ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪು (ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆ)

ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಸಂಚಾರಿ ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪಿನ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಸೇವೆ.

೧೦ - ೨೦ ಸ್ಥಳಿಯ ಮಹಿಳೆಯರ ಮಧ್ಯೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸವಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಮಧ್ಯವರ್ತಿ ಆಧಾರಿತ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪು (ಎಸ್ ಹೆಚ್ ಜಿ ). ಎಸ್ ಹೆಚ್ ಜಿ ಗಳು ಇತರ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ ಹಾಗೂ ಅಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡು ಬಂದರೂ ಸಹ, ಅತ್ಯಂತ ಅಧಿಕವಾಗಿ ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪುಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನೆಲಸಿವೆ.

ಸಾಲ ಕೊಡುವುದನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣಕಾಸಿನ ಬಂಡವಾಳ ಆಗುವವರೆಗೂ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳು ಕಾಲ ಸದಸ್ಯರು ಕ್ರಮಬದ್ಧ ಚಿಕ್ಕ ಉಳಿತಾಯಗಳ ಧನ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಸೇರಿ ಕೊಂಡ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಯಾವುದೇ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯರುಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಇತರರಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ನಂತರ ಸಾಲವನ್ನಾಗಿ ಕೊಡಬಹುದು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಅನೇಕ ಎಸ್ ಹೆಚ್ ಜಿ ಗಳು ಕಿರು ಸಾಲದ ಬಿಡುಗಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗಳಿಗೆ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.

ಸಾಲ ಕೊಡುವವರು, ಜಮೆ ಮಾಡುವವರು, ಹಾಗೂ ROSCA ಗಳಂತಹ ಅಸಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಒಂದು ಕಡೆ, ಹಾಗೂ ಕಿರು ಬಂಡವಾಳದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಂತಹ ಸಾಂಪ್ರಾದಾಯಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತೊಂದು ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಬಾಹ್ಯ ತಾಂತ್ರಿಕ ಬೆಂಬಲದಿಂದ ಸ್ಪೋರ್ತಿಗೊಂಡ ಎಸ್ ಹೆಚ್ ಜಿ ಗಳು ಸದಸ್ಯರಾಧಾರಿತ ಕಿರು ಬಂಡವಾಳದ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳಾಗಿವೆ. ಇತರೆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಈ ಬದಲಾವಣೆಯ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ CVECA ಹಾಗೂ ASCAs ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.

ಸ್ವ ಸಹಾಯ ಗುಂಪು

ಪರಸ್ಪರವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿಧಿಗೆ ಧನ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಹಾಗೂ ಪರಸ್ಪರ ಸಹಾಯದ ತಳಹದಿಯ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ತುರ್ತು ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು, ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಚಿಕ್ಕ ಮೊತ್ತದ ಹಣವನ್ನು ಉಳಿತಾಯ ಮಾಡಲು ಸ್ವಯಂ ಪ್ರೇರಣೆಯಿಂದ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸೇರಿ, ಸಮರೂಪದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಾಗೂ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಹೊಂದಿರುವ ಕಿರು ಉದ್ದಿಮೆದಾರರ ದಾಖಲಿಸಿದ ಅಥವ ದಾಖಲಾಗದ ಒಂದು ತಂಡದ ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪು. ಸಾಲದ ಹಾಗೂ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಮರುಪಾವತಿಯ ಸರಿಯಾದ ಮುಕ್ತಾಯದ ಉಪಯೋಗವನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತಗೊಳಿಸಲು ಸಮೂಹಿಕ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ ಹಾಗೂ ಶ್ರೀಮಂತ ವರ್ಗದ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಗುಂಪಿನ ಸದಸ್ಯರು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪದ್ಧತಿಯು ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದ ಭರವಸೆಯ ಅವಶ್ಯಕತೆಯನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಐಕ್ಯಮತದ ಸಾಲಕೊಡಲು ಸಮೀಪದಿಂದ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ, ಕಿರು ಬಂಡವಾಳದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಸದಸ್ಯರಿಂದ ಪುಸ್ತಕ ಇಡುವುದನ್ನು ಸಾಕಷ್ಟು ಸುಲಭವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಲು, ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಲದ ಲೆಕ್ಕಚಾರಗಳಿಗೆ ಸಮನಾದ ಬಡ್ಡಿಯ ದರವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುವುದು.

ಗುರಿಗಳು

ಸಾಮಾನ್ಯವಗಿ ಬಡತನದ ವಿರುದ್ಧದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಪಟ್ಟಿ ಹೊಂದಿರುವಂತಹ ಲಾಭ-ರಹಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲ್ಪಟುತ್ತವೆ. ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸಶಕ್ತಗೊಳಿಸುವುದು, ಬಡ ಜನರ ಮಧ್ಯೆ ನಾಯಕತ್ವದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸುವುದು, ಶಾಲಾ ದಾಖಲಾತಿ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಹಾಗೂ ಪುಷ್ಟಿಕರ ಆಹಾರದ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಸಂತಾನ ನಿರೋಧದ ಉಪಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತಹ ವಿವಿಧ ಗುರಿಗಳಿಗೆ ಸ್ವ ಸಹಾಯ ಗುಂಪುಗಳು ಸಾಧನಗಳಾಗಿ ನೋಡಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಲಕ್ಷ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಈ ಇತರೆ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶದ ಪ್ರಧಾನ ವಿಷಯವಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕ ಮಧ್ಯವರ್ತಿತನವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನೋಡಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಒಟ್ಟಾದ ಸಂಘಗಳಿಂದ ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದಂತೆ, ಸಾಲಕೊಡುವಂತಹ ಯೂನಿಯನ್ ಗಳಿಂದ ಹಳ್ಳಿಯ ಬಂಡವಾಳದ ಮೂಲಗಳು ಅಲ್ಲದೆ ಒಟ್ಟಾದ ಸಂಘಗಳ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಹತೋಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಎಲ್ಲರೂ ಸೇರಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಒಟ್ಟಾದ ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಇದು ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸಬಹುದು.

