ಉಮಾ ಶರ್ಮಾ
ಉಮಾ ಶರ್ಮಾ | |
|---|---|
 | |
| Born | 1942 (ವಯಸ್ಸು 81–82) ಧೋಲ್ಪುರ್ |
| Occupation(s) | ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯಗಾರ್ತಿ, ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕಿ, ಶಿಕ್ಷಕಿ |
ಉಮಾ ಶರ್ಮಾ (ಜನನ ೧೯೪೨) ಅವರು ಕಥಕ್ ನೃತ್ಯಗಾರ್ತಿ, ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕಿ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಕಿ. ಅವರು ೧೯೪೬ ರಲ್ಲಿ ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ತಂದೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತ ಸದನ್, ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಅಕಾಡೆಮಿಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕಥಕ್ ಆಗಿ ವಿಕಸನಗೊಂಡ ನಟ್ವಾರಿ ನೃತ್ಯ ಅಥವಾ ಬೃಂದಾವನದ ರಾಸ್ಲೀಲಾ ಎಂಬ ಹಳೆಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಿರುವುದಕ್ಕೆ ಅವರು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. [೧] [೨] [೩]
ಕಥಕ್ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಶತಮಾನಗಳ ಕೃಷ್ಣ ಭಕ್ತಿಯ ಕಾವ್ಯವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ೧೮ ಮತ್ತು ೧೯ ನೇ ಶತಮಾನಗಳ ಪ್ರೇಮದ ಭಾವನೆಯಾದ ಶೃಂಗಾರವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಕಾವ್ಯವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.
ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಉಮಾ ಶರ್ಮಾ ಅವರ ಕುಟುಂಬ ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಧೋಲ್‌ಪುರ ಮೂಲದ್ದಾಗಿದೆ. ೧೯೪೨ ರಲ್ಲಿ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಉಮಾ ಶರ್ಮಾ ಅವರು ಜೈಪುರ ಘರಾನಾದ ಗುರು ಹೀರಾಲಾಲ್ಜಿ ಮತ್ತು ಗಿರ್ವರ್ ದಯಾಳ್ ಅವರಿಂದ ನೃತ್ಯ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ನಂತರ ಅವರು ಜೈಪುರ ಘರಾನಾದ ಪಂಡಿತ್ ಸುಂದರ್ ಪ್ರಸಾದ್ ಅವರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಲಯಬದ್ಧವಾದ ಹೆಜ್ಜೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಕ್ರಮಪಲ್ಲಟನೆಗಳಿಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿದರು. ಶಂಭು ಮಹಾರಾಜ್ ಮತ್ತು ಬಿರ್ಜು ಮಹಾರಾಜ್ ಅವರು ಅಭಿನಯ ಕಲೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಲಕ್ನೋ ಘರಾನಾದ ಕಥಕ್ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಗುರುಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದರು. ತರುವಾಯ ಉಮಾ ಶರ್ಮಾ ಅವರು ಎರಡರ ಸೃಜನಶೀಲ ಸಮ್ಮಿಲನವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. [೧] ಉಮಾ ಅವರು ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಸೇಂಟ್ ಥಾಮಸ್ ಶಾಲೆಗೆ (ನವದೆಹಲಿ) ಹೋದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಹೊಸ ದೆಹಲಿಯ ಲೇಡಿ ಶ್ರೀ ರಾಮ್ ಮಹಿಳಾ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು.
ವೃತ್ತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಸ್ತುಗಳ ಪ್ರಸ್ತುತಿಯನ್ನು ಕಲಿತ ನಂತರ, ಅವರು ಹೊಸ ನೃತ್ಯ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ಪೂರ್ಣ ಉದ್ದದ ನೃತ್ಯ-ನಾಟಕಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕಥಕ್‌ನ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ನೃತ್ಯ ನಾಟಕ ಸ್ತ್ರೀ(ಮಹಿಳೆ) ಅದರ ಪ್ರಬಲ ವಿಷಯಾಧಾರಿತ ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಕಲಾತ್ಮಕ ಪ್ರಸ್ತುತಿ ಎಂದು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳೆಯ ನಿರೂಪಣೆಯಾಗಿ ಸ್ತ್ರೀ ಕಥಕ್ ಶತಮಾನಗಳ ಕೆಳಗೆ ಮಹಿಳೆಯ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ಗುರುತಿನ ಹುಡುಕಾಟವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಒತ್ತಡವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಉಮಾ ಅವರು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಅನೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಯು‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಆರ್, ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಯು‌ಎಸ್‌ಎ, ಕೆನಡಾ, ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ, ಜಪಾನ್ ಮತ್ತು ಚೀನಾಕ್ಕೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ಪ್ರವಾಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ವಿದೇಶದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಆಹ್ವಾನದ ಮೇರೆಗೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಇಲಾಖೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಫಾರ್ ಕಲ್ಚರಲ್ ರಿಲೇಶನ್ಸ್‌ನ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಉಮಾ ಶರ್ಮಾ ಅವರು ರಾಜಧಾನಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಶಾಲೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ನೃತ್ಯಗಾರರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.
ಆದಾಗ್ಯೂ ಹಿರಿಯ ನೃತ್ಯ ವಿಮರ್ಶಕ ಮತ್ತು ನವ ದೆಹಲಿಯ ವಿದ್ವಾಂಸ ಸುನಿಲ್ ಕೊಠಾರಿ ಆಕೆಯ ನೃತ್ಯವು ಯಾವಾಗಲೂ ತುಂಬಾ ಬಾಲಿವುಡ್ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಟೀಕಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರಕ್ಕಾಗಿ ವಿವಿಧ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಅವರು ಆರೋಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಂತಹ ಆರೋಪಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಉಮಾ ಯಾವುದೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡಿಲ್ಲ.
ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
೧೯೭೩ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡು, ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯ ನರ್ತಕಿಯಾದರು.[೪]೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಪದ್ಮಭೂಷಣ ದೊರಕಿತು.[೫] ಆಕೆಗೆ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ ಕಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ೨೭ ಜನವರಿ ೨೦೨೩ ರಂದು, ಭಾರತೀಯ ಕಥಕ್ ನೃತ್ಯಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಮಹಾನ್ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಕಾಶಿಯ ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ವಿಕ್ರಮ್ ಪರಿಷತ್‌ನಿಂದ ಸೃಜನ್ ಮನೀಷಿ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು.
ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ↑ ೧.೦ ೧.೧ Uma Sharma Profile
- ↑ Richmond, p. 198.
- ↑ Massey, p. 83
- ↑ Shukla, Vandana (22 Mar 2003). "Two expressions in the medium of dance". The Times of India.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 21 July 2015.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- Richmond, Farley P.; Darius L. Swann; Phillip B. Zarrilli (1993). Indian theatre: traditions of performance. Motilal Banarsidass. ISBN 81-208-0981-5.
- Massey, Reginald (1999). India's kathak dance, past present, future. Abhinav Publications. ISBN 81-7017-374-4.