ಶೋವನ ನಾರಾಯಣ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಶೋವನಾ ನಾರಾಯಣ್
Born (1950-09-02) ೨ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯೫೦ (ವಯಸ್ಸು ೭೩)
Occupationನೃತ್ಯಗಾರ್ತಿ
Years active೧೯೭೦ – ಪ್ರಸ್ತುತ
Spouseಹರ್ಬರ್ಟ್ ಟ್ರಾಕ್ಸ್ಲ್
Dancesಕಥಕ್

 

ಶೋವನಾ ನಾರಾಯಣ್ ಒಬ್ಬ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ಭಾರತೀಯ ಕಥಕ್ ನೃತ್ಯಗಾರ್ತಿ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಆಡಿಟ್ ಮತ್ತು ಅಕೌಂಟ್ಸ್ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಅಧಿಕಾರಿ. ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. [೧] ಅವರು ಬಿರ್ಜು ಮಹಾರಾಜ್ ಅವರ ಬಳಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದರು. [೨]

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಭಾರತದ ದೆಹಲಿಯ ಮಿರಾಂಡಾ ಹೌಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ಅವರು ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ, ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ ರಕ್ಷಣಾ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಎಂ.ಫಿಲ್ ಮುಗಿಸಿದಳು. ೨೦೦೧ರಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಎಂಫಿಲ್ ಮುಗಿಸಿದರು. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಖಾತೆಗಳ ಸೇವೆಗಾಗಿ ವೃತ್ತಿ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತರಾದರು. ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಆಸ್ಟ್ರಿಯನ್ ರಾಯಭಾರಿ, ಡಾ. ಹರ್ಬರ್ಟ್ ಟ್ರಾಕ್ಸ್ಲ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. [೩]

ನೃತ್ಯ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಧನೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

"ಪ್ರದರ್ಶಕ ಮತ್ತು ಗುರು" ಆಗಿ, ಶೋವನ ನಾರಾಯಣ್ ಹಲವಾರು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಮುಂದೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಯ ಹಲವಾರು ಕಥಕ್ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. [೪]

"ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕ-ಪ್ರದರ್ಶಕರಾಗಿ" ಶೋವನ ನಾರಾಯಣ್ ಅವರು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಲೆ, ಫ್ಲಮೆಂಕೊ, ಟ್ಯಾಪ್ ಡ್ಯಾನ್ಸ್, ಬೌದ್ಧ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೌದ್ಧ ಪಠಣಗಳ ಪ್ರಮುಖ ನೃತ್ಯಗಾರರೊಂದಿಗೆ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಯೋಗದ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ೧೯೯೪ ರಲ್ಲಿ "ದಿ ಡಾನ್ ಆಫ್ಟರ್" ನಲ್ಲಿ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ - ಕಥಕ್ - ಫ್ಲೆಮೆಂಕೊವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಮೊದಲ ಟ್ರೈಲಾಜಿಯ ಸೃಜನಶೀಲ ನಿರ್ದೇಶಕ - ನಿರ್ಮಾಪಕ - ನರ್ತಕಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ೬ ನೇ ಅಬಿಲಿಂಪಿಕ್ಸ್ ೨೦೦೩ ರ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಮತ್ತು ಸಮಾರೋಪ ಸಮಾರಂಭಗಳ ಸೃಜನಶೀಲ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್ ಗೇಮ್ಸ್ ದೆಹಲಿಯ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಮತ್ತು ಸಮಾರೋಪ ಸಮಾರಂಭಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಅವರು ಹಲವಾರು ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಶೈಲಿಗಳ ಪ್ರಮುಖ ನೃತ್ಯಗಾರರೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸಹಯೋಗದ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಸೃಜನಶೀಲ ನಿರ್ದೇಶಕ-ನಿರ್ಮಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು.