NABARD ನ "SHG ಬ್ಯಾಂಕ್ ಪರಸ್ಪರ ಕೂಡಿಸುವ" ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ

NABARD ನ SHG ಬ್ಯಾಂಕ್ ಜೋಡಿಸುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಡಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಅನೇಕ ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪುಗಳು, ಒಮ್ಮೆ ಅದು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಬಂಡವಾಳದ ಒಂದು ತಳಹದಿಯಾಗಿ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕೂಡಿದಾಗ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಂದ ಸಾಲ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ನಿಯಮಿತ ಮರುಪಾವತಿಗಳ ಹೆಜ್ಜೆ ಗುರುತಿನ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿವೆ.

ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಅಥವ ಇತರೆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ನೇರವಾಗಿ ತಲುಪಲು ಕಷ್ಟವಾದಂತಹ ಬಡ ಜನತೆಗೆ ಕಿರು ಬಂಡವಾಳದ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಬಾಗುವಂತಹ ಒಂದು ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಈ ಮೇಲ್ಪಂಕ್ತಿಯು ನಮ್ಮ ಗಮನವನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. "ಅವರ ವೈಯಕ್ತಿಯ ಉಳಿತಾಯಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ಠೇವಣಿಯಾಗಿ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸೇರಿಸುವುದರಿಂದ ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪುಗಳು ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಲೇವಾದೇವಿ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಠೇವಣಿಗಳ ಒಂದು ಆಕರ್ಷಕ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಸ್ವ ಸಹಾಯ ಗುಂಪುಗಳ ಮುಖಾಂತರ ಅವರಿಗೆ ಬಡ್ಡಿಯ ಮಾರಿಕಟ್ಟೆ ದರವನ್ನು ಕೊಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಬ್ಯಾಕು ಹಳ್ಳಿಯ ಸಣ್ಣ ಠೇವಣಿದಾರರಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತವೆ."

ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ಅದರ ಪರಸ್ಪರ ಕೂಡಿಸುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಡಿ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಂದ ಸಾಲ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿರುವ, ೩೩ ಮಿಲಿಯನ್ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಿರುವ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ೨.೨ ಮಿಲಿಯನ್ ಸದಸ್ಯರನ್ನು SHG ಗಳಿವೆಯೆಂದು NABARD ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿದೆ. ಸಾಲ ತೆಗೆದು ಕೊಳ್ಳುದೆ ಇರುವಂತಹ SHG ಗಳು ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿ ಕೊಂಡಿಲ್ಲ. . "ಅದು ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗಿನಿಂದ SHG ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಜೋಡಿಸುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲವಾಗಿದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಗೆ - ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಕೇರಳ ಹಾಗೂ ಕರ್ನಾಟಕ ಕ್ಕೆ ಎಂದೇ ವಿಶೇಷ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗೌರವನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ. ಈ ರಾಜ್ಯಗಳು ೨೦೦೫ - ೨೦೦೬ ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟದಟ SHG ಸಾಲಗಳ ಶೇಕಡಾ ೫೭ ರಷ್ಟನ್ನು ಜಮಾ ಮಾಡಿದ್ದಾವೆ..

SHG ಗಳ ಮೂಲಕ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು

ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಬಡವನಾದ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಒಂದು ಗುಂಪಿನ ಭಾಗವಾಗಿ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲದೆ SHG ಗಳ ಮೂಲಕ ಹಣದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಹಣದ ಸಾಲ ಕೊಡುವವರು ಹಾಗೂ ಸಾಲ ಪಡೆಯುವರಿಬ್ಬರಿಗೂ ಲೇವದೇವಿ ಖರ್ಚು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ." ಚಿಕ್ಕ-ಗಾತ್ರದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಖಾತೆಗಳ ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಬದಲಾಗಿ ಕೇವಲ ಒಂದೇ SHG ಖಾತೆಯನ್ನು ಸಾಲ ಕೊಡುವವರು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ, ಸಾಲ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವವರು -SHG ಯ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು (ಶಾಖೆ ಹಾಗೂ ಇತರೆ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಹೋಗಿ ಬರುವ) ಕಾಗದ ಪತ್ರದ ಕೆಲಸ ಮುಗಿಸಲು ಹಾಗೂ ಸಾಲಕ್ಕಾಗಿ ಮತ ಕೇಳಲು ಕೆಲಸದ ಸಮಯ ನಷ್ಟದ ಖರ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ

• CVECA
• ಕುಡುಂಬಶ್ರೀ
• ಕಿರು ಸಾಲ
• ಕಿರುಬಂಡವಾಳ
• NABARD
• ROSCA

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• APMAS ಅವರಿಂದ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ, ಭಾತತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಜಿಸಿದ ಒಂದು ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪಿನ ತೋರಿಕೆದಾರಿ Archived 2010-12-07 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.