ಸದಸ್ಯ:Kavya.S.M/ಚತುರ್ಭುಜ ದೇವಾಲಯ (ಖಜುರಾಹೋ)

ಚತುರ್ಭುಜ ದೇವಾಲಯ (ದೇವನಾಗರಿ: चतुर्भुज मंदिर) ಭಾರತದ ಖಜುರಾಹೋದಲ್ಲಿರುವ ವಿಷ್ಣು ದೇವರಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ . ಈ ದೇವಾಲಯವು ಜಟಕರಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಜಟಕರಿ ದೇವಾಲಯ (ದೇವನಾಗರಿ:जटकारी) ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಚತುರ್ಭುಜ ಎಂಬ ಹೆಸರು (ಲಿಟ್. "ನಾಲ್ಕು ತೋಳುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವನು ") ವಿಷ್ಣುವಿನ ವಿಶೇಷಣವಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಚಂಡೇಲ ರಾಜವಂಶದ ಯಶೋವರ್ಮನ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದನು. 1100 CE. ^: 22ಇದು ಖಜುರಾಹೋದಲ್ಲಿ ಕಾಮಪ್ರಚೋದಕ ಶಿಲ್ಪಗಳ ಕೊರತೆಯಿರುವ ಏಕೈಕ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ.

ಸ್ಥಳ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಈ ದೇವಾಲಯವು ಖಜುರಾಹೊದ ಜಟಕರ ಗ್ರಾಮದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಗ್ರಾಮದ ಹೆಸರಿನ ಮೇಲೆ ಜಟಕರಿ ದೇವಾಲಯ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಇದು ಖಜುರಾಹೊದ ದಕ್ಷಿಣ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಇದು ದೇವಾಲಯಗಳ ದಕ್ಷಿಣದ ಗುಂಪಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.

ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ದೇವಾಲಯವು ಅಂಬ್ಯುಲೇಟರಿ ಇಲ್ಲದ ಗರ್ಭಗುಡಿ, ಮುಖಮಂಟಪ, ಮಂಟಪ ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ದೇವಾಲಯವು ಸಾಧಾರಣ (ಚಬುತಾರಾ) ಮೇಲೆ ನಿಂತಿದೆ.

ಗೋಡೆಯ ಸುತ್ತಲೂ ಮೂರು ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳ ಶಿಲ್ಪಗಳಿವೆ (ಹೊರಗೋಡೆಯ ಚಿತ್ರವನ್ನೂ ನೋಡಿ).

ಮುಖ್ಯ ವಿಗ್ರಹ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿನ ಮುಖ್ಯ ವಿಗ್ರಹವು ನಾಲ್ಕು ತೋಳುಗಳ ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿನದ್ದಾಗಿದೆ (ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ). ಇದು ೨.೭ ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ವಿಗ್ರಹವು ವಿಷ್ಣುವಿನ ನೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಥಳವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣಾಭಿಮುಖವಾಗಿದೆ. ಅದೇ ದಕ್ಷಿಣಾಭಿಮುಖ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕಾಂಬೋಡಿಯಾದ ಅಂಕೋರ್ ವಾಟ್ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.