ಲೋಲಿತಾ ರಾಯ್

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

1911 ರ ಮಹಿಳಾ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ ಮೆರವಣಿಗೆ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ ಲೋಲಿತಾ ರಾಯ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತೀಯ ಮತದಾರರು.

ಶ್ರೀಮತಿ ಪಿ. ಎಲ್. ರಾಯ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಲೋಲಿತಾ ರಾಯ್ 1865 ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ್ದರು.[೧] ಇವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕಿ, ಲಂಡನ್ ನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದರು, ಜೊತೆಗೆ ಬ್ರಿಟನ್ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕಿಗಾಗಿ ಅಭಿಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದರು.[೨] 1911ರಲ್ಲಿ ದಿ ವೋಟ್ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಆಕೆಯನ್ನು 'ಅತ್ಯಂತ ವಿಮೋಚನೆಗೊಂಡ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು' ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ.[೩]

ಜೀವನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಲೋಲಿತಾ ರಾಯ್ ಅವರು 1865ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಕೊಲ್ಕತ್ತಾ ದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ್ದರು.[೪] ಅವರು 1886ರಲ್ಲಿ ಕೊಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾರಿಸ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಪಬ್ಲಿಕ್ ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್ಗಳ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಪಿಯೇರಾ ಲಾಲ್ ರಾಯ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು [೫]ಮತ್ತು ದಂಪತಿಗೆ ಲೀಲಾವತಿ, ಮಿರಾವತಿ, ಪರೇಶ್ ಲಾಲ್, ಹಿರಾವತಿ, ಇಂದ್ರ ಲಾಲ್ ಮತ್ತು ಲೋಲಿತ್ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬ ಆರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. 1900ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ರಾಯ್ ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಮಕ್ಕಳು ಪಶ್ಚಿಮ ಲಂಡನ್ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.[೬]

ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ, ರಾಯ್ ಅವರು ಲಂಡನ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಯೂನಿಯನ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ (1870 ರಲ್ಲಿ ಮೇರಿ ಕಾರ್ಪೆಂಟರ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು) ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತೀಯರಿಗಾಗಿ ಅನೇಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಸಂಘಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು.[೭] ಲಂಡನ್ ಯೂನಿಯನ್ ಸೊಸೈಟಿಯು ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಭಾರತೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು , ಸರಿ ಸುಮಾರು 700 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು . 1909 ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳಾ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಘವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು, ಇದು ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲು ಬ್ರಿಟನ್ಗೆ ಕರೆತರಲು ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು.[೮] 1911ರ ಜೂನ್ 17ರಂದು, ಮಹಿಳಾ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಒಕ್ಕೂಟ [೯]ಮತದಾನದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಕಿಂಗ್ ಜಾರ್ಜ್ V ರವರ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು [೧೦]ಮಹಿಳಾ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕದ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತು. ಜೇನ್ ಕಾಬ್ಡೆನ್ ಮತ್ತು ರಾಯ್ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾರತೀಯ ತುಕಡಿಯನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿದ್ದರು,[೧೧] 'ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ತುಕಡಿಯ' ಭಾಗವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ ಮಹಿಳಾ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿದ್ದರು.[೧೨] ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಛಾಯಾಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ರಾಯ್, ಶ್ರೀಮತಿ ಭಗವತಿ ಭೋಲಾ ನೌತ್ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮತಿ ಲೀಲಾವತಿ ಮುಖರ್ಜಿಯಾ (ರಾಯ್ ಅವರ ಮಗಳು) ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. [೧೩]ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಾ, ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಸುಷಮಾ ಸೇನ್ ಹೀಗೆ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರು. "ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮತಗಳಿಗಾಗಿ ಹೋರಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಮಹಿಳಾ ಸಫ್ರಾಗೆಟ್ ಚಳುವಳಿಯು ಉತ್ತುಂಗದಲ್ಲಿತ್ತು. ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರು ಕಡಿಮೆ ಇದ್ದರು. ನನ್ನ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿ ಅವರು ಪಿಕಾಡಿಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಸ್ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಸೇರಲು ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮತಿ ಪ್ಯಾನ್ಖರ್ಸ್ಟ್ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ ಭವನಕ್ಕೆ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡಲು ನನಗೆ ಆಹ್ವಾನವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದರು. ಇದು ನನಗೆ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಅನುಭವವಾಗಿತ್ತು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ನಡುವೆ ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಗೆ ಇದು ಒಂದು ಹೊಸ ದೃಶ್ಯವಾಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ನಾನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೋಟದ ವಿಷಯವಾಗಿತ್ತು". ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆ ಮತ್ತು ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ಅನ್ನಿ ಬೆಸೆಂಟ್ ಕೂಡ ಭಾರತೀಯ ಮತದಾರರ ಜೊತೆ ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆಸಿದರು.[೧೪] 1912 ಮತ್ತು 1913ರಲ್ಲಿ, ಲಂಡನ್ ಮತ್ತು ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ಹಲವಾರು ಭಾರತೀಯ ನಾಟಕಗಳ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ರಾಯ್ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು, ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಉಡುಪುಗಳಾದ ಪೇಟಗಳು ಮತ್ತು ಸೀರೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿದ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು.

ಮೊದಲನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ರಾಯ್ ಅವರ ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರರು ಸಕ್ರಿಯ ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ನೋಡಿದರು. ಆಕೆಯ ಹಿರಿಯ, ಪರೇಶ್ ಲಾಲ್ ರಾಯ್ ಅವರು ಯುದ್ಧದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಫಿರಂಗಿ ಕಂಪನಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.[೧೫] 1920ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ನಂತರ, ಅವರು ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಕ್ರೀಡೆಯನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು.[೧೬] ಆಕೆಯ ಮಧ್ಯದ ಮಗ ಇಂದ್ರ ಲಾಲ್ ರಾಯ್ ರಾಯಲ್ ಫ್ಲೈಯಿಂಗ್ ಕಾರ್ಪ್ಸ್ ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟರು.[೧೭] ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕರಿಗೆ ಬಟ್ಟೆ, ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಇತರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕರ ನಿಧಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಲೀಗ್ನ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಲೋಲಿತಾ ರಾಯ್ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.[೧೮] 1916ರಲ್ಲಿ, ಇತರ ಮತದಾರರ ಜೊತೆಗೆ, ರಾಯ್ ಅವರು 'ಮಹಿಳಾ ದಿನ' ವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಲಂಡನ್ನ ಹೇಮಾರ್ಕೆಟ್ನಲ್ಲಿ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಯಿತು.[೧೯] ಬ್ರಿಟನ್ನಲ್ಲಿ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕುಗಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಕೆಲಸದ ಜೊತೆಗೆ, ರಾಯ್ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸುವುದು, ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗೆ ನಿಯೋಗದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವುದು, ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಕಾಮನ್ಸ್ ನಡೆದ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳಾ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುವುದು ಸೇರಿತ್ತು. 1920ರ ದಶಕದುದ್ದಕ್ಕೂ ಅವರು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಮಹಿಳಾ ಸಮ್ಮೇಳನ ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕುಗಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು.ಲೋಲಿತಾ ರಾಯ್ ಅವರ ಸಾವಿನ ದಿನಾಂಕ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ.[೨೦]ಪತ್ರಕರ್ತ ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮ ಉದ್ಯಮಿ ಪ್ರಣಯ್ ರಾಯ್ ಅವರ ಮರಿಮೊಮ್ಮಗ.

ಪರಂಪರೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮತದಾರರ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಲೋಲಿತಾ ರಾಯ್ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿದೇಶಿ ಮೂಲದ ಜನರ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮನ್ನಣೆ ನೀಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದ ಇತಿಹಾಸಕಾರರಾದ ಡಾ. ಸುಮಿತಾ ಮುಖರ್ಜಿ ಅವರು, '2018ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಜನರ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ಕಾಯ್ದೆಯ ಶತಮಾನೋತ್ಸವದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥವಾಗಿ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕು ಆಂದೋಲನದ ಸುತ್ತಲೂ ಮೊದಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು 1918ರಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಯುಕೆಯಲ್ಲಿ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕನ್ನು ನೀಡಿತು'. 'ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಜನಪ್ರಿಯ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಈ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತರುವಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣದ ಮಹಿಳೆಯರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿವೆ' ಎಂದು ಅವರು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. [೨೧] ಮುಖರ್ಜಿಯವರ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಭಾರತೀಯ ಮತದಾರರ ಪ್ರಚಾರಕರ ಪಾತ್ರದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದೆ, 'ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕು ಚಳುವಳಿ ಇತ್ತು ಮತ್ತು ಈ ಮಹಿಳೆಯರು ಇತರ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕು ಪ್ರಚಾರಕರೊಂದಿಗೆ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ಜಾಲಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ' ಎಂದು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೨೨] ಏಪ್ರಿಲ್ 2018 ರಲ್ಲಿ, ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಸ್ಕ್ವೇರ್ನಲ್ಲಿರುವ ಮಿಲಿಸೆಂಟ್ ಫಾಸೆಟ್ ಪ್ರತಿಮೆಯ ಕೆಳಗೆ ಒಂದು ಪೀಠವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ಇಬ್ಬರು ಮಹಿಳೆಯರ ಚಿತ್ರಗಳು ಇದ್ದವುಃ ರಾಣಿ ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ನಾರ್ಫೋಕ್ ಮೂಲದ ದೇವ ಮಗಳು, ಸೋಫಿಯಾ ದುಲೀಪ್ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಲೋಲಿತಾ ರಾಯ್. ಅದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕು ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ರಾಯ್ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಕಲಾಕೃತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಹ್ಯಾಮರ್ಸ್ಮಿತ್ ಟೌನ್ ಹಾಲ್ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಏಪ್ರಿಲ್ 2018 ರಲ್ಲಿ, ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಸ್ಕ್ವೇರ್ನಲ್ಲಿರುವ ಮಿಲಿಸೆಂಟ್ ಫಾಸೆಟ್ ಪ್ರತಿಮೆಯ ಕೆಳಗೆ ಒಂದು ಪೀಠವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ಇಬ್ಬರು ಮಹಿಳೆಯರ ಚಿತ್ರಗಳು ಇದ್ದವುಃ ರಾಣಿ ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ನಾರ್ಫೋಕ್ ಮೂಲದ ದೇವ ಮಗಳು[೨೩], [೨೪]ಸೋಫಿಯಾ ದುಲೀಪ್ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಲೋಲಿತಾ ರಾಯ್. ಅದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕು ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ರಾಯ್ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಕಲಾಕೃತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಹ್ಯಾಮರ್ಸ್ಮಿತ್ ಟೌನ್ ಹಾಲ್ ನಡೆಸಲಾಯಿತು.[೨೫][೨೬]

ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಫ್ಲಿಕರ್ ಲೋಲಿತಾ ರಾಯ್ ಪ್ರದರ್ಶನ https://www.flickr.com/photos/hammersmithandfulham/albu

ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಗ್ರಂಥಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕದ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸಫ್ಫ್ರಾಗೆಟ್ಗಳುಬ್ರಿಟಿಷ್ ಲೈಬ್ರರಿ https://www.bl.uk/collection-items/photograph-of-indian-suffragettes-on-the-womens-coronation-procession Archived 2 September 2021[Date mismatch] ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. Mukherjee, Sumita (2019). "Roy, Lolita [known as Mrs P. L. Roy] (b. 1865), social reformer and suffragist". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/odnb/9780198614128.013.369120. ISBN 978-0-19-861412-8. Retrieved 12 November 2020
  2. Mukherjee, Sumita (2019). "Roy, Lolita [known as Mrs P. L. Roy] (b. 1865), social reformer and suffragist". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/odnb/9780198614128.013.369120. ISBN 978-0-19-861412-8. Retrieved 12 November 2020
  3. Hoque, Nikhat (3 February 2019). "Meet 7 Indian Suffragettes Of The British Suffrage Movement". Feminism In India. Retrieved 12 November 2020.
  4. Mukherjee, Sumita (2019). "Roy, Lolita [known as Mrs P. L. Roy] (b. 1865), social reformer and suffragist". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/odnb/9780198614128.013.369120. ISBN 978-0-19-861412-8. Retrieved 12 November 2020
  5. "Bloomsbury Collections - Suffrage and the Arts - Visual Culture, Politics and Enterprise". www.bloomsburycollections.com. Retrieved 12 November 2020.
  6. Mukherjee, Sumita (2019). "Roy, Lolita [known as Mrs P. L. Roy] (b. 1865), social reformer and suffragist". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/odnb/9780198614128.013.369120. ISBN 978-0-19-861412-8. Retrieved 12 November 2020.
  7. Mukherjee, Sumita (2019). "Roy, Lolita [known as Mrs P. L. Roy] (b. 1865), social reformer and suffragist". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/odnb/9780198614128.013.369120. ISBN 978-0-19-861412-8. Retrieved 12 November 2020.
  8. Mukherjee, Sumita (2019). "Roy, Lolita [known as Mrs P. L. Roy] (b. 1865), social reformer and suffragist". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/odnb/9780198614128.013.369120. ISBN 978-0-19-861412-8. Retrieved 12 November 2020.
  9. "Lolita Roy and Indian Suffragettes, Coronation Procession - Museum of London". Google Arts & Culture. Retrieved 12 November 2020.
  10. "Black History Month: Diversity and the British female Suffrage movement". Fawcett Society. Retrieved 12 November 2020.
  11. "Suffrage Stories: Black And Minority Ethnic Women: Is There A 'Hidden History'?". Woman and her Sphere. 24 July 2017. Retrieved 12 November 2020.
  12. "Lolita Roy and Indian Suffragettes, Coronation Procession - Museum of London". Google Arts & Culture. Retrieved 12 November 2020.
  13. "Bloomsbury Collections - Suffrage and the Arts - Visual Culture, Politics and Enterprise". www.bloomsburycollections.com. Retrieved 12 November 2020.
  14. "Lolita Roy and Indian Suffragettes, Coronation Procession - Museum of London". Google Arts & Culture. Retrieved 12 November 2020.
  15. Mukherjee, Sumita (2019). "Roy, Lolita [known as Mrs P. L. Roy] (b. 1865), social reformer and suffragist". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/odnb/9780198614128.013.369120. ISBN 978-0-19-861412-8. Retrieved 12 November 2020.
  16. Mukherjee, Sumita (2019). "Roy, Lolita [known as Mrs P. L. Roy] (b. 1865), social reformer and suffragist". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/odnb/9780198614128.013.369120. ISBN 978-0-19-861412-8. Retrieved 12 November 2020.
  17. Mukherjee, Sumita (2019). "Roy, Lolita [known as Mrs P. L. Roy] (b. 1865), social reformer and suffragist". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/odnb/9780198614128.013.369120. ISBN 978-0-19-861412-8. Retrieved 12 November 2020.
  18. Mukherjee, Sumita (2019). "Roy, Lolita [known as Mrs P. L. Roy] (b. 1865), social reformer and suffragist". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/odnb/9780198614128.013.369120. ISBN 978-0-19-861412-8. Retrieved 12 November 2020.
  19. Mukherjee, Sumita (2019). "Roy, Lolita [known as Mrs P. L. Roy] (b. 1865), social reformer and suffragist". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/odnb/9780198614128.013.369120. ISBN 978-0-19-861412-8. Retrieved 12 November 2020.
  20. Mukherjee, Sumita (2019). "Roy, Lolita [known as Mrs P. L. Roy] (b. 1865), social reformer and suffragist". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/odnb/9780198614128.013.369120. ISBN 978-0-19-861412-8. Retrieved 12 November 2020.
  21. Mukherjee, Sumita (2019). "Roy, Lolita [known as Mrs P. L. Roy] (b. 1865), social reformer and suffragist". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/odnb/9780198614128.013.369120. ISBN 978-0-19-861412-8. Retrieved 12 November 2020
  22. Mukherjee, Sumita (2019). "Roy, Lolita [known as Mrs P. L. Roy] (b. 1865), social reformer and suffragist". Oxford Dictionary of National Biography. doi:10.1093/odnb/9780198614128.013.369120. ISBN 978-0-19-861412-8. Retrieved 12 November 2020
  23. "Suffrage Stories: Black And Minority Ethnic Women: Is There A 'Hidden History'?". Woman and her Sphere. 24 July 2017. Retrieved 12 November 2020.
  24. Indian Suffragettes: Changing Public Understanding of Suffrage Histories". University of Bristol.
  25. New town hall exhibition celebrates a pioneering Indian suffragette from Hammersmith". LBHF. 17 October 2018. Retrieved 12 November 2020.
  26. "Visit LDN WMN: a series of free public artworks". London City Hall. 3 October 2018. Retrieved 12 November 2020.