ಅವರು ನೀಡಿದ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು:

  • ೧೯೯೭ ರ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಸುವರ್ಣ ಮಹೋತ್ಸವ ಆಚರಣೆಯ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಅನುಕ್ರಮ.
  • ಬೇಗಂ ಹಜರತ್ ಮಹಲ್ ಮೇಲಿನ ಮೊದಲ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ಬ್ಯಾಲೆ
  • ಗುರು ಗೋಬಿಂದ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ಖಾಲಾ ೧೯೯೯ರ ಶತಮಾನೊತ್ಸವದ ಬ್ಯಾಲೆ

ಅವರ ಕೆಲವು ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು:

  • ಸಮಕಾಲೀನ ಚಿಂತಕರು ಮತ್ತು ಋಷಿಮುನಿ ಜೀವನವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ದಿವಂಗತ ಪ್ರೊ.ರಾಮಚಂದ್ರ ಗಾಂಧಿಯವರೊಂದಿಗೆ ತಾತ್ವಿಕ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ನೃತ್ಯ ರಚನೆಗಳ ಪ್ರಾಧಾಪಕರು.
  • ಉತ್ತರ - ಭಾರತೀಯ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರದ ನಿರೂಪಣಾ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಿದ "ಶಕುಂತಲಾ"
  • ಇಂಡಿಯಾ ಹ್ಯಾಬಿಟೇಟ್ ಸೆಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕಲೆಗಳ ಯುವ ಜ್ಯೋತಿ ಹೊತ್ತವರಿಗಾಗಿ "ಲಲಿತಾರ್ಪಣ್ ಉತ್ಸವ"
  • ಅಸಾವರಿ ಉತ್ಸವವು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕಲೆಗಳ ಮಾಸ್ತರರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ
  • ಕಥಕ್‌ನ ಯುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ವಾರ್ಷಿಕ ದಿನ 'ರಿದಮ್ ಆಂಡ್ ಜಾಯ್'

ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಶೋವಾನಾ ಅವರು ಗಯಾ ಬಳಿಯ ೮ ಕಥಕ್ ಗ್ರಾಮಗಳನ್ನು ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ದಾಖಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಶೋಧಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು 'ಡಾನ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಟೆಂಪಲ್ಸ್' ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಮರ ಖಜುರಾಹೊ ದೇವಾಲಯಗಳ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ದಂತಕಥೆಯ ಕುರಿತು ನೃತ್ಯ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿ, ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೊಳಿಸಿದ ಮತ್ತು ಹೊರತಂದ ಮೊದಲ ನೃತ್ಯಗಾರ್ತಿ, ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ಶಿಲಾಶಾಸನ ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ, ಕೆಕೆ ಮಿಶ್ರಾ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು.

ಈ ಆಳವಾದ ಸಂಶೋಧನೆಯೊಂದಿಗೆ ೮೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಹಲವಾರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು, ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಗಳು, ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ, ಟ್ರಿಬ್ಯೂನ್, ಏಷ್ಯನ್ ಏಜ್, ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ, ರಾಜಸ್ಥಾನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಇತರ ನಿಯತಕಾಲಿಕಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಪುಸ್ತಕಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಶೋವನ ನಾರಾಯಣ್ ಅವರಿಂದ

