ರೂಪದಲ್ಲಿ ತ್ವರಿತ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ (ತಲಾಖ್-ಎ-ಬಿದ್ದತ್) ಅನ್ನು - ಮಾತನಾಡುವ, ಲಿಖಿತ ಅಥವಾ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವಿಧಾನಗಳಾದ ಇಮೇಲ್, ಎಸ್‌ಎಂಎಸ್ ಮತ್ತು ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಮತ್ತು ಅನೂರ್ಜಿತ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಪತಿಗೆ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಆರ್‌ಜೆಡಿ, ಎಐಐಎಂ, ಬಿಜೆಡಿ, ಎಐಎಡಿಎಂಕೆ ಮತ್ತು ಎಐಎಂಎಲ್‌ನ ಸಂಸದರು ಈ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ದೋಷಪೂರಿತ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಎಂದು ಕರೆದರೆ, ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಿದ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಬೆಂಬಲಿಸಿತು. ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ೧೯ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ತರಲಾಯಿತು; ಆದರೆ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತಿರಸ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರ (ವಿವಾಹದ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ) ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆ, ೨೦೧೮

ಭಾರತದ ಉಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ವಿರೋಧಿಸಿದ್ದರೂ ತ್ವರಿತ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಅಭ್ಯಾಸವು ಅಡೆತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ ಎಂಬ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಮತ್ತು ಅನೂರ್ಜಿತವಾಗಿಸಲು ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸಿತು.

ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಹೀಗಿವೆ:

• ತ್ವರಿತ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ನೀಡಿದವರಿಗೆ ಗರಿಷ್ಠ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ದಂಡವನ್ನು ವಿಧಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.
• ಪತ್ನಿ ಅಥವಾ ಅವಳ ರಕ್ತ ಸಂಬಂಧಿ ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ನೀಡಿದ ದೂರನ್ನು ಮಾತ್ರ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಅಪರಾಧವು ಜಾಮೀನು ರಹಿತವಾಗಿದೆ, ಅಂದರೆ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಮತ್ತು ಪೊಲೀಸರು ಮಾತ್ರ ಜಾಮೀನು ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಹೆಂಡತಿಯನ್ನು ಕೇಳಿದ ನಂತರವೇ ಜಾಮೀನು ನೀಡಬಹುದು.
• ಅಪ್ರಾಪ್ತ ಮಕ್ಕಳು ತಾಯಿಯ ಪಾಲನೆಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.
• ಹೆಂಡತಿಗೆ ನಿರ್ವಹಣೆ ಭತ್ಯೆಯನ್ನು ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಈ ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ೧೯ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೧೮ ರಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದ್ದರು.

ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರ (ವಿವಾಹದ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ) ಮಸೂದೆ, ೨೦೧೮

೨೦೧೮ ರ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯು ೨೦೧೯ ರ ಜನವರಿ ೨೨ ರಂದು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ, ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯನ್ನು ಬದಲಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ೨೦೧೮ ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೭ ರಂದು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು.

ಮಸೂದೆಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಹೀಗಿವೆ:

• ಲಿಖಿತ ಅಥವಾ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸೇರಿದಂತೆ ತ್ವರಿತ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್‌ನ ಎಲ್ಲಾ ಘೋಷಣೆಯು ಅನೂರ್ಜಿತವಾಗಿದೆ (ಅಂದರೆ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ) ಮತ್ತು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ.
• ತ್ವರಿತ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ನೀಡಿದ ಗಂಡನಿಗೆ ಗರಿಷ್ಠ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ದಂಡವನ್ನು ವಿಧಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ದಂಡದ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ.
• ಅಪರಾಧಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹೆಂಡತಿ ಅಥವಾ ಅವಳ ರಕ್ತ ಸಂಬಂಧಿ ನೀಡಿದರೆ ಮಾತ್ರ ಅಪರಾಧವು ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.
• ಅಪರಾಧವು ಜಾಮೀನು ರಹಿತವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಬಳಿ ಆರೋಪಿಗಳಿಗೆ ಜಾಮೀನು ನೀಡುವ ಅವಕಾಶವಿದೆ. ಜಾಮೀನು ನೀಡಲು ಸಮಂಜಸವಾದ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ತೃಪ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರೆ ಹೆಂಡತಿಯನ್ನು ಕೇಳಿದ ನಂತರವೇ ಜಾಮೀನು ನೀಡಬಹುದು.
• ಹೆಂಡತಿಗೆ ಜೀವನಾಧಾರ ಭತ್ಯೆಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಇದೆ. ಮೊತ್ತವನ್ನು ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ.
• ಮದುವೆಯಿಂದ ತನ್ನ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆಯಲು ಹೆಂಡತಿಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಇದೆ. ಬಂಧನದ ವಿಧಾನವನ್ನು ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ.
• ಮಹಿಳೆಯ ಕೋರಿಕೆಯ ಮೇರೆಗೆ (ಅವರ ವಿರುದ್ಧ ತಲಾಕ್ ಘೋಷಿಸಿದ್ದರೆ) ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ನಿಂದ ಅಪರಾಧವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು (ಅಂದರೆ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಮತ್ತು ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಬಹುದು).

ಈ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಲೋಕಸಭೆ ೨೭ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೧೮ ರಂದು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ಆದರೆ, ಈ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ಅದನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಸಮಿತಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳು ಒತ್ತಾಯಿಸಿವೆ.

ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರ (ವಿವಾಹದ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ) ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆ, ೨೦೧೯

೨೦೧೮ ರ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯು ೨೦೧೯ ರ ಜನವರಿ ೨೨ ರಂದು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ೨೦೧೮ ರ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಗದ ಕಾರಣ, ಸರ್ಕಾರವು ಜನವರಿ ೧೦, ೨೦೧೯ ರಂದು ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಿತು. ೨೦೧೯ ರ ಜನವರಿ ೧೨ ರಂದು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಾದ ರಾಮ್ ನಾಥ್ ಕೋವಿಂದ್ ಅವರು ೨೦೧೯ ರ ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದರು.

ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರ (ವಿವಾಹದ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ) ಮಸೂದೆ, ೨೦೧೯

೨೦೧೯ ರ ತ್ರಿವಳಿ ತಲಾಖ್ ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯು ೨೯ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೧೯ ರಂದು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳ್ಳಬೇಕಿತ್ತು (ಅಂದರೆ ಸಂಸದೀಯ ಅಧಿವೇಶನ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಆರು ವಾರಗಳ ನಂತರ). ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯನ್ನು ಬದಲಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ೨೦೧೯ ರ ಜೂನ್ ೨೧ ರಂದು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು.

ಈ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಲೋಕಸಭೆಯು ೨೫ ಜುಲೈ ೨೦೧೯ ರಂದು ಮತ್ತು ನಂತರ ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಿಂದ ೩೦ ಜುಲೈ ೨೦೧೯ ರಂದು ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.