  • ನಾರಾಯಣ್, ಶೋವನ (೧೪ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೦೫). ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯಗಳು. ಸ್ಟರ್ಲಿಂಗ್ ಪಬ್ಲಿಷರ್ಸ್ ಪ್ರೈ. ಲಿ. ISBN 978-1-84557-169-6. ೩೦ ಜನವರಿ ೨೦೧೨ ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
  • ನಾರಾಯಣ್, ಶೋವನ (೨೦೦೩). ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕಲೆಗಳು: ನೀತಿ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ. ಕಾನಿಷ್ಕ ಪ್ರಕಾಶಕರು, ವಿತರಕರು. ೩೦ ಜನವರಿ ೨೦೧೨ ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
  • ನಾರಾಯಣ್, ಶೋವನ (೧ ಜನವರಿ ೨೦೦೪). ಭಾರತೀಯ ರಂಗಭೂಮಿ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು. ಹರ್ಮನ್ ಪಬ್. ಇದ್ಯಂತ್ ಜೊತೆಗಿನ ಮನೆ. ISBN 978-81-86622-61-2. ೩೦ ಜನವರಿ ೨೦೧೨ ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
  • ನಾರಾಯಣ್, ಶೋವನ (೧ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೯೮). ಲಯಬದ್ಧ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಫಲನಗಳು: ಕಥಕ್. ರೋಲಿ ಬುಕ್ಸ್. ISBN 978-81-7436-049-6. ೩೦ ಜನವರಿ ೨೦೧೨ ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
  • ನಾರಾಯಣ, ಶೋವನ; ಭಾರತ. ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಸಚಿವಾಲಯ. ಪ್ರಕಾಶನ ವಿಭಾಗ (೧೯೯೯). ಪಟ್ಲೀಪುತ್ರದ ನೃತ್ಯ ಪರಂಪರೆ. ಪ್ರಕಟಣೆ ವಿಭಾಗ, ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಸಚಿವಾಲಯ, ಸರ್ಕಾರ. ಭಾರತದ. ISBN 978-81-230-0699-4. ೩೦ ಜನವರಿ ೨೦೧೨ ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
  • ರಘುವಂಶಿ, ಅಲ್ಕಾ; ನಾರಾಯಣ, ಶೋವನ; ಪಾಸ್ರಿಚಾ, ಅವಿನಾಶ್ (೨೦೦೪). ಕಥಕ್ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯ ಮರ. ISBN 978-81-86685-14-3. ೩೦ ಜನವರಿ ೨೦೧೨ ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
  • ನಾರಾಯಣ್, ಶೋವನ (೨೦೦೪). ಭಾರತದ ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು. ಶುಭಿ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 9788187226932. ೩೦ ಜನವರಿ ೨೦೧೨ ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
  • ನಾರಾಯಣ್, ಶೋವನ (೨೦೦೭). ನೆನಪುಗಳ ಮೆಲುಕು ಹಾಕುವ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳು. ಮ್ಯಾಕ್ಮಿಲನ್. ISBN 978-1-4039-3102-3. ೩೦ ಜನವರಿ ೨೦೧೨ ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
  • ನಾರಾಯಣ್, ಶೋವನ (೧ ಜನವರಿ ೨೦೦೭). ಪ್ರದರ್ಶಕ ಕಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣ. ಶುಭಿ. ISBN 978-81-8290-042-4. ೩೦ ಜನವರಿ ೨೦೧೨ ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
  • ಮಿಶ್ರಾ, ಕಮಲ್ ಕೆ. (೧ ಜನವರಿ ೨೦೦೬). ಮಿಶ್ರಾ, ಗಿರೀಶ್ವರ್; ಝಾ, ಬಿನಯ್ ಕೆ. (ಸಂ.). ಕಥಕ್: ಶೋವನ ನಾರಾಯಣನ ಪ್ರಪಂಚ. ಕಾನಿಷ್ಕ. ISBN 978-81-7391-725-7. ೩೦ ಜನವರಿ ೨೦೧೨ ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  • ಪದ್ಮಶ್ರೀ, ೧೯೯೨
  • ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ೧೯೯೯ – ೨೦೦೦
  • ದೆಹಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಪರಿಷತ್ ಸಮ್ಮಾನ್
  • ರಾಜೀವ್ ಸ್ಮೃತಿ ಪುರಸ್ಕಾರ
  • ಬಿಹಾರ ಗೌರವ್ ಪುರಸ್ಕಾರ್, ೧೯೮೫
  • ಇಂದಿರಾ ಪ್ರಿಯದರ್ಶಿನಿ ಸಮ್ಮಾನ್
  • ರಾಜಧಾನಿ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
  • ಶೃಂಗಾರ್ ಶಿರೋಮಣಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
  • ರೋಟರಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
  • ಭಾರತ್ ನಿರ್ಮಾಣ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
  • ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕೀಕರಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
  • ಓಯಿಸ್ಕಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಜಪಾನ್), ೧೯೯೦ – ೯೧
  • ದಾದಾಭಾಯಿ ನೌರೋಜಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩
  • ಕೆಲ್ವಿನೇಟರ್ ಅವರ ಜಿ‌ಆರ್೮ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
  • ಎಫ್‌ಐ‌ಸಿ‌ಸಿ‌ಐ‌ಯ ಎಫ್‌ಎಲ್‌ಒ ಪ್ರಶಸ್ತಿ

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. "Famous Kathak Dancers". Bhavalaya. Archived from the original on 23 April 2012. Retrieved 25 January 2012.
  2. "Shovana Narayan Biography | Childhood, Family, Contribution to Kathak Dance, Facts". www.culturalindia.net (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2019-05-07.
  3. Chatterjee, Rupa (2007). Raising a Daughter. p. 127. ISBN 9788122308228.
  4. India, The Dance (2020-11-24). "Shovana Narayan: A Dynamic Exponent of Kathak". THE DANCE INDIA (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2022-04-02.

ಸಹ ನೋಡಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]